Các Thuốc Trị Đau Dây Thần Kinh Liên Sườn Và Lưu Ý

Phần lớn các thuốc trị đau dây thần kinh liên sườn là những loại thuốc giảm đau và chống viêm mức độ nhẹ đến nặng. Một số khác là vitamin nhóm B và thuốc giãn cơ giúp hỗ trợ quá trình chữa lành dây thần kinh tổn thương, giảm co thắt cơ và ngăn triệu chứng trở nặng. Việc sử dụng bất kỳ loại thuốc nào cũng cần có chỉ định và tư vấn liều dùng của bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo an toàn.

Các thuốc trị đau dây thần kinh liên sườn

Đau dây thần kinh liên sườn là một bệnh lý thường gặp, thể hiện cho tình trạng tổn thương và làm phát sinh cơn đau dọc theo dây thần kinh liên sườn. Bệnh lý này khiến bệnh nhân thường xuyên có cảm giác khó chịu, căng tức, tê, ngứa ran và đau nhói ở vùng ngực/ lưng trên, bụng và khung xương sườn. Từ đó làm ảnh hưởng đến khả năng mở rộng ngực và vận động.

Tổn thương dây thần kinh liên sườn xảy ra do nhiều nguyên nhân. Điển hình như chấn thương, viêm dây thần kinh, dây thần kinh bị chèn ép do khối u hoặc các bệnh lý ở cột sống… Để chữa lành tổn thương và cắt giảm triệu chứng, sử dụng thuốc trị đau dây thần kinh liên sườn là điều cần thiết.

Những loại thuốc thường được dùng trong điều trị đau và tổn thương dây thần kinh liên sườn gồm:

1. Thuốc giảm đau Paracatamol

Paracatamol thuộc nhóm thuốc giảm đau thông thường. Thuốc này được sử dụng phổ biến trong điều trị những cơn đau nhẹ, bao gồm cả đau dây thần kinh liên sườn. Paracatamol có tác dụng giảm đau và hạ sốt. Thuốc thường mang đến hiệu quả nhanh, ít gây tác dụng phụ hoặc thường nhẹ và chỉ thoáng qua.

Chỉ định

• Đau dây thần kinh liên sườn mức độ nhẹ

Chống chỉ định

• Người say rượu hoặc nghiện rượu mãn tính
• Có bệnh lý ở phổi, thận và tim
• Thiếu máu hoặc thiếu hụt glucose-6-phosphat dehydrogenase
• Quá mẫn hoặc dị ứng với thành phần của thuốc

Cách sử dụng và liều lượng

Uống thuốc Paracatamol trong hoặc sau bữa ăn cùng với nhiều nước.

• Liều lượng khuyến cáo: Uống 1 viên (500mg) Paracatamol/ lần. Uống thuốc mỗi 4 – 6 giờ.

Tác dụng phụ

• Buồn ngủ
• Buồn nôn hoặc nôn
• Đau dạ dày
• Khó chịu ở bụng
• Chán ăn
• Nước tiểu sẫm màu, phân có màu đất sét, vàng da và gây độc gan ở trường hợp dùng thuốc quá liều hoặc sử dụng kéo dài.

2. Thuốc chống viêm không steroid (NSAID)

Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) thường được ưu tiên trong điều trị đau dây thần kinh liên sườn. Thuốc này có khả năng điều trị viêm, giảm đau nhức ở mức trung bình và nhẹ, hạ sốt không đặc hiệu.

NSAID phù hợp với những bệnh nhân không có đáp ứng với Paracatamol, đau dây thần kinh liên sườn do viêm dây thần kinh và chấn thương. Mặc dù mang đến hiệu quả cao nhưng cần tránh sử dụng NSAID trên 7 ngày. Nguyên nhân là do nhóm thuốc này có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng.

Những loại thuốc chống viêm không steroid thường được sử dụng gồm: Advil (ibuprofen) và Aleve (naproxen).

Chỉ định

• Đau dây thần kinh liên sườn mức độ nhẹ và vừa.

Chống chỉ định

• Dị ứng hoặc quá mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào của thuốc
• Suy gan hoặc suy thận
• Xuất huyết do tất cả các nguyên nhân
• Viêm loét dạ dày tá tràng
• Thận trọng khi dùng thuốc cho người có tiền sử dị ứng với nhóm NSAID, hen suyễn, phụ nữ mang thai, phụ nữ đang cho con bú, bệnh lý toàn thân.

Cách sử dụng và liều lượng (Ibuprofen) 

Uống thuốc trong hoặc sau bữa ăn cùng với nhiều nước.

• Liều lượng khuyến cáo: Uống 200 – 400mg (1 – 2 viên Ibuprofen)/ lần, mỗi 4 – 6 giờ uống 1 lần.

Tác dụng phụ

• Buồn ngủ
• Buồn nôn hoặc nôn
• Rối loạn chức năng thận
• Viêm dạ dày tá tràng
• Suy nhược
• Mệt mỏi
• Khó thở
• Phản ứng dị ứng
• Lên cơ hen giả
• Xuất huyết

3. Thuốc giảm đau thần kinh

Thuốc giảm đau thần kinh là nhóm thuốc trị đau dây thần kinh liên sườn cần được ưu tiên sử dụng. Thông thường người bệnh sẽ được chỉ định điều trị với Neurontin (Gabapentin). Thuốc này có tác dụng giảm đau, điều trị các tình trạng đau thần kinh, chống co giật/ động kinh, phòng ngừa và điều trị hội chứng chân không yên.

Ngoài ra thuốc còn có tác dụng phòng ngừa đau dây thần kinh tái phát, đặc biệt là đau dây thần kinh liên sườn do virus gây bệnh zona. Tùy thuộc vào tình trạng, liều dùng thuốc Neurontin (Gabapentin) ở mỗi người không giống nhau.

Chỉ định

• Đau dây thần kinh liên sườn trong tất cả các trường hợp, đặc biệt là đau thần kinh do bệnh zona.

Chống chỉ định

• Quá mẫn cảm với Gabapentin.
• Thận trọng khi dùng thuốc cho phụ nữ đang mang thai, phụ nữ cho con bú, động kinh vắng ý thức, đang điều trị với Morphine, trẻ em bị đau thần kinh.

Cách sử dụng và liều lượng

Thuốc Neurontin (Gabapentin) được dùng bằng đường miệng. Nên uống thuốc với nhiều nước sau bữa ăn.

Liều lượng khuyến cáo cho người lớn bị đau dây thần kinh liên sườn

• Liều khởi đầu: Uống 100 – 300mg Gabapentin/ lần vào buổi tối. Tăng dần liều dùng thuốc dựa trên đáp ứng của mỗi người (sau mỗi 3 – 7 ngày/ lần).
• Liều thông thường: 600 – 1200mg Gabapentin/ lần x 3 lần/ ngày.

Liều lượng khuyến cáo cho người lớn bị đau dây thần kinh liên sườn do bệnh zona

• Liều khởi đầu: Uống 300mg Gabapentin/ lần vào buổi tối (ngày 1), 300mg Gabapentin/ lần x 2 lần/ ngày (ngày 2), 300mg Gabapentin/ lần x 3 lần/ ngày (ngày 3)
• Liều duy trì: 300 – 600mg Gabapentin/ lần x 3 lần/ ngày.

Tác dụng phụ

• Buồn ngủ
• Mệt mỏi
• Chóng mặt
• Mất điều hòa, run
• Rung giật nhãn cầu, nhìn đôi, giảm thị lực
• Giãn mạch, tăng huyết áp
• Rối loạn tư duy
• Phát ban, khô miệng

4. Thuốc bôi chứa Capsaicin

Thuốc bôi chứa Capsaicin cũng là một trong những thuốc trị đau dây thần kinh liên sườn được sử dụng phổ biến. Thuốc này có tác dụng giảm đau ở mức độ nhẹ, hỗ trợ điều trị viêm và nhiễm trùng nhờ các tác động từ bên ngoài.

Hoạt chất Capsaicin trong thuốc bôi ngoài giúp giảm đau bằng cách cắt giảm chất P – một chất tự nhiên trong cơ thể giúp truyền tín hiệu của cơn đau từ vị trí tổn thương đến não bộ.

Chỉ định

• Đau dây thần kinh liên sườn mức độ nhẹ, có kèm theo viêm hoặc không.

Chống chỉ định

• Dị ứng hoặc quá mẫn cảm với Capsaicin
• Có vết thương hở hoặc lở loét ngoài da

Cách sử dụng và liều lượng

Thuốc chứa Capsaicin được sử dụng bằng cách bôi ngoài. Khi dùng, chỉ lấy một lượng nhỏ và bôi đều lên khu vực bị đau.

• Liều lượng khuyến cáo: Thoa thuốc từ 3 – 4 lần/ ngày.

Tác dụng phụ

• Nóng rát hoặc có cảm giác như kim châm ở vùng da thoa thuốc.

Tác dụng phụ của thuốc thường nhẹ và ít gặp.

5. Thuốc chống trầm cảm ba vòng

Trong quá trình điều trị đau dây thần kinh liên sườn, người bệnh có thể được yêu cầu sử dụng thuốc chống trầm cảm ba vòng. Nhóm thuốc này được chứng minh là có khả năng giảm đau thần kinh, đau xương khớp và mang đến nhiều lợi ích khác. Cụ thể như an thần, hạn chế đau nhức làm ảnh hưởng đến giấc ngủ và giúp ngủ ngon.

Thuốc chống trầm cảm ba vòng thường mang đến hiệu quả điều trị muộn. Tuy nhiên người bệnh không nên tự ý thay đổi liều dùng hoặc ngừng sử dụng thuốc. Amitriptylin, Clomipramine, Tianeptine là những thuốc chống trầm cảm thường được sử dụng.

Chỉ định

• Đau dây thần kinh liên sườn làm ảnh hưởng đến giấc ngủ và tâm trạng.

Chống chỉ định

• Dị ứng hoặc quá mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào của thuốc
• Người lớn tuổi
• Mắc các bệnh lý tim mạch
• Phì đại tuyến tiền liệt
• Thận trọng khi dùng cho trẻ em, phụ nữ mang thai và đang cho con bú.

Cách sử dụng và liều lượng (Amitriptylin)

Uống thuốc đều đặn mỗi ngày với một ly nước đầy. Nên uống thuốc ngay sau khi ăn.

• Liều lượng khuyến cáo: Uống 75 – 200mg Amitriptylin/ ngày, chia thành 2 – 3 lần uống.

Liều dùng thuốc có thể thay đổi theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Tác dụng phụ

• Buồn nôn
• Đầy bụng
• Khó tiêu
• Nôn ói
• Suy giảm ham muốn tình dục
• Chậm xuất tinh hoặc khó cương dương ở nam giới

6. Thuốc giảm đau gây nghiện nhóm Opioid

Trong các thuốc trị đau dây thần kinh liên sườn, Opioid được sử dụng cho những trường hợp bị đau ở mức trung bình đến nặng. Đồng thời chỉ được dùng để điều trị ngắn hạn. Thuốc giúp giảm đau nhanh và hiệu quả, thường sau liều dùng thứ 2.

Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của cơn đau, người bệnh có thể được sử dụng Tramadol liều riêng lẻ hoặc kết hợp Tramadol với Paracetamol (chế phẩm Paracetamol + Tramadol). Chế phẩm này có khả năng giảm đau nhanh và hạn chế tác dụng phụ. Đối với những trường hợp đau nặng nề, người bệnh có thể được chỉ định Codein để kiểm soát cơn đau.

Chỉ định

• Đau dây thần kinh liên sườn mức độ trung bình đến nặng, không có đáp ứng với các thuốc giảm đau nêu trên.

Chống chỉ định

• Dị ứng hoặc quá mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào của thuốc
• Trẻ em dưới 6 tuổi
• Suy gan nặng
• Suy hô hấp mất bù
• Động kinh không kiểm soát
• Phụ nữ đang cho con bú
• Bệnh cấp tính (tăng áp lực nội sọ, chấn thương sọ não…)

Cách sử dụng và liều lượng (Tramadol)

Tramadol được sử dụng bằng đường miệng. Bệnh nhân cần uống thuốc đều đặn sau mỗi bữa ăn với một ly nước đầy.

Liều dùng thuốc cho người trên 17 tuổi không cần giảm đau nhanh

• Liều khởi đầu: Uống 25mg Tramadol/ lần/ngày vào buổi sáng. Mỗi 3 ngày tăng 25mg Tramadol (uống liều riêng lẻ)
• Liều tối đa: Uống 25mg Tramadol/ lần x 4 lần/ ngày.

Liều dùng thuốc cho người trên 17 tuổi cần giảm đau nhanh

• Liều dùng khuyến cáo: Uống 50 – 100mg Tramadol/ lần, cách mỗi 4 – 6 giờ
• Liều tối đa: Uống 400mg Tramadol/ ngày.

Liều dùng thuốc có thể thay đổi theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Tác dụng phụ

• Chóng mặt
• Đau đầu
• Buồn nôn và nôn ói
• Đổi mồ hôi
• Táo bón
• Khô miệng
• Cơ thể mệt mỏi

7. Corticosteroid/ thuốc gây tê cục bộ

Nếu viêm và đau nhức nghiêm trọng, bệnh nhân sẽ được tiêm Corticosteroid/ thuốc gây tê cục bộ tại khu vực có dây thần kinh liên sườn bị tổn thương. Hai loại thuốc này giúp gây tê và giảm đau tại chỗ, thường mang đến hiệu quả giảm đau tức thì.

Ngoài ra tiêm Corticosteroid vào vị trí tổn thương còn giúp người bệnh chống viêm mạnh. Tuy nhiên tác dụng giảm đau và chống viêm của cả Corticosteroid và thuốc gây tê cục bộ chỉ kéo dài trong vài tháng. Ở nhiều trường hợp, cơn đau có thể tái phát sau 4 tháng điều trị.

Chỉ định

• Đau dây thần kinh liên sườn gây đau kèm theo viêm nặng.

Chống chỉ định

• Bệnh nhân bị viêm gan A hoặc B
• Nhiễm khuẩn và nấm chưa được kiểm soát
• Loãng xương
• Dị ứng với Corticosteroid

Thận trọng khi dùng Corticosteroid cho các trường hợp:

• Phụ nữ mang thai hoặc đang trong thời kỳ cho con bú
• Trẻ em
• Người cao tuổi
• Viêm loét dạ dày – tá tràng
• Suy thận hoặc suy gan
• Suy giảm miễn dịch
• Tăng huyết áp
• Đái tháo đường

Cách sử dụng và liều lượng

Corticosteroid và thuốc gây tê cục bộ được sử dụng bằng đường tiêm. Thuốc được tiêm trực tiếp vào khu vực có dây thần kinh liên sườn bị tổn thương.

Liều dùng thuốc dựa trên chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Tác dụng phụ

• Tăng nguy cơ nhiễm trùng, loãng xương
• Tăng đường huyết, tăng huyết áp
• Đục thủy tinh thể, nhìn mờ hoặc nhìn đôi
• Vết thương chậm lành
• Suy vỏ thượng thận
• Hội chứng Cushing

Những tác dụng phụ thường chỉ xảy ra khi dùng Corticosteroid với liều cao và kéo dài.

8. Thuốc bổ sung vitamin nhóm B

Trong thời gian dùng thuốc giảm đau điều trị đau dây thần kinh liên sườn, người bệnh sẽ được yêu cầu bổ sung vitamin nhóm B thông qua viên uống. Thuốc này có tác dụng bổ sung vitamin B1, vitamin B6 và vitamin B12 cho cơ thể. Đây đều là những thành phần cần thiết cho quá trình chuyển hóa của tế bào, tăng khả năng tái tạo bao myelin và tế bào thần kinh. Từ đó giảm tổn thương và tăng tốc độ phục hồi dây thần kinh liên sườn.

Ngoài ra thuốc còn có tác dụng kích thích tăng sản sinh tế bào hồng cầu, tăng cường hệ miễn dịch, giảm nguy cơ đột quỵ và hỗ trợ giảm đau. Thuốc bổ sung vitamin nhóm B được dùng kết hợp cùng các thuốc điều trị triệu chứng với liều lượng thích hợp.

Chỉ định

• Đau dây thần kinh liên sườn trong tất cả các trường hợp.

Chống chỉ định

• Dị ứng hoặc quá mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào của thuốc.

Cách sử dụng và liều lượng

Thuốc bổ sung vitamin nhóm B được sử dụng bằng đường miệng. Thuốc này có thể được uống trước hoặc sau khi ăn.

Liều dùng thuốc dựa trên chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Tác dụng phụ

Nếu sử dụng quá liều, người bệnh có thể gặp các tác dụng phụ sau:

• Tiêu chảy
• Đi tiểu nhiều
• Buồn nôn và nôn ói
• Đau bụng
• Mờ mắt
• Cảm thấy khát
• Xuất hiện các vấn đề về da như ngứa, phát ban…

9. Thuốc giãn cơ

Myonal, Mydocalm là những loại thuốc giãn cơ thường được sử dụng trong điều trị đau dây thần kinh liên sườn do co cứng hoặc/ và co thắt cơ. Thuốc này có tác dụng thư giãn, giảm cứng và co thắt cơ. Đồng thời giúp làm dịu cơn đau hiệu quả. Tuy nhiên thuốc không được sử dụng cho những bệnh nhân bị nhược cơ.

Chỉ định

• Đau dây thần kinh liên sườn do co cứng hoặc/ và co thắt cơ lưng, thành ngực hoặc vai
• Đau dây thần kinh kèm theo cảm giác co rút vùng sườn tổn thương

Chống chỉ định

• Nhạy cảm hoặc dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc
• Nhược cơ
• Phụ nữ mang thai 3 tháng đầu
• Phụ nữ đang cho con bú

Cách sử dụng và liều lượng (Mydocalm)

Uống thuốc đều đặn mỗi ngày với một ly nước đầy.

• Liều lượng khuyến cáo: Uống 150 – 450mg Mydocalm/ ngày, chia thành 3 lần uống.

Tác dụng phụ

• Nhược cơ
• Hạ huyết áp
• Nhức đầu
• Buồn nôn, nôn
• Đau bụng
• Phản ứng quá mẫn (nổi hồng ban, ngứa da, phù thần kinh mạch, khó thở, sốc phản vệ)

Những tác dụng phụ thường biến mất khi giảm liều dùng thuốc.

Lưu ý khi dùng thuốc trị đau dây thần kinh liên sườn

Trước khi dùng thuốc trị đau dây thần kinh liên sườn, người bệnh cần thăm khám kỹ lưỡng. Đồng thời thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng để chẩn đoán bệnh và mức độ nghiêm trọng.

Ngoài ra người bệnh cần lưu ý những điều sau:

• Chỉ được sử dụng các thuốc trị đau dây thần kinh liên sườn khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc kê đơn.
• Cách dùng và liều dùng thuốc cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ/ dược sĩ.
• Không tự ý ngừng sử dụng hoặc thay đổi liều dùng thuốc.
• Thông báo với bác sĩ chuyên khoa về tình trạng sức khỏe và loại thuốc đang dùng để tránh tương tác thuốc hoặc phản ứng thuốc dẫn đến nguy hiểm.
• Cần đọc kỹ mục chống chỉ định trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.
• Trong thời gian dùng thuốc trị đau dây thần kinh liên sườn, người bệnh cần tái khám theo chỉ định của bác sĩ.
• Thông báo với bác sĩ nếu có tác dụng phụ để được xử lý đúng cách.
• Nếu triệu chứng không giảm hoặc giảm không đáng kể sau 5 – 7 ngày dùng thuốc, người bệnh cần thay đổi thuốc hoặc phương pháp điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
• Tuyệt đối không tự ý tăng liều dùng hoặc lạm dụng thuốc trị đau dây thần kinh liên sườn để tránh ngộ độc.
• Uống thuốc với nhiều nước, uống thuốc trong và sau bữa ăn là những cách giảm tác dụng phụ lên hệ tiêu hóa.
• Nên dùng thuốc kết hợp với các cách chữa đau dây thần kinh liên sườn tại nhà để tăng hiệu quả chữa bệnh. Điển hình như massage, ngâm nước muối Epsom…

Bài viết là danh sách các thuốc trị đau dây thần kinh liên sườn, công dụng, liều lượng và những lưu ý. Những loại thuốc này có khả năng mang đến hiệu quả giảm đau và chống viêm nhanh, rút ngắn thời gian chữa lành tổn thương dây thần kinh liên sườn. Tuy nhiên người bệnh cần dùng thuốc theo chỉ định để hạn chế tác dụng phụ và đảm bảo tính hiệu quả.

Tham khảo thêm:

• Châm cứu trị đau dây thần kinh liên sườn – Điều cần biết
• Mách bạn địa chỉ điều trị bệnh xương khớp bằng Đông y uy tín