Hội Chứng Tennis Elbow: Nguyên Nhân và Cách Điều Trị

Hội chứng Tennis Elbow là một dạng viêm gân thường gặp, thể hiện cho tình trạng viêm tại các gân nối khuỷu tay với cẳng tay dẫn đến đau nhức. Tình trạng này chủ yếu xảy ra do người bệnh lặp đi lặp lại một vài chuyển động liên quan đến cánh tay và cổ tay. Để điều trị, người bệnh thường được hướng dẫn dùng thuốc, vật lý trị liệu và phẫu thuật khi cần thiết.

Hội chứng Tennis Elbow là gì?

Hội chứng Tennis Elbow còn được gọi là khuỷu tay quần vợt, viêm lồi cầu ngoài xương cánh tay, viêm xương sống hai bên. Bệnh thể hiện cho tình trạng viêm ở các gân nối khuỷu tay với cẳng tay. Điều này gây ra những cơn đau nghiêm trọng ở phần ngoài của khuỷu tay, có xu hướng vào trong cẳng tay và cổ tay.

Hầu hết trường hợp mắc hội chứng Tennis Elbow đều do bệnh nhân thường xuyên lặp lại những chuyển động ở cổ tay và cánh tay, vận động quá mức. Từ đó gia tăng áp lực lên gân và cơ, tạo ra những vết rách cực nhỏ trong gân.

Hội chứng này thường gặp ở những người chơi quần vợt (Tennis). Tuy nhiên bệnh cũng có thể xảy ra ở những người có công việc cần chuyển động cổ tay và cánh tay liên tục. Cụ thể như đầu bếp, họa sĩ…

Thông thường khuỷu tay quần vợt và các triệu chứng sẽ được khắc phục bằng cách áp dụng biện pháp giảm đau, dùng thuốc, vật lý trị liệu và phẫu thuật khi cần thiết. Ngoài ra bệnh nhân cần loại bỏ những chuyển động kích thích cơn đau.

Nguyên nhân gây hội chứng Tennis Elbow

Hội chứng Tennis Elbow thường phát triển theo thời gian. Những chuyển động ở cổ tay và cánh tay được lặp đi lặp lại nhiều lần (điển hình như nắm chặt vợt trong khi đánh bóng) làm tăng áp lực lên gân và gây căng cơ. Sự gia tăng áp lực và kéo căng liên tục tạo nên những vết rách cực nhỏ trong gân. Cuối cùng dẫn đến viêm và gây đau ở khuỷu tay kèm theo một số triệu chứng khác.

Ngoài ra hội chứng Tennis Elbow cũng xảy ra khi người bệnh sử dụng cơ quá mức, dùng lực nâng vật, thường xuyên mở rộng cổ tay và bàn tay.

Đối tượng nguy cơ

Hội chứng Tennis Elbow thường xảy ra ở những nhóm đối tượng sau:

• Vận động viên: Tennis Elbow thường xảy ra ở những người chơi quần vợt, cử tạ, đấu kiếm… Bởi những bộ môn này yêu cầu người chơi thường xuyên lặp lại chuyển động ở cổ tay và cánh tay.
• Tính chất công việc: Những người có sở thích hoặc có công việc cần nắm chặt dụng cụ hoặc lặp đi lặp lại các chuyển động của tay sẽ dễ mắc chứng khuỷu tay quần vợt. Cụ thể như: Thợ sửa ống nước, thợ mộc, đầu bếp, họa sĩ, thợ đan len…
• Tuổi tác: Viêm lồi cầu ngoài xương cánh tay thường gặp ở người lớn có độ tuổi từ 30 – 50 tuổi.
• Hút thuốc lá: Gân, cơ yếu và bị lão hóa nhanh hơn ở những người có thói quen hút thuốc lá.

Cơ chế bệnh sinh Tennis Elbow

Thông thường những người mắc hội chứng Tennis Elbow sẽ có cơ Extensor Carpi Radialis Brevis (ECRB) bị tổn thương. Đây là cơ duỗi, có tác dụng ổn định cổ tay khi khuỷu tay đang trong tư thế duỗi thẳng.

Khi cơ Extensor Carpi Radialis Brevis chịu nhiều áp lực do sử dụng quá mức, những vết rách cực nhỏ sẽ dần xuất hiện trong gân – nơi cơ Extensor Carpi Radialis Brevis gắn vào lớp đệm bên. Điều này khiến tình trạng viêm tiến triển, bệnh nhân có cảm giác mềm và đau nhức ở khuỷu tay.

Ngoài ra vị trí bất lợi cũng là nguyên nhân khiến cơ Extensor Carpi Radialis Brevis dễ bị tổn thương hơn. Cụ thể cơ này có xu hướng va chạm với xương khi thực hiện động tác uốn cong hoặc duỗi thẳng khuỷu tay. Sự ma sát lâu ngày khiến cơ bị hao mòn nhanh chóng và dễ phát sinh tổn thương.

Dấu hiệu nhận biết hội chứng Tennis Elbow

Những dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng Tennis Elbow phát triển dần dần. Trong thời gian đầu, bệnh nhân có những cơn đau nhẹ nhưng không thể xác định tổn thương cụ thể. Sau vài tuần đến vài tháng, mức độ nghiêm trọng của cơn đau tăng nhanh kèm theo nhiều triệu chứng khó chịu khác.

• Có cảm giác mềm khi sờ vào vùng tổn thương
• Đau phần ngoài của khuỷu tay
  • Đau nhẹ trong thời gian đau đầu. Cơn đau có xu hướng tăng dần mức độ nặng nề theo thời gian
  • Có thể đau nhiều vào ban đêm làm ảnh hưởng đến giấc ngủ
  • Đau vùng ngoài của khuỷu tay lan vào cổ tay, cẳng tay hoặc cánh tay trên
  • Đau nghiêm trọng hơn khi xoay/ vặn cẳng tay, nâng vật, nắm chặt một vật, cử động cổ tay, nâng cao tay, duỗi thẳng cổ tay
• Xuất hiện cảm giác rát bỏng ở một số trường hợp
• Yếu cơ ở cẳng tay
• Hạn chế vận động, đặc biệt khó mở rộng cánh tay hoàn toàn
• Nóng ran, tê rần hoặc ngứa các ngón tay (ít gặp)

Hội chứng Tennis Elbow có nguy hiểm không?

Thông thường, hội chứng Tennis Elbow và các triệu chứng kéo dài từ vài tháng đến 2 năm. Hầu hết bệnh nhân đều có đáp ứng tốt với điều trị không phẫu thuật. Trong nhiều trường hợp, triệu chứng có thể tự thuyên giảm khi dừng các hoạt động gây kích thích mà không cần điều trị.

Ngược lại, những trường hợp vận động gắng sức, không điều trị và chăm sóc đúng cách có thể dẫn đến một số biến chứng. Bao gồm:

• Đau mãn tính
• Mất chức năng vận động
• Teo cơ

Vì thế bạn cần thực hiện các nghiệm pháp khám cơ xương khớp khi bị đau khuỷu tay hoặc có nghi ngờ mắc chứng khuỷu tay quần vợt. Đồng thời điều trị sớm để giúp quá trình phục hồi diễn ra nhanh chóng hơn.

Khám hội chứng Tennis Elbow

Trong quá trình thăm khám, người bệnh sẽ được yêu cầu cử động khuỷu tay, cổ tay và những ngón tay theo nhiều hướng và nhiều cách khác nhau. Khi bệnh nhân cử động, bác sĩ có thể tạo áp lực lên vùng bị ảnh hưởng. Sau đó quan sát chuyển động và yêu cầu bệnh nhân mô tả tình trạng.

Ngoài ra người bệnh còn được kiểm tra các triệu chứng lâm sàng khi cánh tay nghỉ, bệnh sử và những yếu tố nguy cơ ( nghề nghiệp, vận động thể thao).

Quá trình thăm khám lâm sàng giúp bác sĩ dễ dàng xác định vị trí, mức độ đau và bộ phận bị tổn thương. Tuy nhiên để chắc chắn hơn về chẩn đoán, nhiều xét nghiệm hình ảnh sẽ được chỉ định. Bao gồm:

• Chụp X-quang: Chụp X-quang được chỉ định để kiểm tra cấu trúc xương, phân biệt những tổn thương mô mềm với xương. Từ đó loại trừ một số chấn thương, bệnh lý có thể gây đau khuỷu tay như viêm khớp khuỷu tay, gãy xương, viêm xương khớp…
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Chụp cộng hưởng từ tạo ra hình ảnh chi tiết về các mô mềm của cơ thể, trong đó có gân và cơ. Điều này giúp xác định vị trí, loại gân/ cơ đang bị ảnh hưởng và mức độ viêm gân, đồng thời loại trừ những chấn thương khác. Ngoài ra MRI cũng được thực hiện ở những trường hợp có nghi ngờ thoát vị đĩa đệm hoặc một số thay đổi về khớp của cổ gây ra những triệu chứng ở cánh tay.
• Điện cơ (EMG): Để loại trừ chèn ép dây thần kinh gây đau cánh tay, người bệnh sẽ được yêu cầu điện cơ (EMG). Bởi những triệu chứng do chèn ép dây thần kinh và khuỷu tay quần vợt tương đối giống nhau. Khi điện cơ, bác sĩ có thể xác định chính xác loại và số lượng dây thần kinh quanh khuỷu tay bị tổn thương.

Điều trị hội chứng Tennis Elbow

Ở trường hợp nhẹ, hội chứng Tennis Elbow và các triệu chứng có thể được cải thiện mà không cần điều trị. Tuy nhiên việc áp dụng các phương pháp có thể giúp tăng tốc độ phục hồi tổn thương và cải thiện các triệu chứng.

1. Biện pháp chăm sóc tại nhà

Người bệnh cần áp dụng các biện pháp chăm sóc để góp phần đẩy nhanh tốc độ phục hồi tổn thương do hội chứng Tennis Elbow. Dưới đây là những biện pháp được áp dụng phổ biến:

• Nghỉ ngơi

Những người bị Tennis Elbow cần tránh thực hiện bất kỳ động tác hay chuyển động có thể kích thích cơn đau. Nên dành nhiều thời gian nghỉ ngơi để cánh tay được thư giãn. Điều này giúp giảm áp lực lên gân, hạn chế tình trạng kéo căng cơ. Đồng thời xoa dịu cơn đau, ngăn tổn thương tiến triển và tạo điều kiện cho các mô được chữa lành.

Sau khi cơn đau thuyên giảm, hãy thử thực hiện những động tác nhẹ nhàng và phù hợp. Điều này giúp cải thiện vận động, tăng tính dẻo dai, hạn chế tình trạng cứng khớp.

• Chườm lạnh

Dùng khăn bông bọc một vài viên đá lạnh hoặc túi đậu đông lạnh. Sau đó áp lên khuỷu tay bị đau. Thực hiện từ 15 – 20 phút/ lần, mỗi ngày 3 lần. Chườm lạnh có tác dụng giảm đau, viêm và sưng tấy. Đồng thời hỗ trợ phục hồi tổn thương hiệu quả.

• Dùng nẹp

Bệnh nhân mắc hội chứng Tennis Elbow thường được hướng dẫn nẹp cẳng tay để cải thiện tình trạng. Việc sử dụng nẹp có thể giúp cố định, bảo vệ cánh tay, giảm áp lực lên gân và cơ. Từ đó ngăn tổn thương tiến triển và hỗ trợ giảm đau.

• Dùng dây đeo khuỷu tay

Dùng dây đeo khuỷu tay giúp nâng đỡ khuỷu tay và cánh tay của bạn, giảm áp lực lên cơ và gân tổn thương. Từ đó hỗ trợ giảm đau và hạn chế tình trạng kích thích.

• Xoa bóp

Những tác động lực từ bàn tay và các ngón có thể giúp lưu thông máu, thư giãn khớp xương cơ và gân tổn thương. Đồng thời giúp hạn chế tình trạng cứng khớp, tăng tầm vận động cho bệnh nhân và giảm đau. Tuy nhiên cần xoa bóp với lực vừa phải để tránh đau đớn và gia tăng thêm tổn thương.

• Thực hiện bài tập phục hồi Tennis Elbow

Khi các triệu chứng thuyên giảm, người bệnh nên thực hiện một số bài tập nhẹ nhàng để cải thiện độ bền cho gân, tăng cường cơ bắp tay và ngăn triệu chứng tái phát. Tuy nhiên cần tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định thời điểm luyện tập thích hợp.

Chuyển động cẳng tay với tạ

Bài tập chuyển động cẳng tay với tạ giúp cải thiện cơ ngửa. Đây là một cơ lớn nối khuỷu tay với cẳng tay, đảm bảo chức năng xoay lòng bàn tay và chịu trách nhiệm cho những chuyển động gây hội chứng Tennis Elbow.

• • Ngồi trên ghế, tay cầm quả tạ khoảng 2 pound theo chiều dọc, đặt khuỷu tay lên đầu gối
  • Để trọng lượng của quả tạ giúp cánh tay xoay ra ngoài, lòng bàn tay hướng lên trên
  • Xoay bàn tay về hướng khác để lòng bàn tay hướng xuống dưới
  • Lặp lại động tác từ 15 – 20 lần cho mỗi bên.

Trong khi thực hiện bài tập, cần giữ nguyên khuỷu tay và cánh tay trên.

Nắm chặt khăn

Với bài tập nắm chặt khăn, người bệnh có thể xây dựng các cơ và cải thiện sức mạnh cầm nắm.

• • Ngồi trên ghế, đặt cẳng tay lên bàn
  • Cầm một chiếc khăn cuộn lại, bóp khăn trong tay và giữ nguyên trong 10 giây
  • Thả lỏng tay và lặp lại động tác 10 lần
  • Thực hiện tương tự với tay còn lại.

Uốn cong cổ tay – Wrist flexion

Bài tập uốn cong cổ tay giúp cải thiện cơ gấp cổ tay, giảm đau và tăng tính linh hoạt.

• • Ngồi trên ghế, đặt khuỷu tay lên đầu gối, lòng bàn tay hướng lên trong khi cầm quả tạ khoảng 2 pound
  • Cuộn cổ tay về phía trước để thực hiện động tác uốn cong cổ tay. Giữ nguyên phần còn lại của cánh tay
  • Trở lại vị trí ban đầu. Lặp lại động tác 10 lần
  • Đổi bên
  • Tiếp tục thực hiện động tác với lòng bàn tay hướng xuống.

Mở rộng cổ tay – Wrist extension

Bài tập này giúp mở rộng cơ kéo dài cổ tay, tăng khả năng uốn cong cổ tay và giảm đau.

• • Ngồi trên ghế, đặt khuỷu tay lên đầu gối, lòng bàn tay hướng xuống trong khi cầm quả tạ khoảng 2 pound
  • Từ từ hướng mu bàn tay về phía cơ thể để mở rộng cổ tay. Giữ nguyên phần còn lại của cánh tay
  • Trở lại vị trí ban đầu. Lặp lại động tác 10 lần
  • Thực hiện tương tự với bên còn lại.

Xoắn khăn

Bài tập xoắn khăn giúp cải thiện sức cơ và khả năng cầm nắm đồ vật của người mắc hội chứng Tennis Elbow.

• •  Cuộn lỏng một chiếc khăn theo chiều dài, hai tay giữ hai đầu khăn, giữ vai thoải mái
  • Di chuyển hai bàn tay theo hướng ngược nhau để xoắn khăn
  • Lặp lại 10 lần
  • Xoắn khăn theo hướng ngược lại và lặp lại 10 lần.

2. Dùng thuốc điều trị Tennis Elbow

Thông thường những loại thuốc dưới đây sẽ được sử dụng để giảm nhẹ các triệu chứng của hội chứng Tennis Elbow:

• Thuốc giảm đau Acetaminophen: Acetaminophen có tác dụng hạ sốt và giảm đau bằng cách giảm dẫn truyền tín hiệu đau về não bộ. Thuốc này phù hợp với những cơn đau từ nhẹ đến vừa.
• NSAID: NSAID (thuốc chống viêm không steroid) như Ibuprofen thường được sử dụng để trị các cơn đau trung bình và tình trạng viêm sưng do chứng khuỷu tay quần vợt. Thuốc này có tác dụng trị viêm và xoa dịu cơn đau, hỗ trợ ngăn ngừa tổn thương tiến triển.

3. Tiêm Steroid

Nếu không đáp ứng với các thuốc nêu trên, tiêm Steroid (như Corticoid) có thể được chỉ định. Thuốc này có tác dụng điều trị viêm nhanh và hiệu quả. Đồng thời giảm các triệu chứng liên quan như đau nhức. Vì Corticoid có thể gây nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng nên thường được cân nhắc kỹ lưỡng trước khi sử dụng.

4. Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu

Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu thường mang đến hiệu quả điều trị cao hơn so với tiêm Steroid vào khớp. Phương pháp này được thực hiện bằng cách lấy một mẫu máu nhỏ từ cơ thể, mang xử lý để tăng tiểu cầu, sau đó tiêm lại vào cơ thể để cải thiện bệnh.

Việc tiến hành tiêm huyết tương giàu tiểu cầu có thể giúp thúc đẩy quá trình chữa lành mô tổn thương, đồng thời kích thích sản sinh mô mới. Từ đó tăng tốc độ phục hồi gân và cơ tổn thương. Ngoài ra phương pháp này còn có tác dụng giảm viêm và giảm đau nhức hiệu quả.

5. Vật lý trị liệu

Người bệnh thường được yêu cầu vật lý trị liệu trong điều trị Tennis Elbow để khắc phục triệu chứng và tăng cường sức cơ. Thông thường người bệnh sẽ được hướng dẫn những bài tập nhẹ nhàng giúp kéo căng và tăng cường cơ bắp.

Ngoài ra các bài tập được áp dụng còn có tác dụng giảm đau, tăng lưu thông máu và cải thiện khả năng vận động cho bệnh nhân. Trong nhiều trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu nhiệt trị liệu, siêu âm trị liệu… để tăng tốc độ phục hồi.

6. Liệu pháp xung kích ngoài cơ thể

Một số trường hợp được yêu cầu áp dụng liệu pháp xung kích ngoài cơ thể để khắc phục chứng khuỷu tay quần vợt. Khi thực hiện, sóng âm thanh với tần số thích hợp sẽ được gửi đến khuỷu tay. Sóng này tạo ra microtrauma kích thích quá trình chữa lành các mô của cơ thể theo hướng tự nhiên. Từ đó khắc phục triệu chứng và phục hồi tổn thương hiệu quả.

7. Phẫu thuật

Người bệnh được phẫu thuật hội chứng Tennis Elbow khi không đạt hiệu quả điều trị sau 6 – 12 tháng sử dụng các phương pháp bảo tồn. Tùy thuộc vào tình trạng và một số yếu tố liên quan, người bệnh sẽ được phẫu thuật mở hoặc phẫu thuật nội soi khớp.

Tuy nhiên hầu hết các kỹ thuật đều được thực hiện với mục đích loại bỏ các cơ bị tổn thương không phục hồi, đồng thời liên kết những cơ khỏe mạnh lại với nhau. Điều này giúp khắc phục các triệu chứng, tăng khả năng phục hồi chức năng vận động cho người bệnh.

Trước khi phẫu thuật điều trị hội chứng Tennis Elbow, người bệnh cần cân nhắc những rủi ro có thể xảy ra sau điều trị. Một số biến chứng thường gặp gồm:

• Nhiễm trùng
• Cục máu đông
• Tổn thương dây thần kinh và mạch máu
• Mất sức
• Mất tính linh hoạt
• Thời gian phục hồi lâu

Mặc dù có khả năng gây biến chứng sau điều trị nhưng phẫu thuật vẫn là một trong những phương pháp mang đến hiệu quả điều trị cao nhất.

Phục hồi chức năng

Người bệnh cần dùng nẹp và tập phục hồi chức năng sau điều trị. Thông thường bệnh nhân sẽ được mang nẹp trong vòng 1 tuần sau phẫu thuật. Sau 2 tháng, người bệnh có thể bắt đầu tập phục hồi chức năng.

Hầu hết trường hợp được hướng dẫn những bài tập nhẹ nhàng có khả năng giảm đau, tăng cường sức cơ và cải thiện chức năng của gân. Sau một thời gian tập luyện, người bệnh có thể phục hồi chức năng vận động và sinh hoạt bình thường.

Trung bình người bệnh mất 2 tháng để vết thương lành và 6 tháng để phục hồi hoàn toàn.

Phòng ngừa hội chứng Tennis Elbow

Để giảm nguy cơ mắc hội chứng Tennis Elbow, người bệnh có thể thực hiện một số hướng dẫn dưới đây:

• Không hút thuốc lá.
• Không lặp đi lặp lại các chuyển động ở cổ tay và cánh tay.
• Tránh thực hiện những hoạt động hay động tác làm tăng áp lực lên gân và gây căng cơ kéo dài.
• Khi chơi thể thao cần sử dụng dụng cụ phù hợp.
• Vận động và chơi thể thao đúng kỹ thuật để hạn chế chấn thương.
• Dành thời gian nghỉ ngơi hợp lý để thư giãn khớp xương và mô mềm ở cánh tay. Không nên vận động gắng sức.
• Dừng các hoạt động đang thực hiện khi cảm thấy đau nhức. Tình trạng này thường xảy ra do căng cơ quá mức.
• Khởi động trước khi chơi thể thao để, khớp xương cơ và gân được thư giãn, tăng tính linh hoạt, cải thiện lưu thông máu và hạn chế chấn thương.

Hội chứng Tennis Elbow là một dạng viêm gân thường gặp, chủ yếu xảy ra do các chuyển động ở cánh tay và cổ tay lặp đi lặp lại nhiều lần, tăng áp lực bằng các hoạt động gắng sức. Chính vì thế bạn cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa để giảm nguy cơ. Nếu bị đau nhức, hãy đến bệnh viện để được khám chữa bệnh, tránh phát sinh biến chứng.

Tham khảo thêm:

• Viêm Bao Hoạt Dịch Khuỷu Tay: Biểu Hiện, Cách Điều Trị
• 10 Cách Chữa Đau Khuỷu Tay Tại Nhà – Giảm Đau Nhanh