Cách Phân Biệt Nhuyễn Xương Và Loãng Xương Nên Biết

Nhuyễn xương và loãng xương là những tình trạng xương khớp phổ biến hiện nay. Vì có một số biểu hiện lâm sàng tương tự và tiến triển chậm nên bệnh dễ nhầm lẫn. Điều này có thể ảnh hưởng đến kết quả điều trị, chăm sóc không đúng cách, từ đó làm tăng nguy cơ phát sinh biến chứng, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng đi đứng, chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. 

Cách phân biệt nhuyễn xương và loãng xương

Nhuyễn xương và loãng xương có thể nhận biết và phân biệt thông qua các triệu chứng, nguyên nhân khởi phát, đối tượng mắc bệnh, thời gian tiến triển,… Điều quan trọng là bệnh nhân cần chủ động theo dõi các biểu hiện bất thường và chủ động đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám, chẩn đoán và chỉ định phương pháp điều trị phù hợp.

Thông thường, nhuyễn xương xảy ra ở người trưởng thành nhưng cũng ảnh hưởng ở trẻ nhỏ và gây ra tình trạng còi xương, trẻ chậm phát triển thể chất. Tuy nhiên, đối với bệnh loãng xương chủ yếu xuất hiện ở người cao tuổi, người mắc các bệnh xương khớp kéo dài. Đây cũng được xem là một trong những biểu hiện nhận biết 2 bệnh lý này.

Dưới đây là một số tiêu chí nhận biết nhuyễn xương và loãng xương:

Khái niệm

Nhuyễn xương là gì? 

Nhuyễn xương được hiểu là quá trình khoáng hóa gặp vấn đề, điều này khiến hệ xương khớp không thể nhận được lượng canxi, photpho và khả năng tổng hợp vitamin D cần thiết. Tình trạng này kéo dài khiến cấu trúc xương bị phá vỡ nhanh chóng, từ đó xương trở nên mềm và dễ bị biến dạng, cong vẹo, tác động trực tiếp đến khung xương, nhiệm vụ nâng đỡ cơ thể và không đảm bảo các hoạt động hàng ngày.

Tình trạng này là một khiếm khuyết trong quá trình tạo xương, nó có thể là hệ quả của nhiều vấn đề sức khỏe. Ở trẻ nhỏ, nhuyễn xương còn được gọi là còi xương. Bệnh thường xảy ra ở đối tượng phụ nữ, nhất là trong giai đoạn mang thai. Bởi lúc này cơ thể có thể gặp trục trặc trong quá trình tổng hợp các khoáng chất, vitamin cần thiết cho xương khớp. Những hệ quả của bệnh lý mang lại ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nên cần được kiểm soát kịp thời.

Thế nào là loãng xương?

Khác hoàn toàn với nhuyễn xương, bệnh loãng xương hay còn gọi là giòn xương, xốp xương xảy ra khi mật độ xương giảm dần theo thời gian. Điều này khiến xương mỏng dần đi và tăng nguy cơ nứt, gãy và nhiều vấn đề xương khớp khác. Có thể thấy, loãng xương là sự suy yếu của xương trước đó thay vì xảy ra do khiếm khuyết trong quá trình tạo xương của nhuyễn xương như đã đề cập ở trẻ.

Hầu hết các trường hợp bị loãng xương là do ảnh hưởng của quá trình lão hóa. Do đó, bệnh thường xuất hiện ở người trung niên, cao tuổi và một số đối tượng có nguy cơ cao như người tập luyện ở cường độ cao, lao động nặng nhọc, chấn thương, phụ nữ mang thai nhiều lần, người mắc các bệnh xương khớp,…

Biểu hiện

Ở giai đoạn mới khởi phát, các biểu hiện của nhuyễn xương và loãng xương sẽ rất khó nhận biết thông quan thăm khám lâm sàng. Bởi những các triệu chứng khá nghèo nàn, không đáng kể và rất dễ bỏ qua. Tuy nhiên, về sau bệnh sẽ xuất hiện các triệu chứng điển hình hơn. Lúc này việc chẩn đoán cũng sẽ dễ dàng. Từ đó giúp việc điều trị đúng bệnh dễ dàng hơn.

Cách nhận biết nhuyễn xương 

Một số triệu chứng do nhuyễn xương gây ra, bao gồm:

• Xuất hiện cơn đau ở đầu gối, trên đùi và chân
• Đi đứng khó khăn
• Co thắt cơ bắp
• Yếu và cứng cơ, tình trạng này thường xuất hiện ở mông, vai, cẳng chân
• Lúc này xương nhạy cảm với những tác động từ bên ngoài, dù là va chạm nhẹ
• Gãy xương bàn chân, xương chậu

Dấu hiệu của loãng xương 

Các triệu chứng loãng xương ở mức độ nặng, bao gồm:

• Đau lưng
• Vẹo cột sống
• Giảm chiều cao
• Gãy xương sau dù chấn thương nhẹ
• Cảm giác đau mỏi không rõ ràng

Nguyên nhân

Nhuyễn xương xảy ra do đâu? 

Nguyên nhân trực tiếp gây ra tình trạng nhuyễn xương là do thiếu hụt Vitamin D, điều này làm giảm khả năng hấp thụ canxi, photpho cùng các dưỡng chất thiết yếu cho xương khớp. Theo đó, một số yếu tố khiến cơ thể gặp khó khăn trong việc bổ sung vitamin D bao gồm:

• Chế độ ăn không đảm bảo lượng vitamin D
• Không tiếp xúc với ánh sáng mặt trời thường xuyên
• Mặc quần áo dài, che kín không để da tiếp xúc với ánh nắng
• Người có màu da sẫm
• Tác dụng phụ của thuốc điều trị
• Người bị xơ gan, phẫu thuật giảm cân
• Trường hợp không dung nạp lactose cũng gặp khó khăn trong việc hấp thu vitamin D

Ngoài ra, bệnh cũng có thể là hệ quả một số tình trạng sức khỏe như rối loạn ở gan, thận, yếu tố di truyền, thiếu hụt photpho, bệnh Celiac,…

Nguyên nhân gây loãng xương 

Như đã đề cập, nguyên nhân chính gây ra bệnh loãng xương là do quá trình lão hóa. Đây là sự khác biệt đối với tình trạng nhuyễn xương. Một số yếu tố nguy cơ, bao gồm:

• Thiếu hụt hormone estrogen ở nữ giới và testosterone ở nam giới. Bởi đây là những hormone đóng vai trò bảo vệ sức khỏe xương khớp
• Người bị chấn thương dẫn đến gãy xương
• Chế độ dinh dưỡng nghèo nàn
• Mắc một số bệnh xương khớp như thoái hóa khớp, viêm đau khớp, cứng khớp, bệnh về tuyến giáp
• Người bị thừa cân – béo phì
• Thói quen hút thuốc lá
• Lười vận động có thể dẫn đến loãng xương

Chẩn đoán phân biệt

Để hỗ trợ quá trình điều trị đạt được kết quả tốt nhất thì phương pháp chẩn đoán nhuyễn xương và loãng xương là rất cần thiết. Căn cứ vào các biểu hiện lâm sàng, thời gian tiến triển và một số yếu tố khác, bác sĩ sẽ thực hiện các biện pháp chẩn đoán phù hợp.

Nhuyễn xương 

Đối với trường hợp nghi ngờ bị nhuyễn xương, bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm sau:

• Xét nghiệm máu, nước tiểu để kiểm tra nồng độ canxi, vitamin và photpho trong xương
• Tiến hành chụp X-quang nhằm đánh giá cấu trúc xương, những thay đổi bất thường ở xương
• Sinh thiết xương và đây được xem là biện pháp chẩn đoán có độ chính xác cao

Loãng xương 

Đối với bệnh loãng xương, việc chẩn đoán không quá phức tạp. Theo đó, bác sĩ thường chỉ yêu cầu người bệnh xét nghiệm mật độ xương. Xét nghiệm này được tiến hành trước khi gãy xương. Sau khi có kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ điều trị phù hợp.

Phương pháp điều trị nhuyễn xương và loãng xương

Theo các chuyên gia, người bị nhuyễn xương ở mức độ nhẹ nếu được can thiệp điều trị kịp thời có thể kiểm soát tốt các triệu chứng và chữa khỏi. Tuy nhiên, đối với trường hợp bị loãng xương rất khó để chữa khỏi hoàn toàn. Các phương pháp điều trị đối với tình trạng này chủ yếu là làm chậm tiến triển, ngăn ngừa mất xương, gãy xương. Dù là tình trạng nào thì việc khám và điều trị sớm luôn mang lại kết quả cao.

Điều trị nhuyễn xương 

Mục tiêu của việc điều trị nhuyễn xương là cung cấp các khoáng chất, vitamin cần thiết để hỗ trợ quá trình khoáng hóa xương. Khi xương được bổ sung đầy đủ các dưỡng chất sẽ trở nên chắc khỏe, giảm các triệu chứng lâm sàng và ngăn ngừa tổn thương, đảm bảo chức năng cũng như cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Dưới đây là một số biện pháp điều trị bệnh:

• Bổ sung vitamin D3 với hàm lượng 6000 IU trong vòng 8 tuần để khắc phục tình trạng thiếu hụt vitamin D
• Thường xuyên bổ sung photpho, canxi
• Từ bỏ thói quen hút thuốc lá và sử dụng các thức uống có cồn, bởi đây là những tác nhân làm cản trở quá trình khoáng hóa, khiến xương bị nhuyễn đi
• Tắm nắng vào buổi sáng sớm, đồng thời thực hiện tốt các biện pháp bảo vệ làn da trước tác hại của ánh nắng mặt trời, cụ thể tránh tiếp xúc với ánh nắng vào buổi trưa và chiều
• Thực hiện các bài tập vật lý trị liệu theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn để cải thiện sức khỏe xương khớp, ngăn ngừa tình trạng cong, vẹo cột sống
• Đối với trường hợp bị đau nhức xương do bệnh lý gây ra, bác sĩ có thể kê một số loại thuốc giúp giảm đau, cải thiện khả năng vận động.

Điều trị loãng xương

Phương pháp điều trị loãng xương sẽ căn cứ vào kết quả xét nghiệm mật độ xương và một số yếu tố đi kèm như tuổi tác, biểu hiện lâm sàng, biến chứng,… Trường hợp nhận thấy có khả năng gãy xương cao, bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc để làm chậm tiến triển, đồng thời ngăn chặn giảm mật độ xương, từ đó phòng ngừa biến chứng do bệnh lý gây ra.

Bên cạnh đó, đối với bệnh loãng xương ở người già cần phải thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh, khoa học để kiểm soát các biểu hiện do bệnh lý gây. Theo đó, bác sĩ sẽ chỉ định một số loại thuốc, viên uống bổ sung giúp tăng cường khoáng chất, vitamin cần thiết cho cơ thể nói chung và hệ xương khớp nói riêng.

Ngoài ra, bệnh nhân cần đa dạng thực đơn, ưu tiên những thực phẩm giàu khoáng chất, vitamin có lợi cho cơ thể. Đồng thời thường xuyên tập luyện thể dục thể thao để tăng mật độ xương, làm chậm quá trình lão hóa và tăng cường sức khỏe xương khớp.

Biện pháp phòng ngừa nhuyễn xương và loãng xương

Nhìn chung, nhuyễn xương và loãng xương có thể được phòng ngừa tốt nếu thực hiện tốt các biện pháp sau:

• Đảm bảo chế độ dinh dưỡng cung cấp đủ các khoáng chất như canxi, photpho, vitamin D giúp hệ xương khớp luôn được khỏe mạnh, ngăn chặn thoái hóa. Từ đó phòng ngừa nhuyễn xương và loãng xương hiệu quả.
• Đối với người hấp thu khoáng chất, vitamin kém từ chế độ ăn có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn thực phẩm chức năng phù hợp. Ưu điểm của những viên uống bổ sung là chứa hàm lượng dưỡng chất cần thiết cho nhu cầu của cơ thể và khả năng hấp thu tốt.
• Để tăng hấp thụ vitamin D một cách tự nhiên, bạn có thể dành 30 phút từ 7 – 8 giờ sáng mỗi ngày để phơi nắng. Biện pháp này không chỉ giúp phòng ngừa nhuyễn xương mà còn giúp xương chắc khỏe, ngăn ngừa giảm mật độ xương.
• Thường xuyên thăm khám sức khỏe định kỳ cũng được xem là biện pháp phòng ngừa và phát hiện sớm các vấn đề xương khớp. Từ đó giúp việc điều trị diễn ra thuận lợi, giảm các biến chứng xấu.
• Hạn chế các hoạt động nặng, tăng áp lực đến xương khớp như mang vác vật nặng, tập luyện ở cường độ cao, ngồi/ đứng lâu một chỗ. Bên cạnh đó, người bị thừa cân – béo phì cần thực hiện các biện pháp giảm cân khoa học để bảo vệ hệ thống xương khớp.
• Từ bỏ các thói quen xấu gây ảnh hưởng đến xương khớp như hút thuốc lá, uống bia rượu, lạm dụng thuốc giảm đau, chống viêm,…
• Tích cực điều trị các bệnh lý nguyên nhân như các bệnh về thận, tuyến giáp, xương khớp,…
• Thường xuyên tập luyện thể dục thể thao để đảm bảo sức khỏe xương khớp, giúp cơ  thể hấp thu tốt các khoáng chất, vitamin thiết yếu. Từ đó phòng ngừa nhuyễn xương và loãng xương hiệu quả.

Trên đây là một số tiêu chí giúp phân biệt nhuyễn xương và loãng xương. Mặc dù có vài biểu hiện lâm sàng giống nhau nhưng về nguyên nhân và cách điều trị của 2 bệnh lý này là hoàn toàn khác nhau. Do đó, người bệnh cần chủ động trong việc thăm khám, chẩn đoán để được điều trị đúng cách.

Tham khảo thêm:

• Phác Đồ Điều Trị Loãng Xương Tham Khảo Bộ Y Tế Mới Nhất
• Bệnh Loãng Xương Có Chữa Được Không Nếu Đã Bị?