Đau Vai Gáy Sau Khi Sinh Mổ Và Phương Pháp Điều Trị
Đau vai gáy sau khi sinh mổ có thể xảy ra khi thay đổi nồng độ hormone trong cơ thể, tăng cân quá mức hoặc do tác dụng phụ của thuốc giảm đau. Hầu hết các cơn đau này không nghiêm trọng và được cải thiện tại nhà. Tuy nhiên, điều quan trọng là hỏi ý kiến của bác sĩ để được hướng dẫn và tư vấn kế hoạch chăm sóc sức khỏe phù hợp nhất.
Nguyên nhân nào gây đau vai gáy sau khi sinh mổ?
Đau lưng, đau vai gáy sau khi sinh mổ là tình trạng phổ biến, thường xảy ra do thay đổi nội tiết tố, tăng cân và nghỉ ngơi không đầy đủ. Cơn đau vai gáy có thể xuất hiện từ rất sớm, chỉ vài giờ sau khi sinh và có thể kéo dài nhiều ngày, nhiều tuần, thậm chí là nhiều tháng. Tình trạng này có thể gây tổn hại cho cơ thể, gây mệt mỏi và suy nhược nghiêm trọng.
Đau vai gáy có thể xảy ra do căng thẳng, đặc biệt là khi thai phụ đang hồi phục sau phẫu thuật sinh con. Cơn đau ban đầu thường nhẹ và hơi khó chịu. Tuy nhiên, theo thời gian, cơn đau sẽ trở nên nghiêm trọng hơn và gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Do đó, việc xác định nguyên nhân và các yếu tố rủi ro gây đau là điều cần thiết cũng như hỗ trợ kiểm soát cơn đau hiệu quả.
Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến có thể gây đau vai gáy sau khi sinh mổ, bạn có thể tham khảo:
1. Thay đổi nồng độ hormone trong cơ thể
Khi mang thai, cơ thể tiết ra hormone thai kỳ relaxin để chuẩn bị cho việc sinh nở. Hormone này sẽ làm nới lỏng dây chằng, các khớp và đẩy em bé ra ngoài dễ dàng hơn. Cơ thể sẽ giải phóng hormone relaxin kể cả thai phụ sinh thường hay sinh mổ.
Khi các khớp và dây chằng nới lỏng, cột sống sẽ bị căng, dẫn đến đau cổ vai gáy, đau lưng trên, lưng giữa và lưng dưới. Cơn đau có thể bắt đầu từ 3 tháng cuối và kéo dài đến khi sau sinh.
Mặc dù cơn đau có thể gây khó chịu, tuy nhiên các khớp, cơ và dây chằng sẽ khỏe lại sau sinh vài tuần mà không cần điều trị y tế.
2. Tăng cân khi mang thai
Tăng cân khi mang thai là nguyên nhân phổ biến có thể gây đau vai gáy sau khi sinh mổ.
Trọng lượng cơ thể tăng lên khi mang thai là điều hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, trọng lượng này sẽ gây mất trọng tâm và sự cân bằng cơ thể, do cơ thể đổ dồn về phía trước quá nhiều. Điều này sẽ gây áp lực lên cột sống cổ, dẫn đến đau cổ vai gáy sau sinh, bất kể sinh thường hay sinh mổ.
3. Chăm sóc em bé mới sinh
Em bé mới sinh thường chỉ nặng khoảng 2 – 4 kg. Mặc dù trọng lượng này không quá nhiều, tuy nhiên việc bế em bé trên cả hai tay trong suốt cả ngày có thể gây áp lực lên vai, dẫn đến đau cổ vai gáy.
Ngoài ra, bà mẹ sau sinh thường xuyên thực hiện hành động liên tục cúi xuống, nhắc em bé ra khỏi nôi, ghế, xe đẩy. Các chuyển động này và việc vươn cơ thể ra xa có thể gây ảnh hưởng đến tư thế, dẫn đến đau cổ hoặc đau lưng.
4. Cho con bú
Cho con bú là một trong những cách gắn kết tuyệt vời giữa mẹ và bé. Tuy nhiên, việc duy trì tư thế này quá lâu sẽ gây căng cơ cổ, gây đau cổ vai gáy và lan ra sau lưng. Tư thế xấu khi cho em bé bú là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng đau vai gáy sau khi sinh mổ, đặc biệt là khi bạn vươn vai về phía em bé.
Để kiểm soát cơn đau, hãy giữ vai ở tư thế thư giãn, đặt một chiếc gối bên dưới khuỷu tay để hỗ trợ cánh tay. Mặc dù bạn có thể nhìn âu yếm vào mắt bé khi cho con bú, tuy nhiên thỉnh thoảng hãy dời tầm mắt và tránh uốn cong cột sống cổ quá mức.
5. Tác dụng phụ của thuốc
Khi sinh mổ, bạn sẽ được sử dụng các loại thuốc giảm đau trong vài ngày hoặc vài tuần sau khi sinh. Thai phụ cũng có thể được gây tê ngoài màng cứng hoặc gây tê cột sống để làm mất cảm giác ở khu vực cần phẫu thuật.
Khi thực hiện gây tê ngoài màng cứng, bác sĩ sẽ tiêm thuốc vào khu vực xung quanh tủy sống. Đối với gây mê cột sống, bác sĩ sẽ tiêm thuốc tê vào gần tủy sống hơn. Thông thường, thuốc sẽ mất khoảng 20 phút để phát huy tác dụng.
Mặc dù gây mê cần thiết trong quá trình sinh mổ, tuy nhiên các loại thuốc này có thể gây co thắt tủy sống, dẫn đến đau cổ vai gáy, đau lưng sau khi sinh. Các cơn co thắt này có thể kéo dài trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng sau khi sinh.
6. Làm việc quá sức
Sau khi sinh con, nhiều phụ nữ phải quay lại xử lý công việc hoặc chăm sóc gia đình mà không có thời gian nghỉ ngơi phù hợp. Vận động sớm, thường xuyên, quá mức, có thể gây áp lực cột sống, dẫn đến tình trạng đau vai gáy, đau lưng, đau thần kinh tọa hoặc suy nhược, mệt mỏi nói chung.
Ngoài ra, đối với nữ giới lao động nặng nhọc, làm công việc đồng áng, các triệu chứng đau vai gáy sau khi sinh mổ có thể trở nên nghiêm trọng và khó điều trị hơn. Cơn đau có thể kéo dài, trở thành mãn tính và tái phát dai dẳng trong tương lai.
7. Nhiễm phong hàn
Nhiễm phong hàn là một trong những nguyên nhân gây đau vai gáy sau khi sinh mổ phổ biến. Khi nhiệt độ cơ thể thấp xương, các mạch máu có xu hướng co lại, điều này làm suy giảm lưu lượng máu đến khu vực cổ vai gáy, dẫn đến đau đớn, tê mỏi, khó chịu kéo dài. Việc thay đổi tuần hoàn máu cũng dẫn đến cứng cổ, suy giảm khả năng vận động và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến đau vai gáy sau khi sinh mổ, bao gồm các vấn đề bệnh lý tiềm ẩn, chẳng hạn như thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống hoặc các vấn đề thần kinh cột sống. Do đó, để xác định được nguyên nhân chính xác, bạn nên đến bệnh viện để được chẩn đoán và có kế hoạch điều trị phù hợp.
Sinh mổ xong bị đau vai gáy có nguy hiểm không?
Trong hầu hết các trường hợp, đau vai gáy sau khi sinh mổ không nghiêm trọng và đáp ứng tốt các biện pháp tự chăm sóc tại nhà, chẳng hạn như nghỉ ngơi, kéo giãn và sử dụng thuốc phù hợp. Thông thường, cơn đau sẽ được cải thiện sau 2 – 4 tháng và không gây ra bất cứ rủi ro nghiêm trọng nào.
Mặc dù không nghiêm trọng, tuy nhiên cơn đau có thể dẫn gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và tăng nguy cơ suy nhược cơ thể nghiêm trọng. Do đó, nếu bị đau vai gáy sau sinh, bạn cần có kế hoạch kiểm soát cơn đau, khắc phục các nguyên nhân cơ bản để đảm bảo sức khỏe của mẹ và bé.
Ngoài ra, đôi khi tình trạng đau vai gáy sau khi sinh có thể trở nên nghiêm trọng theo thời gian và làm tăng nguy cơ phát triển các bệnh lý nghiêm trọng, chẳng hạn như:
- Rối loạn tiền đình
- Thiếu máu não
- Đau vai gáy mãn tính, lan đến lưng trên các các chi trên
- Khó ngủ, mất ngủ và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống
Biện pháp điều trị đau vai gáy sau khi sinh mổ
Đau vai gáy sau khi sinh mổ là tình trạng tạm thời, không nghiêm trọng và không gây ảnh hưởng đến tính mạng. Cơn đau thường giảm dần trong vài tuần hoặc vài tháng với các biện pháp tự chăm sóc, điều trị tại nhà. Cụ thể, một số cách giúp kiểm soát cơn đau vai gáy sau sinh mổ phổ biến bao gồm:
1. Chườm nóng hoặc chườm lạnh
Một số người đau vai gáy sau khi sinh mổ có thể sử dụng liệu pháp chườm nóng hoặc chườm lạnh để giảm đau và khó chịu ở cổ. Nhiệt ẩm có thể giúp kiểm soát cơn đau, cải thiện tuần hoàn máu, thư giãn các cơ bắp xung quanh cổ, vai gáy và mang đến cảm giác thoải mái, dễ chịu.
Có nhiều cách khác nhau để chườm nóng, chẳng hạn như:
- Tắm nước ấm
- Sử dụng túi chườm ấm
- Đặt khăn ấm lên cổ
- Sử dụng đệm sưởi điện
Khi chườm nóng cần chú ý đến nhiệt độ để tránh gây bỏng da. Nếu cảm thấy nóng rát, khó chịu, kích ứng, đổi màu da, hãy ngừng liệu pháp và để da được nghỉ ngơi.
Chườm lạnh có tác dụng giảm đau hoặc khó chịu cấp tính ở cổ. Liệu pháp lạnh có tác dụng giảm viêm, giảm đau và sưng bằng cách hạn chế lưu lượng máu đến cổ vai gáy. Bạn có thể chườm túi đá hoặc miếng gạc lạnh lên cổ để kiểm soát cơn đau.
Phụ nữ bị đau vai gáy sau khi sinh mổ có thể chườm đá lên cổ trong 15 phút mỗi lần và vài lần mỗi ngày. Tuy nhiên, quá lạnh có thể gây bỏng lạnh, do đó hãy đặt viên đá vào khăn mỏng để tránh gây tổn thương da. Ngừng sử dụng liệu pháp nếu cảm thấy đau đớn tăng lên, nổi mẩn đỏ hoặc kích ứng da quá mức.
2. Massage giảm đau
Massage, xoa bóp là một trong những cách điều trị đau vai gáy sau sinh hiệu quả và an toàn. Các thao tác massage có thể giúp thư giãn các cơ bị căng, tăng cường lưu thông máu đến toàn bộ cổ vai gáy, từ đó kiểm soát cơn đau.
Bên cạnh đó, massage cũng giúp giải phóng các dây thần kinh bị chèn ép, hỗ trợ kiểm soát tình trạng tê bì chân tay, nóng rát, khó chịu. Để nâng cao hiệu quả giảm đau và thư giãn, bạn có thể xoa bóp với các loại tinh dầu như quế, bạc hà hoặc gừng.
3. Nghỉ ngơi và giữ tư thế đúng
Sau khi sinh mổ, hãy dành thời gian để nghỉ ngơi để tránh gây căng thẳng lên cột sống. Di chuyển xung quanh có thể làm trầm trọng thêm cơn đau vai gáy. Do đó, hãy dành thời gian nghỉ ngơi trên giường cành nhiều càng tốt, đặc biệt là khi bạn bị đau đớn, khó chịu.
Hãy để cho cột sống có thời gian nghỉ ngơi và chữa lành. Phụ nữ sau khi sinh mổ cũng được khuyến cáo nên ngủ bất cứ khi nào có thể. Giấc ngủ sẽ giúp cơ thể tự chữa lành và phục hồi.
Ngoài ra, giữ tư thế đúng là điều cần thiết để đảm cột sống ở tư thế trung lập, cân bằng và kiểm soát cơn đau vai gáy hiệu quả. Một số lưu ý về tư thế như sau:
- Cố gắng không cúi người khi nâng hoặc bế bé: Hãy chú ý đến tư thế, giữ thẳng lưng và uốn cong đầu gối khi bế em bé. Nếu cảm thấy khó chịu, đau nhức, hãy nhờ chồng hoặc người nhà đặt em bé lên giường, xe đẩy hoặc nôi.
- Giữ thẳng lưng khi cho con bú: Điều này sẽ giúp giảm áp lực lên cột sống cổ và cột sống thắt lưng, góp phần giảm đau lưng và đau cổ vai gáy sau sinh mổ. Hãy thử nhiều tư thế cho con bú khác nhau để xác định tư thế thoải mái nhất cho mẹ và bé.
4. Tập thể dục nhẹ nhàng
Phụ nữ bị đau vai gáy sau khi sinh mổ có thể hỏi ý kiến của bác sĩ về các bài tập nhẹ nhàng, như Yoga, Pilates, để giải phóng các cơ bị căng, từ đó kiểm soát cơn đau vai gáy hiệu quả. Ngoài ra, việc đi dạo nhẹ nhàng cũng có thể tăng cường lưu thông máu, giúp giảm cơ thắt và cải thiện cơn đau ở thắt lưng.
Một số động tác giúp kiểm soát cơn đau vai gáy như:
- Gật đầu: Đây là một trong những chuyển động đơn giản nhất có thể giúp kiểm soát cơn đau vai gáy. Bạn chỉ cần đứng hoặc ngồi với tư thế thẳng lưng, thả lỏng vai. Từ từ nhìn uống, hạ thấp cằm về phía ngực, dừng lại khi cảm thấy căng nhẹ ở cổ và giữ yên trỏng 30 giây. Từ từ quay lại tư thế trung lập và thực hiện lại động tác.
- Nghiêng đầu: Bài tập này giúp kéo căng các cơ ở hai bên cổ, giảm căng cơ và giúp giảm đau vai gáy. Ngồi hoặc đứng với tư thế trung lập, mắt nhìn thẳng về phía trước. Nhẹ nhàng nghiêng đầu sang bên trái, hướng tai trái về phía vai trái, giữ trong tối đa 30 giây, sau đó quay về tư thế trung lập và đổi bên.
- Cuộn vai: Ngồi thẳng hoặc đứng với vai thả lỏng và không được hỗ trợ bởi bất cứ vật gì. Nhún vai lên hết mức có thể sau đó đẩy về phía trước, tiếp tục chuyển động để tạo thành một đường tròn. Thực hiện động tác từ 5 – 10 lần.
Nếu cơn đau vai gáy sau khi sinh mổ kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, hãy trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.
5. Sử dụng thuốc giảm đau khi cần thiết
Có một số loại thuốc giảm đau an toàn được sử dụng để kiểm soát cơn đau vai gáy sau khi sinh mổ, đặc biệt là với phụ nữ nuôi con bằng sữa mẹ. Chỉ sử dụng thuốc khi nhận được sự đồng ý của bác sĩ và tránh lạm dùng thuốc quá mức.
Loại thuốc phổ biến nhất được sử dụng là Paracetamol và Ibuprofen, có thể giảm cơn đau nhanh chóng mà không gây ảnh hưởng đến sữa mẹ. Tuy nhiên, bạn cần đảm bảo là không vượt quá liều lượng tối đa cho phép mỗi ngày. Nếu có bất cứ thắc mắc hoặc câu hỏi nào, hãy hỏi ý kiến của bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể nhất.
Đau vai gáy sau khi sinh mổ khi nào cần đến bệnh viện?
Đau vai gáy sau khi sinh mổ là tình trạng phổ biến và thường không nghiêm trọng. Tuy nhiên, bạn nên chú ý đến các cơn đau nghiêm trọng, dữ dội, gây ảnh hưởng đến giấc ngủ vào ban đêm hoặc khó di chuyển, bế con.
Nếu cần thiết, bác sĩ có thể kê các loại thuốc giảm đau mạnh hơn, chẳng hạn như thuốc giảm đau opioid để kiểm soát cơn đau. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, người bệnh có thể được đề nghị tham gia vật lý trị liệu chuyên nghiệp để tăng cường cơ bụng hoặc lưng để giảm đau.
Điều quan trọng là đến bệnh viện để được chẩn đoán và có kế hoạch điều trị hiệu quả.
Sinh mổ, cho dù được lên kế hoạch hay bất ngờ, cũng thường đi kèm với nhiều rủi ro và thời gian hồi phục lâu hơn. Ngoài ra, đau vai gáy sau khi sinh mổ là tình trạng phổ biến, thường là tạm thời và có thể tự cải thiện mà không cần điều trị y tế. Nếu cơn đau không được cải thiện sau vài tháng hoặc gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày, hãy trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.
Tham khảo thêm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!