Ngón chân út bị sưng đau là bệnh gì? Cách điều trị

Ngón chân út bị sưng đau có thể ảnh hưởng đến khả năng thăng bằng và di chuyển của người bệnh. Do đó, xác định các nguyên nhân và yếu tố nguy cơ là biện pháp tốt nhất để tránh các chấn thương liên quan.

Ngón chân út bị sưng đau và các dấu hiệu liên quan

Ngón chân út bị sưng đau thường to hơn bình thường và có thể lớn hơn các ngón chân xung quanh của bàn chân do sự tích tụ của chất lỏng bên trong ngón chân. Các dấu hiệu kèm theo khi sưng đau ngón chân út có thể liên quan đến các nguyên nhân cơ bản.

Cụ thể các dấu hiệu khác bao gồm:

• Cứng hoặc hạn chế phạm vi chuyển động ở chân;
• Da ngón chân trở nên đỏ, ấm hoặc nóng;
• Sưng các ngón chân xung quanh;
• Sưng ở các vị trí khác của bàn chân hoặc mắt cá chân;
• Da căng bóng;
• Châm chích hoặc ngứa ở giữa ngón chân hoặc trên lòng bàn chân.

Ngón chân út bị sưng đau là bệnh gì?

Theo chia sẻ của Thầy thuốc ưu tú, BSCKII Hữu Tuấn (Phó Giám đốc chuyên môn tại Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc ): Ngón chân út bị sưng đau là tình trạng phổ biến và có liên quan đến nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm chấn thương, đi giày không phù hợp, bong gân, các bệnh viêm khớp hoặc một số yếu tố liên quan khác.

1. Gãy xương ngón chân út

Ngón chân út là ngón chân rất dễ bị chấn thương do vị trí nằm ở ngoài cùng của bàn chân. Nếu ngón chân bị va chạm mạnh hoặc bị một nặng đè lên trực tiếp, ngón chân có thể bị gãy xương.

Nếu người bệnh nghi ngờ gãy xương hoặc có các vết thương hở (bao gồm vết rách da) sau va chạm, người bệnh nên đến bệnh viện ngay lập tức.

Các triệu chứng gãy ngón chân út bao gồm:

• Có âm thanh gãy khi va chạm hoặc chấn thương;
• Xuất hiện các cơn đau nhói ngay lập tức và có thể biến mất sau vài giờ;
• Không thể chịu trọng lượng cơ thể;
• Ngón chân út dường như không thẳng hàng;
• Sưng và bầm tím ở ngón chân;
• Móng chân có thể bị bật ra hoặc biến dạng.

Gãy xương là nguyên nhân phổ biến có thể khiến ngón chân út bị sưng đau. Tuy nhiên để xác định tình trạng gãy xương, bác sĩ có thể đề nghị chụp X – quang ngón chân. Sau khi chẩn đoán, việc điều trị phụ thuộc vào loại gãy xương và dấu hiệu liên quan, chẳng hạn như:

• Nếu xương không bị lệch bác sĩ có thể đề nghị người bệnh sử dụng giày đi bộ chuyên dụng hoặc bó bột để cố định xương ngón chân cho đến khi ngón chân lành lại.
• Đối với các vết thương đơn giản, bác sĩ có thể nẹp ngón chân út vào ngón chân thứ tư để cố định trong thời gian ngón chân út lành lại.
• Nếu vết gãy xương nghiêm trọng, người bệnh có thể cần phẫu thuật để sắp xếp lại xương.

Bác sĩ có thể kê các loại thuốc giảm đau không kê đơn và hướng dẫn các biện pháp nghỉ ngơi, chăm sóc tại nhà để hỗ trợ quá trình phục hồi của xương.

2. Gãy xương do nén

Gãy xương do nén hoặc gãy xương do căng thẳng, là tình trạng hình thành các vết nứt nhỏ và bầm tím ở xương theo thời gian. Tình trạng này thường xảy ra sau các hoạt động lặp lại thường xuyên, chẳng hạn như chơi các môn thể thao liên quan đến chạy hoặc nhảy.

Gãy xương do nén có thể khiến ngón chân út bị sưng đau. Cơn đau có thể trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian, đặc biệt là khi người bệnh tiếp tục gây áp lực lên khớp. Các triệu chứng khác có thể bao gồm:

• Sưng tấy;
• Bầm tím;
• Da ở ngón chân mềm.

Nếu nghi ngờ gãy xương do nén, người bệnh có thể tiến hành các biện pháp tự chăm sóc tại nhà, chẳng hạn như:

• Dành thời gian nghỉ ngơi, cố gắng tránh dồn trọng lượng lên bàn chân hoặc ngón chân út;
• Chườm lạnh bằng túi đá hoặc khăn ẩm lên ngón chân trong 20 phút mỗi lần và vài lần mỗi ngày để cải thiện các triệu chứng;
• Băng ép xung quanh ngón chân để cố định và tránh các chấn thương thêm;
• Nâng cao chân khi nghỉ ngơi để hạn chế lưu lượng máu đến ngón chân và giảm viêm, đau;
• Sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAID) chẳng hạn như ibuprofen và aspirin có thể giảm sưng, đau.

Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng khi bị gãy xương, người bệnh có thể cần đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn.

3. Bong gân ngón chân út

Bong gân ngón chân út xảy ra khi dây chằng bị tổn thương. Điều này có thể dẫn đến đau đớn, sưng và bầm tím ở ngón chân út. Bong gân có thể xảy ra khi ngón chân va chạm hoặc bị kéo căng quá mức trong các chuyển động bình thường.

Ngón chân út bị sưng đau là dấu hiệu bong gân phổ biến nhất. Tuy nhiên thông thường cơn đau không quá nghiêm trọng và người bệnh có thể di chuyển bình thường. Các triệu chứng khác bao gồm:

• Đau khi di chuyển ngón chân;
• Đau nhói, sưng tấy và bầm tím ở ngón chân út;
• Da mềm khi chạm vào;
• Mất tính ổn định ở ngón chân.

Các biện pháp điều trị bong gân ngón chân ít phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bong gân. Bong gân thường được chia thành 3 cấp độ, bao gồm:

• Độ I, đau nhẹ và hạn chế chức năng ở ngón chân;
• Độ II, đau vừa phải và khó đặt trọng lượng lên ngón chân;
• Độ III, đau đớn dữ dội và không có khả năng đặt trọng lượng lên ngón chân.

Đối với tình trạng bong gân cấp độ I, người bệnh có thể nghỉ ngơi, chườm đá lên ngón chân và nẹp cố định để hỗ trợ quá trình phục hồi. Đối với bong gân cấp độ II và III, bác sĩ có thể cần áp dụng các biện pháp điều trị bổ sung, chẳng hạn như sử dụng giày đi bộ.

4. Trật khớp ngón chân út

Ngón chân út bị sưng đau có thể là dấu hiệu trật khớp, đặc biệt là sau khi ngón chân bị va chạm hoặc khi ngón chân duỗi quá xa cơ thể. Trật khớp ngón chân út là tình trạng rất phổ biến ở vận động viên và người trên 65 tuổi.

Ngoại trừ ngón chân cái, tất cả các ngón chân còn lại, bao gồm ngón chân út đều có 3 xương. Trật khớp có thể xảy ra ở bất cứ khớp nào trong số này.

Trật khớp có thể là một phần, có nghĩa là xương ngón chân không hoàn toàn tách rời. Trật khớp cũng có thể là hoàn toàn, là tình trạng xảy ra khi xương còn nguyên vẹn nhưng bị lệch hoàn toàn khỏi vị trí ban đầu.

Đôi khi trật khớp ngón chân có thể xảy ra cùng với các chân thương khác, chẳng hạn như gãy xương.

Các triệu chứng phổ biến nhất khi bị trật khớp ngón chân cái bao gồm:

• Đau khi di chuyển ngón chân cái;
• Ngón chân ít biến dạng hoặc có hình dạng khác với bình thường;
• Ngón chân sưng tấy, bầm tím;
• Tê hoặc có cảm giác như kim châm.

Để xác định tình trạng trật khớp, bác sĩ có thể kiểm tra ngón chân út và đề nghị chụp X – quang. Đôi khi bác sĩ cũng có thể đề nghị các kiểm tra khác để kiểm tra tình trạng tổn thương mạch máu hoặc các dây thần kinh hay không.

Trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ có thể đưa phần xương bị trật khớp về vị trí cũ bằng tay. Người bệnh sẽ được gây tê cục bộ để giảm thiểu cơn đau.

Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng trật khớp, bác sĩ có thể đề nghị người bệnh sử dụng băng đàn hồi, nẹp hoặc bó bột để giữa ngón chân thẳng hàng trong khi lành.

Trong các trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể cần phẫu thuật để điều chỉnh lại xương.

5. Biến dạng ngón chân út

Biến dạng ngón chân út, còn được gọi là bunionette, đây là thuật ngữ chỉ một vết sưng xương ở bên ngoài của ngón chân út. Điều này có thể khiến ngón chân út bị sưng đau dữ dội.

Biến dạng ngón chân út có thể liên quan đến cấu trúc ngón chân bất thường di truyền, trong đó xương cổ chân di chuyển ra ngoài trong khi ngón chân út di chuyển vào trong.

Ngoài ra, đi giày dép không phù hợp, gây chèn ép các ngón chân cũng có thể gây biến dạng ngón chân.

Các triệu chứng và dấu hiệu biến dạng ngón chân phổ biến bao gồm:

• Có một vết sưng trên ngón chân, thường bắt đầu nhỏ và lớn dần theo thời gian;
• Đau ở vị trí sưng;
• Da ngón chân út đỏ và sưng tấy.

Tùy thuộc vào mức độ cơn đau, bác sĩ có thể đề nghị một số biện pháp xử lý, chẳng hạn như:

• Đi giày đế rộng và tránh đi giày cao gót hoặc giày mũi nhọn;
• Đặt đệm mềm lên ngón chân út để giảm đau;
• Điều chỉnh tư thế để giảm áp lực lên ngón chân;
• Tiêm corticosteroid để giảm viêm.

Trong một số trường hợp, nếu cơn đau nghiêm trọng và gây ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật.

6. Bệnh gout

Bệnh gout là một loại viêm khớp đặc trưng bởi các cơn đau đớn, sưng tấy và cứng khớp đột ngột. Thông thường, bệnh gây ảnh hưởng đến ngón chân cái, tuy nhiên đôi khi ngón chân út bị sưng đau có thể liên quan đến bệnh gout.

Thông thường để cải thiện các cơn gout cấp tính, bác sĩ có thể kê các loại thuốc như:

• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID);
• Colchicine;
• Corticosteroid, chẳng hạn như prednisone;
• Chất ức chế xanthine oxidase, chẳng hạn như allopurinol;
• Uricosurics, chẳng hạn như probenecid.

Nếu không được điều trị phù hợp, bệnh gout có thể khiến khớp bị tổn thương vĩnh viễn. Do đó, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ về các biện pháp giảm viêm, giảm đau trong tương lai bằng cách giảm nồng độ acid uric. Bên cạnh đó, người bệnh nên xây dựng chế độ ăn uống phù hợp và thường xuyên luyện tập thể dục thể thao để tăng cường sức khỏe xương khớp.

7. Các nguyên nhân khác

Ngoài ra, có một số nguyên nhân khác có thể khiến ngón chân út bị sưng đau, chẳng hạn như:

• Các bệnh viêm khớp: Viêm khớp là một trong những nguyên nhân có thể khiến ngón chân út bị sưng đau. Hai loại viêm khớp phổ biến nhất là thoái hóa khớp và viêm khớp dạng thấp, đều có thể gây đau, sưng và sưng ở khớp ngón chân cái. Tình trạng này thường được điều trị bằng các biện pháp chăm sóc tại nhà, thuốc giảm đau và tăng cường hoạt động thể chất.
• Móng chân mọc ngược: Khi một bên hoặc góc của móng chân mọc vào thịt ngón chân, ngón chân có thể bị nhiễm trùng dẫn đến đau đớn và sưng tấy. Để cải thiện tình trạng này, bác sĩ có thể các loại thuốc kháng kháng sinh và nâng móng, cắt bỏ phần móng mọc ngược.
• Dị dạng ngón chân bẩm sinh: Các dị dạng như ngón chân búa (ngón chân cong về phía trước), ngón chân vuốt (ngón chân uốn cong như móng vuốt) và ngón út chồng lên ngón chân thứ tư, có thể khiến ngón chân út bị sưng đau. Các tình trạng này thường được điều trị bằng các liệu pháp bảo tồn, chẳng hạn như nẹp, băng ép hoặc sử dụng giày hỗ trợ. Nếu các triệu chứng không được cải thiện, người bệnh có thể cần phẫu thuật để điều chỉnh vị trí ngón chân.

Cách điều trị tình trạng ngón chân út bị sưng đau

Tùy thuộc vào nguyên nhân dẫn đến các cơn đau và sưng ở ngón chân út, các biện pháp chăm sóc bao gồm tự chăm sóc tại nhà điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ. Nếu các nguyên nhân liên quan đến các vấn nghiêm trọng, người bệnh có thể cần được chăm sóc y tế để tránh các rủi ro không mong muốn.

Để giảm đau và ngăn ngừa các rủi ro liên quan đến tình trạng ngón chân út bị sưng đau, người bệnh có thể tham khảo một số biện pháp chăm sóc tại nhà, chẳng hạn như:

• Dành thời gian nghỉ ngơi và tránh đặt trọng lượng cơ thể lên các ngón chân để cải thiện các cơn đau;
• Sử dụng nạng hoặc gậy để hỗ trợ di chuyển và hạn chế áp lực lên các ngón chân;
• Nâng cao chân hơn tầm ngực khi nghỉ ngơi để hạn chế lưu lượng máu đến ngón chân và hỗ trợ giảm viêm, sưng;
• Chườm đá lên ngón chân út từ 15 – 20 phút mỗi lần, vài lần mỗi ngày, trong vài ngày đầu sau khi bị thương có thể giảm sưng, viêm;
• Sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn để giảm viêm và đau;
• Sử dụng miếng đệm lót để ngăn da tiếp xúc trực tiếp với giày, dép;

Ngón chân út là ngón chân bé nhất nhưng đóng vai trò quan trọng trong việc giữ thăng bằng. Ngón chân út bị sưng đau có thể gây mất thăng bằng và ảnh hưởng đến cách đi lại và di chuyển của người bệnh. Do đó, nếu các triệu chứng nghiêm trọng hoặc không được cải thiện sau các biện pháp chăm sóc tại nhà, người bệnh nên đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Với các trường hợp ngón chân út bị sưng đau do ảnh hưởng của bệnh lý như gout, viêm đau khớp,…người bệnh cần chủ động liên hệ thăm khám y tế để sớm chữa khỏi bệnh. Nếu để tình trạng này diễn tiến nhiều ngày có thể gây biến chứng hoặc đau nhức xương khớp nghiêm trọng hơn. Lựa chọn phương pháp điều trị bằng y học cổ truyền mang lại hiệu quả dứt điểm tận gốc mà không lo tác dụng phụ, phù hợp với nhiều đối tượng.

Ngón chân út bị sưng đau khi nào cần đến bệnh viện?

Người bệnh nên đến bệnh viện để kiểm tra nếu nghi ngờ nhiễm trùng hoặc bệnh viêm khớp. Người bệnh bị biến dạng ngón chân cái nên trao đổi với bác sĩ về các biện pháp điều trị. Xử lý sớm có thể giảm đau và ngăn ngừa các rủi ro liên quan.

Đối với trường hợp móng chân mọc ngược, người bệnh không nên cố gắng loại bỏ móng chân tại nhà. Điều này có thể khiến tình trạng nhiễm trùng trở nên nghiêm trọng hơn.

Ngoài ra, người bệnh cũng nên đến bệnh viện nếu nhận thấy các dấu hiệu nghiêm trọng, chẳng hạn như:

• Có âm thanh vỡ ở xương hoặc có âm thanh lục cục ở ngón chân út;
• Ngón chân cong vẹo hoặc biến dạng sau các chấn thương;
• Sưng to hoặc bầm tím nghiêm trọng sau chấn thương.

Phòng ngừa ngón chân út bị sưng đau

Người bệnh có thể hạn chế tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ để ngăn ngừa tình trạng ngón chân út bị sưng đau. Các biện pháp phòng ngừa phổ biến bao gồm:

• Cắt móng chân đúng cách;
• Giữ chân sạch sẽ và khô ráo;
• Đi giày vừa vặn;
• Đi giày, dép thích hợp để tránh trượt hoặc té ngã;
• Sử dụng giày bảo hộ khi thực hiện các hoạt động có thể gây tổn thương ngón chân;
• Thường xuyên tập thể dục và thay đổi phong cách sống để tăng cường sức khỏe tổng thể.

Ngón chân út bị sưng đau có thể liên quan đến nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm chấn thương, nhiễm trùng và tình các tình trạng viêm khớp khác.

Một số nguyên nhân có thể cần điều trị y tế trong khi một số điều kiện có thể được chăm sóc tại nhà. Nói chung, người bệnh nên đến bệnh viện nếu các triệu chứng kéo dài, trở nên nghiêm trọng hoặc kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng khác.

Tham khảo thêm: Ngón chân cái bị sưng nhức là dấu hiệu của bệnh gì?