Viêm Đau Khớp Ngón Tay Út: Nguyên Nhân và Cách Khắc Phục
Đau khớp ngón tay út có thể liên quan đến nhiều tình trạng sức khỏe khác nhau, bao gồm viêm khớp, chấn thương hoặc gãy xương. Bài viết dưới đây sẽ giúp người bệnh xác định các nguyên nhân gây đau phổ biến và hướng dẫn kế hoạch chăm sóc, điều trị phù hợp.
Nguyên nhân gây đau khớp ngón tay út
Đau khớp ngón tay út là tình trạng phổ biến, có thể ảnh hưởng đến khả năng sử dụng bàn tay bình thường và hạn chế phạm vi chuyển động. Một số nguyên nhân gây đau ngón tay út phổ biến như sau:
1. Thoái hóa khớp
Thoái hóa khớp là một trong những nguyên nhân gây đau khớp ngón tay út phổ biến nhất. Bên cạnh đau đớn, thoái hóa cũng dẫn đến viêm, cứng khớp, sưng đỏ, ngứa ran và hạn chế phạm vi chuyển động linh hoạt.
Thoái hóa khớp có thể ảnh hưởng đến bất cứ khớp nào trong cơ thể, nhưng thường phổ biến hơn ở các khớp nhỏ của ngón tay, chẳng hạn như ngón tay út. Nguyên nhân chính dẫn đến thoái hóa khớp là do sụn khớp hao mòn theo thời gian. Tuy nhiên một số chấn thương, va chạm, lạm dụng cũng có thể làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp.
2. Viêm khớp dạng thấp
Viêm khớp dạng thấp là một dạng viêm khớp tự miễn, xảy ra khi hệ thống miễn dịch tấn công các mô, khớp khỏe mạnh. Các khớp thường bị ảnh hưởng bao gồm đầu gối, cổ tay, các ngón tay và cột sống.
Viêm khớp dạng thấp có xu hướng trở nên nghiêm trọng theo thời gian, dẫn đến đỏ, đau đớn, sưng và cứng khớp. Nếu không được điều trị, viêm khớp dạng thấp có thể dẫn đến mất chức năng khớp và nhiều vấn đề sức khỏe khác.
3. Viêm khớp vẩy nến
Viêm khớp vẩy nến là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến viêm, sưng, đau khớp ngón tay út. Đây là một dạng viêm khớp tự miễn, khiến các ngón tay sưng to tương tự như xúc xích. Ngoài ra, da tay tại ngón út có thể trở nên căng bóng, đỏ và ấm khi chạm vào.
4. Bệnh lý thần kinh ngoại vi
Bệnh thần kinh ngoại vi xảy ra do tổn thương thần kinh ở cánh tay, bàn tay, ngón tay, chân, bàn chân. Tình trạng này dẫn đến các triệu chứng như tê, ngứa ran, nóng rát, đau và mất hoặc suy giảm cảm giác ở bàn tay, các ngón tay.
Tổn thương thần kinh có thể xảy ra do chấn thương, bệnh tiểu đường, bệnh mạch máu ngoại vi và nhiễm trùng. Ngoài ra, bệnh lý thần kinh ngoại vi gây đau khớp ngón tay út cũng có thể là tác dụng phụ của hóa trị ung thư.
5. Hội chứng ống cổ tay
Hội chứng ống cổ tay xảy ra khi dây thần kinh giữa ở cổ tay bị chèn ép, dẫn đến đau đớn, tê, rát và ngứa ở bàn tay, ngón tay. Tình trạng chèn ép dây thần kinh giữa có thể xảy ra do viêm và sưng các gân xung quanh, chẳng hạn như cơ gân gấp cổ tay. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này có là do việc cử động bàn tay và cổ tay lặp lại nhiều lần, chẳng hạn như công việc đánh máy hoặc lao động chân tay trong xây dựng.
6. Hội chứng Raynaud
Hội chứng Raynaud là tình trạng các ngón tay trở nên nhợt nhạt, đau đớn, ngứa ran hoặc sưng tấy khi gặp nhiệt độ lạnh và căng thẳng. Sau khi được làm ấm trở lại, các ngón tay sẽ chuyển sang màu đỏ tươi. Các triệu chứng này xảy ra do sự co thắt của các mạch máu nhỏ ở bàn tay, có thể kéo dài từ vài giây đến hàng giờ, tuy nhiên phổ biến nhất là 15 phút.
Trong hầu hết các trường hợp, Hội chứng Raynaud chỉ gây khó chịu nhưng không gây ra các tổn thương lâu dài. Tuy nhiên nếu các triệu chứng kéo dài có thể dẫn đến loét da, chậm lành các tổn thương và để lại sẹo. Trong các trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể bị mất các ngón tay.
7. Bệnh gout
Bệnh gút là một dạng viêm khớp, xảy ra khi các tinh thể lắng đọng vào các khớp khi nồng độ acid uric tăng cao trong cơ thể. Bệnh gút có thể gây đau đớn, đỏ và sưng khớp.
Mặc dù bệnh gút thường gây ảnh hưởng đến khớp ngón chân cái, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến các khớp khác và là một trong những nguyên nhân chính gây đau khớp ngón tay út. Ngoài ra, bệnh gút cũng có thể dẫn đến việc tích tụ các tinh thể acid uric dưới da (hạt tophi) gây đau đớn và khớp chịu ở các khớp.
Sự phát triển của các hạt tophi ở ngón tay út bị gút có thể gây đau đớn dữ dội, mất ổn định, sưng và hạn chế phạm vi chuyển động. Nếu không được điều trị đúng cách, bệnh gút có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chuyển động của bàn tay.
8. Lupus ban đỏ hệ thống
Lupus ban đỏ hệ thống là bệnh tự miễn dẫn đến đau khớp ngón tay út và viêm khắp cơ thể. Ngoài ra Lupus ban đỏ cũng có thể gây ảnh hưởng đến cổ tay và bàn tay, gây mất khả năng cử động linh hoạt. Theo thống kê, có khoảng 5 – 10% người bệnh Lupus ban đỏ phát triển các biến dạng đáng kể ở các khớp ngón tay, bao gồm lệch xương trụ và biến dạng cổ thiên nga.
9. Xơ cứng bì
Xơ cứng bì là một bệnh mô liên kết tự miễn mãn tính gây ra những thay đổi trên da, mạch máu và các cơ quan nội tạng do sản xuất quá nhiều collagen. Mặc dù có nhiều loại xơ cứng bì với các dấu hiệu khác nhau, tuy nhiên các biểu hiện chính của tình trạng này là đau đớn, sưng, cứng và da khớp ngón tay sáng bóng.
Ngoài ra, xơ cứng bì cũng có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác, chẳng hạn như phổi, thận, tim và đường tiêu hóa.
Khi nào viêm khớp ngón tay út cần đến bệnh viện?
Nếu cơn đau khớp ngón tay út kéo dài hơn một tuần, đặc biệt là khi người bệnh không bị thương, va chạm ở bàn tay, ngón tay út. Có nhiều nguyên nhân khác nhau có thể gây đau ngón tay, bao gồm các nguyên nhân nghiêm trọng cần được điều trị ngay lập tức.
Ngoài ra, người bệnh được khuyến khích đến bệnh viện hoặc liên hệ với bác sĩ ngay khi:
- Cơn đau ảnh hưởng đáng kể đến khả năng thực hiện các chuyển động linh hoạt
- Người bệnh không thể cử động ngón tay út hoặc cảm thấy đau đớn dữ dội khi cử động
- Ngón tay đỏ, sưng phù hoặc nóng ấm khi chạm vào
- Mất cảm giác ở ngón tay
- Xuất hiện các triệu chứng khác, chẳng han như sốt, mệt mỏi, giảm cân không rõ nguyên nhân, kèm theo đau đớn
Chẩn đoán chính xác là cách tốt nhất để điều trị tình trạng viêm đau khớp ngón tay út.
Chẩn đoán viêm đau khớp ngón tay út như thế nào?
Để chẩn đoán tình trạng đau khớp ngón tay út bác sĩ sẽ khám sức khỏe và kiểm tra tiền sử bệnh. Bác sĩ cũng có thể đề nghị các xét nghiệm hình ảnh hoặc xét nghiệm máu để đảm bảo tính chính xác của chẩn đoán.
- Kiểm tra tiền sử bệnh: Bác sĩ có thể kiểm tra về thời điểm và cách thức cơn đau xuất hiện. Bác sĩ cũng có thể xác định các dấu hiệu liên quan khác, chẳng hạn như ngứa ram tê, nóng rát, yếu cơ hoặc các chấn thương trước đây.
- Kiểm tra thể chất: Bác sĩ có thể đề nghị người bệnh cử động ngón tay út để xác định mức độ đau và hạn chế phạm vi chuyển động. Trong quá trình khám sức khỏe, bác sĩ cũng có thể xác định các dấu hiệu như đỏ, ấm, sưng tấy, bầm tím hoặc tê tay.
- Xét nghiệm máu: Nếu nghi ngờ bệnh gút, viêm khớp dạng thấp, viêm khớp vẩy nến, Lupus hoặc xơ cứng bì gây đau nhức ngón tay út, bác sĩ có thể đề nghị xét nghiệm máu. Xét nghiệm máu cũng giúp kiểm tra yếu tố dạng thấp, từ đó lập kế hoạch điều trị hiệu quả.
- Xét nghiệm hình ảnh: Các xét nghiệm như chụp X – quang hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) có thể được thực hiện để kiểm tra tình trạng và mức độ tổn thương khớp.
- Chọc hút khớp: Bác sĩ có thể chọc hút ngón út nếu nghi ngờ nhiễm trùng hoặc bệnh gút. Trong thủ thuật này, bác sĩ sẽ lấy một lượng chất lỏng ở khớp ngón tay và kiểm tra ở phòng thí nghiệm.
- Kiểm tra dẫn truyền thần kinh: Xét nghiệm này được thực hiện khi bác sĩ nghi ngờ các dây thần kinh bị chèn ép dẫn đến đau sưng khớp ngón tay út.
Cách khắc phục cơn đau khớp ngón tay út
Phương pháp điều trị đau khớp ngón tay út tùy thuộc vào nguyên nhân cơ bản và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Có nhiều nguyên nhân đáp ứng phương pháp bảo tồn chẳng hạn như sử dụng thuốc hoặc tự chăm sóc tại nhà. Tuy nhiên, nếu cần thiết, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật để ngăn ngừa các biến chứng phát sinh.
1. Tự chăm sóc tại nhà
Có nhiều cách chăm sóc và cải thiện tình trạng đau khớp ngón tay út tại nhà hiệu quả, chẳng hạn như:
- Chườm nóng và chườm lạnh là cách điều trị tình trạng viêm sưng ngón tay út tại nhà phổ biến nhất. Chườm nóng có thể tăng cường lưu thông máu, giảm cứng khớp. Trong khi đó, chườm lạnh có tác dụng giảm viêm, sưng và đau.
- Sử dụng kem hoặc gel giảm đau tại chỗ, chẳng hạn như Salonpas.
- Dành thời gian để các ngón tay, bàn tay, cổ tay nghỉ ngơi. Tránh các hoạt động quá sức, chẳng hạn như nâng vật nặng trong quá trình hồi phục.
- Thay đổi chế độ ăn uống, hạn chế tiêu thụ các loại động vật có vỏ, rượu, bia, nếu được chẩn đoán bệnh gút.
- Người được chẩn đoán Hội chứng Raynaud cần tránh nhiệt độ lạnh để tránh gây tổn thương các ngón tay.
2. Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của cơ đau, bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc phù hợp để kiểm soát cơn đau. Loại thuốc phổ biến nhất được chỉ định để kiểm soát cơn đau ngón tay út là thuốc chống viêm không steroid (NSAID). Các loại thuốc phổ biến chẳng hạn như Ibuprofen, Aspirin và Naproxen.
Nếu cơn đau nghiêm trọng hoặc không đáp ứng các loại thuốc khác, bác sĩ có thể chỉ định thuốc giảm đau opioid hoặc tiêm steroid trực tiếp vào khớp để kiểm soát cơn đau.
Bác sĩ cũng có thể kê đơn thuốc để giảm viêm khớp cơ thể nếu người bệnh mắc bệnh tự miễn hoặc bệnh hệ thống. Loại thuốc phổ biến nhất là Colchicine hoặc Allopurinol, được sử dụng để điều trị bệnh gút. Nếu người bệnh có dấu hiệu nhiễm trùng, bác sĩ có thể chỉ định kháng sinh.
Các loại thuốc khác bao gồm thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm (DMARD) hoặc thuốc sinh học sẽ được chỉ định để kiểm soát các bệnh tự miễn dịch, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp hoặc viêm khớp vẩy nến.
3. Bài tập giảm đau
Bên cạnh việc sử dụng thuốc điều trị viêm đau khớp ngón tay út, bác sĩ cũng đề nghị người bệnh thực hiện một số bài tập thể dục. Các bài tập có thể tăng cường lưu lượng máu đến sụn của ngón tay, cung cấp các chất dinh dưỡng và oxy cần thiết để giảm đau cũng như ngăn ngừa các tổn thương thêm. Dưới đây là một số bài tập điều trị đau khớp ngón tay út phổ biến:
- Uốn cong ngón tay: Duỗi hai bàn tay ra trước mặt, lòng bàn tay hướng lên trên. Lần lượt di chuyển các ngón tay thật chậm về giữa lòng bàn tay, giữ yên vài giây, duỗi thẳng và lặp lại bài tập.
- Nhấc ngón tay: Đặt lòng bàn tay lên một mặt phẳng, lần lượt nhấc từ ngón tay lên và đặt xuống.
- Nắm tay chữ C và O: Di chuyển các ngón tay như thể tạo hình chữ “C” và “O”.
- Siết chặt nắm tay: Giữ bàn tay mở rộng, lòng bàn tay hướng lên, từ từ nắm bàn tay lại thành hình nắm đấm, giữ ngón tay ở bên ngoài bàn tay. Thả lỏng và lặp lại.
- Bóp bóng: Bóp quả bóng cao su hoặc miếng bọt biển nhiều lần với lực chậm và có kiểm soát.
- Gập cổ tay nắm chặt: Nắm chặt một chai nước với lòng bàn tay úp xuống. Uốn cong cổ tay lên xuống từ từ, đảo ngược và thực hiện lại bài tập với lòng bàn tay hướng lên.
4. Nẹp ngón tay
Nẹp ngón tay đã được chứng minh là giúp giảm viêm và đau khớp, giúp cải thiện khả năng vận động của khớp ngón tay. Tuy nhiên nẹp chỉ được sử dụng khi cơn đau dữ dội, không nhằm mục đích sử dụng lâu dài, bởi vì điều này có thể làm tăng độ cứng khớp, dẫn đến việc mất phạm vi chuyển động của khớp.
Các loại găng tay chuyên dụng cũng được chỉ định để điều trị viêm khớp và viêm khớp dạng thấp ở ngón tay út. Các nghiên cứu cho biết, việc nẹp ngón tay mang lại hiệu quả cao trong việc giảm đau và cứng khớp.
5. Phẫu thuật
Nếu viêm sưng đau nhức ngón tay út tiến triển, các khớp có thể bị biến dạng và hạn chế khả năng cử động lành mạnh. Khi các triệu chứng nghiêm trọng khiến thuốc và các biện pháp bảo tồn không mang lại hiệu quả, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật điều trị.
Các loại phẫu thuật bao gồm:
- Hợp nhất khớp: Phẫu thuật này mang lại hiệu quả cao trong việc giảm đau, ổn định chuyển động của khớp.
- Loại bỏ gai xương: Trong phẫu thuật này, bác sĩ sẽ loại bỏ các gai xương phát triển ở khớp ngón tay út, từ đó ngăn ngừa đau và biến dạng khớp.
- Thay khớp: Phẫu thuật này liên quan đến việc loại bỏ khu vực bị tổn thương và thay bằng silicon hoặc kim loại, từ đó phục hồi chức năng ngón tay.
Phẫu thuật điều trị đau khớp ngón tay út được thực hiện khi các phương pháp khác không mang lại hiệu quả. Trong hầu hết các trường hợp, phẫu thuật thường đơn giản, hiệu quả và ít rủi ro, tuy nhiên người bệnh nên trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn kế hoạch chăm sóc sức khoẻ phù hợp.
Phòng ngừa đau khớp ngón tay út
Tình trạng viêm đau ngón tay út có thể là dấu hiệu nhận biết một số vấn đề ở hệ thống miễn dịch. Do đó, duy trì sức khỏe tốt và thực hiện lối sống chống viêm có thể giúp kiểm soát hoặc giảm bớt mức độ nghiêm trọng của cơn đau.
Để phòng tình trạng đau sưng khớp ngón tay út, người bệnh cần lưu ý:
- Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng, nhiều rau xanh và trái cây
- Ngủ đủ giấc, từ 7 – 8 tiếng mỗi ngày
- Kiểm soát căng thẳng, thường xuyên thực hiện các kế hoạch thư giãn
- Hạn chế việc tiếp xúc với độc tố và hóa chất độc hại
Có nhiều tình trạng và điều kiện sức khỏe có thể dẫn đến đau khớp ngón tay út chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp hoặc bệnh lý thần kinh ngoại biên. Một số nguyên nhân này có thể được kiểm soát tại nhà bằng cách chườm nóng, chườm lạnh hoặc vận động các ngón tay. Ngoài ra, việc hạn chế các động tác lặp lại thường xuyên trên bàn tay và ngón tay cũng giúp các khớp nghỉ ngơi và ngăn ngừa các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn.
Bên cạnh đó, người thường xuyên đau khớp ngón tay út được khuyến khích thường xuyên cử động ngón tay trong các hoạt động hàng ngày. Điều này góp phần tăng tính linh hoạt, giảm đau và ổn định chức năng của khớp. Nếu cơn đau nghiêm trọng hoặc kéo dài, hãy thông báo với bác sĩ điều trị.
Tham khảo thêm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!