Đau Đầu Gối Khi Leo Cầu Thang Là Dấu Hiệu Bệnh Gì? Cách Điều Trị
Đau đầu gối khi leo cầu thang thường là dấu hiệu của việc lạm dụng quá mức, viêm khớp hoặc thoái hóa khớp gối. Tuy nhiên, các chấn thương dây chằng và các mô mềm cũng có thể là nguyên nhân. Bài viết dưới đây sẽ thảo luận về các nguyên nhân phổ biến gây đau đầu gối khi lên xuống cầu thang và hướng dẫn người bệnh cách kiểm soát cơn đau này.
Đau đầu gối khi lên xuống cầu thang là dấu hiệu của bệnh gì?
Một số người bị đau đầu gối khi leo cầu thang. Cơn đau này có thể nhẹ, xuất hiện định kỳ hoặc cơn đau có thể dữ dội và thường xuyên. Có một số tình trạng cơ bản có thể dẫn đến loại cơn đau đầu gối này, đặc biệt là các vấn đề ảnh hưởng đến xương bánh chè. Các vấn đề với các bộ phận khác nhau của khớp gối, chẳng hạn như dây chằng đầu gối cũng có thể gây đau.
Dưới đây là 7 nguyên nhân và tình trạng sức khỏe phổ biến nhất dẫn đến đau đầu gối khi lên xuống cầu thang, người bệnh có thể tham khảo.
1. Hội chứng đau xương bánh chè
Hội chứng đau xương bánh chè còn được gọi là đầu gối của người nhảy hoặc đầu gối của người chạy bộ. Tình trạng này dẫn đến đau đớn xung quanh hoặc ngay bên dưới xương bánh chè, có thể dẫn đến khó chịu và đau đớn khi lên xuống cầu thang. Hội chứng đau xương bánh chè có thể ảnh hưởng đến một hoặc cả hai chân, xảy ra ở cả trẻ em và người lớn.
Dấu hiệu nhận biết:
- Đau đớn khi chạm vào đầu gối
- Có tiếng lạo xạo khi gập hoặc duỗi thẳng đầu gối
- Đau xung quanh xương bánh chè
- Đau âm ỉ hoặc đau nhức ở phía trước đầu gối
- Đau sau khi ngồi trong một thời gian dài với tư thế uốn cong đầu gối
- Đau đầu gối nghiêm trọng hơn khi lên xuống cầu thang
Các triệu chứng này có thể dần trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian, dẫn đến đau đớn dữ dội và khó điều trị.
Một số nguyên nhân gây Hội chứng đau xương bánh chè:
- Cơ đùi yếu
- Gân kheo căng cứng
- Chấn thương và hỗ trợ chân kém
- Lạm dụng quá mức trong lúc tập thể thao và vận động
- Xương bánh chè quá cao so với bình thường
Bên cạnh đó, người thừa cân, béo phì có nguy cơ đau đầu gối khi leo cầu thang cao hơn so với người có trọng lượng khỏe mạnh.
2. Thoái hóa khớp gối
Đau khớp gối khi leo cầu thang có thể là dấu hiệu của tình trạng thoái hóa khớp gối. Đây là loại viêm khớp phổ biến nhất, phát triển theo thời gian khi con người già đi và sụn đệm ở các đầu xương bị mòn đi, khiến các xương cọ xát vào nhau.
Thoái hóa khớp là dạng viêm khớp phổ biến nhất gây ảnh hưởng đến khớp gối, phổ biến ở ở người lớn tuổi. Dấu hiệu phổ biến nhất là đau đầu gối khi thực hiện các hoạt động mang trọng lượng, chẳng hạn như lên xuống cầu thang.
Các triệu chứng bao gồm:
- Sưng xung quanh khớp
- Yếu cơ xung quanh khớp
- Hạn chế phạm vi chuyển động
- Có tiếng lạo xạo ở đầu gối
- Đau nhức khi hoạt động trong thời gian kéo dài
Nguyên nhân và các yếu tố rủi ro:
- Tuổi tác cao
- Chấn thương khớp
- Sử dụng quá mức
- Cơ bắp yếu
- Béo phì do áp lực lên khớp
- Viêm khớp
- Di truyền
Bên cạnh đó, nữ giới có nhiều nguy cơ thoái hóa khớp gối hơn so với nam giới.
3. Viêm khớp dạng thấp
Viêm khớp dạng thấp là một tình trạng tự miễn dịch, có thể liên quan đến di truyền, có thể gây ảnh hưởng đến các khớp ở cả hai bên cơ thể, chẳng hạn như cả hai đầu gối. Đối với viêm khớp dạng thấp, hệ thống miễn dịch sẽ giải phóng các hóa chất, dẫn đến viêm tấn công các màng bao hoạt dịch hoặc các mô bao quanh khớp, dẫn đến viêm, gây đau đớn và khó khăn khi hoạt động.
Triệu chứng viêm khớp dạng thấp:
- Đau đớn, sưng, cứng ở cả hai khớp gối
- Cứng khớp, đặc biệt là vào buổi sáng hoặc sau khi ngồi trong thời gian dài
- Đau đầu gối trong các hoạt động chịu trọng lượng, chẳng hạn như lên xuống cầu thang
- Cực kỳ mệt mỏi
- Yếu ớt
- Sốt
Nguyên nhân:
Nguyên nhân chính xác dẫn đến viêm khớp dạng thấp không được xác định rõ ràng. Tuy nhiên các nhà nghiên cứu cho rằng tình trạng này là sự kết hợp giữa di truyền, hormone và các yếu tố môi trường.
Thông thường, hệ thống miễn dịch sẽ bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật. Tuy nhiên đối với tình trạng viêm khớp dạng thấp, nhiễm trùng, hút thuốc lá, căng thẳng và các thể chất tình thần đều có thể kích thích hệ thống miễn dịch tấn công các khớp, dẫn đến tổn thương.
4. Viêm khớp vẩy nến
Viêm khớp vẩy nến là tình trạng viêm gây ảnh hưởng đến nhiều khớp, đặc biệt là ở đầu gối. Tình trạng này xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào các mô khỏe mạnh, dẫn đến viêm, đau và tổn thương các khớp.
Ở đầu gối, viêm khớp vẩy nến có thể dẫn đến đau đớn, sưng tấy, cứng khớp và hạn chế phạm vi chuyển động, bao gồm việc gây đau đớn, khó khăn khi lên xuống cầu thang. Bên cạnh đó, bệnh cũng dẫn đến việc hình thành các mảng vảy màu bạc, xám hoặc các đốm đỏ, ngứa xuất hiện trên da.
Các dấu hiệu phổ biến:
- Đau đầu gối và cứng khớp
- Giảm phạm vi chuyển động
- Có âm thanh lách cách khi di chuyển đầu gối
- Xuất hiện các mảng da màu bạc, xám ở đầu gối
Bên cạnh đó, viêm khớp vẩy nến là một tình trạng toàn thân. Do đó, người bệnh có thể gặp nhiều dấu hiệu khác, chẳng hạn như viêm cột sống, đau gần, đau dây chằng, yếu cơ, viêm màng bồ đào, mệt mỏi mãn tính và trầm cảm.
Nguyên nhân:
Viêm khớp vẩy nến là bệnh lý miễn dịch, xảy ra khi cơ thể tấn công nhầm các tế bào và mô khỏe mạnh. Một số nghiên cứu cho biết, các yếu tố di truyền và môi trường có thể gây ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch, từ đó tăng nguy cơ mắc bệnh viêm khớp vẩy nến.
5. Viêm bao hoạt dịch cơ gân ngỗng
Viêm bao hoạt dịch cơ gân ngỗng xảy ra khi bao hoạt dịch cơ gân ngỗng bị viêm và sưng lên. Tình trạng này xảy ra khi túi hoạt dịch bị kích thích, tạo ra quá nhiều chất lỏng, gây áp lực lên đầu gối khi lên hoặc xuống cầu thang.
Dấu hiệu nhận biết:
- Đau ở bên trong đầu gối hoặc ở giữa xương ống chân, bên dưới đầu gối khoảng 6 – 7 cm
- Cơn đau trở nên tồi tệ hơn khi người bệnh tập thể dục hoặc leo lên xuống cầu thang
- Sưng và đau ở khu vực bị ảnh hưởng
Nguyên nhân:
- Chơi thể thao không đúng kỹ thuật
- Cơ gân kheo cứng
- Béo phì gây căng thẳng lên các khớp
- Bàn chân bẹt
- Thoái hóa khớp gối
6. Chấn thương dây chằng
Chấn thương dây chằng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến việc đau đầu gối khi leo cầu thang. Có bốn loại tổn thương dây chằng khác nhau, bao gồm:
- Dây chằng chéo trước (ACL) hỗ trợ việc xoay đầu gối và kiểm soát chuyển động về phía trước của ống chân.
- Dây chằng chéo sau (PCL) chịu trách nhiệm kiểm soát chuyển động lùi của ống chân.
- Dây chằng trung gian thế chấp (MCL) giúp ổn định đầu gối bên trong.
- Dây chằng bên ngoài (LCL) có nhiệm vụ ổn định đầu gối bên ngoài.
Dấu hiệu chấn thương dây chằng:
Tổn thương dây chằng đầu gối có thể dẫn đến tình trạng đau đầu gối khi lên xuống cầu thang. Thông thường các triệu chứng tổn thương dây chằng thường xuất hiện ngay sau các chấn thương, chẳng hạn như tai nạn giao thông hoặc va chạm thể thao. Điều quan trọng là người bệnh cần đến bệnh viện ngay khi nhận được các triệu chứng như:
- Sưng tấy
- Có âm thanh lốp bốp ở đầu gối
- Hạn chế phạm vi chuyển động
- Đầu gối bị uốn cong khi đặt trọng lượng lên đầu gối
Nguyên nhân:
Các chấn thương xoắn đầu gối là nguyên nhân chính dẫn đến tổn thương dây chằng. Ngoài ra, người bệnh có nguy cơ tổn thương cao hơn nếu:
- Tham gia một số môn thể thao nhất định, chẳng hạn như bóng rổ, khúc côn cầu, trượt tuyết hoặc thể dục dụng cụ
- Đi giày không vừa vặn
- Là nữ giới
7. Bệnh gout
Bệnh gout là một dạng viêm khớp, dẫn đến đau đớn đột ngột ở các khớp và thường ảnh hưởng đến mọt khớp tại một thời điểm nhất định. Dấu hiệu phổ biến nhất của bệnh gout là đau đớn, sưng tấy, ấm xung quanh khớp. Nam giới có nguy cơ mắc bệnh gout cao hơn so với nữ giới, tuy nhiên tình trạng này có thể ảnh hưởng đến nữ giới, đặc biệt là phụ nữ sau mãn kinh.
Bệnh gout thường gây ảnh hưởng đến ngón chân cái, nhưng cũng gây tổn thương các khớp khác, chẳng hạn như đầu gối, mắt cá chân và bàn chân.
Dấu hiệu nhận biết bệnh gout:
- Đau đớn dữ dội
- Đổi màu hoặc đỏ do đầu gối
- Đau, ngay cả khi chạm nhẹ vào
- Hạn chế đến khả năng chuyển động, bao gồm gặp khó khăn khi lên xuống cầu thang
- Ấm, nóng hoặc các cảm giác như các khớp đang cháy
Nguyên nhân:
Sự tích tự acid uric dư thừa trong cơ thể là nguyên nhân chính dẫn đến bệnh gout. Bên cạnh đó, có một số yếu tố rủi ro làm tăng nguy cơ dẫn đến bệnh gút, chẳng hạn như:
- Thừa cân, béo phì
- Suy tim xung huyết
- Tiểu đường
- Tăng huyết áp
- Bệnh thận
- Ăn nhiều protein động vật, đặc biệt là thịt động vật, động vật có vỏ, thịt nội tạng
- Uống rượu
- Sử dụng thuốc ức chế hệ thống miễn dịch
Đánh giá tình trạng đầu gối đau khi leo cầu thang
Khi gặp tình trạng đau đầu gối khi leo cầu thang, người bệnh nên đến bệnh viện để được khám sức khỏe và có kế hoạch điều trị, chăm sóc sức khỏe phù hợp. Bác sĩ có thể kiểm tra các dấu hiệu, xác định lịch sử y tế và đề nghị các xét nghiệm hình ảnh cần thiết.
Các xét nghiệm chẩn đoán bao gồm:
- Chụp X – quang: Hình ảnh này được sử dụng để giúp bác sĩ đánh giá tình trạng viêm khớp, thoái hóa khớp và bất cứ tổn thương xương nào khác ở đầu gối.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): Tổn thương sụn khớp là không thể nhìn thấy trên hình ảnh X – quang. Do đó, bác sĩ sẽ chỉ định chụp MRI để xác định các vấn đề về sụn khớp.
- Đánh giá chấn thương dây chằng: Bác sĩ có thể sử dụng thiết bị siêu âm, sóng âm thành để xác định sức khỏe các cấu trúc bên trong đầu gối. Người bệnh bệnh cũng có thể cần chụp X – quang hoặc MRI để xác định mức độ chấn thương.
Cách điều trị tình trạng đau đầu gối khi leo cầu thang
Có nhiều chấn thương, nguyên nhân gây đau đầu gối khi leo cầu thang đáp ứng tốt các biện pháp chăm sóc bảo tồn, đặc biệt là các triệu chứng từ nhẹ đến trung bình. Tuy nhiên, nếu cần thiết, bác sĩ có thể chỉ định thuốc hoặc phẫu thuật điều trị.
1. Điều trị không dùng thuốc
Một trong những biện pháp điều trị tình trạng đau khớp gối khi lên xuống cầu thang phổ biến nhất là chăm sóc tại nhà và giảm đau không dùng thuốc. Bên cạnh đó, đôi khi người bệnh có thể tham khảo kế hoạch điều trị, giảm đau theo y học cổ truyền để cải thiện các triệu chứng hiệu quả hơn.
Cụ thể, các biện pháp giảm đau đầu gối phổ biến bao gồm:
- Nghỉ ngơi: Dành thời gian nghỉ ngơi, ngừng hoặc giảm bất cứ hoạt động nào có thể gây đau đầu gối.
- Chườm đá: Nếu bị thương ở đầu gối, hãy chườm đá để vùng đau trong 10 – 20 phút mỗi lần, ba lần mỗi ngày. Điều này có thể ngăn ngừa hoặc giảm thiểu sưng tấy.
- Chườm nóng: Người bệnh có thể chườm khăn ấm, tắm nước ấm để cải thiện tình trạng viêm, cứng và đau khớp.
- Châm cứu: Biện pháp này sử dụng các kim mỏng đưa vào các huyệt vị cụ thể trên cơ thể, từ đó giảm đau, chống viêm khớp.
- Bổ sung Omega 3: Acid béo Omega 3 có tác dụng giảm viêm, giảm đau và cải thiện tình trạng cứng khớp. Tăng lượng omega 3 thậm chí có thể bảo vệ khớp khỏi tổn thương và nhiễm trùng. Thực phẩm giàu omega 3 bao gồm các loại cá nước lạnh, dầu cá và hạt lanh.
- Thảo dược bổ sung: Có một số loại thảo dược giúp giảm đau, bảo vệ khớp cũng như ngăn ngừa tình trạng đau đầu gối khi lên cầu thang. Nghệ và gừng là hai loại thảo dược tốt cho đầu gối phổ biến nhất.
- Xoa bóp, massage: Xoa bóp có thể giảm đau và cải thiện chức năng khớp gối. Người bệnh có thể chọn massage tại Spa hoặc vật lý trị liệu với các thiết bị cầm tay hoặc ghế massage tại trung tâm.
- Thư giãn: Thực hiện các kỹ năng thư giãn, chẳng hạn như thiền, có thể cải thiện chức năng, hỗ trợ giảm đau và phục hồi khả năng chuyển động linh hoạt ở đầu gối.
2. Hoạt động thể chất
Các hoạt động thể chất là cách tốt nhất để kiểm soát và giảm đau do viêm khớp. Hoạt động thể chất cũng giúp cải thiện chức năng khớp, tăng khả năng chuyển động và chịu trọng lượng ở đầu gối.
Các chuyên gia khuyến cáo, người bệnh cần tập thể dục ít nhất là 150 phút mỗi tuần với các bài tập tác động thấp, chẳng hạn như đi bộ, đi xe đạp, bơi lội và các hoạt động dưới nước. Bên cạnh việc tập thể dục, người bệnh có thể tham khảo một số môn vận động như:
- Thái cực quyền: Đây là môn võ thuật, thể thao bắt nguồn từ Y học cổ truyền Trung Quốc, sử dụng các chuyển động và tư thế làm chậm tâm trí, cơ thể, từ đó giúp giảm đau, cứng khớp và cải thiện chức năng thể chất ở người bệnh viêm khớp. Người bị đau đầu gối khi leo cầu thang có thể tham khảo các lớp Thái cực quyền để được hướng dẫn chi tiết nhất.
- Yoga: Tương tự như Thái cực quyền, Yoga là một môn tập luyện giúp tăng cường tâm trí và cơ thể thông qua các bài tập thở, thiền định và các tư thế thư giãn, giảm căng thẳng. Thường xuyên tập luyện yoga có thể giúp giảm các triệu chứng viêm khớp, thúc đẩy chức năng thể chất, cải thiện sức khỏe, giảm đau, cải thiện các triệu chứng viêm khớp dạng thấp.
Vật lý trị liệu cũng mang lại hiệu quả kiểm soát các triệu chứng đầu gối đau khi leo cầu thang, tăng khả năng vận động và cải thiện chức năng di chuyển linh hoạt. Chuyên gia vật lý trị liệu có thể hướng dẫn người bệnh các bài tập cụ thể giúp người bệnh di chuyển dễ dàng và ít đau hơn.
3. Sử dụng thuốc điều trị
Có nhiều loại thuốc giảm đau và khó chịu liên quan đến viêm khớp. Các loại thuốc này giúp kiểm soát tình trạng viêm khớp, đặc biệt là ở giai đoạn đầu, từ đó ngăn ngừa các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn.
Các loại thuốc phổ biến bao gồm:
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAID): Đây là một trong những loại thuốc phổ biến nhất để kiểm soát cơn đau khớp, chống viêm và hỗ trợ phục hồi khả năng vận động linh hoạt. Các loại thuốc phổ biến bao gồm Ibuprofen và Naproxen.
- Paracetamol: Đây là một loại thuốc giảm đau không kê đơn, được sử dụng để kiểm soát các triệu chứng viêm khớp. Thuốc hoạt động bằng cách ức chế khả năng cảm nhận cơn đau, từ đó phục hồi khả năng chuyển động linh hoạt.
Ngoài thuốc đường uống, đôi khi bác sĩ có thể chỉ định thuốc bôi trực tiếp lên da để giảm đau đầu gối. Các loại thuốc phổ biến bao gồm cao dán Salonpas, Lidocaine, Salicylat, Voltaren và Capsaicin. Thuốc thoa tại chỗ thường an toàn, ít tác dụng phụ với với thuốc giảm đau đường uống.
Các tình trạng viêm khớp như viêm khớp dạng thấp, viêm khớp vẩy nến, viêm cột sống dính khớp, được điều trị bằng các loại thuốc theo toa, chẳng hạn như:
- Corticosteroid: Thuốc có ở dạng thuốc uống và thuốc tiêm, làm giảm viêm nhanh chóng. Tuy nhiên thuốc chỉ được sử dụng trong thời gian ngắn để tránh các tác dụng phụ nghiêm trọng.
- Thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm (DMARD): Thuốc hoạt động bằng cách ngăn chặn hoặc làm chậm quá trình viêm dẫn đến tổn thương khớp. Các loại phổ biến bao gồm methotrexate và sulfasalazine.
- Thuốc sinh học: Các loại thuốc này được sử dụng đối với người bệnh không đáp ứng thuốc điều trị viêm khớp truyền thống.
- Thuốc giảm đau theo toa: Các cơn đau đầu gối dữ dội, bác sĩ có thể chỉ định thuốc giảm đau opioid theo toa để kiểm soát cơn đau. Các thuốc này được sử dụng theo chỉ định của bác sĩ trong thời gian ngắn để tránh các rủi ro phát sinh.
4. Sử dụng thiết bị hỗ trợ
Nếu tình trạng đau đầu gối khi leo cầu thang nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định các thiết bị hỗ trợ để tránh chấn thương, mở rộng phạm vi chuyển động mà không bị đau. Trong trường hợp gặp khó khăn khi đi bộ, bác sĩ có thể chỉ định các loại thiết bị như:
- Gậy
- Nạng
- Nẹp đầu gối
- Miếng lót giày
- Giày chỉnh hình
- Khung tập đi
5. Phẫu thuật
Nếu viêm khớp dẫn đến tổn thương khớp nghiêm trọng, người bệnh có thể cần phẫu thuật để sửa chữa hoặc thay thế khớp bị tổn thương, nhằm giảm đau và cải thiện chức năng khớp. Phẫu thuật chỉ được thực hiện khi các phương pháp khác không mang lại hiệu quả.
Ngăn ngừa tình trạng đau khớp gối khi leo cầu thang
Hầu hết các nguyên nhân gây đau đầu gối khi leo cầu thang đều có thể phòng ngừa bằng cách:
- Giảm cân và duy trì cân nặng khỏe mạnh
- Mang miếng đệm bảo vệ đầu gối, đặc biệt là ở người thường xuyên vận động, hoạt động thể chất tác động lên đầu gối
- Đi giày vừa vặn để tránh gây tổn thương đến các khớp
- Giữ cho cơ chân ở trạng thái tốt, tập trung các bài tập tăng cường sức mạnh cho gân kheo, cơ tứ đầu, cơ giang, cơ khép
- Khởi động và làm mát cơ thể sau khi tập luyện
Viêm khớp và Hội chứng đau xương bánh chè là nguyên nhân chính dẫn đến đau đầu gối khi leo cầu thang. Ngoài ra, đau đầu gối cũng có thể liên quan đến chấn thương dây chằng hoặc một tình trạng tổn thương khác. Điều quan trọng là đến bệnh viện để được chẩn đoán và có kế hoạch điều trị phù hợp.
Tham khảo thêm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!