Cách Điều Trị Đau Dây Thần Kinh Liên Sườn Bằng Đông Y

Điều trị đau dây thần kinh liên sườn bằng Đông y thường bao gồm các bài thuốc chữa trị theo thể bệnh kết hợp châm cứu và xoa bóp. Phương pháp này có tác dụng loại trừ căn nguyên, xoa dịu cơn đau. Đồng thời giảm kích thích dây thần kinh tổn thương và cải thiện khả năng vận động.

Quan niệm về bệnh đau dây thần kinh liên sườn của Đông y

Dây thần kinh liên sườn là tập hợp những dây thần kinh bắt nguồn từ đoạn tủy ngực D1-D12. Rễ dây thần kinh tủy ngực sau khi qua lỗ ghép sẽ chia thành hai nhánh. Bao gồm: Nhánh bụng (nhánh trước) chi phối cho da phía trước bụng – ngực và cơ; nhánh lưng (nhánh sau) chi phối cho cơ lưng và da.

Đau dây thần kinh liên sườn là tình trạng đau ở vùng có dây thần kinh liên sườn đi qua. Thường do dây thần kinh liên sườn bị kích thích quá mức hoặc bị tổn thương. Tình trạng này khiến người bệnh có cảm giác đau dọc khung xương sườn, đau lưng trên lan vào thành ngực, đôi khi đau toàn bộ phần thân trên của cơ thể.

Theo quan niệm Đông y, bệnh đau dây thần kinh liên sườn thuộc phạm vi chứng hiếp thống. Điều này có nghĩa là đau ở mạn sườn, có thể đau ở cả hai bên hoặc chỉ xuất hiện một bên. Mạn sườn là nơi tuần hoàn kinh túc quyết dương – âm. Chính vì thế bệnh lý này có nhiều mối liên quan đến bệnh của Can đởm.

Bệnh xảy ra do can khí uất kết, bế tắc, kinh mạch khí huyết trì trệ hoặc do phong hàn lưu trú. Những điều này có thể bắt đầu từ nội nhân hoặc ngoại nhân.

+ Nội nhân

• Cảm xúc bi ai, suy nghĩ tiêu cực, tâm lý mệt mỏi, giận dữ dẫn đến Can khí trì trệ, ứ huyết do huyết vận hành không tốt
• Té ngã làm ứ huyết
• Nóng lạnh không đều
• Đàm tích tại sườn cùng với huyết ứ.

+ Ngoại nhân

• Phong hàn cảm vảo thành đau.
• Tà khí vào kinh thiều dương.
• Phong tà thương phế – khí cơ không giáng khiến Can đởm mất hòa giáng. Từ đó dẫn đến can khí hoành nghịch và gây đau.
• Đàm âm khu trú.
• Can đởm sơ tiết mất điều đạt do phong hạn nhập
• Một số trường hợp khác là do làm việc quá sức, làm việc nặng nhọc khiến các dây thần kinh quanh mạn sườn bị kích thích. Cuối cùng dẫn đến đau, ho nhiều và thở gấp.

Bệnh đau dây thần kinh liên sườn làm ảnh hưởng trực tiếp đến các dây thần kinh dọc khung xương sườn. Vì thế người bệnh thường có cảm giác đau nhức mình mẩy, đau nhiều nhất ở hai bên mạn sườn, đau dọc theo cung sườn, từ sau ra trước. Ngoài ra người bệnh còn khó cử động chân tay và khó thay đổi tư thế.

Điều trị đau dây thần kinh liên sườn bằng Đông y

Đông y chữa bệnh đau dây thần kinh liên sườn bằng nhiều phương pháp. Trong đó bài thuốc Đông y kết hợp châm cứu, xoa bóp/ bấm huyệt được áp dụng phổ biến nhất. Tùy thuộc vào mỗi thể lâm sàng mà người bệnh sẽ được bốc thuốc với các vị thuốc và liều lượng khác nhau.

Dưới đây là cách điều trị đau dây thần kinh liên sườn bằng Đông y:

1. Điều trị đau dây thần kinh liên sườn thể phong hàn (đau do lạnh)

Triệu chứng

Đau dây thần kinh liên sườn do lạnh thường gây ra những triệu chứng sau:

• Xuất hiện chứng đau liên sườn ở vùng bị ảnh hưởng
• Đau dọc theo hướng của dây thần kinh
• Đau nhiều nhất sau ức đòn, lách giữa, vùng rễ phía sau lưng
• Mạch phù
• Rêu lưỡi trắng
• Sợ lạnh.

Phương pháp điều trị

• Hòa giải thiếu dương.

Bài thuốc

Để điều trị theo phương pháp hòa giải thiếu dương, Đông y sử dụng bài thuốc Tiểu sài hồ thang gia giảm.

Nguyên liệu:

• 10 gram sài hồ
• 12 gram đẳng sâm
• 12 gram thang ma
• 12 gram đại táo
• 12 gram bạch chỉ
• 10 gram chỉ xác
• 8 gram hoàng cầm
• 8 gram quế chi
• 8 gram uất kim
• 8 gram sinh khương
• 6 gram cam thảo
• 6 gram bán hạ chế

Cách thực hiện:

• Rửa sạch và cho tất cả các nguyên liệu vào ấm, rót thêm 1 lít nước
• Sắc thuốc
• Lọc lấy nước, chia thành 2 lần uống sáng và chiều
• Mỗi ngày uống 1 thang thuốc.

Châm cứu

Tác động vào các huyệt vùng gốc rễ dây thần kinh bằng điện châm tả, gồm các huyệt:

• Nội quan
• Dương lăng tuyền
• A thị huyệt

Mỗi ngày châm cứu 1 lần, trong 20 phút.

Xoa bóp bấm huyệt

• Miết dọc theo vùng liên sườn
• Ấn và xoa bóp nhẹ nhàng tại vùng gốc rễ dây thần kinh.

2. Điều trị đau dây thần kinh liên sườn thể can khí uất nghịch

Cách điều trị đau dây thần kinh liên sườn thể can khí uất nghịch bằng Đông y như sau:

Triệu chứng

• Đau kèm theo chướng ở một hoặc cả hai bên mạn sườn
• Ngực, bụng chướng khiến người bệnh khó chịu
• Khó khăn khi di chuyển do đau nhức
• Dễ cáu gắt
• Mạch huyền.

Phương pháp điều trị

• Sơ can lý khí.

Bài thuốc

Bài thuốc Tiêu hao tán gia giám thích hợp với phương pháp điều trị đau dây thần kinh liên sườn thể can khí uất nghịch.

Nguyên liệu:

• 12 gram bạch truật
• 12 gram bạch dược
• 12 gram bạch linh
• 12 gram đan sâm
• 8 gram sài hồ
• 8 gram thanh bì
• 8 gram hương phụ
• 8 gram uất kim
• 6 gram bạc hà
• 6 gram cam thảo
• 4 gram sinh khương.

Cách thực hiện:

• Rửa sạch và cho tất cả các nguyên liệu vào ấm, rót thêm 1 lít nước
• Sắc thuốc. Đun nhỏ lửa trong 20 phút đến khi nước trong ấm sắc còn 2/3 so với lượng nước ban đầu
• Lọc lấy nước thuốc, để nguội bớt, chia thành 2 lần uống trong ngày (sáng và chiều)
• Uống mỗi ngày 1 thang thuốc.

Châm cứu

Châm bình (nội quan) kết hợp châm tả các huyệt dưới đây:

• A thị
• Dương lăng tuyền
• Hành gian
• Nội quan

Mỗi ngày châm cứu 1 lần, trong 20 phút.

Xoa bóp bấm huyệt

• Miết dọc theo vùng liên sườn
• Ấn và xoa bóp nhẹ nhàng tại vùng gốc rễ dây thần kinh.

Xoa bóp bấm huyệt mỗi ngày 1 lần, thực hiện trong 30 giây.

3. Điều trị đau dây thần kinh liên sườn thể huyết ứ bằng Đông y

Triệu chứng

• Đau như bị dùi đâm tại mạn sườn
• Ấn vào thấy đau nhói, càng ấn sâu càng đau
• Xuất hiện các nốt ứ huyết trên lưỡi
• Mạch sáp
• Chất lưỡi tím.

Phương pháp điều trị

• Hoạt huyết hóa ứ.

Bài thuốc

Sử dụng bài thuốc Huyết phủ trục ứ thang gia giảm điều trị đau dây thần kinh liên sườn thể huyết ứ.

Nguyên liệu:

• 12 gram đào nhân
• 12 gram xích thược
• 12 gram hồng hoa
• 12 gram đương quy
• 12 gram chỉ xác
• 12 gram xuyên khung
• 16 gram ngưu tất
• 10 gram sài hồ
• 6 gram cam thảo
• 8 gram cát cánh.

Cách thực hiện:

• Rửa sạch tất cả các nguyên liệu. Cho thuốc và 1 lít nước lọc vào ấm
• Sắc thuốc
• Lọc lấy nước (không dùng bã), chia thành 2 lần uống sáng và chiều
• Mỗi ngày uống 1 thang thuốc.

Trong trường hợp ứ huyết do chấn thương, dùng hạt gấc mài với giấm để bôi ngoài.

Châm cứu

Châm tả:

• A thị huyệt

Châm bình:

• Cách du
• Dương lăng tuyền
• Nội quan
• Huyết hải

Xoa bóp bấm huyệt

• Miết dọc theo vùng liên sườn
• Ấn và xoa bóp nhẹ nhàng tại vùng gốc rễ dây thần kinh.

4. Chữa đau dây thần kinh liên sườn thể đàm ẩm lưu trú

Triệu chứng

• Đau vùng cạnh sườn, đau vùng ngực
• Đau nhói tại khu vực bị tổn thương mỗi khi thở, ho hoặc vận động
• Rêu lưỡi trắng
• Mạch trầm huyền.

Phương pháp điều trị

• Lí khí hóa đàm thông lạc

Bài thuốc

Để điều trị đau dây thần kinh liên sườn thể đàm ẩm lưu trú bằng Đông y, cần sử dụng bài thuốc Nhị trần thang gia giảm.

Nguyên liệu:

• 12 gram trần bì
• 12 gram bán hạ chế
• 12 gram hương phụ
• 12 gram xuyên khung
• 6 gram cam thảo.

Cách thực hiện:

• Rửa sạch tất cả các nguyên liệu, cho nguyên liệu vào ấm cùng 1 lít nước lọc
• Sắc thuốc
• Lọc lấy nước thuốc, chia thành 2 lần uống sáng và chiều
• Mỗi ngày uống 1 thang thuốc. Kiên trì cho đến khi các triệu chứng thuyên giảm.

Châm cứu

Điện châm tại các huyệt:

Châm tả:

• A thị huyệt
• Kì môn

Châm bình:

• Phong long
• Trung quản
• Nội quan.

5. Trị đau dây thần kinh liên sườn thể can âm bất túc

Triệu chứng

• Đau âm ỉ ở vùng mạn sườn, đau liên tục, người bệnh lúc nào cũng cảm thấy đau
• Đau dai dẳng không dứt
• Cơ thể mệt mỏi
• Hoa mắt chóng mặt
• Khô miệng
• Chất lưỡi chuyển sang màu đỏ bất thường
• Mạch huyền tế sác.

Phương pháp điều trị

• Tư âm dưỡng can.

Bài thuốc điều trị

Sử dụng bài thuốc Nhất quán tiễn gia giảm điều trị đau dây thần kinh liên sườn thể can âm bất túc bằng Đông y.

Nguyên liệu:

• 12 gram sinh địa
• 12 gram sa sâm
• 12 gram kỉ tử
• 12 gram xuyên luyện tử
• 12 gram đương quy
• 12 gram mạch môn.

Cách thực hiện:

• Rửa sạch tất cả các nguyên liệu, cho vào ấm
• Sắc thuốc cùng với 1 lít nước lọc
• Lọc lấy nước thuốc, chia thành 2 lần uống vào buổi sáng và chiều
• Mỗi ngày uống 1 thang thuốc. Sau 10 ngày có thể nhận thấy các triệu chứng thuyên giảm đáng kể.

Châm cứu

Thực hiện điện châm các huyệt trong vòng 20 phút.

Châm bổ:

• Can du
• Thần môn
• Tam âm giao
• Nội quan

Châm tả:

• A thị huyệt.

6. Điều trị đau dây thần kinh liên sườn thể can đởm thấp nhiệt

Triệu chứng

• Đau khắp vùng cạnh sườn
• Thường xuyên mệt mỏi
• Có cảm giác khó chịu
• Tức ngực
• Chán ăn
• Đắng miệng
• Trên lưỡi vàng nhợt
• Mạch huyền sắc.

Phương pháp điều trị

• Thanh nhiệt lợi thấp.

Bài thuốc

Điều trị đau dây thần kinh liên sườn thể can đởm thấp nhiệt bằng Đông y với bài thuốc Long đởm tả can thang gia giảm.

Nguyên liệu:

• 12 gram đương quy
• 12 gram trạch tả
• 10 gram sa tiền
• 12 gram mộc thông
• 12 gram sinh địa
• 12 gram chi tử
• 8 gram sài hồ
• 8 gram hoàng cầm
• 8 gram long đởm thảo
• 6 gram cam thảo.

Cách thực hiện:

• Rửa sạch và cho vào ấm tất cả các nguyên liệu đã chuẩn bị. Thêm 1 lít nước lọc
• Sắc thuốc
• Lọc lấy nước thuốc, để nguội bớt. Chia nước thuốc thành 2 phần để uống vào buổi sáng và chiều
• Mỗi ngày uống 1 thang thuốc.

Châm cứu

Thực hiện điện châm các huyệt trong vòng 20 phút.

Châm bình:

• Phong long
• Dương lăng tuyền
• Túc tam lý.

Châm tả:

• A thị huyệt.

Lưu ý khi điều trị đau dây thần kinh liên sườn bằng Đông y

Người bệnh cần thăm khám kỹ lưỡng để đánh giá tình trạng. Đồng thời áp dụng các phương pháp điều trị thích hợp nhất. Trao đổi với bác sĩ chuyên khoa nếu muốn điều trị đau dây thần kinh liên sườn bằng Đông y.

Ngoài ra cần lưu ý thêm một số vấn đề dưới đây khi điều trị:

• Điều trị bằng Đông y dưới sự hướng dẫn của những người có chuyên môn cao, có kinh nghiệm và am hiểu về bệnh.
• Bắt mạch và kiểm tra kỹ lưỡng để xác định thể bệnh. Sau đó châm cứu, xoa bóp và dùng bài thuốc thích hợp.
• Điều trị theo hướng dẫn của thầy thuốc. Không tự ý gia giảm số lượng hay vị thuốc để tránh làm ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị đau dây thần kinh liên sườn bằng Đông y. Một số trường hợp có thể bị phản ứng thuốc hoặc ngộ độc khi gia giảm bừa bãi.
• Mỗi người có tình trạng bệnh khác nhau. Vì thế chỉ áp dụng bài thuốc khi được khám và có hướng dẫn của thầy thuốc.
• Không tự ý châm cứu tại nhà.
• Điều trị đau dây thần kinh liên sườn bằng Đông y mang đến nhiều lợi ý trong việc cải thiện triệu chứng, điều trị căn nguyên và ngăn bệnh tái phát. Tuy nhiên hiệu quả chữa bệnh thường đến chậm, đòi hỏi người bệnh phải kiên trì áp dụng đều đặn trong thời gian dài.
• Hiệu quả của các bài thuốc Đông y còn phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và yếu tố cơ địa của mỗi người.
• Không tự ý kết hợp bài thuốc đông y với thuốc tây trị đau dây thần kinh liên sườn.
• Thay đổi phương pháp điều trị nếu không đạt hiệu quả sau 20 ngày áp dụng.
• Chưa có nghi nhận về những trường hợp gặp tác dụng phụ khi điều trị đau dây thần kinh liên sườn bằng Đông y. Tuy nhiên nếu có biểu hiện bất thường như buồn nôn, chóng mặt, đau đầu, nổi mẩn ngứa, đau bụng, tiêu chảy, táo bón liên tục… hãy liên hệ với bác sĩ chuyên khoa để được hướng dẫn xử lý.
• Tuyệt đối không dùng rượu, bia và chất kích thích trong thời gian chữa bệnh bằng thuốc Đông y.
• Nên kết hợp bài thuốc Đông với châm cứu và xoa bóp để đạt hiệu nhanh và tối đa. Ngoài ra cần tránh mang vác vật nặng, làm việc gắng sức, căng thẳng hay lo âu quá mức. Nên nghỉ ngơi hợp lý, suy nghĩ tích cực, vận động với các bài tập thích hợp và thiết lập chế độ ăn uống cho người bị đau dây thần kinh liên sườn. Sự kết hợp giữa các phương pháp làm tăng hiệu quả và rút ngắn thời gian điều trị.
• Không tự ý điều trị đau dây thần kinh liên sườn bằng Đông y cho phụ nữ mang thai, phụ nữ đang nuôi con bú, trẻ em, có vấn đề về gan hoặc thận hoặc dị ứng.

Điều trị đau dây thần kinh liên sườn bằng Đông y là phương pháp chữa bệnh an toàn, mang đến nhiều lợi ích như kiểm soát triệu chứng, phòng ngừa tái phát, loại bỏ căn nguyên. Tuy nhiên cần điều trị theo hướng dẫn của thầy thuốc hoặc người có chuyên môn cao. Điều này giúp điều trị đúng cách, đảm bảo tính an toàn và hiệu quả của phương pháp.

Tham khảo thêm:

• 10 Cây Thuốc Nam Chữa Đau Dây Thần Kinh Liên Sườn Hay
• 10 Địa Chỉ Khám Đau Dây Thần Kinh Liên Sườn Tốt Nhất