Người Bệnh Đa Xơ Cứng Có Chết Không? Có Di Truyền Không?
Người bệnh đa xơ cứng có chết không, có di truyền không là thắc mắc của nhiều bệnh nhân. Đây là một bệnh tự miễn, không có cách chữa khỏi. Bệnh làm khởi phát các triệu chứng nghiêm trọng, gây biến chứng ảnh hưởng đến tuổi thọ.
Người bệnh đa xơ cứng có chết không?
Đa xơ cứng (MS) là một bệnh tự miễn. Trong bệnh lý này, lớp vỏ bao bọc dây thần kinh ở tủy sống và não bị hỏng do hệ miễn dịch tấn công. Điều này làm mất sự kết nối giữa những cơ quan thuộc hệ thần kinh, giữa não và các bộ phận của cơ thể.
MS khiến người bệnh mệt mỏi kéo dài, gây ra các triệu chứng nặng nề. Chẳng hạn như những vấn đề về mắt (tầm nhìn kém, nhìn đôi…), yếu cơ, rối loạn cảm giác, co cứng cơ, giảm khả năng phối hợp, khó giữ thăng bằng… Mặt khác không có phương pháp chữa khỏi bệnh đa xơ cứng.
Vậy người bệnh đa xơ cứng có chết không? Theo các chuyên gia, bệnh đa xơ cứng không gây tử vong. Hầu hết bệnh nhân có tuổi thọ gần như bình thường.
Ở những trường hợp nặng, biến chứng của MS có thể làm giảm tiên lượng về tuổi thọ. Điều này thường xảy ra trong bệnh MS tiến triển nguyên phát.
Một số biến chứng, tình trạng làm giảm tuổi thọ ở người bị MS:
- Vấn đề về tim mạch
- Tăng lipid máu (cholesterol cao)
- Tăng huyết áp
- Bệnh tuyến giáp
- Trầm cảm
- Nhiễm trùng
- Lạm dụng rượu
- Biến chứng ở hệ vận động làm tăng nguy cơ té ngã
Kết quả nghiên cứu cho thấy, thời gian sống của bệnh nhân bị MS (bệnh nặng và có biến chứng) giảm 7 năm so với những người không mắc bệnh. Thời gian sống trung bình ở bệnh nhân bị đa xơ cứng là 76 tuổi, những người không bị MS có thể sống đến 83 tuổi.
Tiên lượng và tuổi thọ của người bệnh được cải thiện khi:
- Bệnh đa xơ cứng được kiểm soát tốt
- Giảm nhẹ triệu chứng
- Điều trị biến chứng
Ngoài ra MS tái phát được cho là có tiên lượng và tuổi thọ tốt hơn so với những dạng tiến triển của bệnh. Mặc dù vậy, một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ của cả hai nhóm.
Tiên lượng cho bệnh đa xơ cứng
Tiên lượng của MS nói chung là tốt, ngoại trừ những trường hợp nặng. Ngoài ra tiên lượng cho cứng đa xơ cứng cũng bị ảnh hưởng bởi loại MS. Đối với những dạng tái phát của MS, người bệnh có tiên lượng tốt hơn nếu:
- Khoảng cách giữa những lần bùng phát cách xa nhau
- Chỉ có một vài triệu chứng
- Triệu chứng không nghiêm trọng. Chủ yếu liên quan đến những vấn đề về cảm giác (chẳng hạn như ngứa ran, châm chích, tê), giảm thị lực
- Thần kinh gần như bình thường trong 5 năm kể từ lần bùng phát đầu tiên.
Đối với MS tiến triển nguyên phát (PPMS), người bệnh có những triệu chứng nặng nề hơn, ảnh hưởng đến tiên lượng chung và tuổi thọ. Cụ thể bệnh lý này làm suy giảm chức năng thần kinh, giảm/ mất sự ổn định của cơ thể.
Triệu chứng của MS tiến triển nguyên phát thường nhẹ trong thời gian đầu. Sau đó tăng dần mức độ nghiêm trọng theo thời gian (không có giai đoạn tái phát hay thuyên giảm). Điều này làm tăng nguy cơ phát triển biến chứng và giảm tiên lượng về tuổi thọ của bệnh nhân.
Yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ trong bệnh MS
Trong các đợt nghiên cứu về tiên lượng và tuổi thọ cho bệnh đa xơ cứng, các nhà nghiên cứu phát hiện rằng một số yếu tố có thể làm ảnh hưởng đến kết quả cuối cùng.
Yếu tố làm tăng tuổi thọ ở người bị MS
- Dùng thuốc điều chỉnh bệnh. Người dùng thuốc điều chỉnh đa xơ cứng có tuổi thọ cao hơn người bị MS không được kiểm soát.
- Đáp ứng tốt với phương pháp điều trị
- Khoảng cách giữa những lần bùng phát cách xa nhau
- Chỉ có một vài triệu chứng hoặc các triệu chứng không quá nghiêm trọng
- Thần kinh bình thường hoặc gần như bình thường trong 5 năm sau lần chẩn đoán đầu tiên.
Yếu tố làm giảm tuổi thọ ở người bị MS
- Triệu chứng bắt đầu ở người trên 40 tuổi
- Có hơn hai đợt bùng phát MS trong vòng 2 năm kể từ thời điểm chẩn đoán
- Bệnh đa xơ cứng gây triệu chứng ảnh hưởng đến chức năng của hệ thần kinh, khả năng vận động và khả năng kiểm soát bàng quang
- Những triệu chứng ban đầu rải rác ở nhiều vùng trên cơ thể
- Hình ảnh MRI cho thấy bệnh nhân bị tổn thương thân não hoặc não trên
- Phát hiện những tổn thương tăng cường gadolinium trong bệnh đa xơ cứng hoặc những tổn thương mới trên hình ảnh MRI não hoặc/ và tủy sống
- Bệnh đa xơ cứng thường xuyên tái phát
- Thang đo Tình trạng Khuyết tật Mở rộng (EDSS) trên 1,5 điểm sau lần tái phát thứ hai.
Biện pháp tăng tiên lượng cho bệnh đa xơ cứng
Có nhiều biện pháp giúp tăng tiên lượng và tuổi thọ cho bệnh nhân bị đa xơ cứng. Dưới đây là những biện pháp hiệu quả nhất:
1. Dùng thuốc điều chỉnh và điều trị sớm
Để tăng tiên lượng về tuổi thọ, người bệnh cần đảm bảo thăm khám và điều trị MS sớm. Đồng thời dùng thuốc điều chỉnh đa xơ cứng theo chỉ định. Kết quả nghiên cứu cho thấy, những người dùng thuốc điều chỉnh có tuổi thọ không bị ảnh hưởng bởi MS.
Dựa trên tình trạng, người bệnh có thể được chỉ định Ocrelizumab (Ocrevus), Interferon beta, Fingolimod (Gilenya), Siponimod (Mayzent), Ocrelizumab (Ocrevus), Alemtuzumab…
Những loại thuốc nêu trên có khả năng giảm nhẹ triệu chứng, làm chậm sự phát triển của MS. Đồng thời ngăn những đợt bùng phát của bệnh và biến chứng. Từ đó làm tăng tiên lượng cho bệnh nhân mắc chứng đa xơ cứng.
2. Chế độ ăn uống phù hợp
Hãy thiết lập một chế độ ăn uống phù hợp và lành mạnh để tăng tiên lượng cho chứng đa xơ cứng. Một số chất dinh dưỡng có khả năng làm chậm sự phát triển của bệnh, ngăn những đợt bùng phát MS. Đồng thời giảm nhẹ triệu chứng và tránh tổn thương hệ thần kinh tiếp diễn.
Một số thành phần dinh dưỡng tốt cho quá trình điều trị đa xơ cứng:
- Chất chống oxy hóa: Ăn nhiều thực phẩm giàu chất chống oxy hóa giúp chống viêm, ngăn tổn thương tế bào thần kinh. Đồng thời làm chậm sự phát triển của bệnh.
- Omega-3: Tăng cường bổ sung omega-3 giúp kháng viêm, cải thiện trí não và thị giác, giảm đau và viêm dây thần kinh. Ngoài ra thành phần dinh dưỡng này còn giúp ngăn trầm cảm và bệnh tim mạch – bệnh lý làm tăng nguy cơ tử vong ở người mắc chứng MS.
- Vitamin D: Bổ sung vitamin D từ thực phẩm lành mạnh giúp ngăn ngừa những đợt bùng phát của bệnh đa xơ cứng. Từ đó kéo dài tuổi thọ cho bệnh nhân.
- Chất xơ: Để tăng tuổi thọ, các triệu chứng của bệnh đa xơ cứng cần được kiểm soát tốt. Chất xơ có khả năng cải thiện những vấn đề về đường ruột, điều hòa huyết áp và giảm nguy cơ mắc bệnh tim.
- Curcumin trong nghệ: Hàm lượng cao curcumin trong nghệ giúp kháng viêm, kiểm soát các triệu chứng của bệnh đa xơ cứng và bảo vệ tế bào thần kinh.
- Probiotics: Nên bổ sung Probiotics từ sữa chua và những loại thực phẩm lên men khác. Điều này giúp bổ sung lợi ích, ổn định hoạt động của hệ miễn dịch. Từ đó giảm nguy cơ bùng phát các đợt MS.
Những loại thực phẩm lành mạnh và giàu dinh dưỡng gồm trái cây tươi, các loại rau củ, thịt nạc, cá, dầu thực vật, các loại đậu, các loại hạt, ngũ cốc, bánh mì nguyên cám, sữa tách béo, sữa chua…
Người bệnh cần tránh ăn thực phẩm chứa chất béo bão hòa, nhiều muối/ đường, thức ăn chế biến sẵn, rượu bia… Bởi những loại thực phẩm này có khả năng làm tăng các đợt bùng phát của MS. Đồng thời làm khởi phát các triệu chứng nghiêm trọng và giảm tiên lượng về tuổi thọ.
Tham khảo thêm: Bệnh Đa Xơ Cứng Nên Ăn Gì Và Kiêng Gì Để Nhanh Khỏi?
3. Không hút thuốc lá
Thuốc lá có khả năng làm nặng hơn các triệu chứng, kích thích những đợt bùng phát của đa xơ cứng. Ngoài ra nguy cơ gặp biến chứng và giảm tuổi thọ cũng cao hơn ở người bị MS hút thuốc lá. Chính vì thế người bệnh cần ngừng hút thuốc lá để tăng tiên lượng về tuổi thọ.
4. Kiểm soát căng thẳng
Kiểm soát căng thẳng có thể hạn chế biến chứng trầm cảm và giảm những đợt bùng phát của bệnh. Chính vì thế người bệnh cần suy nghĩ tích cực và luôn lạc quan.
Nếu căng thẳng kéo dài, hãy thử ngồi thiền, tập yoga, chia sẻ với gia đình, thực hiện hoạt động ưa thích. Những trường hợp không thể kiểm soát căng thẳng có thể dùng thuốc chống trầm cảm theo chỉ định của bác sĩ.
5. Nghỉ ngơi nhiều
Người bệnh nên dành nhiều thời gian nghỉ ngơi, tránh những hoạt động gắng sức, đảm bảo ngủ đủ giấc. Điều này giúp cải thiện sức khỏe, chống mệt mỏi và góp phần kiểm soát bệnh đa xơ cứng.
6. Thường xuyên tập thể dục
Tập thể dục thường xuyên là một trong những cách tốt nhất để tăng tiên lượng cho chứng đa xơ cứng. Cụ thể vận động và tập thể dục mỗi ngày giúp cải thiện hệ vận động, tăng khả năng giữ thăng bằng và tránh té ngã.
Ngoài ra biện pháp này còn giúp nâng cao sức khỏe tổng thể, rèn luyện thể lực. Đồng thời xây dựng hệ miễn dịch khỏe mạnh.
Bệnh đa xơ cứng có di truyền không?
Đa xơ cứng không phải là bệnh di truyền. Các gen liên quan đến MS/ rối loạn miễn dịch làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Tuy nhiên các gen liên quan không đủ kích hoạt bệnh. Cần có những yếu tố khác kích thích bệnh đa xơ cứng ở một người có gen khiến họ bị MS.
Di truyền xảy ra khi các gen bị lỗi, truyền từ người bệnh sang thế hệ khác. Trong điều kiện di truyền, trẻ có 25% – 50% thừa hưởng tình trạng di truyền từ mẹ có gen bị lỗi.
Ở những cặp song sinh, cả hai có thể mắc bệnh hoặc không. Nguyên nhân là do chúng mang các gen giống hệt nhau. Tuy nhiên bệnh đa xơ cứng không phải là một tình trạng di truyền thực sự. Nếu một cặp song sinh giống hệt nhau bị MS, cặp song sinh còn lại chỉ có 25% nguy cơ mắc bệnh MS.
Một số người sở hữu gen liên quan MS có thể có các triệu chứng bùng phát trong giai đoạn từ 20 – 40 tuổi. Điều này thường xảy ra khi có sự kích hoạt của những yếu tố sau:
- Nhiễm virus (đặc biệt là virus Epstein Barr)
- Thường xuyên tiếp xúc với chất hóa học hoặc sinh sống ở nơi có không khí ô nhiễm
- Hút thuốc lá
- Thiếu ánh sáng mặt trời khiến cơ thể bị thiếu vitamin D
Trong nhiều trường hợp, MS không bùng phát ở người thừa hưởng gen liên quan hoặc MS bùng phát ở những người không có gen liên quan (do virus, yếu tố môi trường kích thích sự rối loạn của hệ miễn dịch).
Biện pháp ngăn ngừa đa xơ cứng do di truyền
Không có biện pháp ngăn ngừa hoàn toàn cho chứng đa xơ cứng. Các gen liên quan có thể truyền từ người bệnh đến những thế hệ khác (đặc biệt là con cái). Tuy nhiên không phải tất cả trường hợp có gen di truyền đều mắc chứng MS.
Cần nhiều yếu tố khác để kích hoạt những đợt bùng phát của bệnh đa xơ cứng. Chính vì thế nguy cơ mắc bệnh có thể giảm khi áp dụng những biện pháp sau:
- Ngừng hút thuốc lá, hạn chế uống rượu bia.
- Thiết lập chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng và cân bằng.
- Thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời để tăng tổng hợp vitamin D trên da. Có thể bổ sung thành phần dinh dưỡng này từ những loại thực phẩm lành mạnh. Chẳng hạn như sữa, những chế phẩm của sữa, tôm, cá hồi, nấm, trứng, cam…
- Hoạt động thể chất thường xuyên giúp tăng sức khỏe tổng thể và xây dựng hệ miễn dịch khỏe mạnh.
- Sinh sống ở những nơi trong lành. Không tiếp xúc với chất hóa học và khói bụi.
Bài viết giúp giải đáp “Người bệnh đa xơ cứng có chết không, có di truyền không?“. Nhìn chung, bệnh đa xơ cứng không gây tử vong. Tuy nhiên các biến chứng của bệnh có thể làm giảm tuổi thọ. Vì thế người bệnh cần điều trị sớm, dùng thuốc theo chỉ định và chăm sóc sức khỏe toàn diện để cải thiện tiên lượng về tuổi thọ.
Tham khảo thêm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!