Sưng Đầu Gối

Sưng đầu gối là một tình trạng phổ biến, có thể hạn chế tính linh hoạt và chức năng của đầu gối. Nếu không được điều trị, các triệu chứng có thể trở nên nghiêm trọng và dẫn đến các biến chứng không mong muốn, chẳng hạn như mất cơ hoặc hình thành khối u.

Sưng đầu gối là bệnh gì?

Sưng đầu gối có thể là tình trạng cấp tính do chấn thương hoặc bệnh lý mãn tính phát triển theo thời gian. Vị trí sưng đôi khi cũng có thể khác nhau, chẳng hạn như ở khớp hoặc các mô mềm xung quanh đầu gối. Có nhiều nguyên nhân và vấn đề khác nhau có thể dẫn đến đầu gối bị sưng, chẳng hạn như:

1. Chấn thương đầu gối

Các chấn thương ở xương, khớp, dây chằng, gân, bao khớp hoặc sụn khớp của đầu gối có thể gây đau và sưng. Các chấn thương nghiêm trọng có thể khiến máu tràn vào các khoang khớp gối, dẫn đến sưng, nóng, cứng khớp hoặc bầm tím ngoài da. Tình trạng này đôi khi có thể cần điều trị y tế khẩn cấp để tránh các rủi ro không mong muốn.

Người bệnh cũng nên đến bệnh viện để được chăm sóc y tế nếu cơn đau đầu gối trở nên nghiêm trọng hoặc gây ảnh hưởng đến khả năng chịu trọng lượng. Ngoài ra, tình trạng nghi ngờ gãy xương cũng nên được chăm sóc y tế để tránh các rủi ro liên quan.

2. Thoái hóa khớp gối

Thoái hóa khớp gối là tình trạng thoái hóa sụn khớp gối. Điều này có thể dẫn đến tình trạng sản xuất quá nhiều dịch khớp, khiến khớp gối sưng tấy. Sưng đầu gối do thoái hóa khớp gối thường đi kèm các cơn đau đớn, cứng khớp hoặc khó chịu.

Trên thực tế, người bệnh thoái hóa khớp gối thường có nhiều nguy cơ bị sưng đầu gối. Tuy nhiên tình trạng sưng thường ở mức độ nhẹ hoặc trung bình. Do đó, nếu sưng đầu gối nghiêm trọng, nguyên nhân có thể liên quan đến các nguyên nhân khác.

Thoái hóa khớp gối là tình trạng phổ biến và có thể được cải thiện bằng nhiều phương pháp khác nhau. Tùy thuộc vào nguyên nhân cơ bản, các triệu chứng liên quan, bác sĩ có thể đề nghị các phương pháp chăm sóc tại nhà, vật lý trị liệu hoặc tiêm thuốc điều trị.

3. Viêm bao hoạt dịch

Bao hoạt dịch khớp gối là túi trong suốt, nhỏ, mỏng, chứa đầy dịch. Túi này làm nhiệm vụ đệm, làm giảm ma sát giữa xương và mô mềm xung quanh, chẳng hạn như da, cơ. Ở đầu gối có 11 bao hoạt dịch, trong đó có 2 bao hoạt dịch dễ bị viêm và dẫn đến sưng đầu gối.

Trong hầu hết các trường hợp, viêm bao hoạt dịch có thể được điều trị bằng cách chăm sóc tại nhà hoặc điều trị  y tế theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn. Tuy nhiên, đôi khi viêm bao hoạt dịch có thể bị nhiễm khuẩn, dẫn đến viêm và chứa đầy mủ. Tình trạng này có thể dẫn đến cảm giác nóng, khiến người bệnh bị sốt và cần chăm sóc y tế khẩn cấp để tránh gây đe dọa đến tính mạng.

4. Bệnh gout

Gout là tình trạng tích tụ các tinh thể axit uric cực nhỏ ở bên trong khớp, dẫn đến sưng tấy và đau đớn dữ dội. Tình trạng này được gọi là cơn gout cấp tính và thường phổ biến vào ban đêm. Cơn gout cấp tính thường xảy ra nhanh chóng, kèm theo đau đớn đột ngột, đỏ và nóng da.

Bệnh gout thường gây ảnh hưởng đến ngón chân cái, nhưng cũng có thể gây ảnh hưởng đến đầu gối. Bệnh cũng gây ảnh hưởng đến gót chân, mắt cá chân và mu bàn chân. Ngoài ra, các triệu chứng gout thường chỉ ảnh hưởng đến một khớp tại một thời điểm nhất định.

Một cơn đau do gout thường có thể tự khỏi. Tuy nhiên người bệnh có thể sử dụng thuốc giảm đau và các biện pháp điều trị y tế khác để cải thiện các triệu chứng. Bên cạnh đó, thay đổi chế độ ăn uống và tập luyện phù hợp có thể hỗ trợ ngăn ngừa cơn gout trong tương lai.

5. Bệnh giả gout

Bệnh giả gout (Pseudogout) là tình trạng hình thành các triệu chứng tương tự như bệnh gout. Tình trạng này cũng liên quan đến sự tích tụ các tinh thể cực nhỏ (tinh thể canxi pyrophosphat) bên trong các khớp. Các tinh thể này có thể tích tụ bên trong đầu gối, dẫn đến sưng đầu gối và đau đớn dữ dội. Ngoài ra, da ở khớp gối cũng có thể bị đổi màu.

Bệnh giả gout thường gây ảnh hưởng đến đầu gối, nhưng cũng có thể gây ảnh hưởng đến vai, khuỷu tay, mắt cá chân, cổ tay, các khớp ngón tay, hông và cột sống. Các triệu chứng bệnh cũng có xu hướng ảnh hưởng đến nhiều khớp cùng một lúc và có thể bị nhầm thành viêm khớp dạng thấp hoặc viêm xương khớp.

Trong một số trường hợp, bệnh giả gout được gọi là bệnh lắng đọng canxi pyrophosphat dihydrat (CPPD) hoặc viêm khớp do tinh thể canxi pyrophosphat cấp tính. Các triệu chứng bệnh giả gout có thể tự cải thiện sau vài tuần. Người bệnh có thể sử dụng thuốc hoặc các biện pháp điều trị y tế khác để hỗ trợ cải thiện các triệu chứng.

6. Viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp là bệnh tự miễn gây ảnh hưởng đến lớp lót của khớp, dẫn đến sưng, cứng khớp, đau, mềm và đỏ khớp. Mặc dù các triệu chứng viêm khớp dạng thấp thường biểu hiện ở bàn tay, cổ tay và bàn chân, tuy nhiên bệnh cũng có thể ảnh hưởng đến các khớp lớn, bao gồm đầu gối.

Các triệu chứng viêm khớp dạng thấp có thể xu hướng đối xứng. Do đó, các triệu chứng thường có xu hướng gây ảnh hưởng đến cả hai đầu gối.

Ngoài việc gây đau và sưng khớp, viêm khớp dạng thấp có thể dẫn đến các triệu chứng khác, chẳng hạn như mệt mỏi, sốt nhẹ và cảm giác không khỏe. Chẩn đoán và điều trị viêm khớp dạng thấp kịp thời có thể giúp giảm thiểu tổn thương khớp lâu dài.

7. Nhiễm trùng

Một số loại nhiễm trùng do vi khuẩn (chẳng hạn như Chlamydia và nhiễm trùng đường tiêu hóa) có thể kích thích phản ứng miễn dịch trong cơ thể, dẫn đến đau và sưng khớp. Đôi khi, các triệu chứng này có thể tự biến mất hoặc được điều trị bằng thuốc chống viêm không kê đơn. Tuy nhiên, trong các trường hợp nghiêm trọng hoặc mãn tính, người bệnh có thể cần được chăm sóc y tế.

Ngoài ra, một số bệnh lý nhiễm trùng khác có thể gây sưng đầu gối, bao gồm:

• Lupus ban đỏ: Đây là một tình trạng mãn tính, khiến hệ thống miễn dịch tấn công các mô khỏe mạnh, bao gồm các mô ở khớp.
• Bệnh Lyme: Tình trạng này dẫn đến các triệu chứng tương tự như bệnh cúm, phát ban và gây sưng các khớp.

Bác sĩ có thể đề nghị thực hiện các xét nghiệm để xác định nguyên nhân gây sưng đầu gối. Tình trạng này có thể được điều trị bằng thuốc kháng sinh nếu nhiễm trùng do vi khuẩn, chẳng hạn như đối với bệnh Lyme.

Các yếu tố rủi ro gây sưng đầu gối

Ngoài ra, các nguyên nhân cơ bản, một số yếu tố rủi ro có thể dẫn đến sưng đầu gối bao gồm:

• Độ tuổi: Tình trang sưng khớp và thoái hóa khớp hoặc viêm khớp thường tăng lên theo độ tuổi.
• Chơi thể thao: Một số môn thể thao có thể liên quan đến các hoạt động như xoay đầu gối, chẳng hạn như bóng rổ, có thể làm tăng nguy cơ chấn thương và dẫn đến sưng tấy.
• Béo phì: Trọng lượng cơ thể dư thừa có thể gây căng thẳng cho khớp gối, góp phần khiến các mô và sụn khớp bị thoái hóa, dẫn đến sưng đầu gối. Béo phì có thể làm tăng nguy cơ viêm xương khớp, một trong những nguyên nhân phổ biến có thể dẫn đến sưng đầu gối.

Ngoài ra, mặc dù không phổ biến, tuy nhiên đôi khi tình trạng sưng đầu gối có thể liên quan đến các khối u lành tính hoặc ác tính. Vết sưng có thể kèm theo cảm giác đau nhức âm ỉ. Đôi khi người bệnh cũng có thể bị sốt, sụt cân và đổ mồ hôi vào ban đêm.

Chân đoán và có biện pháp chăm sóc sức khỏe phù hợp là cách tốt nhất để tránh các rủi ro liên quan.

Sưng đầu gối có nguy hiểm không?

Nếu không được điều trị, sưng đầu gối có thể dẫn đến một số biến chứng nghiêm trọng, chẳng hạn như:

• Mất cơ: Sưng đầu gối có thể gây ảnh hưởng đến hoạt động của các cơ, điều này có thể khiến cơ đùi suy yếu và bị teo.
• Hình thành u nang: Tình trạng tích tụ chất lỏng ở bên trong đầu gối có thể dẫn đến việc hình thành u nang ở phía sau đầu gối. U nang có thể bị sưng, dẫn đến đau đớn, nhưng thường được cải thiện sau khi chườm đá hoặc chăm sóc y tế phù hợp. Nếu các triệu chứng nghiêm trọng, người bệnh có thể cần được chọc hút dịch để tránh các rủi ro liên quan.

Chẩn đoán tình trạng sưng đầu gối

Bác sĩ có thể kiểm tra tiền sử bệnh lý và khám sức khỏe tổng quát để xác định các triệu chứng liên quan. Sau đó, người bệnh có thể cần thực hiện các xét nghiệm để xác định các vấn đề cơ bản dẫn đến sưng đầu gối.

Xét nghiệm hình ảnh: 

Các xét nghiệm hình ảnh có thể giúp bác sĩ xác định vị trí cơn đau và các nguyên nhân dẫn đến sưng khớp gối. Các phương pháp phổ biến bao gồm:

• Chụp X – quang: Hình ảnh X – quang có thể được sử dụng để loại trừ nguyên nhân gây gãy xương, trật khớp hoặc xác định tình trạng viêm khớp.
• Siêu âm: Siêu âm khớp có thể được sử dụng để kiểm tra tình trạng viêm khớp hoặc các rối loạn ảnh hưởng đến dây chằng và gân.
• Chụp MRI: Hình ảnh MRI có thể xác định các chấn thương dây chằng, gân và các mô mềm không thể xác định ở hình ảnh X – quang.

Chọc hút dịch khớp:

Để chẩn đoán nguyên nhân gây sưng đầu gối, bác sĩ có thể đề nghị chọc hút dịch khớp. Xét nghiệm này thường được sử dụng để kiểm tra sự hiện diện của:

• Máu, có thể liên quan đến chấn thương hoặc các rối loạn chảy máu ở khớp
• Vi khuẩn, là dấu hiệu nhiễm trùng khớp
• Các tinh thể ở khớp trong tình trạng bệnh gout hoặc giả gout

Cách điều trị sưng đầu gối

Các biện pháp điều trị tình trạng sưng khớp gối phụ thuộc vào nguyên nhân gây sưng đầu gối, mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và tiền sử của người bệnh. Việc điều trị bao gồm sử dụng thuốc giảm đau và áp dụng các thủ thuật loại bỏ chất lỏng từ khớp.

1. Chăm sóc tại nhà

Trong nhiều trường hợp, đầu gối bị sưng nhẹ hoặc trung bình có thể được điều trị tại nhà. Các biện pháp phổ biến thường được áp dụng bao gồm:

• Nghỉ ngơi: Nghỉ ngơi có thể cho khớp có thời gian hồi phục và sửa chữa các tổn thương. Người bệnh nên ngừng thực hiện các hoạt động thể thao và các hoạt động tác động đến đầu gối trong 24 giờ hoặc lâu hơn. Ngoài ra, người bệnh nên cố gắng gập và duỗi thẳng đầu gối nhẹ nhàng nhiều lần trong ngày để duy trì phạm vi chuyển động.
• Chườm lạnh: Chườm lạnh có thể giảm lưu lượng máu đến đầu gối và hạn chế tình trạng viêm, sưng. Ngoài ra, điều này cũng làm chậm quá trình sản xuất dịch khớp và ngăn ngừa các tín hiệu đau từ não bộ. Người bệnh có thể chườm lạnh lên đầu gối 20 phút mỗi lần và nhiều lần trong ngày để cải thiện các triệu chứng. Không chườm trực tiếp đá lên da để tránh bỏng lạnh.
• Băng nén: Băng đầu gối bằng băng rộng 8 – 10 cm có thể hạn chế hoặc giảm sưng. Tuy nhiên không băng đầu gối quá chật, điều này có thể khiến các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn.
• Nâng cao đầu gối: Biện pháp này có thể giảm lưu lượng máu đến đầu gối, giúp giảm viêm, sưng và khó chịu. Người bệnh có thể ngồi và kê cao chân bị tổn thương hoặc nằm và kê chân cao hơn tim để hỗ trợ cải thiện các triệu chứng.

Áp dụng các biện pháp cải thiện tình trạng sưng đầu gối tại nhà trong 1 – 3 ngày. Nếu tình trạng sưng không được cải thiện hoặc cơn đau trở nên nghiêm trọng hơn, người bệnh nên đến bệnh viện để được hướng dẫn cụ thể.

2. Thuốc điều trị

Một số loại thuốc không kê đơn có thể được sử dụng để giảm sưng đầu gối và các cơn đau liên quan. Các loại thuốc phổ biến bao gồm:

• Thuốc chống viêm không steroid hoặc NSAID, bao gồm ibuprofen và naproxen, có thể hỗ trợ giảm đau và sưng hiệu quả.
• Acetaminophen có thể cải thiện các cơn đau cấp tính, nhưng không có tác dụng giảm sưng.
• Thuốc salicylat tại chỗ, được sử dụng để bôi trực tiếp lên da bị ảnh hưởng, nhằm mục đích giảm đau và sưng. Thuốc bôi được chỉ định để điều trị cơn đau do viêm khớp và không được sử dụng ở vùng da tổn thương, cơ vết nứt, nhiễm trùng hoặc phát ban.

3. Phẫu thuật

Nếu các triệu chứng nghiêm trọng hoặc không được cải thiện với các biện pháp tại nhà, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật hoặc các biện pháp xâm lấn khác. Cụ thể, các biện pháp bao gồm:

• Chọc hút dịch: Bác sĩ có thể hút dịch, chất lỏng từ khớp để giảm áp lực lên khớp. Sau khi hút dịch khớp, bác sĩ có thể tiêm corticosteroid vào khớp để chống viêm.
• Nội soi khớp: Bác sĩ sử dụng một ống nội soi đưa vào một vết rạch nhỏ ở khớp gối để loại bỏ các mô bị tổn thương và điều trị các vấn đề gây ảnh hưởng đến đầu gối.
• Thay khớp: Trong các trường hợp tổn thương khớp nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật để tránh các rủi ro liên quan.

Sau phẫu thuật, bác sĩ có thể đề nghị vật lý trị liệu để cải thiện chức năng và sức mạnh của đầu gối.

Khi nào cần đến bệnh viện?

Trong một số trường hợp, sưng đầu gối có thể cần được điều trị y tế chuyên nghiệp để tránh các rủi ro liên quan. Người bệnh nên đến bệnh viện hoặc liên hệ với bác sĩ chuyên môn nếu xuất hiện các triệu chứng, chẳng hạn như:

• Đầu gối bị sưng nghiêm trọng hoặc có bất thường rõ rệt
• Đầu gối không thể duỗi thẳng hoặc không thể uốn cong hoàn toàn
• Đau đầu gối nghiêm trọng và không đáp ứng với các phương pháp điều trị không kê đơn
• Da đầu gối thay đổi màu, nóng hoặc đỏ
• Sốt trên 38 độ C
• Sưng đầu gối kéo dài hơn 3 ngày

Bác sĩ có thể kiểm tra các triệu chứng và đề nghị các xét nghiệm liên quan đến chẩn đoán nguyên nhân. Chẩn đoán và điều trị sớm và cách tốt nhất để tránh các biến chứng nghiêm trọng.

Phòng ngừa sưng đầu gối

Sưng đầu gối thường liên quan đến chấn thương hoặc các tình trạng sức khỏe liên quan. Để phòng ngừa và hạn chế các rủi ro liên quan, người bệnh có thể thực hiện các biện pháp tăng cường sức khỏe tổng thể và ngăn ngừa chấn thương.

Cụ thể, người bệnh có thể ngăn ngừa nguy cơ sưng đầu gối bằng các biện pháp như:

• Tăng cường các cơ xung quanh đầu gối có thể hỗ trợ khớp và giảm áp lực tác động lên đầu gối.
• Thực hiện các bài tập tác động thấp, chẳng hạn như thể dục nhịp điệu dưới nước hoặc bơi lội để tránh các tổn thương ảnh hưởng đến đầu gối.
• Duy trì cân nặng hợp lý có thể hạn chế các hao mòn, tổn thương và ngăn ngừa nguy cơ sưng đầu gối.

Sưng đầu gối có thể liên quan đến chấn thương hoặc là các triệu chứng điển hình của các bệnh lý xương khớp nghiêm trọng. Tình trạng này không chỉ làm hạn chế tính linh hoạt và chức năng của đầu gối mà còn có thể tiến triển gây ra những biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khoẻ nếu không được can thiệp chữa trị kịp thời. Người bệnh nền tìm đến các cơ sở y tế uy tín để tiến hành thăm khám, chẩn đoán và được bác sĩ chuyên môn tư vấn phác đồ điều trị hiệu quả nhất. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, người bệnh có thể được chăm sóc tại nhà hoặc điều trị y tế theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn.

Trong trường hợp bị sưng đầu gối do mắc các bệnh lý xương khớp, các triệu chứng sưng đau đã diễn ra trong thời gian dài dài, chữa trị nhiều cách không khỏi, gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động, người bệnh nên tìm đến các bài thuốc YHCT được nghiên cứu chuyên sâu, bài bản để giải quyết dứt điểm tình trạng này.