Các giai đoạn của bệnh gout và thông tin cần biết

Các giai đoạn của bệnh gout được phân loại theo mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và tần suất xuất hiện các cơn gout. Người bệnh cần xác định giai đoạn bệnh gout để có kế hoạch chăm sóc sức khỏe và có biện pháp điều trị phù hợp.

Thông tin cần biết về các giai đoạn của bệnh gout

Bệnh gout là một dạng viêm khớp đau đớn dữ dội, xảy ra khi nồng độ acid uric trong máu cao hơn bình thường. Khi nồng độ acid uric tăng cao đến mức cơ thể không thể đào thải ra ngoài (thông qua nước tiểu), acid uric sẽ tích tụ bên trong các khớp và dẫn đến bệnh gout.

Tùy theo mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, bệnh gout được phân thành 4 giai đoạn, từ sự tích tụ acid uric trong máu đến viêm khớp mãn tính. Nắm rõ các giai đoạn và dấu hiệu nhận biết là cách tốt nhất để kiểm soát các triệu chứng bệnh gout.

Cụ thể, các giai đoạn của bệnh gout bao gồm:

1. Bệnh Gout không có triệu chứng

Bệnh gout xảy ra khi nồng độ acid uric trong máu tăng cao, dẫn đến tích tụ các tinh thể acid ở các khớp. Acid uric được hình thành khi cơ thể phá hủy purin (một hợp chất tự nhiên trong các mô và được tìm thấy trong một số loại thực phẩm).

Thông thường, acid uric sẽ được đào thải thông qua nước tiểu (70%) và phân (30%). Tuy nhiên khi nồng độ acid uric quá cao sẽ dẫn đến tình trạng tăng acid uric máu và gây ra bệnh gout.

Một số loại thực phẩm chứa nhiều acid uric và có thể góp phần dẫn đến tình trạng acid uric trong máu cao. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho rằng, thực phẩm không phải là nguyên nhân chính gây tăng acid uric máu. Nguyên nhân chính khiến nồng độ acid uric cao mãn tính là do thận không thể loại bỏ acid uric hiệu quả. Tình trạng này có thể liên quan đến một số yếu tố, chẳng hạn như:

• Thừa cân, béo phì;
• Bệnh thận;
• Sử dụng thuốc lợi tiểu;
• Uống rượu quá mức;
• Bệnh tiểu đường;
• Tuyến giáp hoạt động kém;
• Di truyền;
• Chế độ ăn uống nhiều purin.

Không phải tất cả các trường hợp acid uric cao đều phát triển bệnh gout. Tuy nhiên tăng acid uric máu được xem là giai đoạn đầu của bệnh. Trong giai đoạn này, acid uric tích tụ trong máu nhưng thường không dẫn đến triệu chứng và không cần điều trị. Tuy nhiên tăng acid uric máu vẫn có thể gây ảnh hưởng đến cơ thể theo nhiều cách khác nhau.

2. Bệnh gout cấp tính

Nếu không được khắc phục phù hợp, tình trạng acid uric dư thừa trong mái có thể tạo thành các tinh thể acid tích tụ trong máu. Các tinh thể này là nguyên nhân dẫn đến đau đớn dữ dội và đột ngột ở các khớp bị ảnh hưởng, thường là khớp ngón chân cái. Gout cấp tính đôi khi cũng có thể gây ảnh hưởng đến các khớp khác, bao gồm mắt cá chân, bàn chân, đầu gối và cổ tay.

Giai đoạn cấp tính là giai đoạn có thể gây bùng phát các triệu chứng gout đột ngột, thường xuất hiện vào ban đêm và có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần. Ngoài đau đớn dữ dội, các khớp bị ảnh hưởng có thể bị sưng đỏ, nóng và làm giảm phạm vi chuyển động của khớp.

Các cơn gout cấp có thể được kích hoạt bởi căng thẳng, các bệnh lý ảnh hưởng khác, rượu, sử dụng chất kích thích hoặc khi người bệnh tiêu thụ quá nhiều hải sản hoặc thịt. Khi bùng phát các cơn gout cấp, người bệnh nên có biện pháp điều trị nhanh chóng và kịp thời để tránh gây tổn thương khớp vĩnh viễn.

Ngoài ra, người bệnh nên dành thời gian nghỉ ngơi, tránh uống rượu, cắt giảm protein động vật và chườm đá vào khớp để cải thiện các triệu chứng.

Nếu xuất hiện các cơn gout cấp, người bệnh nên liên hệ với bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể. Điều quan trọng là bác sĩ cần xác định giai đoạn của bệnh gout và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng để có kế hoạch điều trị phù hợp.

3. Bệnh gout liên tục

Sau các cơn gout cấp tính đầu tiên, khoảng 75% các trường hợp, người bệnh sẽ phát triển một hoặc hai cơn gout khác trong vòng một năm. Tuy nhiên, một số người bệnh có thể mất một hoặc vài năm trước khi xuất hiện một cơn gout khác.

Mặc dù trong giai đoạn này, các triệu chứng có thể không rõ ràng, tuy nhiên các tinh thể acid uric vẫn đang tích tụ trong các khớp và có thể dẫn đến các cơn gout cấp tiếp theo. Do đó, nếu được chẩn đoán bệnh gout, người bệnh nên dành thời gian tái khám định kỳ, sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ và thay đổi chế độ ăn uống để làm giảm nguy cơ bùng phát các cơn gout. Ngoài ra, người bệnh thừa cân nên giảm cân để tránh gây áp lực lên các khớp.

4. Bệnh gout mãn tính

Bệnh gout mãn tính là giai đoạn suy nhược nghiêm trọng nhất của bệnh gout. Giai đoạn này thường mất một thời gian dài để phát triển, có thể lên đến 10 năm, và thường phổ biến ở những người không có biện pháp điều trị phù hợp.

Trong giai đoạn mãn tính, sự lắng đọng acid uric có thể tạo thành các hạt tophi, thường phổ biến ở ngón tay cái, ngón chân cái hoặc khuỷu tay. Tuy nhiên các hạt tophi có thể xuất hiện ở bất cứ vị trí nào trên cơ thể. Các triệu chứng khác bao gồm đau đớn, nhức khớp hoặc sưng đỏ ở khớp bị ảnh hưởng.

Nếu không được điều trị và kiểm soát phù hợp, bệnh gout mãn tính có thể gây tổn thương khớp vĩnh viễn. Ngoài ra, việc trì hoãn điều trị đôi khi có thể gây mất chức năng ở khớp bị ảnh hưởng, gây ra bệnh sỏi thận và các tổn thương khác.

Các giai đoạn của bệnh gout thường cần một thời gian để phát triển và gây ảnh hưởng đến khớp. Do đó, người bệnh cần nhận biết các triệu chứng liên quan để có kế hoạch chăm sóc và phòng ngừa bệnh hiệu quả. Chẩn đoán và điều trị sớm là cách tốt nhất để cải thiện bệnh gout và tránh các biến chứng liên quan.

Dấu hiệu nhận biết bệnh gout đang tiến triển

Nhận biết các giai đoạn của bệnh gout là cách tốt nhất để người bệnh có thể cảm nhận được nguy cơ bùng phát của các cơn gout cấp tính. Ngoài ra, tình trạng sưng, đau, đỏ và ấm khớp trở nên nghiêm trọng hơn trong một số thời điểm, có thể là dấu hiệu bệnh gout đang tiến triển và sắp bùng phát thành cơn gout cấp.

Ở những người có bệnh mãn tính khác, chẳng hạn như tiểu đường, có thể khiến cơn gout tái phát thường xuyên hơn, nghiêm trọng hơn và có thể ảnh hưởng đến nhiều khớp cùng một lúc.

Do đó, các chuyên gia khuyến cáo, những người có nhiều hơn một cơn gout cấp mỗi năm nên có biện pháp điều trị bệnh gout thường xuyên và liên tục.

Điều gì khiến bệnh gout trở nên nghiêm trọng hơn?

Nếu không điều trị, các triệu chứng bệnh gout thường trở nên nghiêm trọng hơn. Ngoài ra, có một số yếu tố nguy cơ có thể khiến bệnh gout tiến triển, chẳng hạn như:

1. Chế độ ăn uống

Người bệnh có chế độ ăn uống thực phẩm chứa nhiều purin, chẳng hạn như thịt đỏ và động vật có vỏ, có nguy cơ bùng phát các cơn gout. Thực phẩm giàu fructose cũng có thể kích thích cơ thể sản xuất các tinh thể urat và gây ra bệnh gout. Bên cạnh đó, sử dụng rượu và bia có thể làm giảm khả năng bài tiết acid uric, điều này dẫn đến tăng acid uric máu và gây ra bệnh gout.

Chế độ ăn uống có thể khiến các giai đoạn của bệnh gout tiến triển. Do đó, theo dõi chế độ ăn uống có thể làm giảm nguy cơ bùng phát bệnh gout. Cụ thể, người bệnh có thể cần tránh một số loại thực phẩm có thể gây kích thích bệnh gout, chẳng hạn như rượu, bia, các loại thịt nội tạng và động vật có vỏ.

2. Béo phì

Béo phì và thừa cân là một trong những yếu tố nguy cơ có thể dẫn đến bệnh gout. Trên thực tế, nguy cơ mắc bệnh gout ở người béo phì thường cao hơn người có cân nặng bình thường.

Giảm cân ở những người béo phì có thể giảm nguy cơ tích tụ acid uric trong các khớp. Do đó, người bệnh nên có kế hoạch giảm cân lành mạnh, bao gồm xây dựng chế độ ăn uống phù hợp và thường xuyên tập thể dục. Giảm cân an toàn có thể giảm nguy cơ phát triển bệnh gout và ngăn ngừa các biến chứng liên quan.

3. Chấn thương và căng thẳng

Căng thẳng và cảm xúc tiêu cực có thể làm bùng phát các triệu chứng gout. Ngoài ra các chấn thương thể chất ở khớp cũng có thể giải phòng một số tinh thể acid và dẫn đến phản ứng viêm.

Do đó, người bệnh gout nên có một chế độ tập luyện thể dục phù hợp, an toàn và được hướng dẫn bởi bác sĩ chuyên môn.

Cách điều trị bệnh gout để ngăn ngừa tiến triển

Bệnh gout là một trong những dạng viêm khớp lâu đời và có nhiều biện pháp điều trị y tế để cải thiện các triệu chứng. Sự tiến triển của bệnh gout có thể ngăn ngừa được bằng cách bắt đầu điều trị thích hợp càng sớm càng tốt. Bác sĩ có thể đề nghị sử dụng các chất làm giảm acid uric, chẳng hạn như allopurinol để làm giảm nồng độ acid uric và cải thiện các cơn gout.

Trong thời gian bùng phát các cơn gout cấp, người bệnh có thể sử dụng NSAID hoặc corticosteroid để cải thiện các triệu chứng. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể tiêm steroid tại chỗ để điều trị bệnh gout.

Colchicine là một loại thuốc điều trị các cơn gout cấp tính phổ biến. Ngoài ra, bác sĩ có thể kê thêm  các loại thuốc ức chế xanthine oxidase có tác dụng ức lượng acid uric mà cơ thể sản xuất. Các loại thuốc phổ biến bao gồm allopurinol và febuxosta.

Các loại thuốc điều trị gout được dùng dưới sự chỉ định của các bác sĩ chuyên khoa trên từng trường hợp bệnh cụ thể với liều lượng, cách dùng và thời gian thuốc khác nhau. Trong trường hợp cơn gout cấp bùng phát, chỉ uống thuốc vài ngày và giảm liều từ ngày thứ hai sẽ không có tác dụng phụ nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu bạn phải dùng thuốc trong thời gian dài, người bệnh có thể đối mặt với một số tác dụng phụ không mong muốn như: đau dạ dày, tá tràng, buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, hoặc nặng hơn là chảy máu dạ dày – ruột, tổn thương thận, thậm chí tử vong đối với các trường hợp lạm dụng thuốc quá đà. Đặc biệt là đối với người mắc bệnh tim, bệnh gan, thận hay tiêu hoá, bệnh nhân cao tuổi dễ bị ngộ đọc do tích tụ thuốc cũng hết sức cẩn trọng khi sử dụng loại thuốc này.