Viêm Bao Hoạt Dịch Khớp Cổ Chân: Dấu Hiệu Và Cách Điều Trị
Viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân là một tình trạng đau đớn, có thể ảnh hưởng đến khả năng chuyển động và di chuyển của bàn chân, mắt cá chân. Trong bài viết này, bác sĩ sẽ giúp người bệnh xác định một số nguyên nhân, yếu tố rủi ro, dấu hiệu nhận biết và kế hoạch điều trị hiệu quả nhất.
Viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân là gì?
Bao hoạt dịch là một túi nhỏ, trơn trong cơ thể, chứa đầy các chất lỏng hoạt dịch, hoạt động như một chất đệm và bôi trơn. Bao hoạt dịch giúp bảo vệ xương khỏi cọ xát hoặc chạm vào gân, cơ hoặc da.
Viêm bao hoạt dịch cổ chân xảy ra khi một hoặc nhiều bao hoạt dịch bị kích thích hoặc tổn thương. Điều này có thể gây đau, sưng và khó cử động ở mắt cá chân. Các triệu chứng thường xuất phát ở vùng bên ngoài của mắt cá chân và đau lan dần vào bên trong.
Viêm bao hoạt dịch ở cổ chân thường ảnh hưởng đến người lạm dụng cổ chân hoặc không có sự điều hòa hoạt động thích hợp. Việc chuyển động tăng đột ngột, chạy hoặc nhảy có thể gây viêm bao hoạt dịch. Do đó, điều quan trọng là người bệnh cần đi giày phù hợp, đặc biệt là khi tập thể dục hoặc chơi thể thao. Ngoài ra, người thường xuyên đi giày quá chật cũng có thể dẫn đến viêm bao hoạt dịch.
Viêm bao hoạt dịch cổ chân là một tình trạng phổ biến và cần được chăm sóc phù hợp. Do đó, nếu xuất hiện các dấu hiệu viêm bao hoạt dịch, người bệnh nên đến bệnh viện để được chẩn đoán, hướng dẫn phù hợp.
Dấu hiệu nhận biết viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân
Viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân có thể gây đau đớn và hạn chế một số cử động nhất định, chẳng hạn như đi bộ, chạy, nhảy. Các triệu chứng này thường phát triển dần dần theo thời gian, cụ thể bao gồm:
- Đau ở cổ chân, đặc biệt là khi đứng, đi lên dốc hoặc đi bộ trên bề mặt mềm
- Đau và sưng ở cổ chân
- Cứng khớp cổ chân, hạn chế khả năng chuyển động linh hoạt và có âm lạnh lạo xạo khi gập bàn chân
- Có cảm giác mềm và có lực cản khi ấn vào cả hai mắt cá chân
- Thay đổi màu da ở cổ chân
Các triệu chứng này có thể khác nhau, phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân cơ bản dẫn đến viêm bao hoạt dịch. Theo dõi các triệu chứng của cơ thể và đến bệnh viện để được chẩn đoán, điều trị hợp lý.
Nguyên nhân nào gây viêm bao hoạt dịch cổ chân?
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân, chẳng hạn như:
- Lạm dụng: Lạm dụng hoặc sử dụng cổ chân quá mức trong các hoạt động thể chất, như chạy trong thời gian dài, có thể dẫn đến viêm bao hoạt dịch. Việc khởi động không kỹ trước khi vận động cũng có thể tạo một áp lực đột ngột lên cổ chân khi chơi thể thao hoặc tham gia các hoạt động thể chất khác, dẫn đến viêm bao hoạt dịch.
- Đi giày không vừa vặn: Mang giày không vừa có thể gây áp lực và tải trọng không đồng đều lên cổ chân, điều này có thể dẫn đến viêm bao hoạt dịch. Ngoài ra, các triệu chứng có thể trở nên nghiêm trọng hơn khi người bệnh đi giày chật hoặc giày cao gót trong thời gian dài.
- Nhiễm trùng: Mặc dù không phổ biến, tuy nhiên viêm bao hoạt dịch ở cổ chân cũng có thể xảy ra do nhiễm trùng. Tình trạng này được gọi là viêm bao hoạt dịch tự hoại. Các loại vi khuẩn phổ biến nhất dẫn đến tình trạng này là Staphylococcus Aureus và Streptococci. Bên cạnh đó, một số loại nấm và tảo cũng có thể dẫn đến viêm bao hoạt dịch.
- Chấn thương: Chấn thương ở mắt cá chân, chẳng hạn như té ngã hoặc chấn thương, có thể dẫn đến viêm bao hoạt dịch.
- Điều kiện y tế: Một số điều kiện y tế, chẳng hạn như bệnh gout, viêm khớp vẩy nến, viêm khớp dạng thấp, viêm khớp phản ứng, cũng có thể góp phần dẫn đến viêm bao hoạt dịch.
Viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân có nguy hiểm không?
Viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân là tình trạng phổ biến, không gây ảnh hưởng đến tính mạng của người bệnh. Tuy nhiên nếu không có kế hoạch chăm sóc phù hợp, các triệu chứng có thể gây ảnh hưởng đến khả năng vận động, di chuyển linh hoạt và tăng nguy cơ dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.
Một số biến chứng có thể xảy ra đối với tình trạng viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân bao gồm:
- Cơn đau mãn tính, kéo dài, gây ảnh hưởng đến hiệu suất công việc và chất lượng cuộc sống
- Hạn chế khả năng vận động, tập thể dục, chơi thể thao, có thể góp phần dẫn đến cứng khớp, sa sút sức khỏe tổng thể cũng như tăng nguy cơ thừa cân, béo phì
- Tăng nguy cơ dẫn đến viêm bao hoạt dịch gót chân, u nang bao hoạt dịch hoặc tổn thương các nếp gấp ở cổ chân và dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng
Chẩn đoán viêm màng hoạt dịch khớp cổ chân
Việc chẩn đoán tình trạng viêm màng hoạt dịch khớp cổ chân được thực hiện dựa trên bệnh sử và khám thực thể. Trong kiểm tra bệnh sử, bác sĩ có thể trao đổi với người bệnh một số vấn đề như:
- Tình trạng sưng tấy ở cổ chân
- Các khu vực mềm hoặc đau đớn ở mắt cá, gót chân và xung quanh bàn chân
- Kiểm tra phạm vi chuyển động của bàn chân
- Yêu cầu người bệnh kiễng chân hoặc uốn cong bàn chân
Nếu nghi ngờ nhiễm trùng, bác sĩ có thể xác định các triệu chứng như:
- Kiểm tra nhiệt độ cơ thể
- Xác định tình trạng ớn lạnh
- Lấy một ít dịch ở bao hoạt dịch cổ chân thông qua ống tiêm sau đó kiểm tra ở phòng thí nghiệm để xác định sự hiện diện của vi khuẩn
Bên cạnh kiểm tra bệnh sử, bác sĩ có thể đề nghị một số xét nghiệm hình ảnh, chẳng hạn như:
- Chụp X – quang: Hình ảnh X – quang sẽ giúp hiển thị hình ảnh chi tiết về xương cổ chân của người bệnh, giúp bác sĩ xác định các bất thường, bao gồm viêm bao hoạt dịch.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): Xét nghiệm MRI có thể giúp xác định các nguyên nhân có thể gây đau cổ chân, bao gồm cả viêm bao hoạt dịch, viêm gân hoặc tổn thương mô mềm khác.
Biện pháp điều trị viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân
Các lựa chọn điều trị viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân được chỉ định dựa theo nguyên nhân dẫn đến cơn đau. Điều trị có thể bao gồm:
1. Biện pháp giảm đau
Đối với tình trạng viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân gây đau đớn cấp tính, người bệnh có thể thực hiện các biện pháp giảm đau tại nhà để kiểm soát các triệu chứng và giúp cổ chân có thời gian phục hồi. Có nhiều biện pháp giảm đau hiệu quả và dễ thực hiện, chẳng hạn như:
- Nghỉ ngơi: Người bệnh được khuyến khích dành thời gian nghỉ ngơi và tránh các hoạt động làm trầm trọng thêm cơn đau ở cổ chân. Các hoạt động cần tránh có thể bao gồm đi bộ, chạy hoặc nhảy. Điều này giúp bao hoạt dịch có thời gian chữa lành.
- Chườm lạnh: Chườm một túi nước đá hoặc một chiếc khăn lạnh lên mắt cá chân trong tối đa 20 phút mỗi lần, 3 – 4 lần mỗi ngày có thể giúp giảm đau, chống viêm hiệu quả.
- Giày dép phù hợp: Không nên đi giày quá chật hoặc có phần cổ giày, gót giày quá cứng hoặc ôm sát vào chân. Hãy sử dụng các loại giày có rãnh Achilles ở ở phía sau để bảo vệ gân Achilles, ngăn ngừa tổn thương cổ chân, gót chân.
- Sử dụng thuốc: Các loại thuốc giảm đau và thuốc chống viêm không steroid (NSAID) không kê đơn, chẳng hạn như Paracetamol, Aspirin, Ibuprofen và Naproxen, có thể giúp cải thiện cơn đau nhanh chóng và hiệu quả. Thuốc này có thể sử dụng mà không cần toa thuốc, tuy nhiên người bệnh nên hỏi ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ chuyên môn trước khi sử dụng thuốc.
2. Điều trị bảo tồn
Bên cạnh các biện pháp giảm đau, bác sĩ sẽ chỉ định kế hoạch kiểm soát và điều trị tình trạng viêm màng bao hoạt dịch khớp cổ chân. Điều trị có thể bao gồm:
- Dụng cụ chỉnh hình: Bác sĩ có thể chỉ định các miếng đệm ở gót chân để điều chỉnh dáng đi, cho phép nâng đỡ hai bên cổ chân, giảm áp lực tác động. Điều này giúp giảm căng thẳng quá mức lên gót chân khi bước đi và hỗ trợ quá trình phục hồi ở cổ chân.
- Vật lý trị liệu: Các kéo tập thể dục ở bàn chân, cổ chân sẽ giúp giảm áp lực lên bao hoạt dịch, từ đó giảm đau, chống viêm và thúc đẩy quá trình chữa lành. Các bài tập bao gồm duỗi bắp chân, duỗi ngón chân và duỗi gót chân đều có thể giúp giảm đau. Trong khi đó, các bài tập bắp chân, mắt cá chân và bàn chân có thể tăng cường gân Achilles và vùng xung quanh, từ đó giảm áp lực tác động lên bao hoạt dịch khớp cổ chân.
- Điện trị liệu: Các biện pháp điện trị liệu chẳng hạn như siêu âm, có thể giúp giảm sưng và giảm viêm.
- Tiêm Corticosteroid: Nếu cần thiết, bác sĩ có thể chỉ định tiêm Corticosteroid vào khớp cổ chân để giảm viêm, sưng, giảm đau và phục hồi các tổn thương liên quan.
- Thuốc kháng sinh: Nếu tình trạng viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân xảy ra do nhiễm trùng, bác sĩ có thể chỉ định thuốc kháng sinh đường uống để cải thiện các triệu chứng.
3. Điều trị phẫu thuật
Hầu hết các tình trạng viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân không cần phẫu thuật và đáp ứng tốt các phương pháp điều trị bảo tồn. Tuy nhiên nếu số tổn thương, dị tật, biến dạng khớp, có thể cần được phẫu thuật điều trị. Phẫu thuật sẽ được chỉ định nếu cơn đau kéo dài từ 6 – 12 tháng hoặc khi người bệnh không thể hoặc chuyển động cổ chân như mong muốn.
Bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật cắt gân Achilles và cắt bỏ bao hoạt dịch cổ chân hoặc phẫu thuật mở xương, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe cụ thể của người bệnh. Phẫu thuật điều trị viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân thường an toàn và có tỷ lệ thành công cao, tuy nhiên người bệnh cần trao đổi với bác sĩ về các rủi ro phát sinh và có kế hoạch chăm sóc sức khỏe tốt nhất.
Phòng ngừa viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân
Người bệnh có thể giảm nguy cơ phát triển tình trạng viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân bằng cách:
- Giãn cơ và khởi động trước khi tập thể dục
- Đi giày dép phù hợp khi tập thể dục
- Đi bộ và chạy trên bề mặt mềm, tranh đi hoặc chạy trên các bề mặt cứng, chẳng hạn như bê tông hoặc đường trải nhựa
Việc chẩn đoán và điều trị đúng cách là cách tốt nhất để kiểm soát các triệu chứng viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân. Hầu hết mọi người đều cảm thấy tốt hơn sau 3 – 4 tuần tự điều trị, tuy nhiên các trường hợp nghiêm trọng có thể mất đến 12 tháng. Điều quan trọng là trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn và chăm sóc sức khỏe phù hợp nhất.
Tham khảo thêm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!