Hội Chứng Tietze Là Gì? Nguy Hiểm Không? Cách Điều Trị

Hội chứng Tietze là tình trạng viêm lành tính của sụn sườn. Viêm có thể xảy ra ở một hoặc nhiều sụn đồng thời. Tình trạng này được đặc trưng bởi biểu hiện sưng tấy và đau nhức dữ dội quanh xương sườn bị ảnh hưởng. Thường ảnh hưởng đến xương sườn thứ 2 và thứ 3.

Hội chứng Tietze là gì?

Hội chứng Tietze được mô tả lần đầu tiên bởi bác sĩ Alexander Tietze – một bác sĩ phẫu thuật người Đức. Hội chứng này là tình trạng viêm lành tính của nhiều sụn sườn, nhiều trường hợp chỉ có một sụn bị viêm. Tình trạng viêm bên trong gây sưng tấy và đau nhức dữ dội ở thành ngực (tại điểm nối của xương ức và xương sườn, xương đòn đến xương ức).

Xương sườn thường bị ảnh hưởng bởi hội chứng Tietze. Những triệu chứng có xu hướng xảy ra ở xương sườn thứ 2 và thứ 3. Tuy nhiên thường chỉ một khớp duy nhất bị ảnh hưởng. Bệnh lành tính, thường gặp ở người dưới 40 tuổi. Hội chứng Tietzed là một trong những nguyên nhân gây đau ngực và đau xương sườn.

Thông thường người bệnh được chụp X-quang ngực, xạ hình xương và MRI để phát hiện và đánh giá tình trạng. Trong quá trình điều trị, bệnh nhân chủ yếu được dùng thuốc giảm đau kết hợp nghỉ ngơi và chườm ấm. Những trường hợp nặng, có viêm và đau tiếp diễn có thể được tiêm steroid hoặc phẫu thuật.

Triệu chứng của hội chứng Tietze

Dưới đây là những triệu chứng và dấu hiệu giúp nhận biết hội chứng Tietze:

• Đau ngực (triệu chứng chính)
  • Đau xung quanh một hoặc nhiều xương sườn, thường gặp ở bốn xương sườn trên
  • Đau nhiều hơn ở sụn nối xương sườn với xương ức
  • Cơn đau có thể đến dần dần hoặc đột ngột, đau từ nhẹ đến nặng
  • Đau nhức hoặc đau sắc nét, nhói như đâm vào trong, cơn đau âm ỉ
  • Đau có xu hướng lan lên cổ, vai và cánh tay
  • Cơn đau nghiêm trọng hơn khi hắt hơi, ho, hít thở sâu, hoặc tập thể dục
• Sưng tấy ở thành ngực
• Co cứng
• Vùng ảnh hưởng có thể mềm hoặc ấm
• Đỏ
• Cử động ở ngực và vai bị hạn chế

Cơn đau có thể giảm sau vài tuần. Ngược lại tình trạng sưng tấy ở ngực kéo dài hơn. Những triệu chứng thường ảnh hưởng đến xương sườn thứ hai và xương sườn thứ ba. Đến 80% bệnh nhân có cơn đau xảy ra xung quanh một xương sườn.

Nguyên nhân gây hội chứng Tietze

Nguyên nhân gây hội chứng Tietze vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên các nhà nghiên cứu cho rằng, nhiều khả năng hội chứng Tietze bắt đầu từ những cơn ho khan, ói mửa liên tục và nhiễm trùng đường hô hấp phát triển.

Những tình trạng nêu trên có thể làm khởi phát và lặp lại nhiều lần những chấn thương nhỏ ở xương sườn. Đồng thời gây những vết rách nhỏ ở dây chằng và tạo điều kiện khởi phát hội chứng Tietze. Có khoảng 51 trong tổng 65 bệnh nhân mắc bệnh sau khi nhiễm trùng đường hô hấp (viêm thanh quản, viêm xoang) và ho.

Ngoài ra hội chứng Tietze cũng có thể khởi phát từ những chấn thương nhỏ do vấp ngã, những hoạt động thể chất vất vả hoặc thực hiện những chuyển động lặp đi lặp lại nhiều lần.

Yếu tố nguy cơ của hội chứng Tietze

Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc hội chứng Tietze:

• Tuổi tác: Bệnh thường khởi phát ở trẻ em và những người có độ tuổi dưới 40. Đặc biệt là những người có tuổi từ 20 đến 30 tuổi.
• Thời điểm trong năm: Các nghiên cứu cho thấy, bệnh thường khởi phát trong giai đoạn đông xuân.
• Giới tính: Nguy cơ mắc hội chứng Tietze thường cao hơn ở phụ nữ.

Phân biệt hội chứng Tietze và viêm sụn sườn

Do có vị trí viêm và có các triệu chứng tương tự nên hội chứng Tietze thường bị nhầm thành viêm sụn sườn. Hai bệnh lý này được phân biệt với nhau bởi tình trạng sưng lên của những tuyến sụn ở hội chứng Tietze.

Ngoài ra Tietze thường làm ảnh hưởng đến xương sườn thứ 2 và thứ 3 trong khi bệnh viêm sụn sườn ảnh hưởng đến xương sườn thứ 2 và thứ 5. Để điều trị đúng cách, bệnh nhân cần kiểm tra và thực hiện các xét nghiệm giúp xác định bệnh lý.

Tổng hợp một số điểm khác biệt giữa hai bệnh lý:

Hội chứng Tietze có nguy hiểm không?

Hội chứng Tietze là tình trạng viêm lành tính, hiếm gặp, gồm sưng và đau xung quanh một hoặc nhiều xương sườn. Bệnh thường tự khỏi khi chườm nóng lên vùng ảnh hưởng và nghỉ ngơi.

Tuy nhiên so với cơn đau, vết sưng thường tồn tại lâu hơn kèm theo cảm giác căng. Điều này khiến người bệnh khó chịu, hạn chế vận động. Chính vì thế các phương pháp điều trị chuyên sâu hơn cần được thực hiện để sớm khắc phục tình trạng.

Ở những trường hợp không điều trị, bệnh có thể tiến triển từ giai đoạn thuyên giảm tự phát đến những triệu chứng dai dẳng nhiều năm. Tình trạng này gây khó khăn cho quá trình vận động, bệnh nhân bị cứng khớp và có nguy cơ teo cơ.

Chẩn đoán hội chứng Tietze như thế nào?

Rất khó để chẩn đoán hội chứng Tietze. Ngoài ra những triệu chứng khiến bệnh dễ bị nhầm lẫn với viêm sụn sườn hoặc các tình trạng nghiêm trọng như đau tim. Thông thường để xác định hội chứng Tietze, người bệnh sẽ được kiểm tra lâm sàng và thực hiện các xét nghiệm hình ảnh.

1. Kiểm tra lâm sàng

Trước tiên người bệnh sẽ được kiểm tra tổng quan để loại trừ bất kỳ cơn đau tim (nhồi máu cơ tim) hay tình trạng nghiêm trọng nào có thể đe dọa đến tính mạng. Chẳng hạn như đau thắt ngực ổn định, viêm cơ tim, viêm màng phổi. Những tình trạng này được xử lý khẩn cấp để tránh gây tử vong.

Sau khi loại trừ các bệnh lý nguy hiểm, người bệnh sẽ được kiểm tra mức độ đau ngực, vị trí và những yếu tố khiến cơn đau tồi tệ hơn. Ngoài ra người bệnh được kiểm tra tình trạng sưng, thực hiện một số chuyển động đánh giá mức độ co cứng. Từ đó xác định nguyên nhân gây đau ngực.

2. Kiểm tra cận lâm sàng

Để xác định chẩn đoán và loại trừ những nguyên nhân khác, người bệnh được đề nghị một số xét nghiệm hình ảnh dưới đây:

• Xét nghiệm máu: Thông thường xét nghiệm máu được chỉ định để tìm kiếm những dấu hiệu của một cơn đau tim và tình trạng viêm trong cơ thể. Từ đó loại trừ những nguyên nhân nguy hiểm có thể gây một cơn đau ngực.
• Siêu âm: Hình ảnh thu được từ kỹ thuật siêu âm giúp tạo ra những cấu trúc bên trong cơ thể, cụ thể như cơ, gân, khớp, mạch máu và những cơ quan nội tạng. Điều này giúp kiểm tra xương sườn và các mô mềm xung quanh. Đồng thời xem xét tình trạng viêm sụn. Ngoài ra siêu âm giúp hình dung sự gia tăng thể tích, những thay đổi cấu trúc của sụn viền và đánh giá độ sưng. Từ đó giúp phát hiện hội chứng Tietze.
• Chụp X-quang ngực: Người bệnh được chụp X-quang ngực nhằm mục đích kiểm tra những tổn thương liên quan đến xương, mô và cơ quan nội tạng (tim, phổi). Điều này giúp chẩn đoán phân biệt hội chứng Tietze với một số tình trạng y tế khác.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI) vùng ngực: MRI giúp đánh giá chi tiết hơn về tình trạng viêm hoặc dày ở sụn, số lượng sụn bị ảnh hưởng. Đồng thời kiểm tra tình trạng của các mô lân cận.
• Xạ hình xương: Đây là kỹ thuật chụp ảnh y học hạt nhân của các xương. Kỹ thuật này hỗ trợ bác sĩ chẩn đoán một số bệnh lý về xương. Cụ thể như vị trí viêm hoặc gãy xương sườn (không thể phát hiện qua X-quang truyền thống), ung thư hoặc di căn, nhiễm trùng xương.
• Điện tâm đồ (EKG): Điện tâm đồ được chỉ định để loại trừ bệnh tim. Kỹ thuật này giúp đánh giá hoạt động của tim tốt như thế nào.

3. Chẩn đoán phân biệt

Hội chứng Tietze có những triệu chứng được biểu hiện ở nhiều tình trạng khác nhau dẫn đến khó khăn cho việc chẩn đoán. Chính vì thế hội chứng này được chẩn đoán phân biệt với những vấn đề tương tự. Bao gồm:

• Nhồi máu cơ tim (đau tim)
• Đau thắt ngực
• Ung thư
• Viêm sụn sườn
• Hội chứng trượt sườn (SRS). Những dây chằng liên sườn bị đứt gãy hoặc suy yếu và tăng độ lỏng lẻo, khiến những đầu sụn chêm bị bong ra.
• Các bệnh màng phổi (thuyên tắc phổi, tràn khí màng phổi, viêm phổi, viêm màng phổi)
• Rối loạn thấp khớp. Chẳng hạn như sốt thấp khớp, viêm cột sống dính khớp, viêm khớp dạng thấp.
• Viêm khớp của các sợi sụn. Bao gồm viêm khớp nhiễm trùng, viêm khớp dạng thấp, viêm khớp vảy nến, viêm đơn khớp.
• Khối u lành tính và ác tính như đa u tủy xương, u xương, u chondroma, ung thư biểu mô, u lympho Hodgkin .
• Đau dây thần kinh (đau dây thần kinh liên sườn)
• Bóc tách động mạch chủ (động mạch lớn nhất của cơ thể có vết rách).

Điều trị hội chứng Tietze như thế nào?

Trong một số trường hợp, đau do hội chứng Tietze có thể tự biến mất trong vòng vài tháng nghỉ ngơi. Tuy nhiên để giảm mức độ khó chịu, người bệnh nên áp dụng các phương pháp điều trị thích hợp.

1. Nghỉ ngơi, tránh hoạt động vất vả

Cơn đau và những triệu chứng khó chịu khác có thể nhanh chóng thuyên giảm khi người bệnh nghỉ ngơi và tránh hoạt động vất vả. Bởi biện pháp này giúp hạn chế kích thích những sụn sườn bị viêm, thư giãn cơ thể, làm dịu cảm giác đau đớn.

2. Chườm ấm

Dùng túi chườm ấm là một trong những biện pháp giảm đau hiệu quả cho những bệnh nhân mắc hội chứng Tietze. Biện pháp này có thể giúp tăng lưu lượng máu đến vùng bị đau, thư giãn, làm dịu các khớp, cơ, xương và sụn bị đau.

Ngoài ra biện pháp chườm ấm còn có tác dụng giảm sưng, giảm đau, cải thiện sức mạnh cơ bắp, tăng tính linh hoạt và khả năng cử động của người bệnh.

Hướng dẫn chườm ấm:

• Đổ đầy gạo vào chiếc tất, khâu kín, cho vào lò vi sóng không quá 3 phút ở chế độ cao. Hoặc đổ nước ấm vào chai thủy tinh hay túi chườm
• Đặt túi chườm lên vùng bị đau trong 20 phút. Có thể nghỉ ngơi một chút, tiếp tục hâm nóng và chườm lại
• Chườm nóng 2 lần/ ngày để giảm các triệu chứng của hội chứng Tietze.

Lưu ý:

• Kiểm tra nhiệt độ của túi chườm bằng tay để tránh bị bỏng khi chườm lên cơ thể.

3. Sử dụng thuốc

Những loại thuốc giảm đau, kháng viêm thường được chỉ định trong điều trị hội chứng Tietze gồm:

• Thuốc chống viêm không steroid

Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) thường được sử dụng trong điều trị hội chứng Tietze. Nhóm thuốc này có thể giúp cải thiện nhanh những cơn đau ở mức trung bình và điều trị viêm. Thông thường Ibuprofen, Naproxen hoặc Aspirin sẽ được chỉ định.

Trong trường hợp cơn đau kéo dài hoặc nghiêm trọng, người bệnh sẽ được kê đơn với những loại thuốc giảm đau mạnh hơn.

• Tiêm steroid

Tiêm steroid (corticosteroid) được chỉ định cho những bệnh nhân có viêm đang tiếp diễn và bị đau nhức nghiêm trọng, không đáp ứng tốt với NSAID. Thuốc này có tác dụng trị viêm, giảm sưng và giảm đau do viêm hiệu quả. Thông thường corticosteroid sẽ được tiêm ngay tại vị trí bị ảnh hưởng.

• Thuốc gây tê tại chỗ (tiêm Lidocain)

Những bệnh nhân phản ứng xấu với steroid có thể được tiêm thuốc gây tê tại chỗ để giảm nhẹ mức độ đau, chẳng hạn như Lidocain. Thuốc này có tác dụng gây tê tạm thời tại một vùng nhỏ trên cơ thể, từ đó giảm cảm giác đau đớn do hội chứng Tietze.

Thuốc gây tê tại chỗ hoạt động bằng cách ngăn những dây thần kinh ở vùng bị ảnh hưởng truyền cảm giác đau đến não. Thuốc này thường được sử dụng với nhóm thuốc an thần để thư giãn.

4. Phẫu thuật

Hiếm khi phẫu thuật được dùng cho người mắc hội chứng Tietze. Hầu hết trường hợp đều có đáp ứng tốt với phương pháp điều trị bảo tồn. Cảm giác đau đớn thường cải thiện trong vòng vài tháng mặc dù tình trạng sưng tấy có thể tồn tại lâu hơn.

Thông thường phẫu thuật chỉ được xem xét khi tình trạng viêm, sưng và đau không giảm sau một thời gian áp dụng các liệu pháp bảo tồn. Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ sẽ tiến hành cắt bỏ sụn sườn từ xương sườn bị ảnh hưởng.

Phương pháp phòng ngừa hội chứng Tietze

Không có phương pháp phòng ngừa đối với hội chứng Tietze. Tuy nhiên những biện pháp dưới đây có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.

• Thực hiện chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng và lành mạnh. Đặc biệt nên tăng cường bổ sung omega-3, canxi, magie và các vitamin như vitamin A, C, D… Điều này giúp nâng cao sức khỏe, xây dựng hệ xương chắc khỏe và kháng viêm.
• Tăng cường bổ sung vitamin C. Loại vitamin này có tác dụng xây dựng hệ thống miễn dịch khỏe mạnh, nâng cao sức khỏe và đề kháng. Từ đó hạn chế nhiễm trùng đường hô hấp làm tăng nguy cơ mắc hội chứng Tietze.
• Điều trị tích cực những tình trạng có thể gây chấn thương nhỏ ở trong xương sườn. Cụ thể như ho, nôn mửa liên tục, chấn thương xương sườn.
• thận trọng trong mọi hoạt động để ngăn ngừa chấn thương và kích thích phản ứng viêm bên trong.
• Thường xuyên tập thể dục với các bài tập tốt cho lồng ngực, chẳng hạn như bài tập kéo giãn, tập thở, yoga, bơi lội… Điều này không chỉ giúp nâng cao sức khỏe tổng thể mà còn cải thiện chức năng xương khớp và tăng độ dẻo dai cho sụn. Từ đó giảm nguy cơ mắc hội chứng Tietze.

Nhìn chung hội chứng Tietze hiếm gặp, lành tính, không rõ nguyên nhân, khởi phát với hai triệu chứng chính gồm sưng và đau ngực. Những triệu chứng thường tự khỏi sau vài tuần nghỉ ngơi và chườm ấm. Một số trường hợp nặng cần dùng thuốc hoặc phẫu thuật (rất hiếm). Người bệnh được khuyên sớm thăm khám, chẩn đoán phân biệt với các tình trạng y tế nghiêm trọng (đau tim, đau thắt ngực…). Đồng thời điều trị tích cực để sớm khắc phục.

Tham khảo thêm:

• Hít Thở Sâu Bị Đau Bên Phải – Trái: Nguyên Nhân, Cách Trị
• Đau Ngực Bên Phải Là Bệnh Gì? Chẩn Đoán và Điều Trị