Cấy chỉ là gì? Tác dụng, quy trình, chi phí và lưu ý

Cấy chỉ là một phương pháp phòng và chữa bệnh mới, được phát triển từ kỹ thuật châm cứu. Phương pháp này sử dụng chỉ tự tiêu sinh học cấy vào các huyệt vị cần tác động để kích thích diễn ra liên tục và lâu dài. Từ đó giảm đau, tăng tuần hoàn máu và cải thiện những bệnh lý đang gặp phải.

Cấy chỉ là gì?

Cấy chỉ được xác định là một trong những bước tiến mới của kỹ thuật châm cứu. Phương pháp này sử dụng chỉ tự tiêu sinh học (catgut) để cấy vào các huyệt vị tương ứng của hệ kinh lạc (được xác định dựa trên từng thể bệnh và tình trạng). Từ đó giúp cơ thể tự điều chỉnh các rối loạn và phục hồi tổn thương.

Những sợi chỉ được cấy vào huyệt vị sẽ tự tiêu dần trong vòng 15 đến 20 ngày. Điều này giúp duy trì kích thích liên tục và lâu dài, tăng khả năng và tốc độ phục hồi bệnh. Cấy chỉ có thể được thực hiện cho bệnh nhân ở nhiều độ tuổi khác nhau và từng loại bệnh khác nhau.

Cấy chỉ có tác dụng gì?

Trong phòng ngừa và điều trị bệnh, cấy chỉ mang đến nhiều lợi ích và công dụng. Cụ thể:

+ Theo Y học cổ truyền

• Điều hòa âm dương
• Hành khí thông kinh
• Điều hòa khí huyết
• Khai uất trệ
• Chỉ thống (giảm đau)

+ Theo Y học hiện đại

• Điều chỉnh hóa sinh học và cơ chế phản xạ thần kinh
• Tăng sinh các bó cơ tại những huyệt vị được cấy chỉ
• Điều hòa trương lực cơ (giảm đi nếu tăng, tăng lên nếu giảm)
• Làm thay đổi các chất hóa sinh trong cơ thể
• Giảm đau nhức xương khớp do thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm, viêm khớp
• Giảm đau dây thần kinh (đau dây thần kinh tọa, đau dây thần kinh liên sườn)
• Hỗ trợ giải nén dây thần kinh do đĩa đệm tổn thương
• Giảm đau cơ do vận động mạnh
• Hạn chế đau nhức tái phát
• Điều trị mất ngủ, thiếu máu, khí huyết kém lưu thông
• Trị tê bì chân tay
• Hỗ trợ điều trị ung thư, khắc phục tình trạng đau đớn, suy nhược cơ thể, di chứng do xạ trị
• Phục hồi chức năng vận động
• Phục hồi và kích thích hệ thần kinh làm việc tốt hơn
• An thần, cải thiện giấc ngủ
• Giảm lo âu, căng thẳng và mệt mỏi
• Kích thích tuần hoàn máu
• Cải thiện hệ tiêu hóa
• Giảm béo
• Cải thiện tình trạng béo bụng sau khi sinh đẻ
• Tăng thể trạng và sức đề kháng
• Căng da mặt, cải thiện sức khỏe làn da

Cấy chỉ điều trị bệnh gì?

Phương pháp cấy chỉ có khả năng hỗ trợ điều trị những bệnh lý sau:

+ Bệnh ở hệ thần kinh

• Đau đầu, đau nửa đầu
• Đau dây thần kinh. Cụ thể: Đau dây thần kinh liên sườn, đau sau zona, đau dây thần kinh tọa, đau dây thần kinh vai gáy, đau thần kinh cánh tay…
• Liệt các dây thần kinh ngoại biên
• Di chứng sau bại liệt ở trẻ em
• Di chứng liệt sau đột quỵ (tai biến mạch máu não)
• Chứng run tay chân của bệnh parkinson
• Di chứng liệt sau chấn thương cột sống

+ Bệnh ở hệ hô hấp

• Bệnh hen phế quản mức độ nhẹ và vừa
• Viêm họng
• Viêm phế quản co thắt
• Viêm amidan
• Ho

+ Bệnh ở hệ tiêu hóa

• Viêm đại tràng mạn tính
• Viêm loét dạ dày – tá tràng
• Viêm đại tràng co thắt
• Trĩ nội
• Sa dạ dày
• Ăn uống khó tiêu

+ Bệnh ở hệ xương khớp

• Thoát vị đĩa đệm
• Thoái hóa cột sống cổ, thoái hóa cột sống thắt lưng
• Đau nhức xương khớp do bệnh phong thấp
• Đau lưng
• Thoái hóa khớp lớn và vừa. Điển hình như thoái hóa khớp gối, thoái hóa khớp khuỷu tay…
• Nhược cơ
• Đau vai gáy do thoát vị đĩa đệm hoặc thoái hóa trên bệnh nhân bị tiểu đường
• Giảm chức năng vận động do nhiều bệnh lý

+ Bệnh ngũ quan

• Suy giảm thị lực
• Sụp mi mắt
• Ù điếc tai
• Viêm mũi xoang dị ứng
• Viêm mũi dị ứng

+ Bệnh ở hệ sinh dục và tiết niệu

• Đái không tự chủ
• Đái dầm
• Di tinh
• Phì đại tiền liệt tuyến
• Liệt dương
• Vô sinh
• Thống kinh
• Rối loạn kinh nguyệt

+ Các triệu chứng của bệnh ung thư

• Suy nhược cơ thể
• Thiếu máu
• Đau đớn
• Mất ngủ
• Di chứng do xạ trị

+ Bệnh lý khác

• Mỡ máu cao
• Các vấn đề liên quan đến mãn kinh
• Thiếu máu não
• Đau thắt ngực
• Các rối loạn chuyển hóa
• Thừa cân béo phì

Chống chỉ định liệu pháp cấy chỉ

Cấy chỉ khá an toàn, được áp dụng cho nhiều bệnh lý và nhiều độ tuổi khác nhau. Tuy nhiên liệu pháp này không phù hợp và không được chỉ định cho những trường hợp sau:

• Phụ nữ đang có kinh nguyệt
• Phụ nữ đang mang thai
• Những người bị dị ứng với chỉ catgut
• Đang mệt mỏi và suy nhược do vừa lao động xong hoặc mệt mỏi bất thường
• Quá no hoặc quá đói
• Đang sốt cao
• Tăng huyết áp kịch phát
• Thiếu máu
• Những người có sức khỏe suy yếu
• Tinh thần không ổn định
• Có tiền sử hoặc đang mắc bệnh tim
• Những bệnh ngoại khoa cấp cứu
• Những người đang có dấu hiệu nhiễm trùng ngoài da
• Có những cơn đau bụng ngoại khoa

Những vị trí không nên cấy chỉ

Không cấy chỉ sâu vào vùng bụng và ngực. Ngoài ra không được thực hiện kỹ thuật ở núm vú và rốn.

Cấy chỉ có đau không?

Cấy chỉ thường ít đau do sử dụng kim nhỏ và có thao tác nhanh khi thực hiện. Đối với những trường hợp sợ đau và có tâm lý bất ổn, bác sĩ chuyên khoa sẽ hướng dẫn người bệnh nghỉ ngơi và áp dụng một số biện pháp an thần. Ngoài ra bác sĩ có thể sử dụng thuốc tê xịt vào những vị trí cần được cấy chỉ trước khi thực hiện.

Ưu nhược điểm của liệu pháp cấy chỉ

Tương tự như các liệu pháp chữa bệnh khác, cấy chỉ mang đến nhiều ưu điểm vượt trội. Tuy nhiên liệu pháp này cũng có những mặt hạn chế. Cụ thể:

1. Ưu điểm

So với châm cứu thông thường, điện châm và các liệu pháp khác, cấy chỉ có nhiều ưu điểm vượt trội, bao gồm:

• Ít đau.
• Thủ thuật được thực hiện nhanh, khoảng 30 phút 1 lần.
• Mang đến hiệu quả phòng ngừa, chữa bệnh cao và lâu dài hơn so với châm cứu truyền thống. Nguyên nhân là do liệu pháp này có khả năng kích thích vào các huyệt đạo liên tục và lâu dài (khoảng 20 ngày hoặc đến khi chỉ tự tiêu biến mất).
• Không cần thực hiện mỗi ngày như châm cứu truyền thống, bấm huyệt và một số liệu pháp khác. Điều này giúp bệnh nhân tiết kiệm chi phí, thời gian và công sức đi lại.
• Giúp phục hồi chức năng nhanh và hiệu quả, bao gồm cả chức năng tạng phủ, thần kinh và chức năng vận động.
• Người bệnh có thể điều trị tại cá cơ sở y tế uy tín hoặc đăng ký điều trị ngoại trú tại nhà.
• Người bệnh không cần dùng thuốc trong thời gian cấy chỉ trị bệnh. Điều này giúp hạn chế phát sinh các phản ứng và tác dụng phụ.
• Cấy chỉ phù hợp với nhiều nhóm đối tượng, trong đó có cả người lớn tuổi và trẻ em.
• Chỉ tự tiêu, không cần thực hiện các thủ thuật lấy chỉ ra khỏi cơ thể.
• Liệu pháp giúp tăng sức đề kháng, thể trạng và kích thích lưu thông máu hiệu quả.

2. Nhược điểm

Nhiều rủi ro có thể xảy ra nếu việc cấy chỉ không được thực hiện đúng cách.

• Tiềm ẩn nguy cơ nhiễm trùng do dụng cụ thực hiện không được đảm bảo vô khuẩn
• Chảy máu hoặc bầm tím tại vị trí bị tác động
• Lây chéo bệnh do bộ dụng cụ được sử dụng chung. Tình trạng này thường xảy ra ở những địa chỉ y tế kém chất lượng, không đảm bảo lợi ích cho bệnh nhân.

Quy trình cấy chỉ

Quy trình cấy chỉ bao gồm những bước cơ bản dưới đây:

• Bước 1: Thăm khám kỹ lưỡng, xét nghiệm hình ảnh và tiếp nhận phác đồ điều trị từ bác sĩ chuyên khoa.
• Bước 2: Chuẩn bị dụng cụ cấy chỉ và phòng thực hiện thủ thuật. Dụng cụ và phòng thực hiện phải đảm bảo vô trùng.
• Bước 3: Bác sĩ vệ sinh tay, bao găng tay và xác định các huyệt đạo cần cấy chỉ.
• Bước 4: Cắt chỉ sao cho kích thước của chỉ phù hợp với vị trí sâu/ nông của huyệt đạo cần tác động (khoảng 1 – 2cm).
• Bước 5: Sát trùng vùng da có huyệt cần cấy chỉ. Luồn chỉ tự tiêu sinh học vào kim thông nòng vô trùng.
• Bước 6: Từ từ đẩy kim vào huyệt, sâu khoảng 1 – 3cm. Sau đó dùng cần đẩy đưa chỉ tự tiêu vào huyệt vị. Chậm rãi rút kim ra khỏi huyệt.
• Bước 7: Sát khuẩn vị trí cấy chỉ. Bệnh nhân ngồi lại phòng khám khoảng 15 phút để theo dõi những biểu hiện của cơ thể. Cần xử lý nhanh nếu có phản ứng bất thường.

Cấy chỉ trong bao lâu?

Thông thường, quy trình cấy chỉ sẽ kết thúc trong 30 phút (1 lần). Người bệnh được chỉ định mỗi 3 – 4 tuần 1 lần, thực hiện từ 2 – 6 lần tùy vào từng tình trạng và phác đồ điều trị của bác sĩ.

Những biểu hiện sau khi cấy chỉ

Tùy thuộc vào thể trạng của mỗi người, người bệnh có thể cảm thấy đau âm ỉ và mệt mỏi trong khoảng từ 1 – 3 ngày sau cấy chỉ. Ngoài ra từ 4 – 24 giờ đầu, nhiệt độ cơ thể có thể tăng nhưng thường trên dưới 38 độ C. Sau 1 – 3 ngày, nhiệt độ cơ thể và các biểu hiện liên quan có xu hướng trở về mức bình thường.

Mặc dù ít gặp nhưng vựng châm cũng có thể xảy ra sau cấy chỉ. Tình trạng này chủ yếu xuất hiện ở những người có tâm lý quá sợ hãi, dễ kích động, suy nhược, yếu tim, đói bụng, thầy thuốc thực hiện quá đau hoặc gây ra những kích thích mạnh.

Các biểu hiện thường bao gồm:

• Trụy tim mạch
• Toát mồ hôi
• Ngất
• Buồn nôn và nôn
• Tay chân lạnh
• Khó chịu
• Hoa mắt

Để phòng ngừa, người bệnh cần được nghỉ ngơi 15 phút. Ngoài ra thầy thuốc/ bác sĩ nên thực hiện công tác tư tưởng để giảm bớt căng thẳng.

Biện pháp hạn chế rủi ro khi cấy chỉ

Để hạn chế rủi ro và tăng tính hiệu quả khi phòng ngừa và chữa bệnh bằng phương pháp cấy chỉ, người bệnh cần lưu ý một số vấn đề sau:

1. Trước khi cấy chỉ

Các lưu ý trước khi cấy chỉ rất quan trọng. Cụ thể:

• Lựa chọn cơ sở y tế uy tín, thực hiện nguyên tắc một chiều (mỗi bộ dụng cụ y tế chỉ được dùng cho một bệnh nhân) và có quy trình đảm bảo vô khuẩn tốt. Điều này giúp tăng tính an toàn, hạn chế rủi ro (lây nhiễm chéo, nhiễm trùng, chảy máu…)
• Điều trị với bác sĩ/ thầy thuốc giỏi, có kỹ năng tốt và nhiều năm kinh nghiệm trong việc chữa bệnh bằng liệu pháp cấy chỉ. Điều này giúp đảm bảo thực hiện đúng kỹ thuật và tác động đúng huyệt đạo. Từ đó đạt tối đa mức độ an toàn và hiệu quả điều trị.
• Tắm rửa sạch sẽ để loại bỏ vi khuẩn và các tác nhân gây bệnh trên da. Từ đó hạn chế nhiễm trùng sau điều trị.
• Không nên ăn quá no hoặc để bụng quá đói khi cấy chỉ.
• Thư giãn đầu óc, nghỉ ngơi tại chỗ 15 phút trước khi điều trị. Không thực hiện khi cơ thể đang mệt mỏi hoặc tinh thần bất ổn, sợ hãi.
• Không lao động gắng sức khiến cơ thể mệt mỏi.
• Không uống nước ngọt có gas, chè đặc, rượu bia và cà phê đặc.
• Mặc quần áo rộng rãi để thuận tiện hơn trong việc thực hiện các kỹ thuật chữa bệnh.
• Người già, người tàn tật, thanh thiếu niên và trẻ em cần có người thân đi cùng.
• Kiểm tra lâm sàng và cận lâm sàng tại bệnh viện. Sau đó mang theo chuẩn đoán bệnh, chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, các kết quả xét nghiệm (máu, nước tiểu), kỹ thuật hình ảnh (chụp X-quang, chụp MRI, siêu âm) và đơn thuốc đang điều trị (nếu có) để bác sĩ/ thầy thuốc có thể tham khảo trước khi quyết định cấy chỉ chữa bệnh.
• Thầy thuốc cần rửa tay sạch sẽ và mang găng tay khi thực hiện cấy chỉ. Đồng thời phải đảm bảo vô khuẩn khi tiến hành cấy chỉ, bao gồm cả tay, phòng ốc, dụng cụ thực hiện…

2. Sau khi cấy chỉ

Sau khi cấy chỉ bệnh nhân cần lưu ý một số điều dưới đây:

• Thông báo với bác sĩ nếu bị chảy máu hoặc có dấu hiệu bầm tím bất thường.
• Ngồi nghỉ tại phòng khám/ bệnh viện từ 10 – 15 phút để bác sĩ chuyên khoa có thể dễ dàng hơn trong việc theo dõi các phản ứng sau điều trị. Đồng thời kịp thời xử lý nếu có bất thường.
• Trong vòng 4 – 6 giờ đầu sau điều trị, bệnh nhân không nên đến những nơi có nhiều khói bụi, tránh ra ngoài trời gió hoặc tiếp xúc với nước.
• Có thể tắm rửa, vệ sinh cơ thể sạch sẽ sau 6 – 8 giờ kể từ khi cấy chỉ.
• Theo dõi các biểu hiện của cơ thể. Cần khám lại nếu có dấu hiệu nhiễm trùng hoặc lở loét. Bao gồm:
  • Đau nhức, lở loét hoặc vết thương không lành ở vị trí cấy chỉ
  • Sưng tấy
  • Sốt cao và kéo dài

3. Một số lưu ý khác

Ngoài những vấn đề nêu trên, người bệnh nên lưu ý thêm những điều sau đây:

• Thông báo với bác sĩ nếu bạn đang mang thai, có kinh nguyệt, có tâm lý quá sợ hãi, cơ thể yếu ớt, mắc bệnh tiểu đường, mắc bệnh đông máu.
• Trong quá trình chữa bệnh bằng liệu pháp cấy chỉ, người bệnh cần tránh ăn các loại hải sản, thực phẩm tanh (như cua, ốc, tôm, cá biển, mực…), đồ nếp (bánh chưng, bánh tét, xôi…), chất kích thích và thức uống có cồn.
• Tái khám đúng lịch hẹn hoặc đến đến bệnh viện bất cứ khi nào có biểu hiện bất thường.
• Tránh lao động nặng, làm việc gắng sức trong những ngày đầu điều trị.
• Cần điều trị đúng liệu trình, không tự ý ngừng điều trị để tránh làm ảnh hưởng đến hiệu quả.
• Lưu ý mục chống chỉ định để hạn chế rủi ro. Trao đổi với bác sĩ chuyên khoa nếu có thắc mắc về vấn đề này.
• Người bệnh cần phân biệt phản ứng viêm vô khuẩn có thể xảy ra sau khi cấy chỉ vào huyệt và nhiễm khuẩn. Bởi phản ứng viêm vô khuẩn không đáng lo ngại và không cần phải áp dụng các biện pháp xử lý.

Cấy chỉ giá bao nhiêu?

Chi phí cho một lần cấy chỉ điều trị bệnh dao động trong khoảng từ 500.000 – 800.000 VNĐ. Tuy nhiên mức chi phí có thể tăng hoặc giảm do nhiều yếu tố tác động. Cụ thể:

• Các dịch vụ đi kèm
• Liệu trình bao nhiêu buổi
• Người thực hiện cấy chỉ và cơ sở điều trị
• Tình trạng bệnh lý
• Bảo hiểm y tế (nếu có)

Tốt nhất người bệnh nên thăm khám và nhờ sự tư vấn của bác sĩ chuyên khoa để xác định chính xác mức chi phí cần chi trả.

Các địa chỉ cấy chỉ uy tín

Để đảm bảo an toàn và tính hiệu quả của liệu pháp cấy chỉ, người bệnh cần lựa chọn, khám và điều trị tại những cơ sở y tế uy tín, thực hiện nguyên tắc một chiều và có quy trình đảm bảo vô khuẩn tốt. Ngoài ra bác sĩ thực hiện phải là người có nhiều năm kinh nghiệm, giỏi và có kỹ năng cấy chỉ tốt.

Dưới đây là một số địa chỉ cấy chỉ uy tín và có bác sĩ giỏi, người bệnh có thể tham khảo và lựa chọn:

Trung tâm Kỹ thuật cao châm cứu Việt Nam – Bệnh viện Châm cứu Trung ương

• Địa chỉ: Số 49 Thái Định, Đống Đa, Hà Nội
• Số điện thoại: (024) 3562 4156

Bệnh viện Y học cổ truyền trung Ương

• Địa chỉ: Số 29 Nguyễn Bỉnh Khiêm, phường Nguyễn Du, quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội
• Số điện thoại: 844 3826 3616

Khoa Y học cổ truyền – Bệnh viện Bạch Mai

• Địa chỉ: Tầng 2 – Khu nhà A6, A8 – Bệnh viện Bạch Mai (số 78 đường Giải Phóng, Phương Mai, Đống Đa, Hà Nội)
• Số điện thoại: 8424 3869 3731

Khoa Y học cổ truyền – Bệnh viện Trung ương Quân đội 108

• Địa chỉ: Số 1 Trần Hưng Đạo, Hai Bà Trưng, Hà Nội
• Số điện thoại: 069 572 400

Khoa Y học cổ truyền – Phục hồi chứ năng – Bệnh viện quận 11 cơ sở I

• Địa chỉ: Số 72 đường số 5, cư xá Bình Thới, phường 8, quận 11, thành phố Hồ Chí Minh
• Số điện thoại: (028) 38 590 589

Bệnh viện Y học cổ truyền TP HCM

• Địa chỉ: Số 11 đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, phường Võ Thị Sáu, quận 3, thành phố Hồ Chí Minh
• Số điện thoại: 028 39 326 579

Cấy chỉ mang đến nhiều công dụng và lợi ích cho sức khỏe tổng thể. Đồng thời có độ an toàn cao, hiệu quả nhanh và lâu dài. Tuy nhiên liệu pháp này có thể gây một số rủi ro như nhiễm trùng, chảy máu, lây nhiễm bệnh… nếu thực hiện sai kỹ thuật, thầy thuốc có chuyên môn kém và không đảm bảo vô trùng trong quá trình điều trị.

Do đó người bệnh cần lưu tiên lựa chọn những địa chỉ chữa bệnh uy tín, có quy trình đảm bảo vô khuẩn tốt. Đồng thời thực hiện bởi những bác sĩ giỏi, trình độ chuyên môn và kinh nghiệm cao để đảm tính hiệu quả và tính an toàn của liệu pháp.

Tham khảo thêm:

• Bấm huyệt: Tác dụng, cách xoa bóp bấm huyệt chữa bệnh
• Xoa bóp là gì? Tác dụng với sức khỏe và điều cần biết