7 bài thuốc nam chữa đau thần kinh tọa hiệu quả nhất

Người bệnh có thể áp dụng các bài thuốc nam để chữa đau thần kinh tọa. Đây là giải pháp an toàn, lành tính, tiết kiệm chi phí và đặc biệt là phù hợp với nhiều đối tượng. Tuy nhiên cần chú ý thực hiện đúng cách để tối ưu hóa hiệu quả và tránh các vấn đề rủi ro phát sinh.

Thuốc nam chữa đau thần kinh tọa có hiệu quả không?

Thầy thuốc ưu tú, bác sĩ CKII Lê Hữu Tuấn – Nguyên PGĐ Trung tâm CNC Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương nhận đinh: Đau thần kinh tọa (sciatica pain) đề cập đến tình trạng đau đớn xảy ra dọc theo đường đi của dây thần kinh tọa. Cơn đau thường bắt nguồn từ vùng cột sống thắt lưng sau đó lan tỏa xuống mặt ngoài đùi, mặt trước cẳng chân, ngoài mắt cá và xuống tận các ngón chân.

Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh sử dụng thuốc để khắc phục chứng đau thần kinh tọa. Ngoài ra, người bệnh có thể kết hợp áp dụng các bài thuốc nam để hỗ trợ thêm.

Trên thực tế, nhiều bài thuốc nam từ các loại thảo dược tự nhiên có tác dụng giảm đau và kháng viêm rất tốt. Bên cạnh việc cải thiện triệu chứng bệnh thì còn giúp cường gân, kiện cốt và tác động trực tiếp vào nguyên nhân gây đau thần kinh tọa. Nhất là do thoát vị đĩa đệm hay các vấn đề sưng viêm tại cột sống.

Điều trị đau thần kinh tọa bằng thuốc nam có các ưu điểm và hạn chế cụ thể như sau:

– Về mặt ưu điểm:

• Các bài thuốc nam tận dụng dược liệu tự nhiên nên đảm bảo an toàn, lành tính, phù hợp với nhiều đối tượng
• Nhiều loại thảo dược có thể tìm thấy ngay trong vườn nhà, giúp người bệnh tiết kiệm chi phí điều trị
• Thuốc nam có thể dùng cả trong lẫn ngoài trong thời gian dài mà ít khi gây ra các rủi ro nghiêm trọng cho sức khỏe
• Thực tế, các bài thuốc có thể hỗ trợ làm giảm viêm đau rất tốt, nhất là khi bệnh còn nhẹ

– Về mặt hạn chế:

• Thuốc nam thường có tác dụng chậm, đồng thời hiệu quả điều trị cũng còn nhiều hạn chế
• Một số bài thuốc nam chưa được nhìn nhận dưới góc độ khoa học nên không chắc chắn về tính an toàn
• Người bệnh thường mất thời gian chuẩn bị nguyên liệu và sắc thuốc
• Hiệu quả của từng bài thuốc còn phụ thuộc phần lớn vào cơ địa của người bệnh

Người bị đau thần kinh tọa vẫn có thể sử dụng thuốc nam để điều trị. Tuy nhiên cần cân nhắc kỹ lưỡng, bởi giải pháp này chỉ có tác dụng hỗ trợ. Tuyệt đối tránh tình trạng lạm dụng hay dùng thuốc nam để thay thế hoàn toàn cho điều trị bằng thuốc tây được bác sĩ chuyên khoa chỉ định.

7 bài thuốc nam chữa đau thần kinh tọa dễ áp dụng

Có nhiều bài thuốc nam từ thảo dược tự nhiên giúp chữa đau thần kinh tọa hiệu quả được lưu truyền trong phạm vi dân gian. Các bài thuốc này không chỉ lành tính mà còn rất dễ áp dụng, có thể thực hiện ngay tại nhà.

Dưới đây là 7 bài thuốc nam chữa đau thần kinh tọa được áp dụng rất phổ biến:

1. Cách dùng lá lốt chữa đau thần kinh tọa

Lá lốt là loại cây thuốc nam được ứng dụng vào rất nhiều bài thuốc, trong đó có bài thuốc chữa đau thần kinh tọa. Theo các tài liệu y học cổ truyền, thảo dược này có vị cay, tính ấm với nhiều tác dụng tốt như trừ phong hàn, làm ấm khớp, kiện gân cốt…

Thực tế, việc áp dụng bài thuốc nam từ lá lốt chữa đau thần kinh tọa có tác dụng làm giảm đau và hạn chế ảnh hưởng đến chức năng vận động. Ngoài ra, bài thuốc từ lá lốt còn phù hợp với những người bị thoát vị đĩa đệm, viêm khớp dạng thấp, đau lưng, bệnh gout…

Các nghiên cứu được lý hiện đại còn tìm thấy rất nhiều hợp chất thực vật có dược tính cao trong lá lốt. Nhất là beta-caryophylen và benzyl axetat trong tinh dầu của thảo dược này có tác dụng giảm đau và kháng viêm hiệu quả.

Có thể dùng lá lốt chữa đau thần kinh tọa bằng 3 cách sau:

– Bài thuốc đắp:

• Chuẩn bị 200g lá lốt, 400g muối hạt và 1 tấm vải sạch
• Lá lốt đem rửa sạch, để ráo rồi cho vào cối giã sơ
• Sau đó cho lên chảo sao nóng cùng muối hạt
• Bỏ hỗn hợp lá lốt và muối vào miếng vải rồi bọc lại
• Chườm đắp lên khu vực bị ảnh hưởng của đau thần kinh tọa
• Thực hiện đều đặn 3 lần/ ngày, mỗi lần khoảng 10 – 15 phút

– Bài thuốc bóp:

• Chuẩn bị 200g phần rễ của cây lá lốt và 1.5 lít rượu trắng
• Rễ lá lốt cần rửa nhiều lần cho sạch, để ráo rồi cắt thành khúc nhỏ
• Sau đó cho lên chảo sao vàng hạ thổ và cho vào hũ thủy tinh
• Đổ ngập rượu trắng lên, đậy nắp lại và ngâm khoảng 1 tháng
• Mỗi lần dùng lấy 1 ít rượu rễ lá lốt xoa lên vùng bị đau và massage khoảng 15 – 20 phút

– Bài thuốc uống:

• Chuẩn bị 5g lá lốt tươi và 2 bát nước lọc
• Lá lốt cần rửa sạch với nước muối loãng, để ráo rồi thái nhỏ
• Cho lá lốt vào ấm sắc với nước tới khi cạn còn phân nửa thì dừng
• Chắt lấy nước uống trong ngày, duy trì liên tục 10 ngày

2. Bài thuốc nam từ ngải cứu chữa đau thần kinh tọa

Chữa đau thần kinh tọa bằng ngải cứu là bài thuốc nam được áp dụng phổ biến để khắc phục các triệu chứng ban đầu của bệnh. Theo Đông y, ngải cứu có mùi thơm, vị đắng và tính ấm với các tác dụng tiêu viêm, giải độc, chỉ thống rất tốt.

Ngoài ra, thảo dược này còn chứa nhiều thành phần hoạt chất có dược tính cao. Điển hình như thuyon, dehydro matricaria este, cinelo… Bên cạnh tác dụng giảm đau và kháng viêm thì các hoạt chất này còn giúp thúc đẩy hoạt động tuần hoàn máu. Từ đó góp phần làm giảm áp lực và giải phóng các rễ dây thần kinh bị chèn ép. Nhất là trong trường hợp bị thoát vị đĩa đệm.

Có thể chữa đau thần kinh tọa bằng ngải cứu với các bài thuốc sau:

– Kết hợp với giấm ăn:

• Chuẩn bị 300 gram lá ngải cứu, 200ml giấm ăn và 1 cái khăn sạch
• Lá ngải cứu đem rửa sạch, để ráo rồi cho vào cối giã nhuyễn
• Sau đó cho lên chảo sao nóng cùng với giấm ăn
• Bọc hỗn hợp thuốc đã sao nóng vào khăn sạch rồi chườm đắp lên vùng bị đau
• Thực hiện khoảng 20 phút, đều đặn 1 lần/ ngày

– Uống nước sắc lá ngải cứu:

• Chuẩn bị 1 nắm nhỏ lá ngải cứu và 1 ít muối ăn
• Rửa sạch lá ngải cứu rồi đem ngâm nước muối loãng khoảng 15 phút
• Sau đó vớt ra để cho thật ráo nước
• Cho thảo dược vào máy xay nhuyễn cùng 50ml nước lọc
• Vắt lấy nước, bỏ bã rồi uống trực tiếp
• Với cách này chỉ nên thực hiện 2 – 3 lần/ tuần để hỗ trợ điều trị đau thần kinh tọa

– Ngâm chân lá ngải cứu:

• Chuẩn bị 1 nắm lớn lá ngải cứu và 2 thìa cà phê muối ăn
• Rửa sạch lá ngải cứu rồi cho vào ấm đun sôi cùng 2 lít nước
• Đổ ra chậu, thêm muối vào khuấy đều rồi chờ cho nguội bớt
• Dùng nước sắc ngải cứu còn ấm để ngâm chân khoảng 20 phút
• Áp dụng đều đặn 2 – 3 lần/ tuần vào buổi tối trước khi đi ngủ

3. Chữa đau thần kinh tọa bằng cây cỏ xước

Chữa đau thần kinh tọa bằng bài thuốc nam từ cây cỏ xước là giải pháp được nhiều người tin tưởng áp dụng. Theo các tài liệu y học cổ truyền, cỏ xước là thảo dược quý có tác dụng chỉ thống và tiêu viêm rất tốt.

Ngoài ra, các nghiên cứu dược lý hiện đại cùng tìm thấy một lượng lớn Saponin có trong cỏ xước. Đây là hoạt chất được chứng minh là có khả năng làm giảm đau và giảm viêm do các bệnh cơ xương khớp gây ra.

Để bài thuốc phát huy tốt công dụng, cần kết hợp cỏ xước với một số vị thuốc nam khác. Điển hình như phục linh, ngải cứu, nhọ nồi, hy thiêm thảo, thương nhĩ tử…

Thông tin về bài thuốc cụ thể như sau:

• Chuẩn bị 16g rễ cỏ xước, 12g hy thiêm thảo, 12g phục linh, 12g nhọ nồi và 12g ngải cứu.
• Các vị thuốc trên đem rửa sạch với nước muối loãng rồi để ráo
• Cho vào ấm sắc, thêm vào 1 lít nước và đun trên lửa nhỏ khoảng nửa tiếng đồng hồ
• Chắt lấy nước, loại bỏ bã và uống trực tiếp khi còn ấm
• Mỗi ngày sắc uống 1 thang thuốc trong liên tục 10 ngày

4. Cây sâm Ngọc Linh chữa đau thần kinh tọa

Sâm Ngọc Linh là một loại dược liệu quý của Việt Nam, được cho là có giá trị tương đương với nhân sâm. Phân tích cho thấy, trong dược liệu này chứa hơn 20 thành phần hoạt  chất có dược tính cao.

Đặc biệt một số thành phần trong sâm Ngọc Linh có thể hoạt động như một loại kháng sinh tự nhiên giúp giảm đau và kháng viêm. Hơn nữa còn có tác dụng tăng bài tiết dịch nhầy và tái táo sụn, ngăn ngừa phình đĩa đệm. Từ đó giảm áp lực và giảm đau thần kinh tọa hiệu quả.

Có thể dùng sâm Ngọc Linh chữa đau thần kinh tọa bằng 2 cách sau:

– Kết hợp với mật ong:

• Chuẩn bị 1 củ sâm Ngọc Linh cùng 1 lít mật ong nguyên chất
• Sâm Ngọc Linh đem rửa sạch, để ráo, thái thành lát mỏng rồi xếp vào bình thủy tinh
• Đổ ngập mật ong lên, đậy kín nắp và ngâm trong khoảng 1 tháng
• Mỗi lần dùng lấy 3 lát sâm để ngậm trực tiếp, áp dụng 1 lần/ ngày

– Sâm Ngọc Linh ngâm rượu:

• Chuẩn bị 1 củ sâm Ngọc Linh và 1 lít rượu trắng
• Sâm Ngọc Linh đem rửa sạch, thái lát mỏng rồi cho vào bình thủy tinh
• Đổ vừa ngập rượu trắng lên, đậy kín nắp và ngâm 3 tháng
• Mỗi lần dùng lấy 1 chén nhỏ uống trực tiếp
• Ngoài ra có thể dùng rượu này để xoa bóp khu vực bị đau nhức

5. Chữa đau thần kinh tọa bằng cây chìa vôi

Cây chìa vôi còn được gọi với nhiều tên khác là bạch liễm, hồ đằng, dây chìa vôi, bạch phấn đằng. Thảo dược này có tên khoa học là Cissus modeccoides Planch, góp mặt trong rất nhiều bài thuốc chữa bệnh, bao gồm cả đau thần kinh tọa.

Theo ghi nhận từ các tài liệu y học cổ truyền, cây chìa vôi có vị ngọt hơi đắng và tính mát với nhiều tác dụng quý. Điển hình như làm giảm viêm, giảm đau, chống khuẩn và giải độc gan. Ngoài dùng chữa đau thần kinh tọa và các bệnh xương khớp thì còn được tận dụng trị lở ngứa, sưng hạch, viêm da do côn trùng cắn…

Các nghiên cứu dược lý hiện đại cũng tìm thấy một lượng lớn hợp chất phenolic, saponin, các acid amin và acid hữu cơ có trong cây chìa vôi. Đây đều là các thành phần có tác dụng giảm đau và kháng viêm rất tốt. Ngoài giúp cải thiện đau thần kinh tọa thì còn tác động trực tiếp vào các nguyên nhân gây ra triệu chứng.

Có thể dùng cây chìa vôi chữa đau thần kinh tọa theo 2 cách sau:

– Bài thuốc đắp:

• Chuẩn bị 1 nắm lá và dây chìa vôi cùng 1 ít muối hạt
• Rửa sạch thảo dược rồi để ráo nước và cho vào cối giã dập
• Cho chìa vôi lên chảo sao nóng cùng với muối hạt
• Bọc thuốc trong 1 miếng vải sạch rồi chườm đắp lên vùng bị đau
• Thực hiện 2 lần/ ngày cho tới khi các triệu chứng thuyên giảm hẳn

– Bài thuốc kết hợp chìa vôi với các thảo dược khác:

• Chuẩn bị cây chìa vôi, cỏ xước, lá lốt, tầm gửi và dền gai với lượng bằng nhau
• Đem rửa sạch các thảo dược, cắt nhỏ và phơi khô để bảo quản dùng dần
• Mỗi lần lấy khoảng 10g đem sắc với 1 lít nước trong 30 phút
• Loại bỏ bã, chia lượng nước sắc thu được làm nhiều lần uống trong ngày
• Mỗi ngày sắc uống 1 thang thuốc trong liên tục 4 tuần.

6. Rễ đinh lăng chữa đau thần kinh tọa

Cây đinh lăng là vị thuốc nam được dùng phổ biến trong điều trị các bệnh cơ xương khớp nhờ tác dụng giảm đau và kiện gân cốt. Trong đó phần rễ của thảo dược này được ghi nhận là đem lại nhiều hiệu quả trong điều trị bệnh đau thần kinh tọa.

Các nghiên cứu dược lý hiện đại cho biết, một số thành phần saponin, amin, vitamin B và tanin trong rễ đinh lăng có tác dụng làm giảm viêm đau hiệu quả. Nhờ đó mà có thể đáp ứng tốt với các triệu chứng mà bệnh đau thần kinh tọa gây ra.

Hướng dẫn thực hiện:

• Chuẩn bị 500g rễ đinh lăng cùng 1 lít rượu trắng
• Rễ đinh lăng cần rửa sạch, để ráo nước rồi cắt lát mỏng
• Sau đó xếp vào hũ thủy tinh và đổ ngập rượu trắng lên
• Đậy nắp lại, ngâm trong khoảng 1 tháng là có thể sử dụng
• Mỗi lần dùng lấy 20ml rượu đinh lăng ra uống trực tiếp
• Ngoài ra có thể sử dụng rượu để xoa bóp các vùng bị đau nhức

7. Dùng cây xương rồng chữa đau thần kinh tọa

Xương rồng là một loại thảo dược có tính hàn với khả năng tiêu viêm và loại bỏ độc tố rất tốt. Cả xương rồng bẹ và xương rồng ba chia đều có thể sử dụng để chữa bệnh đau thần kinh tọa.

Thực tế cho thấy, thảo dược này có khả năng làm giảm đau và cải thiện vận động cho người bệnh. Hơn nữa, trong xương rồng còn chứa lượng lớn vitamin C, các chất chống oxy hóa cùng nhiều thành phần hoạt chất khác. Chúng có tác dụng thúc đẩy chữa lành tổn thương ở mô mềm và xương, tránh gây chèn ép lên dây thần kinh tọa.

Dưới đây là 2 bài thuốc nam từ xương rồng chữa đau thần kinh tọa:

– Bài thuốc từ xương rồng ba chia:

• Chuẩn bị 3 nhánh xương rồng ba chia cùng 1 ít muối hạt
• Đầu tiên hãy loại bỏ hết gai xương rồng, đem rửa sạch rồi để ráo
• Cho vào cối giã dập rồi cho lên chảo sao nóng cùng muối hạt
• Dùng khăn sạch bọc hỗn hợp thuốc lại rồi chườm trực tiếp lên vùng bị đau
• Thực hiện trong khoảng 15 phút, đều đặn 2 lần/ ngày trong liên tục 2 tuần

– Bài thuốc từ xương rồng bẹ:

• Chuẩn bị 3 nhánh xương rồng bẹ cùng 1 ít muối hạt
• Loại bỏ hết phần gai xương rồng rồi ngâm nước muối loãng 10 phút
• Sau đó rửa sạch, để ráo rồi cho lên bếp than nướng cả 2 mặt của xương rồng
• Bọc thảo dược đã nước trong miếng vải sạch rồi đắp lên vùng bị đau
• Thực hiện liên tục 1 lần/ ngày trong vòng 2 tuần

Lưu ý khi dùng thuốc nam chữa đau thần kinh tọa

Dùng thuốc nam chữa đau thần kinh tọa là giải pháp an toàn giúp cải thiện tốt triệu chứng. Tuy nhiên người bệnh vẫn cần cẩn trọng trong điều trị để nhận được kết quả khả quan, tránh rủi ro ngoại ý phát sinh.

Dưới đây là một số vấn đề cần lưu ý khi chữa đau thần kinh tọa bằng thuốc nam:

• Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc thầy thuốc trước khi áp dụng bất cứ bài thuốc nam chữa đau thần kinh tọa nào.
• Các bài thuốc nam chỉ có tác dụng hỗ trợ và đáp ứng tốt với các cơn đau nhẹ. Trường hợp bị đau nhiều hay bệnh tiến triển nặng, bạn cần chủ động thăm khám và điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ.
• Thuốc nam mặc dù an toàn nhưng tác dụng thường chậm. Điều này đòi hỏi người bệnh cần có sự kiên trì khi áp dụng, tránh bỏ dở giữa chừng bởi có thể gây gián đoạn quá trình kiểm soát bệnh.
• Lựa chọn vị thuốc đảm bảo chất lượng, tốt nhất nên rửa sạch với nước muối loãng khi áp dụng.
• Với các bài thuốc sao nóng thảo dược và chườm đắp cần chú ý đến độ nóng của thuốc. Tuyệt đối không để quá nóng bởi có thể gây bỏng da và làm tổn thương mô mềm/
• Các bài thuốc nam dạng uống mặc dù lành tính nhưng vẫn tiềm ẩn một số rủi ro ngoại ý. Nếu bị đau bụng, tiêu chảy hay xuất hiện dấu hiệu bất thường khác thì cần chủ động ngừng ngay. Đồng thời báo cho bác sĩ được biết.
• Để kiểm soát bệnh tốt nhất, cần kết hợp với ăn uống và sinh hoạt điều độ, tập thể dục đúng cách.

Điều trị đau dây thần kinh tọa với bài thuốc nam được nhiều người bệnh tin tưởng lựa chọn với độ an toàn cao. Trên thực tế, những bài thuốc được đề cập phía trên chủ yếu áp dụng dưới dạng sử dụng thảo dược đơn lẻ, chế biến đơn giản.