Đau Cơ Hoành

Đau cơ hoành là tình trạng đau hoặc khó chịu ở cơ hoành, cơ ngăn cách giữa ngực và bụng. Điều quan trọng là xác định các nguyên nhân gây đau và có kế hoạch điều trị hiệu quả, an toàn.

Hiện tượng đau cơ hoành là gì? Dấu hiệu nhận biết

Cơ hoành là một cơ có hình vòm, kích thước lớn, nằm bên dưới phổi và có nhiệm vụ ngăn cách khoang ngực với khoang bụng. Cơ hoành đóng nhiều vai trò quan trọng, chẳng hạn như hỗ trợ quá trình thở, cơ bắp và thư giãn để hỗ trợ chu kỳ hít vào – thở ra.

Đau cơ hoành là tình trạng khó chịu hoặc đau ở cơ hoành. Tình trạng này có thể liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau, chẳng hạn như chấn thương khu vực cơ hoành, thoát vị cơ hoành, tập thể dục cường độ cao, mang thai hoặc các bệnh lý về túi mật.

Các triệu chứng và dấu hiệu nhận biết có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân cơ bản. Thông thường, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như:

• Đau nhói hoặc âm ỉ ở ngực hoặc bụng: Cơn đau có thể nằm ở giữa ngực, dưới xương sườn hoặc ở vùng bụng trên.
• Khó khăn khi hít thở sâu: Điều này xảy ra là do cơ hoành giúp di chuyển không khí vào và ra khỏi phổi. Khi cơ hoành không hoạt động bình thường, không khí ra – vào phổi có thể gặp khó khăn, từ đó dẫn đến khó thở.
• Ho: Ho là cơ chế để làm sạch đường thở khỏi chất nhầy và các chất kích thích khác. Tuy nhiên, ho cũng có thể làm nặng thêm cơn đau.
• Nấc cụt: Nấc cụt có thể xảy ra khi cơ hoành co thắt đột ngột. Nếu bị đau, tổn thương cơ hoành, tình trạng nấc cụt có thể gia tăng về tần suất hoặc mức độ nghiêm trọng.
• Đau vai: Cơn đau này xảy ra do cơ hoành được nối với vai bằng một dây thần kinh gọi là dây thần kinh cơ hoành. Khi cơ hoành bị kích thích hoặc viêm có thể kích thích dây thần kinh cơ hoành và gây đau ở vai.
• Đau lan đến lưng hoặc cổ: Nếu các dây thần kinh kết nối cơ hoành các các khu vực này bị ảnh hưởng.

Nếu có bất cứ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào của tình trạng đau cơ hoành, người bệnh nên đến bệnh viện để được chẩn đoán và có kế hoạch điều trị phù hợp.

Nguyên nhân nào gây đau cơ hoành?

Có rất nhiều nguyên nhân và yếu tố rủi ro có thể dẫn đến đau cơ hoành. Các nguyên nhân này có thể là lành tính hoặc nghiêm trọng và cần điều trị y tế để tránh các rủi ro phát sinh. Cụ thể, các nguyên nhân phổ biến nhất có thể bao gồm:

1. Tập thể dục cường độ cao

Tập thể dục gắng sức, cường độ cao có thể dẫn đến hít thở mạnh, nhanh và liên tục. Điều này sẽ gây co thắt cơ hoành, dẫn đến tình trạng đau dọc ở hai bên sườn. Cơn đau này thường là đau nhói, xuất hiện đột ngột và kéo dài một vài phút. Ngoài ra, cơ thắt cơ hoành cũng dẫn đến hạn chế hơi thở, ngăn ngừa tập hít thở một cách bình thường, đầy đủ và gây ra cảm giác khó chịu.

Tập thể dục quá mức cũng có thể dẫn đến chấn thương cơ hoành, chẳng hạn như rách hoặc căng cơ. Nguy cơ chấn thương thường cao hơn nếu tập luyện không tập đúng tư thế hoặc nếu bạn nâng tạ quá nặng. Ngoài ra, việc không bổ sung đầy đủ chất lỏng cần thiết sẽ khiến cơ thể mất nước, điều này cũng có thể gây đau.

Bên cạnh đó, tình trạng đau cơ hoành cũng có thể nghiêm trọng hơn nếu người tập không khởi động và giãn cơ. Do đó, hãy khởi đúng cách và thả lỏng cơ thể sau khi tập luyện để tránh các chấn thương phát sinh.

Nếu cảm thấy đau ở vùng cơ hoành khi tập thể dục, hãy nghỉ ngơi một lát để điều hòa nhịp thở và giảm bớt cơn co thắt. Nếu tiếp tục luyện tập, cơn đau sẽ trở nên nghiêm trọng hơn. Người tập cũng có thể chườm đá hoặc chườm ấm lên cơ hoành để kiểm soát cơn đau. Trong trường hợp cơn đau nghiêm trọng hoặc không được cải thiện sau vài ngày, hãy đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.

2. Mang thai

Đau cơ hoành và khó thở là điều bình thường khi mang thai. Cơn đau này có thể là đau nhói hoặc âm ỉ và có thể cảm nhận được ở ngực, bụng hoặc lưng. Các yếu tố có thể gây đau bao gồm:

• Tử cung phát triển: Khi thai nhi lớn dần, tử cung sẽ đẩy cơ hoành lên trên, dẫn đến chèn ép phổi, điều này gây đau đớn và khó thở.
• Thay đổi nội tiết tố: Nội tiết tố trong thai kỳ có thể khiến cơ hoành giãn ra, điều này cũng có thể dẫn đến đau.
• Chứng ợ nóng: Ợ nóng là triệu chứng phổ biến khi mang thai và nó cũng có thể gây đau.
• Táo bón: Táo bón là một triệu chứng phổ biến khác của thai kỳ và tình trạng này cũng có thể gây đau cơ.

3. Chấn thương cơ hoành

Chấn thương cơ hoành có thể xảy ra do va chạm, bị tấn công, tai nạn giao thông hoặc các thủ thuật phẫu thuật. Cơn đau này thường không liên tục (đến rồi đi) hoặc kéo dài, dẫn đến khó chịu và suy giảm chất lượng cuộc sống. Trong các trường hợp nghiêm trọng, chấn thương có thể gây vỡ cơ hoành, rách cơ và cần được phẫu thuật để điều trị.

Nếu đã từng bị chấn thương ở ngực hoặc bụng và bị đau, điều quan trọng là phải đi khám bác sĩ ngay. Bác sĩ sẽ đánh giá mức độ nghiêm trọng của chấn thương và đề xuất phương pháp điều trị thích hợp.

Một số triệu chứng đau cơ do chấn thương:

• Đau dữ dội hoặc âm ỉ ở ngực hoặc bụng
• Khó thở
• Hụt hơi
• Ho
• Đau lan đến vai, lưng hoặc cổ

Nếu gặp bất kỳ triệu chứng nào sau khi bị chấn thương ở ngực hoặc bụng, điều quan trọng là phải đi khám bác sĩ ngay.

4. Vấn đề cơ xương

Các vấn đề cơ xương sườn, bao gồm chấn thương, sử dụng quá mức và bệnh tật có thể gây đau cơ hoành. Một số vấn đề phổ biến bao gồm:

• Viêm sụn sườn: Viêm sụn sườn là tình trạng viêm sụn nối xương sườn với xương ức. Tình trạng viêm này có thể gây đau ở ngực, bao gồm cả cơ hoành.
• Hội chứng Tietze: Hội chứng Tietze là một tình trạng hiếm gặp gây viêm sụn nối xương sườn với xương ức. Tình trạng viêm này có thể gây đau dữ dội và sưng tấy ở ngực, bao gồm cả cơ hoành.
• Đau cơ xơ hóa: Đau cơ xơ hóa là một chứng rối loạn đau mãn tính có thể gây đau và cứng khớp khắp cơ thể, bao gồm cả cơ hoành.
• Viêm cơ: Viêm cơ là tình trạng viêm cơ, có thể được gây ra bởi nhiều yếu tố, bao gồm nhiễm trùng, chấn thương và các bệnh tự miễn dịch. Viêm cơ cơ hoành có thể gây đau và khó thở.
• Vẹo cột sống: Vẹo cột sống là tình trạng cong vẹo của cột sống, có thể gây đau và các vấn đề khác ở lưng, ngực và bụng, bao gồm cả cơ hoành.
• Viêm xương khớp: Viêm xương khớp là một loại viêm khớp gây thoái hóa khớp, có thể ảnh hưởng đến bất kỳ khớp nào trong cơ thể, bao gồm cả khớp ở xương sườn và cột sống. Viêm xương khớp ở xương sườn và cột sống có thể gây đau ở ngực và bụng, bao gồm cả cơ hoành.

Nếu có các vấn đề về cơ xương khớp và bị đau cơ hoành, điều quan trọng là gặp bác sĩ để xác định các nguyên nhân, kế hoạch điều trị cũng như phòng ngừa phù hợp.

5. Vấn đề túi mật

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất có thể dẫn đến đau cơ hoành là các vấn đề túi mật. Túi mật là một cơ quan nhỏ nằm ở vùng bụng, ngay phía dưới gan. Túi mật lưu trữ mật, một chất dịch tiêu hóa, sẽ giải phóng vào ruột non để hỗ trợ tiêu hóa chất béo.

Túi mật nằm gần với cơ hoành. Do đó, các vấn đề về túi mật có thể dẫn đến nhiều triệu chứng và dấu hiệu khác nhau, bao gồm khó chịu ở cơ hoành.

Một số vấn đề phổ biến ở túi mật có thể dẫn đến đau cơ hoành bao gồm:

• Sỏi mật: Sỏi mật là những chất cặn, cứng, được hình thành bên trong túi mật. Sỏi có thể gây ảnh hưởng đến dòng chảy của mật, gây viêm và đau ở túi mật cũng như các khu vực lân cận, bao gồm cả cơ hoành.
• Viêm túi mật: Tình trạng viêm ở túi mật có thể liên quan đến sỏi mật, nhiễm trùng và nhiều yếu tố khác. Viêm ở túi mật có thể dẫn đến đau ngực, đau bụng, đau cơ hoành và nhiều vấn đề khác.

Nếu bị đau cơ hoành và các dấu hiệu bệnh túi mật, người bệnh nên đến bệnh viện ngay lập tức để xác định các phương pháp điều trị thích hợp. Điều trị đúng cách sẽ giúp kiểm soát các triệu chứng, ngăn ngừa các biến chứng và nâng cao sức khỏe tổng thể.

6. Thoát vị hoành

Thoát vị hoành hay còn gọi là thoát vị gián đoạn, là một trong những nguyên nhân gây đau vùng cơ hoành. Cơ hoành là cơ quan ngăn cách khoang ngực với khoang bụng, hỗ trợ khả năng hít thở. Thoát vị gián đoạn xảy ra khi một phần dạ dày nhô ra qua cơ hoành và đi vào khoang ngực.

Thoát vị hoành có thể gây dịch chuyển dạ dày, gây áp lực lên cơ hoành và dẫn đến đau đớn, khó chịu. Cơn đau này thường được cảm nhận ở vùng phía trên của bụng hoặc ngay dưới chân ngực. Các triệu chứng khác có thể bao gồm khó nuốt, đau ngực, trào ngược, buồn nôn.

Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp thoát vị hoành đểu gây đau đớn. Nếu cơn đau kéo dài, dai dẳng hoặc ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, người bệnh cần đến bệnh viện ngay lập tức để được chẩn đoán và có kế hoạch điều trị hiệu quả.

7. Các vấn đề sức khỏe khác

Có một số vấn đề sức khỏe khác cũng có thể dẫn đến đau cơ hoành, mặc dù tình trạng này không phổ biến. Các nguyên nhân tiềm ẩn có thể bao gồm:

• Tình trạng hô hấp: Nhiễm trùng đường hô hấp, viêm phổi hoặc viêm phế quản có thể gây đau lan đến cơ hoành.
• Kích thích thần kinh: Kích thích hoặc chèn ép các dây thần kinh liên kết với cơ hoành, chẳng hạn như đau thần kinh liên sườn hoặc chèn ép dây thần kinh cơ hoành, có thể dẫn đến đau đớn.
• Căng thẳng về cảm xúc: Căng thẳng hoặc lo lắng quá mức có thể dẫn đến tăng căng cơ, bao gồm cả cơ hoành, gây đau đớn và khó chịu.

Điều quan trọng là xác định nguyên nhân cũng như các yếu tố nguy cơ dẫn đến đau cơ hoành. Đến bệnh viện hoặc hỏi ý kiến của bác sĩ để được chẩn đoán và xác định kế hoạch điều trị, xử lý phù hợp.

Đau cơ hoành phải làm sao?

Để điều trị và kiểm soát các triệu chứng đau cơ hoành, bác sĩ sẽ xác định các nguyên nhân cơ bản, mức độ nghiêm trọng và đề ra kế hoạch phù hợp nhất. Cụ thể, các phương pháp điều trị phổ biến, hiệu quả, chẳng hạn như:

 1. Thay đổi lối sống

Nếu tình trạng đau cơ hoành không nghiêm trọng và xảy ra do căng thẳng, mang thai, tập luyện quá mức, người bệnh có thể thay đổi lối sống để kiểm soát các triệu chứng.

Một số lưu ý để kiểm soát các triệu chứng tại nhà bao gồm:

• Nghỉ ngơi: Nếu bị đau hoặc khó chịu, hãy dành thời gian nghỉ ngơi cũng như tránh các hoạt động gây ảnh hưởng đến cơ hoành. Người bệnh có thể thực hiện các động tác giãn cơ nhẹ nhàng để hỗ trợ kiểm soát cơn đau.
• Bài tập thở: Hít thở sâu bằng cơ hoành có thể giúp thư giãn, giảm đau và kiểm soát tình trạng co thắt cơ.
• Chia nhỏ khẩu phần ăn: Các bữa ăn lớn có thể gây nhiều áp lực lên cơ hoành, gây khó chịu và đau đớn. Do đó, hãy chia nhỏ các bữa ăn và ăn thường xuyên hơn để giảm áp lực lên cơ hoành.
• Chườm nóng hoặc chườm lạnh: Chườm nóng hoặc lạnh lên vùng bị ảnh hưởng có thể giúp giảm đau và thư giãn cơ.
• Tập thể dục phù hợp: Xác định giới hạn của cơ thể và tập thể dục phù hợp với sức chịu đựng. Tập luyện quá mức dẫn đến áp lực lên cơ hoành, gây đau đớn, khó chịu. Nếu cảm thấy đau trong quá trình tập luyện, hãy nghỉ ngơi.
• Cải thiện tư thế: Tư thế xấu có thể gây áp lực lên cơ hoành, gây đau đớn, khó chịu và nhiều vấn đề sức khỏe khác. Do đó, hãy duy trì các tư thế tốt để giảm áp lực lên cơ hoành.
• Giảm căng thẳng: Căng thẳng có thể gây căng cơ và đau đớn. Giảm căng thẳng thông qua các kỹ thuật thư giãn, chẳng hạn như thiền định, yoga, có thể góp phần kiểm soát tình trạng đau cơ.
• Không hút thuốc lá và uống rượu: Hút thuốc và uống rượu có thể gây kích ứng cơ hoành, dẫn đến cơ thắt cơ, đau đớn và khó chịu.
• Giãn cơ và khởi động: Trước khi tập thể dục hoặc hoạt động thể chất, hãy dành 5 – 10 phút để kéo giãn cơ. Điều này có thể ngăn ngừa chấn thương, bao gồm tổn thương và đau cơ.

2. Sử dụng thuốc

Nếu cơn đau là do căng cơ hoặc chấn thương, bác sĩ có thể chỉ định thuốc giảm đau không kê đơn như Ibuprofen hoặc Naproxen để kiểm soát các triệu chứng. Trong những trường hợp nặng hơn, bác sĩ có thể chỉ định corticosteroid để cải thiện cơn đau.

Trong các trường hợp đau do các tình trạng như ợ chua, trào ngược dạ dày, người bệnh có thể sử dụng các loại thuốc không kê đơn để kiểm soát quá trình sản xuất acid trong dạ dày.

Đối với người bệnh viêm khớp, lupus ban đỏ hoặc các tình trạng khác, bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống viêm hoặc steroid để kiểm soát các triệu chứng.

Nếu cơn đau nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, bác sĩ có thể chỉ định thuốc giảm đau theo toa ngắn hạn, chẳng hạn như Morphin, để kiểm soát cơn đau. Thuốc này có thể gây nghiện cũng như dẫn đến nhiều tác dụng phụ khác, do đó chỉ sử dụng thuốc khi nhận được sự chỉ định và theo dõi của bác sĩ.

Các loại thuốc được sử dụng theo chỉ định của bác sĩ. Người bệnh không được tự ý sử dụng thuốc để tránh các rủi ro phát sinh.

3. Phẫu thuật

Phẫu thuật được chỉ định cho các trường hợp nghiêm trọng, khi mà các phương pháp điều trị khác không mang lại hiệu quả. Loại phẫu thuật được thực hiện sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản và mức độ nghiêm trọng của cơn đau.

Các phẫu thuật điều trị có thể bao gồm:

• Phẫu thuật tạo hình cơ hoành: Phẫu thuật này được thực hiện để thắt chặt cơ hoành, thường được chỉ định trong trường hợp liệt hoặc yếu cơ hoành.
• Sửa chữa thoát vị cơ hoành: Phẫu thuật này được thực hiện để điều trị thoát vị cơ hoành, là tình trạng cơ hoành bị suy yếu và khiến một phần dạ dày hoặc các cơ quan khác trong bụng phình vào khoang ngực.
• Khối dây thần kinh cơ hoành: Thủ tục này được sử dụng để chặn dây thần kinh cơ hoành, là dây thần kinh điều khiển cơ hoành, thường được sử dụng để điều trị co thắt cơ hoành hoặc đau do chấn thương cơ hoành.
• Cắt bỏ cơ hoành: Phẫu thuật này được thực hiện để loại bỏ một phần cơ hoành, thường chỉ được thực hiện trong trường hợp tổn thương cơ hoành nghiêm trọng hoặc có khối u.

Phẫu thuật được thực hiện theo chỉ định của bác sĩ và cần được cân nhắc các lợi ích, rủi ro trước khi thực hiện. Nếu bạn đang cân nhắc phẫu thuật điều trị chứng đau cơ hoành, hãy trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.

Phòng ngừa đau cơ hoành như thế nào?

Đau cơ hoành là tình trạng khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Tuy nhiên, tình trạng này có thể phòng ngừa bằng một số phương pháp, chẳng hạn như:

• Khởi động, làm ấm cơ thể trước khi tập thể dục trong 5 – 10 phút có thể giảm nguy cơ chấn thương.
• Sử dụng các hình thức tốt và kỹ thuật chính xác khi tập thể dục để ngăn ngừa nguy cơ chấn thương. Nếu không chắc chắn về cách thực hiện một bài tập, hãy trao đổi với huấn luyện viên để được hướng dẫn phù hợp nhất.
• Tránh tập luyện quá sức, lắng nghe cơ thể và nghỉ ngơi khi cảm thấy cần thiết. Nếu bắt đầu cảm thấy đau đớn, hãy ngừng các hoạt động và để cơ thể thư giãn.
• Uống đủ nước trước, trong và sau khi tập thể dục. Mất nước có thể làm tăng nguy cơ chuột rút, co thắt cơ và nhiều vấn đề sức khỏe khác
• Duy trì cân nặng khỏe mạnh để giảm áp lực lên cơ hoành và ngăn ngừa cơn đau.
• Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng, đầy đủ các chất dinh dưỡng để cải thiện sức khỏe và tinh thần tổng thể. Ăn uống phù hợp cũng giảm nguy cơ chấn thương và đau cơ.
• Điều trị các tình trạng bệnh lý tiềm ẩn, chẳng hạn như trào ngược dạ dày thực quản, ợ nóng, để hạn chế các áp lực tác động lên cơ hoành.
• Ngủ đủ giấc quan trọng đối với tất cả mọi người, kể cả phụ nữ mang thai. Giấc ngủ cho phép cơ thể nghỉ ngơi và tự phục hồi các tổn thương, bao gồm giúp giảm đau.

Nếu bị đau cơ hoành, điều quan trọng là phải đến bệnh viện hoặc hỏi ý kiến của bác sĩ. Bác sĩ sẽ xác định các nguyên nhân cơ bản, mức độ nghiêm trọng và hướng dẫn kế hoạch điều trị, phòng ngừa phù hợp.

Tham khảo thêm:

• Trẻ Bị Căng Cơ Chân Nguy Hiểm Không? Cách Trị An Toàn
• Top 5 Dầu Xoa Bóp Trung Quốc Hàng Nội Địa, Hiệu Quả Cao