Bị viêm khớp nên ăn gì, kiêng gì cho nhanh khỏi?

Người bị viêm khớp nên ăn gì và kiêng gì để cải thiện các triệu chứng bệnh bởi các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo “thực hiện chế độ ăn uống chống viêm giúp giảm đau và ngăn ngừa các triệu chứng viêm khớp trở nên nghiêm trọng hơn”. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc này.

Chế độ ăn uống tác động đến viêm khớp như thế nào?

Viêm khớp là thuật ngữ chỉ một nhóm các tình trạng gây đau lưng, sưng, viêm và cứng khớp. Bệnh lý này có thể gây ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, nhưng thường phổ biến ở người lớn tuổi.

Một số dạng viêm khớp, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp, là tình trạng viêm trong cơ thể gây ảnh hưởng đến khớp và các cơ quan khác. Các dạng viêm khớp khác, chẳng hạn như viêm khớp thoái hóa, thường xảy ra sau quá trình lão hóa tự nhiên hoặc sau các chấn thương liên quan.

Các loại viêm khớp thường được điều trị bằng cách kiểm soát và giảm tình trạng viêm để giảm đau. Một trong những cách giảm viêm phổ biến là thay đổi chế độ ăn uống, tăng cường các loại thực phẩm chống viêm và hỗ trợ điều trị các bệnh viêm khớp.

Theo các nghiên cứu, chế độ ăn uống chống viêm nói chung thường có tác động tích cực đến bệnh viêm khớp. Trên thực tế, có khoảng 24% những người bị viêm khớp có thể cải thiện đáng kể các triệu chứng khi thay đổi chế độ ăn uống.

Mặc dù không có chế độ ăn uống dành riêng cho người viêm khớp, tuy nhiên người bệnh nên trao đổi với bác về vấn đề bị viêm khớp nên ăn gì, kiêng gì và xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp.

Bị viêm khớp nên ăn gì để cải thiện các triệu chứng?

Thức ăn được xem là một loại thuốc hỗ trợ điều trị bệnh. Đối với bệnh nhân viêm khớp, thường xuyên tiêu thụ các loại thực phẩm có đặc tính chống oxy hóa, chống viêm và giảm đau có thể mang lại hiệu quả tương tự như một loại thuốc điều tị viêm khớp. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, người bệnh viêm khớp nên cân nhắc bổ sung một số loại thực phẩm, chẳng hạn như:

1. Trà xanh

Trà xanh là loại thực phẩm chứa nhiều dinh dưỡng, chất chống oxy hóa và có tác dụng giảm viêm. Các nghiên cứu cũng cho thấy, thường xuyên sử dụng trà xanh có thể giúp giảm tỷ lệ mắc bệnh và mức độ nghiêm trọng của các bệnh viêm xương khớp.

Để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất, người bệnh nên tiêu thụ 2 khẩu phần trà xanh mỗi ngày. Ngoài ra, người bệnh nên sử dụng trà túi lọc hoặc lá trà xanh để đạt hiệu quả tốt nhất. Nếu sử dụng trà xanh khử caffeine, người bệnh cần lựa chọn sản phẩm được khử caffeine tự nhiên.

2. Cá béo

Các loại cá béo như cá hồi, cá ngừ, cá mòi và cá thu chứa nhiều axit béo omega 3, được chứng minh là có tác dụng chống viêm mạnh.

Theo một số nghiên cứu, thường xuyên bổ sung axit béo omega 3 có thể làm giảm cường độ đau khớp, cứng khớp vào buổi sáng và hạn chế số lượng thuốc giảm đau cần sử dụng.

Cá hồi cũng là một nguồn cung cấp vitamin D dồi dào, có thể giúp ngăn ngừa thiếu hụt vitamin D. Thiếu hụt lượng vitamin D trong cơ thể khiến các triệu chứng viêm khớp dạng thấp trở nên nghiêm trọng hơn.

Các chuyên gia dinh dưỡng đề nghị người bệnh viêm khớp nên ăn bổ sung khoảng 100 – 120 gram cá béo mỗi tuần để giảm viêm và tăng cường sức khỏe tim mạch.

Mặc dù cá tươi có giá trị dinh dưỡng cao, tuy nhiên nếu không thể sử dụng cá tươi, người bệnh có thể sử dụng cá đông lạnh hoặc cá đóng hộp. Tuy nhiên khi lựa chọn, người bệnh cần lựa chọn sản phẩm có hàm lượng natri thấp để tránh gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

3. Trái cây

Các loại quả mọng rất giàu chất chống oxy hóa, bao gồm quả mâm xôi, việt quất, dâu tây, đều rất tốt cho người bệnh viêm khớp. Do đó, người bệnh nên ăn 1.5 – 2.5 ly quả mỏng mỗi ngày, tùy theo nhu cầu calo. Trái cây tươi được xem là tốt nhất cho sức khỏe, tuy nhiên người bệnh có thể nhận đầy đủ giá trị dinh dưỡng với trái cây khô và đông lạnh.

Táo cũng là một loại trái cây chứa nhiều chất chống oxy hóa và là nguồn cung cấp chất xơ dồi dào. Ngoài ra, táo có độ giòn có thể hạn chế sự thèm ăn, hỗ trợ giảm cân, tránh gây áp lực lên các khớp và phòng ngừa thoái hóa khớp hoặc các vấn đề về đĩa đệm.

Lựu được xếp vào các loại quả mọng, rất giàu tannin và có thể chống lại các triệu chứng viêm khớp. Người bệnh có thể sử dụng lựu thường xuyên dưới dạng ăn tươi, nước ép hoặc cho vào món salad hoặc sữa chua để cải thiện hương vị.

4. Rau xanh

Một số loại rau xanh có đặc tính chống viêm có thể thêm vào chế độ ăn uống hàng ngày, chẳng hạn như bông cải xanh, nấm, củ cải đường, khoai lang hoặc súp lơ ở dạng tươi hoặc đông lạnh. Người bệnh có thể thêm các loại rau vào món xào, salad hoặc các món ăn phụ để tăng cường sức khỏe.

Rau xanh cũng chứa nhiều chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe, chẳng hạn như chất chống oxy hóa, chất xơ, vitamin và các khoáng chất cần thiết cho sức khỏe.

Các loại rau xanh người bệnh viêm khớp nên ăn thường xuyên bao gồm:

• Rau có màu xanh lá cây đậm;
• Cà rốt;
• Bông cải xanh;
• Hành;
• Bắp cải;
• Đậu Hà Lan;
• Bắp cải Brucxen.

Người bệnh có thể nấu chín rau hoặc ăn sống để tránh gây phá vỡ các chất dinh dưỡng.

5. Các loại đậu

Các loại đậu là nguồn cung cấp chất xơ và protein thực vật phong phú. Đậu đen, đậu xanh, đậu xanh mắt đen, đậu nành và đậu lăng cũng là một nguồn cung cấp sắt, kali, magie, folate và là một loại thực phẩm được sử dụng để thay thế hoặc cắt giảm lượng thịt đỏ tiêu thụ.

Người bệnh viêm khớp có thể ăn bổ sung các loại đậu bằng cách thêm vào món salad, súp, thịt hầm để cải thiện hương vị. Đậu đóng hộp và đậu sấy khô đều mang lại một giá trị dinh dưỡng tương đối. Tuy nhiên, khi sử dụng đậu đóng hợp, người bệnh cần chú ý thành phần liên quan, chẳng hạn như natri, và rửa sạch đậu trước khi sử dụng.

6. Dầu hạt cải và dầu ô liu

Dầu hạt cải và dầu ô liu là hai loại dầu thực vật tốt cho cơ thể nhờ vào sự cân bằng giữa acid béo omega 3 và omega 6.

Ngoài ra, một số nghiên cứu cho biết, dầu ô liu chứa một thành phần có đặc tính chống viêm, được gọi là oleocanthal. Do đó, bổ sung dầu hạt cải vào chế độ ăn uống của người bị viêm khớp giúp giảm triệu chứng bệnh và đặc biệt tốt cho sức khỏe tim mạch.

7. Nghệ và gừng

Nghệ và gừng chứa các đặc tính chống viêm và được sử dụng như một loại thuốc trong y học cổ truyền. Người bệnh viêm khớp ăn bổ sung gừng và nghệ hàng ngày hoặc hàng tuần để giảm viêm, đau, ngăn ngừa tình trạng viêm khớp trở nên nghiêm trọng hơn.

Các loại gia vị này có thể thêm vào món ăn hàng ngày hoặc làm thành đồ uống để tăng cường hương vị. Ngoài ra, sử dụng một lượng nhỏ gừng có thể làm cải thiện hệ thống tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thụ và sức khỏe tổng thể.

8. Ngũ cốc nguyên hạt

Thêm ngũ cốc nguyên hạt vào chế độ ăn uống của người bệnh viêm khớp giúp bổ sung các chất dinh dưỡng phù hợp. Các loại ngũ cốc nguyên hạt chứa nhiều chất dinh dưỡng, chất xơ và hỗ trợ điều trị viêm khớp tại nhà một cách tự nhiên. Để đạt được hiệu quả tốt nhất, các bác sĩ khuyến cáo người bệnh nên bổ sung từ 100 – 170 g ngũ cốc nguyên hạt mỗi ngày.

Các loại ngũ cốc người bệnh viêm khớp nên ăn bao gồm:

• Yến mạch;
• Gạo lức;
• Ngô;
• Hạt diêm mạch.

9. Chocolate đen

Ăn chocolate đen giúp giảm triệu chứng bệnh viêm khớp, bởi đây là một món ăn có đặc tính chống viêm, giảm đau. Tuy nhiên người bệnh cần sử dụng chocolate đen với hàm lượng cacao ít nhất là 70% (hàm lượng cacao càng cao thì lượng đường trong chocolate càng thấp).

10. Sữa ít béo

Các sản phẩm sữa ít béo là nguồn cung cấp canxi tốt nhất cho xương trong chế độ ăn uống. Ngoài ra, sữa cũng có thể tăng cường chất dinh dưỡng và các vitamin cần thiết cho cơ thể. Theo khuyến cáo, người bệnh viêm khớp nên uống sữa thường xuyên để tăng cường sức khỏe xương, khớp.

Sữa ít béo, phô mai, sữa chua, phô mai tươi và kefir đều là những thực phẩm từ sữa tốt cho người bệnh viêm khớp. Người bệnh có thể tiêu thụ ba phần sữa mỗi ngày để giúp đáp ứng nhu cầu canxi, vitamin D và probiotic cần thiết cho cơ thể.

Thường xuyên bổ sung các loại thực phẩm chống viêm có thể tăng cường sức khỏe tổng thể và hỗ trợ điều trị bệnh viêm khớp. Ngoài ra, thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh có thể cải thiện nhiều tình trạng sức khỏe khác, bao gồm sức khỏe tim mạch, chức năng nhận thức, bệnh tiểu đường và cả ung thư.

Bị viêm khớp nên kiêng ăn gì?

Tình trạng viêm khớp có thể phụ thuộc vào chế độ ăn uống, mức độ hoạt động, hydrat hóa, bệnh tật, thói quen và lượng rượu tiêu thụ. Chế độ ăn uống nhiều đường, chất béo, ngũ cốc tinh chế và muối có thể làm tăng viêm trong cơ thể.

Bên cạnh đó loại thực phẩm nên bổ sung, người bệnh viêm khớp cần tránh một số loại thực phẩm, chẳng hạn như:

1. Thịt đỏ

Thịt đỏ thường chứa nhiều chất béo, đặc biệt là chất béo bão hòa hơn thịt trắng. Các nghiên cứu cho biết, việc tiêu thụ nhiều thịt đỏ có thể tăng mức độ viêm nhiễm trong cơ thể, khiến các triệu chứng viêm khớp trở nên nghiêm trọng hơn. Ngoài ra, thịt đỏ cũng chứa nhiều purin, do đó sử dụng quá nhiều có thể khiến dẫn đến các cơn gout cấp.

Do đó, người bệnh viêm khớp cần hạn chế ăn thịt đỏ và thay thế bằng các loại thịt trắng, chẳng hạn như thịt gà, cá, các loại đầu…

2. Axit béo omega 6

Axit béo không bão hòa đa omega 6 là tiền chất của tình trạng viêm và omega 3 là chất chống viêm. Do đó, trong chế độ ăn uống của người bệnh viêm khớp nên tăng cường omega 3 và giảm lượng omega 6.

Các nguồn thực phẩm chứa nhiều omega 6 người bệnh viêm khớp cần tránh bao gồm:

• Đậu nành;
• Ngô;
• Hạt hướng dương;
• Các loại thịt đỏ;
• Một số loại hạt.

Thay vào đó, người bệnh nên thường xuyên tiêu thụ dầu ô liu, các chất béo không bão hòa đơn và cá béo, chẳng hạn như cá hồi, cá ngừ hoặc cá tuyết để cải thiện các triệu chứng viêm khớp.

3. Muối

Muối là một khoáng chất quan trọng trong chế độ ăn uống, tuy nhiên tiêu thụ quá nhiều muối có thể gây hại cho sức khỏe. Nhiều nghiên cứu cho thấy, sử dụng quá nhiều muối có thể dẫn đến phản ứng viêm trong cơ thể và có thể tăng nguy cơ viêm khớp dạng thấp.

Do đó, nếu bạn vị viêm khớp hãy dùng ít muối trong chế độ ăn uống và sử dụng thực phẩm có hàm lượng natri thấp. Người bệnh có thể tăng hương vị cho món ăn bằng cách sử dụng các loại thảo mộc và gia vị khác, chẳng hạn như tiêu, rau kinh giới, thìa là, tỏi băm, hành hoặc bất cứ gia vị nào không thêm muối.

4. Đồ uống chứa đường

Các loại đồ uống chứa đường, bao gồm soda, nước hoa quả chứa một lượng đường tương đối lớn. Theo các nghiên cứu, sử dụng quá nhiều đường có thể thúc đẩy quá trình viêm trong cơ thể và khiến các triệu chứng viêm khớp trở nên nghiêm trọng hơn.

Do đó, người bệnh nên hạn chế lượng đường tiêu thụ, bao gồm đường tự nhiên trong các loại nước trái cây.

5. Thực phẩm đóng hộp

Người bệnh viêm khớp cần kiêng ăn các loại thực phẩm đóng hộp và chứa nhiều muối hoặc đường, bởi chúng có thể làm tăng triệu chứng bệnh.

Trái cây đóng hộp thường chứa nhiều siro đường bổ sung, điều này có thể làm tăng viêm trong cơ thể. Do đó, người bệnh nên sử dụng trái cây tươi hoặc sử dụng trái cây đóng hộp không thêm đường.

Ngoài ra, muối được sử dụng như một chất bảo quản trong các loại đồ hộp, chẳng hạn như rau đóng hộp, thịt và súp, điều này khiến món ăn có nhiều natri hơn. Do đó, nếu sử dụng thực phẩm đóng hợp, người bệnh nên sử dụng sản phẩm có ít natri hoặc không thêm muối.

6. Thực phẩm chiên

Các loại thực phẩm chiên được chế biến trong các loại dầu nhiều chất béo bão hòa và axit béo omega 6, và cả hai hoạt chất này đều có thể tăng viêm trong cơ thể và gia tăng các triệu chứng viêm khớp nên người bệnh cũng cần tránh ăn.

Ngoài ra, thực phẩm chiên cũng chứa nhiều thành phần khác, chẳng hạn như bột, muối và đường. Các thành phần bổ sung này có thể dẫn đến viêm và khiến các triệu chứng viêm khớp nghiêm trọng hơn.

7. Rượu

Rượu, bia và các loại đồ uống có cồn khác có thể khiến một số loại viêm khớp, chẳng hạn như bệnh gout, trở nên nghiêm trọng hơn. Ngoài ra, đối với người bệnh gout, một lượng bia hoặc rượu nhỏ cũng có thể dẫn đến các cơn gout cấp. Do đó nếu có thể, người bệnh viêm khớp hãy kiêng hẳn các loại đồ uống này.

Tuy nhiên, một số loại rượu, chẳng hạn như rượu vang đỏ, có chứa chất chống oxy hóa. Đối với bệnh nhân viêm khớp dạng thấp, khi tiêu thụ một lượng rượu vừa đủ, khoảng 140 ml mỗi ngày có thể bảo vệ sức khỏe khớp.

8. Thực phẩm chế biến sẵn

Các loại thực phẩm chế biến sẵn, chẳng hạn như thực phẩm đông lạnh, thức ăn nhanh và thực phẩm đóng gói, thường chứa nhiều thành phần tăng viêm, chẳng hạn như đường và ngũ cốc tinh chất. Do đó, tiêu thụ các loại thực phẩm chế biến sẵn có thể khiến các triệu chứng viêm khớp trở nên nghiêm trọng hơn.

Ngoài ra, thường xuyên sử dụng thực phẩm chế biến sẵn có thể dẫn đến béo phì và kháng insulin. Điều này có thể góp phần khiến các triệu chứng viêm khớp trở nên nghiêm trọng hơn.

9. Carbohydrate tinh chế

Carbohydrate tinh chế được chế biến từ ngũ cốc nguyên chất. Trong quá trình chế biến, hầu hết chất xơ và chất dinh dưỡng đều bị loại bỏ để tăng thời gian bảo quản. Điều này khiến ngũ cốc trở thành một loại carbohydrate đơn giản. Sử dụng quá nhiều carbohydrate đơn giản có thể làm tăng lượng đường trong máu và khiến các triệu chứng viêm khớp trở nên nghiêm trọng hơn.

Do đó, người bệnh viêm khớp nên hạn chế tiêu thụ carbohydrate tinh chế và thường xuyên sử dụng carbohydrate phức tạp, chẳng hạn như gạo lứt và ngũ cốc nguyên hạt.

Người bệnh viêm khớp nên hiểu rõ xem mình có thể ăn gì và nên kiêng gì. Bởi thay đổi chế độ ăn uống là cách đơn giản nhất để kiểm soát các triệu chứng viêm khớp và ngăn ngừa các rủi ro liên quan. Hãy tham khảo và trao đổi với bác sĩ chuyên môn để xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp.

Tham khảo thêm: Viêm khớp dạng thấp nên ăn gì, kiêng gì nhanh khỏi?