Mỏm Gai Xương Bả Vai Là Tình Trạng Gì? Giải Pháp Điều Trị

Mỏm gai xương bả vai là tình trạng không phổ biến, nhưng có thể gây đau đớn, khó chịu cũng như ảnh hưởng đến các chuyển động linh hoạt. Điều quan trọng là đến bệnh viện để được chẩn đoán cũng như có kế hoạch điều trị, xử lý phù hợp.

Mỏm gai xương bả vai là gì?

Mỏm gai xương bả vai là thuật ngữ mô tả sự lắng đọng canxi ở đầu xương bả vai. Đây là một cấu trúc xương hình tam giác nằm ở phía trên cùng của xương bả vai, là điểm bám của nhiều cơ quan quan trọng, bao gồm cơ delta và dây chằng, giúp kết nối xương bả vai với xương cánh tay và xương sống.

Mỏm gai xương bả vai có thể xảy ra do chấn thương, chẳng hạn như ngã hoặc va đập vào vai. Tình trạng này cũng có thể phát triển theo thời gian do sử dụng quá mức hoặc cử động lặp đi lặp lại. Các triệu chứng phổ biến thường bao gồm đau, sưng tấy và giảm phạm vi chuyển động ở vai.

Hầu hết các trường hợp, mỏm xương bả vai không nguy hiểm và được điều trị phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Trong trường hợp nhẹ, điều trị có thể bao gồm nghỉ ngơi, chườm đá và dùng thuốc giảm đau không kê đơn. Trong trường hợp nghiêm trọng hơn, bác sĩ có thể chỉ định vật lý trị liệu hoặc phẫu thuật có thể cần thiết.

Mỏm xương bả vai không phổ biến nhưng cần được chẩn đoán chính xác, điều trị hiệu quả để tránh các rủi ro phát sinh. Do đó, nếu đang bị đau hoặc có các triệu chứng khác ở vai, điều quan trọng là phải gặp bác sĩ để được chẩn đoán và thảo luận về các lựa chọn điều trị phù hợp nhất.

Dấu hiệu nhận biết mỏm gai xương bả vai

Dấu hiệu phổ biến nhất của mỏm gai xương cùng vai là đau ở vai, đặc biệt là khi nâng cánh tay qua đầu hoặc đưa tay ra sau lưng. Cơn đau có thể dữ dội, đau nhói hoặc đau âm ỉ kéo dài. Người bệnh cũng có thể gặp các triệu chứng khác, chẳng hạn như:

• Kích ứng xương bả vai và các mô xung quanh, dẫn đến viêm và sưng tấy
• Phạm vi chuyển động hạn chế
• Điểm yếu vai hoặc cánh tay
• Có âm thanh ở cánh tay khi chuyển động

Trong một số trường hợp, gai mỏm cùng vai có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Tuy nhiên, nếu có bất kỳ dấu hiệu hoặc nghi ngờ gai xương, điều quan trọng là phải đến bệnh viện hoặc liên hệ với bác sĩ để được hướng dẫn, chẩn đoán, điều trị hiệu quả.

Nguyên nhân nào gây mỏm gai xương bả vai

Có nhiều nguyên nhân và yếu tố rủi ro có thể dẫn đến gai mỏm xương bả gai, chẳng hạn như thoái hóa tự nhiên, chấn thương, lạm dụng và các vấn đề sức khỏe khác. Cụ thể, các nguyên nhân có thể bao gồm:

1. Thoái hóa khớp vai

Thoái hóa khớp vai là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra mỏm gai xương vai. Theo thời gian, sụn ở khớp vai có thể bị rách, vỡ, dẫn đến hình thành gai xương. Gai xương được hình thành khi cơ thể đang cố gắng sửa chữa phần sụn bị hư hỏng, nhưng xương mới hình thành đôi khi có thể không đều và tạo thành một mẩu xương thừa.

Có nhiều yếu tố khác nhau dẫn đến thoái hóa khớp vai, chẳng hạn như:

• Lão hóa: Khi già đi, sụn ở khớp sẽ bị phá vỡ một cách tự nhiên và ít có khả năng tự sửa chữa, do đó dẫn đến hình thành các mỏm gai.
• Chuyển động lặp đi lặp lại: Các hoạt động lặp đi lặp lại liên quan đến việc nâng cánh tay qua đầu hoặc ra sau lưng cũng có thể góp phần làm hao mòn khớp vai, gây áp lực lên sụn và khiến sụn bị hư hỏng, tổn thương theo thời gian.
• Chấn thương: Ngã hoặc chấn thương khác ở vai cũng có thể làm hỏng sụn và dẫn đến hình thành mỏm gai xương.

Thoái hóa khớp vai phổ biến ở người lớn tuổi, do sụn khớp hao mòn tự nhiên theo tuổi tác. Tuy nhiên, mỏm gai xương vai cũng có thể phát triển ở những người trẻ tuổi, đặc biệt là những người tham gia vào các hoạt động liên quan đến các động tác lặp đi lặp lại từ trên cao hoặc những người có tiền sử chấn thương ở vai.

Một khi sụn ở vai bị vỡ, các đầu xương sẽ cọ sát vào nhau, dẫn đến viêm, đau đớn và phát triển các gai xương. Nếu bị đau hoặc có các dấu hiệu khác ở xương bả vai, điều quan trọng là đến bệnh viện để được chẩn đoán và có kế hoạch điều trị phù hợp.

2. Chuyển động lặp lại

Chuyển động lặp đi lặp lại thường xuyên trong thời gian dài cũng có thể dẫn đến mỏm gai xương bả vai. Các hoạt động yêu cầu tác động lên vai liên tục, chẳng hạn như nâng cánh tay qua đầu ở vận động viên bóng chuyền, bóng rổ, có thể gây hao mòn sụn. Điều này có thể dẫn đến sự hình thành các gai xương theo thời gian.

Các hoạt động lặp đi lặp lại có thể dẫn đến mỏm gai xương vai bao gồm:

• Các môn thể thao như bóng chày, tennis, bơi lội và bóng chuyền
• Các công việc đòi hỏi phải di chuyển trên cao lặp đi lặp lại, chẳng hạn như công việc xây dựng, thợ sơn và sửa ống nước
• Công việc nhà như hút bụi, treo rèm, vệ sinh tường hoặc trần nhà

Để ngăn ngừa các chuyển động gây ảnh hưởng đến mỏm xương bả vai, điều quan trọng là bảo vệ khớp vai. Khi tập thể dục, chơi thể thao hoặc thực hiện các động tác ảnh hưởng đến vai, hãy sử dụng các kỹ thuật chính xác và dành thời gian nghỉ ngơi khi cần thiết. Nếu bị đau đớn hoặc khó chịu, hãy đến bệnh viện để được hướng dẫn cụ thể.

3. Chấn thương

Chấn thương ở bả vai có thể làm tăng nguy cơ hình thành mỏm xương gai bả vai. Té ngã hoặc các va chạm khác có thể gây hỏng sụn vai, dẫn đến hình thành các gai xương khi cơ thể đang cố gắng chữa lành tổn thương.

Mỏm gai xương bả vai thường xảy ra ở những người bị chấn thương nghiêm trọng, chẳng hạn như sai khớp hoặc gãy xương. Tuy nhiên đôi khi mỏm gai xương cũng có thể hình thành sau các chấn thương nhẹ, chẳng hạn như bong gân hoặc các vết bầm tím.

Nếu bị chấn thương ở vai, hãy đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị phù hợp. Ngoài ra, hãy tuân thủ các chỉ định của bác sĩ về phương pháp điều trị, phục hồi chức năng và hạn chế một số hoạt động cụ thể có thể làm vết thương nặng hơn. Điều này góp phần giảm nguy cơ phát triển mỏm gai xương vai.

Nếu bị đau, khó chịu hoặc có các triệu chứng khác ở vai sau chấn thương, điều quan trọng là đến bệnh viện hoặc liên hệ với bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Có thể bạn nên biết: Gãy Xương Đòn (Xương Quai Xanh): Cách Điều Trị Và Lưu Ý

4. Yếu tố nguy cơ

Ngoài các nguyên nhân chính, có một số yếu tố rủi ro làm tăng nguy cơ hình thành mỏm gai xương bả vai bao gồm:

• Tuổi tác: Tuổi cao làm tăng nguy cơ hình thành mỏm gai xương gai.
• Nghề nghiệp: Có một số công việc đòi hỏi phải di chuyển cánh tay từ trên cao xuống lặp đi lặp lại, chẳng hạn như thợ sơn, có nguy cơ cao phát triển gai mỏm cùng vai.
• Vận động viên: Các vận động viên tham gia các môn thể thao liên quan đến các chuyển động trên cao lặp đi lặp lại, chẳng hạn như bóng chày, quần vợt và bơi lội, cũng có nguy cơ cao hơn.
• Bệnh lý ở vai: Những người có các vấn đề khác về vai, chẳng hạn như viêm gân chóp xoay hoặc hội chứng chèn ép khoang dưới mỏm cùng vai, cũng có nhiều khả năng phát triển gai mỏm cùng vai.

Mỏm gai xương bả vai có ảnh hưởng gì không?

Mỏm gai xương bả vai thường không nguy hiểm, ít gây đau đớn dữ dội, nhưng có thể gây khó chịu và nhiều vấn đề khác, đặc biệt là khi gai xương gây ảnh hưởng đến gân chóp xoay. Đôi khi các gai xương có thể dẫn đến hội chứng chèn ép vùng vai, xảy ra khi gân chóp xoay bị chèn ép giữa mỏm cùng vai và xương cánh tay, gây đau, viêm và yếu ở vai.

Vùng bả vai cũng có rất nhiều dây thần kinh đi qua. Do đó, gai xương có thể dẫn đến chèn ép thần kinh, dẫn đến hiện tượng tê bì chân tay, mất cảm giác hoặc tê liệt thần kinh vai vĩnh viễn. Ngoài ra, vai cũng chứa hệ thống mạch máu dày đặc. Nếu không điều điều trị, các gai xương có thể ảnh hưởng đến quá trình lưu thông máu, gây yếu cơ, mệt mỏi, mất chức năng.

Nếu bị mỏm gai xương bả vai và cảm thấy đau hoặc có các triệu chứng khác, điều quan trọng là phải gặp bác sĩ để được chẩn đoán và có kế hoạch điều trị kịp thời. Trong hầu hết các trường hợp, gai xương sẽ được điều trị bằng các phương pháp không phẫu thuật, chẳng hạn như nghỉ ngơi, chườm đá, vật lý trị liệu và dùng thuốc giảm đau không kê đơn. Tuy nhiên, nếu cần thiết, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để ngăn ngừa các biến chứng phát sinh.

Chẩn đoán mỏm gai xương bả vai như thế nào?

Để chẩn đoán bệnh mỏm gai xương bả vai, bác sĩ sẽ kiểm tra thực thể ở bả vai cũng như tiền sử bệnh lý và chấn thương. Trong quá trình khám, bác sĩ sẽ xác định các dấu hiệu đau, sưng và đỏ ở vai. Người bệnh cũng được yêu cầu thực hiện một số chuyển động để bác sĩ kiểm tra tính linh hoạt và sức mạnh của bả vai.

Để đảm bảo chẩn đoán chính xác, bác sĩ sẽ đề nghị các xét nghiệm hình ảnh, chẳng hạn như chụp X-quang hoặc MRI, để có cái nhìn rõ hơn về khớp vai. Các xét nghiệm phổ biến bao gồm:

• Chụp X-quang: Đây là một xét nghiệm hình ảnh phổ biến được sử dụng để chẩn đoán gai xương. Chụp X-quang có thể giúp xác định các xương, mô mềm ở khớp vai và xác định các gai xương.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Quét MRI là một xét nghiệm hình ảnh chi tiết, có thể hiển thị các mô mềm ở khớp vai, chẳng hạn như cơ, gân và dây chằng. Hình ảnh MRI có thể được sử dụng để xác nhận chẩn đoán gai xương và đánh giá mức độ nghiêm trọng của tình trạng.

Sau khi xác định mỏm gai xương bả vai, bác sĩ sẽ xây dựng kế hoạch điều trị phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp điều trị không phẫu thuật. Tuy nhiên, nếu cần thiết, có thể cần phải phẫu thuật để loại bỏ gai xương hoặc để chữa lành các tổn thương khác ở khớp vai.

Các biện pháp điều trị mỏm gai xương bả vai

Điều trị tổn thương mỏm gai xương bả vai phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Các biện pháp phổ biến bao gồm:

1. Điều trị nội khoa

Trong trường hợp tổn thương nhẹ, bác sĩ có thể chỉ định điều trị mỏm gai xương bả vai bằng các biện pháp bảo tồn, không phẫu thuật, chẳng hạn như:

• Nghỉ ngơi: Nghỉ ngơi là điều quan trọng và đơn giản nhất để giảm đau và viêm liên quan đến gai xương. Tránh các hoạt động làm trầm trọng thêm cơn đau, chẳng hạn như nâng vật nặng hoặc vươn tay qua đầu.
• Chườm đá: Chườm đá lên vai có thể giúp giảm viêm và đau. Hãy cho một vài viên đá lạnh và túi vải, chườm lên vai trong 15 – 20 phút mỗi lần, 2 – 3 lần mỗi ngày để giảm viêm và đau đớn.
• Sử dụng thuốc: Có một số loại thuốc giảm đau không kê đơn, chẳng hạn như Ibuprofen hoặc Paracetamol, có thể giúp giảm viêm và đau đơn liên quan đến gai xương vai. Đọc kỹ hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng thuốc.
• Vật lý trị liệu: Các thủ tục vật lý trị liệu và bài tập thể dục phù hợp có thể giúp tăng cường các cơ ở vai, cải thiện phạm vi chuyển động cũng như ngăn ngừa gai mỏm xương tái phát. Trao đổi với nhà trị liệu để được hướng dẫn các bài tập phù hợp với từng trường hợp cụ thể.
• Tiêm corticosteroid: Corticosteroid là một loại thuốc được tiêm vào khớp vai để giảm viêm và đau. Hiệu quả khi tiêm corticosteroid có thể kéo dài trong vài tháng, tuy nhiên phương pháp này cần được sử dụng hạn chế để tránh gây yếu gân, loãng xương.

Trong hầu hết các trường hợp, các phương pháp điều trị không phẫu thuật là đủ để kiểm soát các triệu chứng của gai mỏm xương bả vai. Tuy nhiên, nếu các phương pháp bảo tồn không mang lại hiệu quả hoặc khi các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ về các phương pháp điều trị hiệu quả khác.

2. Điều trị ngoại khoa

Phẫu thuật điều trị mỏm xương bả vai là một thủ thuật nhằm loại bỏ phần xương nhô ra ở đầu xương bả vai. Phẫu thuật thường chỉ được khuyến nghị nếu các phương pháp điều trị bảo tồn không làm giảm các triệu chứng.

Có hai loại phẫu thuật chính được chỉ định của tình trạng này, chẳng hạn như:

• Phẫu thuật truyền thống: Bác sĩ phẫu thuật sẽ rạch một đường lớn ở vai để loại bỏ gai xương và bất kỳ mô bị tổn thương nào khác.
• Phẫu thuật nội soi: Đây là một loại phẫu thuật xâm lấn tối thiểu. Bác sĩ phẫu thuật thực hiện một số vết rạch nhỏ ở vai và chèn một ống mỏng có gắn camera (máy soi khớp) vào vết mổ. Sau đó, bác sĩ sẽ đưa các dụng cụ phẫu thuật vào để loại bỏ gai mỏm cùng vai và các tổn thương khác.

Sau khi phẫu thuật điều trị mỏm gai xương bả vai, người bệnh có thể cần vài tuần đến vào tháng để phục hồi. Hầu hết người bệnh sẽ cần 4 – 6 tuần để phục hồi, tuy nhiên có thể mất vài tháng để khớp lành hoàn toàn.

Rủi ro của phẫu thuật:

• Nhiễm trùng
• Chảy máu
• Tổn thương thần kinh
• Đau khớp vai và đau lan rộng đến cánh tay
• Cứng khớp
• Gai mỏm xương bả vai tái phát

Nếu đang cân nhắc phẫu thuật điều trị mỏm gai xương bả vai, điều quan trọng là trao đổi với bác sĩ về các rủi ro và lợi ích của phẫu thuật. Bác sĩ sẽ xác định mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và chỉ định phương pháp điều trị phù hợp nhất.

Phòng ngừa mỏm gai xương bả vai

Mỏm gai xương bả vai không phổ biến nhưng có thể tái phát mặc dù đã được điều trị thành công. Do đó, người bệnh cần có kế hoạch chăm sóc sức khỏe phù hợp và ngăn ngừa gai xương tái phát.

Các vấn đề cần lưu ý bao gồm:

• Hãy chú ý đến bất kỳ cơn đau hoặc khó chịu nào ở vai. Nếu bạn cảm thấy đau, sưng hoặc đỏ ở vai, hãy đến bệnh viện hoặc liên hệ với bác sĩ để được hướng dẫn phù hợp.
• Tránh các chuyển động lặp đi lặp lại trên đầu hoặc phía sau vai. Nếu tính chất công việc yêu cầu phải thực hiện các động tác lặp đi lặp lại từ trên cao, hãy cố gắng nghỉ giải lao sau mỗi 20 – 30 phút để vai được nghỉ ngơi.
• Khởi động trước khi thực hiện các động tác lặp đi lặp lại từ trên cao. Điều này có thể giúp thư giãn các cơ và dây chằng ở vai, hạn chế nguy cơ chấn thương, rách sụn, viêm khớp, gai xương.
• Sử dụng kỹ thuật nâng thích hợp khi nâng vật nặng. Hãy uốn cong đầu gối và giữ thẳng lưng khi nâng. Ngoài ra, cần tránh nâng những vật quá nặng đối với sức chịu đựng của cơ thể.
• Tăng cường cơ bắp ở vai có thể giúp hỗ trợ khớp vai và giảm nguy cơ chấn thương. Trao đổi với nhà trị liệu hoặc đến phòng tập thể dục để được hướng dẫn các bài tập chính xác, phù hợp, an toàn.
• Duy trì cân nặng khỏe mạnh có thể hạn chế căng thẳng cho khớp vai và hạn chế nguy cơ phát triển gai mỏm xương bả vai.
• Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, nhiều rau xanh, trái cây và thịt nạc, có thể giúp giữ cho khớp của bạn khỏe mạnh, giảm nguy cơ bị viêm.

Gai mỏm xương bả vai có thể không nguy hiểm nhưng gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Do đó, nếu bị đau hoặc thường xuyên tạo áp lực lên vai, người bệnh nên đến bệnh viện để được chẩn đoán phù hợp. Nếu có bất cứ thắc mắc hoặc câu hỏi nào, hãy trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.

Tham khảo thêm:

• Bong Gân Bả Vai Và Phương Pháp Điều Trị Từ Chuyên Gia
• Gai Xương Mắt Cá Chân: Triệu Chứng Nhận Biết Và Điều Trị