Cách chữa vẹo cột sống ở người lớn và điều cần biết

Dùng thuốc giảm đau, nẹp cột sống, tập thể dục… là những cách chữa vẹo cột sống ở người lớn an toàn và được ứng dụng phổ biến. Những cách này có tác dụng làm dịu triệu chứng, phục hồi đường cong tự nhiên của sống. Đồng thời ngăn ngừa tổn thương xương khớp, cải thiện tính linh hoạt và nâng cao khả năng vận động cho bệnh nhân.

Vẹo cột sống ở người lớn là gì?

Vẹo cột sống là hiện tượng cột sống bị cong sang một bên làm mất tính bền vững và ổn định của cột sống, có thể xảy ra ở một hoặc nhiều vị trí. Bệnh thường gặp ở thanh thiếu niên và trẻ em nhưng cũng có thể xảy ra ở người lớn.

Vẹo cột sống ở người lớn khác với trẻ em. Bệnh thường phát triển từ quá trình thoái hóa, đôi khi vẹo cột sống không có nguyên nhân. Phần lớn các trường hợp có thể ổn định cấu trúc cột sống và giảm triệu chứng khi áp dụng các cách chữa vẹo cột sống ở người lớn theo sự hướng dẫn.

Đối với những trường hợp không được điều trị sớm, bệnh nhân có thể bị dị tật vĩnh viễn, tổn thương cột sống nặng nề. Điều này làm ảnh hưởng đến khả năng vận động, gây ra những vấn đề ở tim mạch và nhiều cơ quan khác.

Vẹo cột sống ở người lớn xảy ra do đâu?

Có hai nguyên nhân gây gây vẹo cột sống ở người lớn, bao gồm thoái hóa và nguyên nhân vô căn. Tùy thuộc vào nguyên nhân, vị trí và đặc điểm bệnh lý ở mỗi bệnh nhân không giống nhau.

• Thoái hóa

Vẹo cột sống ở người lớn do thoái hóa thường gặp ở những người có độ tuổi trung niên. Bệnh khởi phát do đĩa đệm bị thoái hóa dẫn đến xẹp lún, mất tính ổn định và ảnh hưởng đến đường cong tự nhiên của cột sống.

Đôi khi những bất thường ở cột sống khởi phát từ sụn bị hao mòn, sụp lún các đốt sống, viêm khớp mặt sống. Đối với trường hợp này, tình trạng cong vẹo thường xảy ra ở vùng lưng dưới.

• Vô căn

Vẹo cột sống vô căn ở người lớn là tình trạng cong vẹo nhưng không rõ nguyên nhân. Bệnh thường gặp ở những người có tiền sử vẹo cột sống ở tuổi thiếu niên. Đôi khi những bất thường tiếp diễn liên tục từ những năm thiếu niên mà chưa từng thuyên giảm hoặc tái phát sau khi điều trị khỏi.

Khác với nguyên nhân thoái hóa, vẹo cột sống vô căn có thể tạo ra những dị tật ở cả cột sống thắt lưng (lưng dưới) và cột sống ngực (lưng trên) kèm theo một số đặc điểm sau:

• Có bướu trên xương sống (gù lưng) ở những đoạn cột sống bị cong
• Vai không đối xưng (bên này cao hoặc thấp hơn bên còn lại)
• Bệnh tiến triển triển khi duy trì những tư thế xấu hoặc thoái hóa đĩa đệm theo độ tuổi
• Cột sống cong và gây đau nhức nhiều hơn khi viêm khớp làm ảnh hưởng đến cột sống và tạo điều kiện cho gai xương phát triển

Triệu chứng vẹo cột sống ở người lớn

Vẹo cột sống ở người lớn gây ra những triệu chứng nghiêm trọng sau:

• Vai không đều, xương bả vai của bên này nhô cao hơn bên còn lại
• Một bên hông cao hơn, eo không đều nhau
• Đau lưng lan rộng xuống chân (lưng dưới) hoặc hai tay (lưng trên)
• Tê yếu các chi do dây thần kinh bị chèn ép
• Biến dạng ở lưng
• Hạn chế khả năng vận động
• Dáng đi bất thường (đi khập khiễng, hai chân không đều hoặc không thể đi nhanh)
• Khó thở hoặc mệt mỏi (thường gặp ở những bệnh nhân có đường cong lớn trên 70 độ) và phát triển dẫn đến chèn ép phổi
• Thoái vị đĩa đệm do các đĩa đệm bị thoái hóa và không đồng đều
• Giảm chiều cao
• Thường xuyên mệt mỏi
• Có cảm giác đầy bụng sớm

Cách chữa vẹo cột sống ở người lớn

Trước khi áp dụng các cách chữa vẹo cột sống ở người lớn, người bệnh sẽ được khám thực thể, kiểm tra triệu chứng lâm sàng, bệnh sử và những chấn thương trước đó. Ngoài ra bệnh nhân còn được yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm cận lâm sàng (chụp X-quang, chụp cộng hưởng từ MRI, chụp cắt lớp vi tính CT, đo góc Cobb) kết hợp thử nghiệm uốn cong về phía trước để đánh giá mức độ nghiêm trọng và lập phác đồ điều trị thích hợp.

Người bệnh không cần điều trị nếu vẹo cột sống không gây đau và không làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Ngược lại, nếu triệu chứng nghiêm trọng, bệnh nhân cần áp dụng các phương pháp điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Thông thường vẹo cột sống ở người lớn sẽ được hướng dẫn điều trị bằng một số phương pháp sau:

1. Thuốc giảm đau

Dùng thuốc giảm đau là một trong những cách chữa vẹo cột sống ở người lớn được áp dụng phổ biến. Biện pháp này có tác dụng hạn chế đau nhức và tăng khả năng vận động cho bệnh nhân.

• Acetaminophen: Thuốc này được dùng cho những trường hợp đau nhẹ, cong vẹo cột sống không làm ảnh hưởng nhiều đến khả năng vận động của bệnh nhân. Acetaminophen khá lành tính, có khả năng giảm đau nhanh và hiệu quả.
• Thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAID): So với Acetaminophen, các thuốc thuộc nhóm giảm đau chống viêm không steroid (như Ibuprofen, Naproxen…) được dùng phổ biến hơn. Thuốc có khả năng làm dịu các cơn đau vừa. Đồng thời phòng ngừa và giảm viêm xương khớp hiệu quả. Tuy nhiên thuốc có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng nên chỉ được sử dụng trong thời gian ngắn.

2. Dùng đai định hình cột sống

Để phục hồi đường cong tự nhiên của cột sống, người bệnh thường được yêu cầu sử dụng đai định hình từ 3 – 12 tháng tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ. Biện pháp này phù hợp với những bệnh nhân đang trong độ tuổi phát triển, cột sống lệch thêm 5 độ trong 4 – 6 tháng hoặc cột sống lệch trên 25 độ.

Ngoài ra đai định hình cột sống cũng được sử dụng để cải thiện triệu chứng và ngăn vẹo cột sống tiến triển cho người lớn tuổi, bệnh nhân không thể phẫu thuật do thể trạng kém. Biện pháp này có tác dụng hạn chế tăng độ cong vẹo cột sống, giảm đau, giảm các hoạt động xấu làm ảnh hưởng đến cột sống và tăng khả năng vận động cho bệnh nhân.

Có hai loại đai định hình cột sống gồm: Đai toàn thân và đai qua cánh tay. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng, người bệnh sẽ được hướng dẫn điều trị với loại đai phù hợp. Ngoài ra để tăng hiệu quả, bệnh nhân được yêu cầu mang đai liên tục 16 đến 23 tiếng hoặc lâu hơn.

3. Tập thể dục

Để giảm đau do vẹo cột sống, người bệnh nên thường xuyên tập thể dục với những động tác kéo căng lưng và tăng cường sức mạnh cơ bắp. Những động tác này có thể làm giảm áp lực và căng thẳng cho lưng. Đồng thời giảm căng cơ, thư giãn khớp xương và duy trì trọng lượng cơ thể hợp lý. Bạn cần trao đổi với chuyên gia về các bài tập để đảm bảo an toàn.

Đối với những trường hợp nghiêm trọng hơn, bạn nên tham khảo ý kiến chuyên gia để được thiết kế một chương trình vật lý trị liệu thích hợp, chứa những phương pháp điều trị riêng biệt. Biện pháp này giúp hạn chế cong vẹo tiến triển và giảm nhanh các triệu chứng liên quan đến sự sai lệch của cột sống như đau nhức, thay đổi dáng đi…

Tuy nhiên tập thể dục cũng như vật lý trị liệu không thể giúp người bệnh cải thiện độ cong của cột sống một cách rõ rệt. Bệnh nhân cần thời gian lâu dài để điều trị.

Tham khảo thêm: 10 bài tập chữa vẹo cột sống đơn giản, hiệu quả nhanh

4. Tiêm thuốc vào cột sống

Tiêm thuốc vào cột sống là cách chữa vẹo cột sống người lớn có liên quan đến dây thần kinh. Cách này phù hợp với những bệnh nhân có cột sống cong vẹo làm tăng áp lực hoặc kích thích các dây thần kinh bên trong và xung quanh dẫn đến tê yếu, đau nhức và ngứa ran từ lưng lan xuống chân.

Tùy thuộc vào tình trạng, bác sĩ có thể tiến hành gây tê cục bộ hoặc tiêm steroid ở lưng. Điều này giúp người bệnh nhanh chóng khắc phục các triệu chứng và tăng khả năng vận động. Tuy nhiên đây không phải là giải pháp lâu dài. Những triệu chứng có thể tái phát trong vài tuần hoặc vài tháng.

5. Phẫu thuật

Phẫu thuật thường không được áp dụng cho người lớn bị vẹo cột sống. Tuy nhiên phương pháp này sẽ được xem xét và chỉ định khi bệnh nhân thuộc một trong những trường hợp sau:

• Đau nhức nghiêm trọng và kéo dài
• Không thể giải nén dây thần kinh
• Không có đáp ứng với các phương pháp điều trị nội khoa
• Cột sống cong vẹo nghiêm trọng hoặc có xu hướng trở nặng theo thời gian

Dựa vào tình trạng và nhu cầu điều trị, người bệnh có thể được chỉ định một trong những phương pháp phẫu thuật sau:

• Hợp nhất đốt sống: Phương pháp này giúp kết hợp hai hoặc nhiều đốt sống tổn thương để ổn định cột sống. Từ đó giúp khắc phục triệu chứng, phục hồi đường cong tự nhiên của cột sống, tăng cường chức năng và sức mạnh của cơ lưng.
• Phẫu thuật cắt bỏ đĩa đệm: Để giải nén dây thần kinh, phẫu thuật cắt bỏ đĩa đệm sẽ được chỉ định. Phương pháp này giúp loại bỏ một phần của một trong các những đĩa đệm làm ảnh hưởng đến dây thần kinh quanh cột sống.
• laminectomy: Đối với laminectomy, một phần của một trong các đốt sống sẽ được loại bỏ nhằm giảm kích thích và áp lực lên những dây thần kinh trong hoặc/ và xung quanh cột sống.

Phẫu thuật là cách chữa vẹo cột sống ở người lớn hữu hiệu, mang đến nhiều lợi ích, có hiệu quả điều trị cao. Tuy nhiên bệnh nhân cần một khoảng thời gian dài để phục hồi (từ vài tháng đến một năm). Thông thường người bệnh sẽ được yêu cầu vật lý trị liệu sau phẫu thuật để rút ngắn thời gian phục hồi chức năng.

Ngoài ra phẫu thuật cần được cân nhắc kỹ lưỡng trước khi áp dụng vì phương pháp này có thể gây ra một số rủi ro nghiêm trọng. Cụ thể như:

• Nhiễm trùng vết thương
• Thất bại trong việc giảm đau ở chân
• Xuất hiện một cục máu đông
• Tổn thương các dây thần kinh ở cột sống dẫn đến tê và yếu chân vĩnh viễn (hiếm gặp)

Bài viết đã liệt kê những cách chữa vẹo cột sống ở người lớn hiệu quả và một số thông tin quan trọng về bệnh. Nhìn chung đây là một bệnh lý nghiêm trọng, cần được thăm khám kỹ lưỡng và điều trị y tế. Ở những trường hợp nhẹ, người bệnh sẽ được hướng dẫn điều trị nội khoa. Đối với những trường hợp nghiêm trọng và không có đáp ứng, bệnh nhân sẽ được yêu cầu phẫu thuật để xử lý tình trạng.