Bong Gân Gót Chân Là Gì? Dấu Hiệu Nhận Biết Và Điều Trị

Bong gân gót chân là chấn thương không phổ biến, nhưng có thể gây đau đớn, khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Điều quan trọng là chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả để kiểm soát các triệu chứng.

Bong gân gót chân là gì?

Bong gân gót chân không phải là một tình trạng y tế phổ biến, nhưng có thể xảy ra khi các mô mềm, chẳng hạn như dây chằng, gân, xung quanh gót chân bị tổn thương. Tình trạng này thường xảy ra khi các cấu trúc này bị căng quá mức hoặc rách do gót chân xoắn đột ngột hay khi có lực tác động mạnh lên gót chân.

Dạng bong gân này thường xảy ra trong các hoạt động thể chất liên quan đến chạy, nhảy hoặc tiếp đất không đúng cách. Bên cạnh đó, có một số yếu tố làm tăng nguy cơ bong gân, bao gồm chấn thương gót chân, sử dụng quá mức, đi sai giày khi tập thể dục, tập thể dục mà không giãn cơ đúng cách, đi giày không vừa vặn, đi giày cao gót.

Các triệu chứng phổ biến nhất khi bị bong gân là đau đớn, sưng tấy, bầm tím và có thể ảnh hưởng đến khả năng đi lại thoải mái của người bệnh. Bên cạnh bong gân, có một số tình trạng và điều kiện sức khỏe liên quan có thể gây đau gót chân bao gồm viêm cân gan chân, gai gót chân, viêm gân Achilles và bàn chân bẹt.

Để giảm kiểm soát triệu chứng bong gân gót chân, người bệnh có thể thử các bước tự chăm sóc như nghỉ ngơi đầy đủ, sử dụng các loại thuốc không kê đơn như Ibuprofen, chườm đá vào gót chân trong 10 – 15 phút, đi giày vừa vặn, đeo nẹp trong khi ngủ và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh.

Nếu cần thiết, người bệnh có thể thực hiện các bài tập vật lý trị liệu để giúp phục hồi sức mạnh, tính linh hoạt và sự ổn định cho bàn chân, mắt cá chân. Trong những trường hợp các triệu chứng dai dẳng, nghiêm trọng, người bệnh có thể cần phải cố định bằng bó bột hoặc nẹp gót chân. Điều quan trọng là tham khảo ý kiến ​​bác sĩ hoặc chuyên gia chỉnh hình để được chăm sóc và điều trị phù hợp.

Các mức độ bong gân gót chân

Mức độ nghiêm trọng của bong gân thường được phân thành ba cấp độ với các triệu chứng, dấu hiệu và phương pháp điều trị khác nhau. Cụ thể các mức độ bong gân bao gồm:

• Độ 1: Dây chằng bị giãn hoặc rách nhẹ kèm theo cảm giác đau, sưng và cứng nhẹ ở bàn chân, gót chân. Mắt cá chân có cảm giác không ổn định, tuy nhiên cơn đau thường không nghiêm trọng và người bệnh có thể đi lại nhẹ nhàng, thận trọng.
• Độ 2: Bong gân nghiêm trọng hơn, dây chằng bị rách một phần, dẫn theo dấu hiệu đau, sưng và bầm tím vừa phải. Mắt cá chân có thể cảm thấy không ổn định và đi lại khó khăn.
• Độ 3: Rách hoàn toàn dây chằng kèm theo đau dữ dội, sưng tấy và bầm tím có thể quan sát bằng mắt thường. Mắt cá chân không ổn định và không thể chịu được trọng lượng, cũng như không thể đi lại hoặc di chuyển.

Triệu chứng và dấu hiệu bong gân gót chân

Các dấu hiệu bị bong gân ở gót chân có thể khác nhau, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bong gân, nguyên nhân gây chấn thương và tình trạng sức khỏe của người bệnh. Trong hầu hết các trường hợp, các triệu chứng thường bao gồm:

• Đau: Người bệnh có thể bị đau quanh khớp mắt cá chân, đặc biệt là ở mặt ngoài của bàn chân hoặc khu vực gần gót chân.
• Sưng tấy: Khu vực gót chân bị tổn thương có thể xuất hiện tình trạng sưng tấy, khiến mắt cá chân có vẻ sưng húp hoặc to ra.
• Bầm tím: Vết bầm tím hoặc đổi màu có thể xảy ra do chảy máu dưới da. Tình trạng này có thể xuất hiện quanh gót chân, mắt cá chân hoặc bàn chân bị tổn thương.
• Khó chịu khi mang trọng lượng: Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bong gân, người bệnh có thể gặp khó khăn khi đi lại hoặc chịu trọng lượng lên bàn chân bị ảnh hưởng. Điều này có thể dao động từ khó chịu nhẹ đến đau đớn dữ dội.
• Phạm vi chuyển động hạn chế: Gót chân bị bong gân có thể hạn chế khả năng di chuyển hoặc uốn cong khớp mắt cá chân. Người bệnh có thể cảm thấy cứng khớp hoặc gặp khó khăn khi di chuyển ngón chân hoặc di chuyển bàn chân theo mọi hướng.

Các dấu hiệu nhận biết tình trạng bong gân gót chân thường không rõ ràng, do tình trạng này không phổ biến. Ngoài ra, các dấu hiệu này cũng dễ nhầm lẫn với các tình trạng liên quan bao gồm viêm cân gan chân, gai gót chân, viêm gân Achilles và bàn chân bẹt. Do đó, nếu bị đau hoặc khó chịu ở gót chân, người bệnh nên đến bệnh viện để được chẩn đoán chính xác và điều trị thích hợp, tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể.

Tham khảo thêm: Bị Bong Gân Mắt Cá Chân: Nguyên Nhân Và Cách Xử Lý

Nguyên nhân nào gây bong gân gót chân?

Tình trạng gót chân bị bong gân có thể xảy ra khi căng thẳng quá mức, tác động lực mạnh lên gót chân hoặc thay đổi hướng đột ngột. Một số nguyên nhân phổ biến có thể bao gồm:

• Cổ chân bị đặt sai hướng: Đây là cơ chế chấn thương phổ biến nhất đối với bong gân gót chân, thường xảy ra khi bàn chân cuộn vào trong, khiến dây chằng ở phía ngoài mắt cá chân bị căng hoặc rách. Chấn thương này phổ biến trong các hoạt động liên quan đến sự thay đổi hướng đột ngột, bề mặt không bằng phẳng hoặc khi tiếp đất từ một cú nhảy không chính xác.
• Tác động mạnh: Một cú đánh trực tiếp vào gót chân, chẳng hạn như bị ngã hoặc trong các hoạt động thể thao như bóng đá hoặc bóng rổ, cũng có thể dẫn đến bong gân gót chân.
• Lạm dụng: Tham gia vào các hoạt động lặp đi lặp lại gây căng thẳng cho khớp mắt cá chân, chẳng hạn như chạy hoặc nhảy mà không có đủ thời gian nghỉ ngơi và phục hồi có thể làm tăng nguy cơ bong gân gót chân.
• Có tiền sử bong gân gót chân: Người bệnh từng bị bong gân trong quá khứ có thể làm suy yếu dây chằng, khiến gót chân dễ bị bong gân hơn trong tương lai.
• Giày dép không phù hợp: Giày, dép không cung cấp sự hỗ trợ hoặc ổn định đầy đủ có thể làm tăng nguy cơ chấn thương, bao gồm cả bong gân.

Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ bong gân gót chân bao gồm:

• Tham gia thể thao: Một số môn thể thao liên quan đến nhảy, chạy hoặc thay đổi hướng đột ngột có thể làm tăng nguy cơ bong gân.
• Hình thể kém: Cơ bắp yếu và độ linh hoạt kém có thể làm tăng nguy cơ bong gân.
• Mệt mỏi: Mệt mỏi khiến cơ bắp không hỗ trợ tốt cho khớp, dễ bị chấn thương căng thẳng cho khớp và làm tăng nguy cơ bong gân.
• Điều kiện môi trường: Bề mặt trơn trượt hoặc không bằng phẳng có thể tăng nguy cơ chấn thương, té ngã, va chạm.

Bong gân gót chân bao lâu thì khỏi?

Thời gian phục hồi hoàn toàn các triệu chứng bong gân gót chân có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương. Tuy nhiên, thông thường có thể mất tối thiểu 3 – 4 tuần để vết bong gân nhẹ lành lại, trong khi vết thương nặng hơn có thể cần 3 – 6 tháng để hồi phục.

Các mức độ bong gân và thời gian lành tổn thương tương ứng:

• Độ 1 (nhẹ): Thường mất khoảng 3 – 5 tuần.
• Độ 2 (trung bình): Thường cần 4 – 6 tuần.
• Độ 3 (nặng): Có thể mất từ ​​3 – 6 tháng.

Thời gian hồi phục sau chấn thương gây bong gân có thể khác nhau, tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Do đó, nếu bạn nghi ngờ bị bong gân gót chân hoặc đang bị đau gót chân dai dẳng, nghiêm trọng, người bệnh nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ để chẩn đoán chính xác và điều trị thích hợp nhất.

Bong gân gót chân có nguy hiểm không?

Trong hầu hết các trường hợp, bong gân gót chân không phải là tình trạng nguy hiểm. Tuy nhiên nếu không được điều trị hoặc điều trị không hiệu quả, các triệu chứng có thể trở nên nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đáng kể đến các hoạt động hàng ngày và chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Ngoài ra, đau gót chân kéo dài có thể gây tổn thương bàn chân, đầu gối, hong hoặc lưng, dẫn đến thay đổi dáng đi, tăng nguy cơ vẹo cột sống và các vấn đề sức khỏe khác. Nếu bạn đang bị đau gót chân dai dẳng, chấn thương hoặc nghi ngờ bong gân gót chân, hãy đến bệnh viện hoặc tham khảo ý kiến của bác sĩ để được chẩn đoán

Chẩn đoán bong gân gót chân như thế nào?

Để chẩn đoán bong gân gót chân hoặc bất kỳ loại bong gân nào khác, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra thể chất và chỉ định các xét nghiệm nếu cần thiết. Việc chẩn đoán thường bao gồm:

• Khám thể chất: Bác sĩ sẽ kiểm tra bàn chân và gót chân bị ảnh hưởng, để đánh giá phạm vi chuyển động, tìm kiếm các vùng đau, sưng hoặc bầm tím cũng như xác định các dấu hiệu mất ổn định.
• Kiểm tra hình ảnh: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể đề nghị các xét nghiệm hình ảnh, chẳng hạn như chụp X-quang để xác định các vết gãy, chụp MRI hoặc siêu âm có thể được sử dụng để đánh giá tổn thương mô mềm, chẳng hạn như rách dây chằng.
• Kiểm tra chức năng: Bác sĩ có thể thực hiện các xét nghiệm cụ thể để đánh giá độ ổn định và chức năng của khớp, chẳng hạn như kiểm tra mức độ căng thẳng, đánh giá phạm vi chuyển động hoặc kiểm tra sự cân bằng và phối hợp.
• Kiểm tra chuyên biệt: Trong một số trường hợp nhất định, bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm bổ sung, chẳng hạn như nội soi khớp, để hình dung các cấu trúc cũng như tổn thương nhỏ bên trong khớp.

Biện pháp điều trị bong gân gót chân

Các biện pháp điều trị và kiểm soát các triệu chứng bong gân gót chân phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bong gân cũng như tình trạng sức khỏe của người bệnh. Tùy thuộc vào chẩn đoán, bác sĩ có thể chỉ định các biện pháp như:

1. Cách chữa bong gân gót chân tại nhà

Trong trường hợp các triệu chứng bong gân gót chân nhẹ, người bệnh có thể thực hiện một số biện pháp tự chăm sóc tại nhà để hỗ trợ quá trình chữa lành và giảm triệu chứng. Dưới đây là một số lựa chọn điều trị tại nhà cho bong gân gót chân:

• Nghỉ ngơi: Điều quan trọng là để bàn chân bị ảnh hưởng nghỉ ngơi và tránh các hoạt động khiến cơn đau trầm trọng hơn hoặc gót chân. Nếu cần thiết, hãy sử dụng nạng hoặc khung tập đi để đảm bảo quá trình phục hồi.
• Chườm đá: Chườm đá lên vùng bị ảnh hưởng có thể giúp giảm sưng và giảm đau. Sử dụng túi nước đá hoặc bọc đá lạnh trong một chiếc khăn mỏng và chườm lên gót chân bị bong gân trong khoảng 15 – 20 phút cứ sau vài giờ.
• Nén: Sử dụng băng nén hoặc băng quấn đàn hồi có thể giúp giảm sưng và hỗ trợ vùng bị thương. Quấn băng vừa khít, nhưng không quá chật xung quanh bàn chân, gót chân bị ảnh hưởng.
• Độ cao: Nâng gót chân cao hơn  tim có thể giúp giảm sưng, viêm và giảm đau. Hãy đặt chân lên gối hoặc đệm để giữ chân cao nhất có thể.
• Giảm đau: Thuốc giảm đau không kê đơn, chẳng hạn như Paracetamol hoặc thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như Ibuprofen, có thể giúp giảm đau và viêm. Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để đạt hiệu quả tốt nhất và tránh các rủi ro phát sinh.
• Tập thể dục nhẹ nhàng: Sau giai đoạn cấp tính ban đầu, người bệnh có thể thực hiện các bài tập nhẹ nhàng và các bài tập phạm vi chuyển động để giúp cải thiện tính linh hoạt và sức mạnh. Tham khảo ý kiến ​​của nhà trị liệu vật lý hoặc bác sĩ để xác định thời gian và loại bài tập phù hợp.
• Giày hỗ trợ: Mang giày thoải mái, vừa vặn với vòm chân hỗ trợ tốt có thể hỗ trợ quá trình chữa lành và ngăn ngừa chấn thương thêm. Tránh giày cao gót hoặc các loại giày có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bong gân gót chân.

Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là nếu các triệu chứng trở nên trầm trọng hơn, không thể chịu được sức nặng ở bàn chân hoặc nếu cơn đau vẫn tiếp tục mặc dù đã điều trị tại nhà, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được chẩn đoán chính xác cũng như điều trị hiệu quả nhất.

Có thể bạn cần biết: Mẹo chữa bong gân mắt cá chân tại nhà hiệu quả nhanh chóng

2. Điều trị y tế

Các biện pháp điều trị y tế cho bong gân gót chân có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương. Người bệnh cần tham khảo ý kiến của chuyên gia, chẳng hạn như bác sĩ hoặc chuyên gia y học thể thao, để nhận được chẩn đoán chính xác và có kế hoạch điều trị thích hợp.

Một số phương pháp điều trị y tế phổ biến có thể được khuyến nghị bao gồm:

• Cố định bàn chân: Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, bác sĩ có thể khuyên người bệnh nên cố định bàn chân, mắt cá chân và gót chân bằng nẹp, đai hoặc thiết bị hỗ trợ đi bộ. Điều này có thể giúp ổn định khớp, thúc đẩy quá trình lành vết thương và ngăn ngừa chấn thương thêm.
• Vật lý trị liệu: Bác sĩ có thể đề nghị chương trình vật lý trị liệu để hỗ trợ quá trình phục hồi. Các bài tập này có thể giúp cải thiện sức mạnh, tăng tính linh hoạt và khả năng giữ thăng bằng, đồng thời phục hồi khả năng vận động, kéo dãn, tăng cường sức mạnh và rèn luyện khả năng cảm thụ cơ thể.
• Thuốc: Các loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID) có thể được khuyên dùng để giúp giảm đau và viêm. Những loại thuốc này có thể được dùng bằng đường uống hoặc bôi tại chỗ dưới dạng kem hoặc gel. Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để tránh các tác dụng phụ phát sinh.
• Thiết bị hỗ trợ: Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bong gân gót chân, bác sĩ có thể chỉ định nạng hoặc dụng cụ hỗ trợ đi bộ để giảm sức nặng cho gót chân bị ảnh hưởng và hỗ trợ di chuyển trong quá trình chữa lành.
• Tiêm corticosteroid: Trong một số trường hợp, tiêm corticosteroid có thể được sử dụng để giảm viêm và giảm đau tạm thời. Biện pháp này thường được chỉ định đặc trị cho những trường hợp bong gân nặng và không đáp ứng tốt với các biện pháp điều trị bảo tồn.

Trong các trường hợp khác, khi bong gân liên quan đến gãy xương, đứt dây chằng hoặc chấn thương nghiêm trọng khác, người bệnh cần được điều trị cấp cứu. Bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật để kiểm soát các triệu chứng kịp lúc, hiệu quả nhất.

Điều quan trọng là phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, vì bác sĩ sẽ có thể đánh giá tình trạng cụ thể và đưa ra kế hoạch điều trị phù hợp nhất phù hợp nhất. Ngoài ra, các chuyên gia cũng sẽ hướng dẫn người bệnh về thời điểm nên dần dần quay trở lại các hoạt động và thể thao mà không gây ảnh hưởng đến gót chân.

Bị bong gân ở gót chân có phòng ngừa được không?

Bong gân gót chân có thể ngăn ngừa được với một số bước đơn giản nhằm tránh các chấn thương, va chạm đột ngột. Để ngăn ngừa đau gót chân, người bệnh cần lưu ý:

• Duy trì cân nặng hợp lý: Cân nặng quá mức có thể gây thêm căng thẳng cho bàn chân và gót chân của bạn. Do đó, duy trì cân nặng hợp lý sẽ giúp giảm căng thẳng cho gót chân, từ đó hạn chế nguy cơ chấn thương, bong gân, căng thẳng.
• Mang giày thoải mái: Chọn giày có khả năng hỗ trợ và đệm phù hợp cho bàn chân. Tránh những đôi giày có gót cao hoặc phần hỗ trợ vòm không đủ vì những đôi giày này có thể góp phần gây đau gót chân.
• Khởi động thích hợp: Trước khi tham gia các hoạt động thể chất hoặc bài tập liên quan đến các chi dưới, điều quan trọng là phải giãn cơ và khởi động đúng cách. Điều này có thể giúp cơ bắp có sự chuẩn bị phù hợp và giảm nguy cơ căng thẳng hoặc chấn thương.
• Tránh lạm dụng: Việc sử dụng bàn chân quá mức, chẳng hạn như đi bộ hoặc chạy quá nhiều, có thể làm tăng khả năng bị bong gân gót chân. Do đó, hãy chú ý đến mức độ hoạt động và cho đôi chân thời gian nghỉ ngơi, phục hồi đầy đủ.
• Kỹ thuật phù hợp: Khi tham gia các hoạt động thể chất hoặc bài tập liên quan đến đôi chân, hãy đảm bảo các kỹ thuật được sử dụng và hình thức phù hợp. Điều này có thể giúp giảm thiểu sự căng thẳng cho gót chân của bạn và giảm nguy cơ  bị bong gân.
• Giữ vệ sinh bàn chân tốt: Giữ bàn chân sạch sẽ và khô ráo có thể giúp ngăn ngừa một số tình trạng bàn chân có thể góp phần gây bong gân gót chân. Rửa chân thường xuyên và mang tất sạch để bảo vệ bàn chân.

Bong gân gót chân có thể gây suy giảm chất lượng cuộc sống, dẫn đến đau đớn kéo dài và nhiều vấn đề sức khỏe liên quan. Do đó, nếu bị chấn thương, va chạm hoặc có dấu hiệu bong gân, người bệnh nên đến bệnh viện để được chẩn đoán, điều trị thích hợp.

Tham khảo thêm:

• 9 Địa chỉ khám chữa bong gân ở Hà Nội tốt và hiện đại nhất
• Bong Gân Khám Ở Đâu Tại TPHCM? 7 Địa Chỉ Uy Tín Nhất