Giải pháp tiêm huyết tương giàu tiểu cầu chữa thoái hóa khớp
Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu chữa thoái hóa khớp tận dụng các đặc tính chữa lành tự nhiên của máu để hỗ trợ chữa lành các tổn thương. Huyết tương giàu tiểu cầu được lấy từ mẫu máu của chính người bệnh, do đó liệu pháp thường an toàn và ít dẫn đến các tác dụng phụ.
Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu chữa thoái hóa khớp là gì?
Huyết tương là thành phần lỏng của máu, là môi trường để các tế bào hồng cầu và bạch cầu di chuyển trong dòng máu. Thành phần chủ yếu của huyết tương là nước nhưng huyết tương cũng chứa protein, chất dinh dưỡng, glucose, kháng thể cùng với các thành phần khác.
Tiểu cầu tương tự như các tế bào hồng cầu và bạch cầu, tiểu cầu là một thành phần bình thường của máu. Tuy nhiên tiểu cầu không có đặc tính phục hồi hoặc chữa bệnh. Cụ thể, tiểu cầu tiết ra các chất được gọi là yếu tố tăng trưởng và các tế bào hồng cầu để điều chỉnh sự phân chia tế bào, kích thích mô và thúc đẩy quá trình chữa lành các tổn thương. Tiểu cầu cũng là thành phần giúp máu đông lại, do đó những người khiếm khuyết hoặc quá ít tiểu cầu thường bị chảy máu quá mức hoặc khó đông máu sau các tổn thương.
Liệu pháp tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (Platelet-Rich Plasma – PRP) tận dụng các đặc tính chữa lành tự nhiên của máu để chữa lành sụn, dây chằng, gân, cơ, xương và các khớp bị tổn thương. Mặc dù thường không được xem là phương pháp tiêu chuẩn, tuy nhiên phương pháp này có thể cải thiện các triệu chứng thoái hóa khớp hiệu quả. Thông thường, tiêm huyết tương giàu tiểu cầu được sử dụng để điều trị thoái hóa khớp gối, nhưng cũng có thể được sử dụng cho các khớp khác.
Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu vào khớp có thể mang lại một số tác dụng như:
- Giảm đau
- Cải thiện chức năng khớp
- Làm chậm hoặc sửa chữa sụn khớp bị tổn thương
Huyết tương giàu tiểu cầu được lấy từ một mẫu máu của chính người bệnh, do đó liệu pháp này thường an toàn và ít dẫn đến các tác dụng không mong muốn. Thuốc tiêm điều trị chứa huyết tương với nồng độ tiểu cầu cao hơn nồng độ trong máu bình thường.
Hiện tại không có định nghĩa cụ thể về huyết tương giàu tiểu cầu. Do đó, một mũi tiêm huyết tương giàu tiểu cầu chữa thoái hóa khớp có thể không giống nhau ở mỗi người bệnh. Cụ thể, các thành phần của mũi tiêm thường bao gồm:
- Đặc điểm của người bệnh: Thành phần máu, chẳng hạn như số lượng tiểu cầu, có thể khác nhau ở mỗi người bệnh.
- Công thức chế biến: Cách xử lý mẫu máu (chẳng hạn như ly tâm và lọc) có thể gây ảnh hưởng đến nồng độ tiểu cầu và bạch cầu ở mỗi mũi tiêm.
- Các chất phụ gia: Các bác sĩ có thể tăng cường huyết tương giàu tiểu cầu bằng các chất phụ gia được cho là có thể tăng cường đặc tính chữa bệnh của huyết tương giàu tiểu cầu.
Liệu pháp tiêm huyết tương giàu tiểu cầu có tác dụng gì?
Hiện tại các bác sĩ chuyên gia không rõ tác dụng của liệu pháp huyết tương giàu tiểu cầu trong việc cải thiện các triệu chứng thoái hóa khớp. Tuy nhiên, các bác sử dụng phương pháp này cho răng, huyết tương giàu tiểu cầu mang lại một số tác dụng như:
- Ức chế viêm và làm chậm sự phát triển của viêm xương khớp
- Kích thích sự hình thành sụn khớp mới
- Tăng cường sản xuất các chất lỏng bôi trơn khớp và giảm ma sát ở các khớp
- Tăng cường ác protein làm thay đổi các thụ thể đau và giảm cảm giác đau
Khi nào nên và không nên tiêm huyết tương giàu tiểu cầu?
Mặc dù không có tiêu chí cụ thể chỉ định đối tượng tiêm huyết tương giàu tiểu cầu, tuy nhiên các đối tượng thường được đề nghị áp dụng biện pháp bao gồm:
- Đau nhức xương khớp ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày
- Các phương pháp điều trị bảo tồn, chẳng hạn như vật lý trị liệu, sử dụng thuốc chống viêm hoặc tiêm steroid không mang lại hiệu quả
- Tuy nhiên, tiêm huyết tương giàu tiểu cầu thường không được đề nghị cho các trường hợp thoái hóa khớp nghiêm trọng.
Ngoài ra, tiêm huyết tương giàu tiểu cầu có thể không phù hợp với một số bệnh nhân, chẳng hạn như:
- Tình trạng sức khỏe trở nên nghiêm trọng sau khi tiêm thuốc, chẳng hạn như nhiễm trùng, có bệnh lý di căn hoặc có các bệnh lý nhất định về da
- Rối loạn chảy máu
- Đang điều trị chống đông máu và không thể tạm thời ngừng điều trị
- Thiếu máu
- Có thai
Ngoài ra, bệnh nhân dị ứng với thịt bò nên thông báo với bác sĩ để tránh các rủi ro không mong muốn. Các bệnh nhân này có thể bị dị ứng với một chất phụ gia có trong thuốc tiêm, được gọi là thrombin, có nguồn gốc từ bò.
Huyết tương giàu tiểu cầu được tạo ra như thế nào?
Huyết tương giàu tiểu cầu được lấy từ máu của chính người bệnh, do đó các mũi tiêm thường không giống nhau. Cách phổ biến nhất để lấy huyết tương giàu tiểu cầu là quay ly tâm mẫu máu của bệnh nhân.
Một lọ máu của bệnh nhân được đặt trong máy ly tâm và quay với tốc đọ cao. Việc quay vòng khiến máu bị phân tách thành từng lớp, bao gồm:
- Tế bào hồng cầu, chiếm khoảng 45% lượng máu, bị ép xuống đáy lọ
- Tế bào bạch cầu và tiểu cầu chiếm 1% lượng máu ly tâm, tạo thành một lớp mỏng ở giữa
- Huyết tương chứa ít tiểu cầu hay huyết tương nghèo tiểu cầu, chiếm 55% mẫu máu ly tâm là nằm ở trên cùng của lọ máu
Tốc độ và thời gian ly tâm có thể khác nhau ở mỗi mẫu máu. Sự khác biệt này có thể ảnh hưởng đến thành phần của huyết tương giàu tiểu cầu. Tuy nhiên hiện tại không có quy trình cụ thể cho phương pháp này.
Sau khi hoàn thành quá trình ly tâm, bác sĩ sẽ chuẩn bị thuốc huyết tương giàu tiểu cầu để tiêm. Thuốc tiêm huyết tương giàu tiểu cầu có nồng độ tiểu cầu cao hơn huyết tương bình thường. Theo các chuyên gia, huyết tương có nồng độ cao gấp 2.5 lần so với máu bình thường được cho là phù hợp để cải thiện các triệu chứng thoái hóa khớp.
Tham khảo thêm: Phương pháp điều trị thoái hóa khớp gối bằng chất nhờn
Quy trình tiêm huyết tương giàu tiểu cầu chữa thoái hóa khớp
Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu là thủ thuật ngoại trú, mất khoảng 45 – 90 phút để thực hiện và người bệnh có thể ra về ngay trong ngày. Ngoài ra, bệnh nhân có thể cần được tiêm nhiều mũi tiêm khác nhau trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng, phụ thuộc vào chỉ định của bác sĩ chuyên môn.
Ngoài ra, quy trình tiêm huyết tương giàu tiểu cầu cần độ chính xác cao. Do đó, người bệnh nên đến cơ sở y tế uy tín để tránh các rủi ro không mong muốn. Thông thường, bác sĩ có thể sử dụng các công nghệ hình ảnh, chẳng hạn như siêu âm, để đảm bảo các mũi tiêm chính xác.
Độ chính xác là rất quan trọng khi tiêm khớp, tương tự như tiêm chất nhờn điều trị thoái hóa khớp gối, tiêm huyết tương giàu tiểu cầu cần được tiêm vào nang khớp để đạt hiệu quả tốt nhất.
1. Thận trọng trước khi tiêm
Để tránh các rủi ro liên quan, bác sĩ thường khuyến cáo người bệnh tuân thủ một số hướng dẫn tiêm như sau:
- Không sử dụng thuốc corticosteroid trong 2 đến 3 tuần trước khi làm thủ thuật
- Ngừng dùng các loại thuốc chống viêm không steroid, chẳng hạn như aspirin hoặc ibuprofen và các loại thuốc điều trị viêm khớp một tuần trước khi thực hiện thủ thuật
- Không sử dụng thuốc chống đông máu trong 5 ngày trước khi thực hiện thủ thuật
- Uống nhiều nước vào ngày trước khi thực hiện thủ thuật
- Một số bệnh nhân có thể được đề nghị sử dụng thuốc chống lo âu trước ngày thực hiện thủ thuật
2. Các bước tiêm huyết tương giàu tiểu cầu
Đây là một thủ thuật được thực hiện tại phòng khám của bác sĩ, bao gồm lấy máu và tiêm thuốc. Các bước cụ thể bao gồm:
- Máu được lấy từ tĩnh mạch của ở cánh tay trên của người bệnh và cho vào một lọ (thường là 15 đến 50 ml).
- Máu được xử lý ở máy ly tâm.
- Bác sĩ chuẩn bị huyết tương giàu tiểu cầu sau khi ly tâm để tiến hành tiêm.
- Làm sạch khu vực cần tiêm bằng cách chất khử trùng như cồn hoặc iot.
- Nếu bác sĩ sử dụng sóng siêu âm khi hỗ trợ tiêm, một loại gel đặc biệt sẽ được thoa lên vùng da ở gần chỗ tiêm. Sau đó bác sĩ sử dụng đầu dò siêu âm để ấn vào vùng da được phủ gel để hiển thị hình ảnh bên trong khớp.
- Người bệnh được yêu cầu thư giãn để tạo điều kiện thuận lợi. Ngoài ra, thư giãn cũng có thể làm giảm cơn đau ở vết tiêm.
- Bác sĩ sử dụng một ống tiêm và kim tiêm, bác sĩ tiến hành tiêm một lượng nhỏ (thường chỉ từ 3 đến 6 ml) huyết tương giàu tiểu cầu vào nang khớp.
- Vùng tiêm sẽ được làm sạch và băng bó.
Sau khi tiêm, huyết tương giàu tiểu cầu thường kích thích một loạt phản ứng sinh học. Điều này khiến vết tiêm bị sưng và đau đớn trong khoảng 3 ngày.
3. Chăm sóc sau khi tiêm huyết tương giàu tiểu cầu
Sau khi tiêm huyết tương giàu tiểu cầu, người bệnh nên nghỉ ngơi trong vài ngày và tránh gây căng thẳng lên các khớp bị ảnh hưởng. Các bác sĩ có thể hướng dẫn bệnh nhân một số cách chăm sóc như:
- Không sử dụng thuốc giảm đau chống viêm ngoài thuốc được bác sĩ kê đơn.
- Mang nẹp hoặc đai để bảo vệ và cố định khu vực bị ảnh hưởng. Bệnh nhân tiêm mắt cá chân hoặc đầu gối có thể được khuyến khích sử dụng nạng khi di chuyển.
- Chườm lạnh vài lần trong ngày, mỗi lần 10 – 20 phút để giảm sưng và viêm.
- Những bệnh nhân có công việc không gây áp lực lên các khớp bị ảnh hưởng có thể quay trở lại làm việc vào ngày hôm sau. Ngoài ra, người bệnh không được sử dụng bất cứ biện pháp giảm đau hoặc sử dụng thuốc nếu không được bác sĩ chỉ định.
Nếu các mũi tiêm mang lại hiệu quả tốt sau khi tiêm, bác sĩ có thể đề nghị vật lý trị liệu để cải thiện chức năng khớp. Ngoài ra, thực hiện các bài tập phù hợp có thể xây dựng và tăng cường các cơ xung quanh, điều này có thể làm chậm hoặc ngăn ngừa thoái hóa khớp.
Ưu điểm của liệu pháp tiêm huyết tương giàu tiểu cầu
Tương tự như hầu hết các phương pháp điều trị y tế khác, tiêm huyết tương giàu tiểu cầu có nhiều ưu điểm và hạn chế nhất định. Huyết tương giàu tiểu cầu là huyết tương tự thân, được lấy từ cơ thể người bệnh, do đó thường ít rủi ro và tác dụng phụ. Điều này được xem là ưu điểm lớn nhất của phương pháp này.
Ngoài ra, liệu pháp huyết tương giàu tiểu cầu điều trị thoái hóa khớp có thể mang lại hiệu quả tốt hơn các phương pháp điều trị không xâm lấn khác, chẳng hạn như:
- Vật lý trị liệu và quản lý cân nặng có thể mang lại hiệu quả điều trị nhưng thường không thể loại bỏ các triệu chứng.
- Tiêm cortisone được chứng minh là có tác dụng giảm đau nhức xương khớp, nhưng có nhiều tác dụng phụ và cần tiêm nhắc lại nhiều lần. Việc tiêm lặp lại có thể làm suy yếu dây ch. Điều này có thể gây tổn thương sụn và tăng nguy cơ thoái hóa khớp.
- Thuốc chống viêm như aspirin và ibuprofen có thể làm giảm cơn đau do thoái hóa khớp. Tuy nhiên sử dụng thuốc lâu dài có thể gây ảnh hưởng đến dạ dày, huyết áp và tim mạch.
Hiện tại không có cách điều trị dứt điểm tình trạng thoái hóa khớp, bao gồm tiêm huyết tương giàu tiểu cầu. Do đó người bệnh thực hiện tiêm huyết tương giàu tiểu cầu cần kết hợp với các biện pháp điều trị khác, chẳng hạn như thay đổi lối sống, vật lý trị liệu, giảm cân hoặc thực hiện chế độ ăn uống phù hợp.
Liệu tiêm pháp huyết tương giàu tiểu cầu điều trị bệnh viêm khớp có thể hỗ trợ giảm đai, cải thiện chức năng khớp và làm chậm quá trình thoái hóa khớp. Tuy nhiên, để tránh các rủi ro không mong muốn, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ chuyên môn để được hướng dẫn cụ thể.
Tham khảo thêm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!