Chữa đau thần kinh tọa bằng châm cứu có khỏi không?

Chữa đau thần kinh tọa bằng châm cứu là phương pháp có nguồn gốc từ y học cổ truyền. Châm cứu giúp giảm đau, giải phóng sự chèn ép và thúc đẩy quá trình tuần hoàn máu. Mặc dù ít gây ra các tác dụng phụ nhưng phương pháp này chỉ có tác dụng hỗ trợ.

Tổng quan về đau thần kinh tọa

Dây thần kinh tọa là dây thần kinh lớn nhất trong cơ thể. Nó bao gồm một bó lớn các dây thần kinh nhỏ hơn bắt đầu từ cột sống thắt lưng đi xuống mông và di chuyển qua chân.

Đau thần kinh tọa không phải là một bệnh mà đề cập đến một nhóm các triệu chứng ảnh hưởng đến đường đi của dây thần kinh tọa. Đau lan tỏa là triệu chứng phổ biến và dữ dội liên quan đến tình trạng này.

Ngoài ra, nhiều người còn gặp phải các triệu chứng khác như ngứa ran hay tê bì bắt đầu từ lưng dưới lan xuống chân. Triệu chứng thường ảnh hưởng đến cả vùng lưng, hông và chân.

Nhiều trường hợp người bệnh chỉ bị ngứa ran hoặc tê, còn gọi là dị cảm. Đôi khi đi kèm với tình trạng yếu chân hay sợ lạnh. Triệu chứng có thể thay đổi và thường chỉ ảnh hưởng đến một phía. Cơn đau có thể được mô tả là nhức nhối như sao đâm hay bỏng rát.

Chèn ép là nguyên nhân chính gây đau thần kinh tọa. Áp lực này có thể bắt nguồn từ viêm hoặc cũng có thể đến từ cột sống, nơi bắt nguồn các dây thần kinh. Đôi khi nó cũng có thể xảy ra ở khớp hông hoặc gần cơ, còn được gọi là piriformis.

Trong hầu hết các trường hợp, tình trạng viêm làm tăng áp lực lên dây thần kinh tọa bằng cách khiến cho các mô sưng lên. Số liệu thống kê ghi nhận, nguyên nhân phổ biến nhất gây đau thần kinh tọa là do thoát vị đĩa đệm.

Các nghiên cứu ước tính, có tới khoảng 40% số người bị đau thần kinh tọa vào một thời điểm nào đó trong cuộc đời của họ. Trong đó phổ biến là ở những người ở độ tuổi từ 40 cho tới 50. Tình trạng này có xu hướng xuất hiện ở nam giới nhiều hơn so với nữ giới.

Biện pháp châm cứu chữa đau thần kinh tọa

Điều trị đau thần kinh tọa có thể là sự kết hợp của nhiều phương pháp khác nhau. Trong đó, châm cứu là một trong những giải pháp có nguồn gốc từ y học cổ truyền được áp dụng rất phổ biến.

Châm cứu hoạt động bằng cách thư giãn các cơ bắp bị căng thẳng, điều hòa hệ thần kinh và cải thiện lưu thông máu. Đồng thời giải phóng các chất dẫn truyền thần kinh để phát huy khả năng giảm đau.

Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng, châm cứu là phương pháp điều trị tương đối hiệu quả đối với chứng đau thần kinh tọa. Đặc biệt là không có tác dụng phụ như các thuốc giảm đau theo toa. Đây chính là một lựa chọn điều trị an toàn và không can thiệp phẫu thuật.

Ngoài ra, châm cứu còn được ghi nhận là có thể tăng cường tác dụng của nhiều loại được được kê đơn trong điều trị đau thần kinh tọa. Từ đó giúp làm giảm liều lượng cũng như giảm thiểu các tác dụng phụ có thể xảy ra.

1. Cơ chế tác động

Phương pháp châm cứu có thể giúp làm giảm đau và thư giãn dây thần kinh tọa bằng các cơ chế sau:

• Kích thích các dây thần kinh nằm trong các cơ và các mô khác nhau. Từ đó làm giải phóng endorphin và các yếu tố thần kinh khác. Đồng thời làm thay đổi quá trình xử lý cơn đau trong não và tủy sống.
• Giảm viêm bằng cách thức đẩy sự giải phóng các yếu tố điều hòa miễn dịch và mạch máu.
• Cải thiện mức độ cứng cơ và khả năng vận động của các khớp bằng cách tăng vi tuần hoàn cục bộ. Ngoài ra còn giúp làm phân tán sưng tấy.
• Gây ra sự thay đổi thoáng qua trong tuần hoàn lưu lượng máu thần kinh tọa. Điều này bao gồm cả lưu thông tới các dây thần kinh ở vùng lưng và rễ thần kinh. Tuy nhiên đáp ứng này sẽ bị loại bỏ hoặc giảm đi khi sử dụng atropine. Điều này cho thấy rằng nó xảy ra chủ yếu tại các dây thần kinh cholinergic.
• Châm cứu còn ảnh hưởng tới hệ thống tín hiệu yếu tố dinh dưỡng thần kinh. Đây là một trong những yếu tố rất quan trọng trong chứng đau thần kinh tọa.
• Tăng mức noradrenaline và serotonin. Từ đó có thể giúp làm giảm đau cũng như tăng tốc độ sửa chữa các dây thần kinh.
• Cải thiện các thông số dẫn truyền và thúc đẩy tái tạo dây thần kinh tọa.

Trong quá trình châm cứu, khi kim châm được đưa vào các huyệt đạo nhất định thì việc sản xuất endorphin sẽ tăng lên. Ngoài ra châm cứu còn giúp lập trình lại các cơ để thư giãn chúng tốt hơn. Điều trị nên kết hợp cả các vùng lưng, hông và xương chậu để nhận được kết quả tốt nhất.

2. Phương pháp châm cứu

Tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể mà người bệnh có thể được chỉ định điều trị châm cứu bằng các phương pháp khác nhau. Điển hình như điện châm, thủy châm hay châm cứu theo phương pháp truyền thống. Cụ thể như sau:

– Điện châm:

Điện châm là phương pháp châm cứu có sự kết hợp giữa Đông y và Tây y. Phương pháp này sử dụng các thiết bị chứa dòng điện nhất định để tác động lên các huyệt vị cần thiết. Từ đó giúp giảm đau và ngăn ngừa các vấn đề rủi ro liên quan tới đau thần kinh tọa.

Phương pháp này thường được áp dụng cho các trường hợp bị đau từ nhẹ cho tới trung bình. Được thực hiện với các bước như sau:

• Người châm cứu sẽ dùng 1 dòng điện có cường độ phù hợp để tác động đến các kim châm cứu đã được tiệt trùng.
• Sau đó tiến hành châm các đầu kim vào huyệt vị cần thiết trên cơ thể. Đồng thời đưa dòng điện vào kim để tác động đến các huyệt vị. Khu vực được châm cứu có thể có cảm giác tê hoặc châm chích.
• Thông thường điện châm sẽ kéo dài từ 20 – 30 phút/ lần. Thực hiện 3 – 4 ngày 1 lần.
• Cần thực hiện duy trì trong khoảng 7 – 10 ngày để nhận được hiệu quả tốt nhất.

– Thủy châm:

Thủy châm là phương pháp châm cứu đưa các loại thuốc cần thiết vào huyệt vị. Điển hình như Coramin, vitamin B1 hay Adrenalin. Từ đó giúp làm giảm tình trạng đau nhức và tê bì do đau thần kinh tọa.

Liệu pháp này cũng chỉ có khả năng đáp ứng với các triệu chứng có mức độ từ nhẹ cho tới trung bình. Các bước thực hiện như sau:

• Đầu tiên, người bệnh sẽ được yêu cầu thực hiện các kiểm tra cần thiết. Mục đích là để xác định khu vực và vị trí bị tổn thương.
• Sau đó, người châm cứu sẽ tiến hành đưa kim châm vào vị trí các huyệt vị. Chỉ cần châm vào lớp thượng bì da. Tiếp đến tiêm thuốc vào để hỗ trợ giảm đau nhanh chóng.
• Tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể mà thủy châm có thể kéo dài khoảng 5 – 10 phút.

– Châm cứu theo phương pháp truyền thống:

Phương pháp châm cứu này có tác dụng làm giảm ứ trệ, tăng cường lưu thông khí huyết và giảm đau đáng kể. Hơn nữa còn có khả năng bảo tồn chức năng vận động của người bệnh.

Châm cứu theo phương pháp truyền thống được thực hiện như sau:

• Trước hết, người châm cứu cần xác định vị trí của các huyệt vị cần tác động.
• Sau đó dùng kim châm mảnh để châm vào vị trí các huyệt đã xác định.
• Việc châm cứu được tiến hành trong khoảng 30 phút.
• Cần thực hiện 10 lần liên tục để nhận được kết quả điều trị tốt

3. Các huyệt cần tác động

Để phương pháp châm cứu chữa đau thần kinh tọa nhận được kết quả tốt thì cần xác định đúng vị trí của các huyệt vị cần tác động. Một số huyệt vị đang được đề cập bao gồm:

• Huyệt Côn lôn: Nằm ngay giao điểm giữa bờ ngoài gót chân và đường kéo từ nơi cao nhất của mắt cá chân. Ở chỗ lõm giữa khe gân cơ mác bên ngắn với gân cơ mác bên dài, trước gân gót chân và sau đầu dưới xương chày.
• Huyệt Thận du: Nằm ngay dưới đốt sống thắt lưng 2, đo ngang ra khoảng 1.5 thốn, ngang với huyệt Mệnh môn.
• Huyệt Đại trường du: Nằm ngay dưới đốt sống thắt lưng 4, đo ngang ra khoảng 1.5 thốn, ngang với huyệt Yêu dương quan.
• Huyệt Tiểu trường du: Huyệt này nằm dưới đốt xương thiêng 1, đo ngang ra khoảng 1.5 thốn, chỗ lõm giữa gai chậu sau trên với xương cùng.
• Huyệt Thừa sơn: Nằm ở vị trí cuối bắp chân, giữa đường nối huyệt Ủy trung với gót chân. Huyệt Thừa sơn nằm dưới huyệt Ủy trung khoảng 8 thốn. Ở ngay chỗ lõm giữa 2 khe cơ sinh đôi ngoài và trong.
• Huyệt Thừa phù: Nằm ở dưới mông, ngay chỗ tiếp nối với chi dưới khi cơ thể chuyển động. Huyệt Thừa phù nằm ở điểm chính giữa của nếp lằn mông.
• Huyệt Ủy trung: Huyệt này nằm ở mặt sau đầu gối. Ngay giữa lằn chỉ ngang nếp nhượng chân.
• Huyệt Quan nguyên du: Huyệt này nằm ở dưới đốt sống thắt lưng 5, đo ngang ra khoảng 1.5 thốn.
• Huyệt Trật biên: Huyệt này nằm ngay lỗ xương cùng thứ 4. Cách huyệt Đốc mạch khoảng 3 thốn. Cách huyệt Trung lữ du khoảng 1.5 thốn.
• Huyệt Xung dương: Nằm ở nơi cao nhất của mu bàn chân, có động mạch đập. Trên huyệt Nội đình khoảng 5 thốn. Nằm giữa huyệt Giải khê và huyệt Nội đình, bờ trong gân cơ duỗi ngón cái và cơ duỗi ngón thứ 2.

Chữa đau thần kinh tọa bằng châm cứu có khỏi không?

Như đã phân tích, phương pháp châm cứu đem lại rất nhiều lợi ích trong điều trị chứng đau thần kinh tọa. Đặc biệt là giúp làm giảm đau và điều hòa hoạt động của dây thần kinh. Hơn nữa còn giúp tăng cường lưu thông máu. Đồng thời thúc đẩy tốc độ chữa lành các tổn thương có liên quan đến đau thần kinh tọa.

Tuy nhiên trên thực tế, đau thần kinh tọa do rất nhiều nguyên nhân gây ra. Giải pháp châm cứu chỉ có tác dụng hỗ trợ mà không thể kiểm soát hoàn toàn. Do đó người bệnh cần chú ý thăm khám và kết hợp với các phương pháp điều trị chuyên sâu khác theo chỉ định của bác sĩ. Có thể bao gồm sử dụng thuốc, vật lý trị liệu hay can thiệp phẫu thuật khi cần thiết.

Ngoài ra, việc kết hợp với một số giải pháp tại nhà cũng có thể giúp cải thiện tốt hơn các triệu chứng đau thần kinh tọa. Tác dụng nhiệt, xoa bóp, tận dụng thảo dược, rèn luyện các bài tập vận động thấp là những mẹo được áp dụng phổ biến.

Lưu ý khi chữa đau thần kinh tọa bằng châm cứu

Chữa đau thần kinh tọa bằng châm cứu mang lại nhiều cải thiện rõ rệt, ít phát sinh rủi ro. Tuy nhiên người bệnh vẫn cần chú ý cẩn trọng trong quá trình áp dụng. Chú ý đến các vấn đề sau để nhận được kết quả tốt, tránh gặp phải các vấn đề rủi ro ngoại ý:

• Người châm cứu phải là người được qua đào tạo, có chuyên môn tốt.
• Nên đến các cơ sở y học cổ truyền hoặc phòng khám đông y uy tín để được thăm khám và chỉ định phương pháp châm cứu phù hợp.
• Tuyệt đối không tự ý châm cứu tại nhà hay thực hiện tại các cơ sở không đảm bảo uy tín.
• Châm cứu vẫn tiềm ẩn một số tác dụng phụ. Có thể bao gồm phát ban da, bầm tím, buồn nôn, chóng mặt, đau đớn… Báo với bác sĩ khi cơ thể có các biểu hiện bất thường.
• Đây chỉ là giải pháp hỗ trợ. Cần kết hợp với các phương pháp điều trị chuyên sâu và chăm sóc tốt tại nhà để tác động toàn diện hơn tới căn nguyên của các cơn đau.
• Chú ý xây dựng chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh. Không quên dành thời gian cho các hoạt động thể chất phù hợp mỗi ngày.

Chữa đau thần kinh tọa bằng châm cứu là giải pháp an toàn mang đến những cải thiện rõ rệt. Tuy nhiên phương pháp này cần được thực hiện bởi những người có chuyên môn. Đồng thời nên kết hợp với các phương pháp điều trị khác để tác động toàn diện hơn đến tiến triển của bệnh.