Bị Chèn Dây Thần Kinh Bả Vai Nguy Hiểm Không? Cách Xử Lý

Bị chèn dây thần kinh bả vai có thể dẫn đến đau vai âm ỉ, tê, ngứa ran hoặc gây yếu ở cánh tay. Tình trạng này có thể xảy ra sau một chấn thương, lạm dụng, bệnh viêm khớp, quá trình lão hóa tự nhiên hoặc các bệnh lý liên quan khác.

Bị chèn dây thần kinh bả vai là gì?

Chèn dây thần kinh bả vai xảy ra khi dây thần kinh bị nén hoặc bị chèn ép. Trong nhiều trường hợp, tình trạng này thường liên quan đến thoát vị đĩa đệm cột sống cổ hoặc trượt đĩa đệm ở giữa các đốt sống tỏng tủy sống và gây chèn ép dây thần kinh bả vai. Ngoài ra, các mô xung quanh cũng có thể chèn ép lên dây thần kinh, dẫn đến đau đớn, tê và ngứa ran ở các bộ phận khác nhau của cơ thể.

Hầu hết các dây thần kinh bả vai có thể bị chèn bắt đầu từ cổ, lưng trên và lưng giữa. Bị chèn dây thần kinh bả vai có thể gây đau đớn nhưng thương không nghiêm trọng và có thể được điều trị bằng cách dành thời gian nghỉ ngơi, sử dụng thuốc không kê đơn và thực hiện vật lý trị liệu. Trong hầu hết các trường hợp, người bệnh có thể phục hồi hoàn toàn sau khi chèn dây thần kinh bả vai mà không có bất cứ biến chứng nào.

Nguyên nhân gây chèn ép dây thần kinh vai

Bị chèn dây thần kinh bả vai là một điều vô cùng phổ biến, có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, tuy nhiên những người trên 50 tuổi thường có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Các vấn đề thể chất, chẳng hạn như tổn thương xương, sưng mô, thoát vị đĩa đệm, đều có thể gây áp lực lên dây thần kinh bả vai.

Có một số tình trạng có thể khiến các mô hoặc xương gây chèn ép dây thần kinh vai. Cụ thể, các nguyên nhân bao gồm:

1. Thoái hóa đĩa đệm

Thoái hóa đĩa đệm là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất có thể gây chèn ép dây thần kinh và gây đau vai gáy. Tình trạng này xảy ra khi đĩa đệm cột sống cổ bị hao mòn theo thời gian, điều này có thể dẫn đến đau đớn, tê, yếu, nóng rát hoặc đau nhức ở bả vai và cánh tay.

Thoái hóa đĩa đệm thường phổ biến ở cột sống thắt lưng, tuy nhiên cũng có thể gây ảnh hưởng đến cột sống cổ. Tình trạng này khiến các đốt sống gần nhau hơn và cơ khả năng ma sát vào nhau, điều này gây kích ứng các dây thần kinh.

Đôi khi tình trạng ma sát ở cột sống có thể dẫn đến việc phát triển các gai xương. Các gai xương cũng có thể tác động lên các dây thần kinh, dẫn đến đau đớn và khó chịu nói chung.

Triệu chứng rõ ràng nhất của tình trạng thoái hóa đĩa đệm là dẫn đến các cơn đau nhẹ, liên tục ở xung quanh đĩa đệm bị thoái hóa. Thỉnh thoảng cơn đau có thể bùng phát dữ dội và có khả năng gây mất chức năng vai, cánh tay. Các triệu chứng phổ biến khác có thể bao gồm:

• Đau tăng lên khi thực hiện các hoạt động uốn cong hoặc xoay cổ và nâng vật nặng;
• Bị chèn dây thần kinh bả vai dẫn đến đau lan tỏa, cảm giác đau nhói hoặc đau như dao đâm ở vai, cánh tay hoặc bàn tay;
• Có cảm giác cột sống cổ không ổn định và khó khăn khi di chuyển;
• Căng cơ hoặc co thắt cơ, dẫn đến mất ổn định cột sống và suy nhược cơ thể tạm thời;
• Cơn đau nghiêm trọng hơn khi thực hiện một số hoạt động nhất định, chẳng hạn như ngồi cúi đầu sử dụng điện thoại hoặc đánh máy vi tính trong thời gian dài.

Thoái hóa đĩa đệm là một tình trạng tiến triển theo thời gian. Các cơn đau có thể trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian, do đó người bệnh nên có kế hoạch điều trị phù hợp.

2. Thoát vị đĩa đệm

Đĩa đệm có một phân nhân mềm được bao bọc bởi lớp vỏ bao xơ bên ngoài. Thoát vị đĩa đệm xảy ra khi đĩa đệm nhô ra bên ngoài và gây chèn ép lên các dây thần kinh nơi các dây thần kinh thoát ra khỏi cột sống.

Thoát vị đĩa đệm có thể xảy ra ở bất cứ vị trí nào của cột sống, bao gồm cột sống cổ. Bị chèn dây thần kinh bả vai có thể là dấu hiệu thoát vị đĩa đệm ở cột sống cổ. Các dấu hiệu khác có thể bao gồm đau, tê, yếu ở cánh tay hoặc vai. Một số người bệnh cũng có thể bị đau vai gáy.

Trong hầu hết các trường hợp, thoát vị đĩa đệm là kết quả của quá trình thoái hóa tự nhiên. Khi cơ thể già đi, đĩa đệm trở nên kém linh hoạt, dễ bị rách hoặc vỡ, dù chỉ là một căng thẳng nhỏ. Trong hầu hết các trường hợp, không thể xác định nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm. Tuy nhiên, tình trạng này thường không nghiêm trọng và có thể được cải thiện bằng cách biện pháp điều trị bảo tồn, không phẫu thuật.

3. Chấn thương cấp tính

Bị chèn dây thần kinh bả vai có thể liên quan đến các chấn thương cấp tính, chẳng hạn như tai nạn giao thông, chấn thương thể thao hoặc do té ngã. Các tình trạng này có thể dẫn đến tổn thương các dây thần kinh hoặc chấn thương mô và gây chèn ép lên các dây thần kinh.

Các chấn thương cấp tính có thể từ nhẹ, trung bình đến nghiêm trọng. Một số chấn thương có thể tự lành bằng cách nghỉ ngơi phù hợp và tự chăm sóc tại nhà. Tuy nhiên các chấn thương nghiêm trọng cần được chăm sóc y tế bởi bác sĩ chuyên môn để tránh các rủi ro không mong muốn.

4. Các yếu tố rủi ro

Ngoài các nguyên nhân cơ bản, có một yếu số yếu tố rủi ro có thể khiến người bệnh dễ bị chèn dây thần kinh bả vai, chẳng hạn như:

• Giới tính: Phụ nữ thường có nguy cơ chèn ép dây thần kinh cao hơn nam giới;
• Các ấn đề ở xương: Chấn thương, gãy xương, viêm khớp đều có thể dẫn đến việc hình thành gai xương. Gai xương có thể chèn ép lên các dây thần kinh và khiến người bệnh bị chèn dây thần kinh bả vai.
• Viêm khớp dạng thấp: Viêm khớp dạng thấp có thể gây chèn các dây thần kinh, đặc biệt là dây thần kinh ở cột sống cổ hoặc bả vai.
• Bệnh tiểu đường: Người mắc bệnh tiểu đường thường có nguy cơ bị chèn ép dây thần kinh cao hơn người khác.
• Béo phì: Cân nặng quá mức có thể gây thêm áp lực cho các dây thần kinh ở bả vai.
• Lạm dụng: Việc thường xuyên sử dụng cánh tay, bả vai và cổ cho các hoạt động hàng ngày có thể dẫn đến chấn thương lặp lại thường xuyên. Điều này có thể gây chèn ép dây thần kinh bả vai với các triệu chứng như đau đớn, tê và ngứa ran dọc theo cánh tay.
• Thai kỳ: Phụ nữ mang thai có nhiều nguy cơ bị chèn dây thần kinh bả vai. Nguyên nhân thường là do tích trữ nước và tăng cân liên quan đến thay kỳ, khiến các dây thần kinh bị sưng và dẫn đến chèn ép.
• Nằm trên giường trong thời gian kéo dài: Mặc dù không phổ biến, tuy nhiên việc nằm nghỉ ngơi kéo dài có thể gây chèn ép các dây thần kinh.

Bác sĩ có thể xác định tình trạng bị chèn dây thần kinh bả vai bằng cách kiểm tra bệnh sử, khám sức khỏe và yêu cầu các xét nghiệm hình ảnh. Xác định nguyên nhân là cách tốt nhất để xây dựng kế hoạch điều trị phù hợp và tránh các biến chứng liên quan.

Dấu hiệu bị chèn dây thần kinh bả vai

Bị chèn dây thần kinh bả vai có thể dẫn đến cảm giác đau, ngứa ran, tê và yếu cánh tay. Cơn đau đôi khi có thể lan đến cánh tay, khuỷu tay và bàn tay. Trong các trường hợp nghiêm trọng, chèn dây thần kinh có thể dẫn đến đau cánh tay không thể nhấc lên được.

Dấu hiệu bị chèn dây thần kinh bả vai phổ biến nhất là đau ở một bên vai. Cơn đau có thể là đau nhói, trái ngược với cảm giác đau âm ỉ do căng thẳng khi làm việc quá sức.

Ngoài đau đớn, người bệnh cũng có thể cảm nhận được một số dấu hiệu, chẳng hạn như:

• Có cảm giác nóng rát ở ba vai, cổ và cánh tay trên;
• Có cảm giác ngứa ran như kim châm hoặc tương tự như điện giật ở vai;
• Cơn đau có thể lan tỏa đến khuỷu tay hoặc cánh tay;
• Khu vực bả vai và cánh tay bị tê;
• Yếu ở một số vị trí nhất định ở cánh tay.

Dấu hiệu bị chèn dây thần kinh bả vai thường chỉ gây ảnh hưởng đến một bên cô thể và xuất hiện từ nhẹ đến nghiêm trọng. Tuy nhiên nếu có nhiều dây thần kinh bị chèn ép, các triệu chứng có thể nghiêm trọng hoặc khiến người bệnh không thể nâng cánh tay.

Hầu hết các triệu chứng chèn ép dây thần kinh thường xuất hiện dần dần và mức độ có thể bị dao động. Cường độ của các triệu chứng có thể thay đổi theo mức độ hoạt động thể chất của người bệnh.

Chẩn đoán chèn dây thần kinh bả vai

Bác sĩ có thể bắt đầu chẩn đoán tình trạng chèn dây thần kinh ở vai bằng cách kiểm tra sức khỏe và tiền sử bệnh. Bác sĩ có thể hỏi về các triệu chứng, hoạt động thể chất hoặc bất cứ chấn thương nào trong quá khứ.

Khám sức khỏe có thể bao gồm đánh giá cảm giác, phản xạ và khả năng vận động của người bệnh. Bị chèn dây thần kinh bả vai có thể dẫn đến thay đổi phản xạ ở cánh tay hoặc khiến cánh tay kém linh hoạt.

Sau khi kiểm tra sức khỏe và đánh giá các triệu chứng, bác sĩ có thể đề nghị các xét nghiệm để hỗ trợ quá trình chẩn đoán.

1. Xét nghiệm chẩn đoán

Một số xét nghiệm có thể xác định vị trị chính xác dây thần kinh bị chèn ép, đánh giá mức độ tổn thương dây thần kinh và xác định các nguyên nhân liên quan. Cụ thể, các xét nghiệm bao gồm:

• Chụp X – quang hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT): Các xét nghiệm này có thể cung cấp thông tin chính xác về cột sống, xương và các cấu trúc có thể chèn ép lên dây thần kinh.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Xét nghiệm này có thể cung cấp hình ảnh chi tiết về các mô mềm, dây thần kinh mà hình ảnh X – quang và CT không thể xác định.
• Nghiên cứu điện chẩn: Bác sĩ có thể đề nghị đo điện cơ và nghiên cứu dẫn truyền thần kinh để kiểm tra tình trạng chèn ép dây thần kinh bả vai. Trong các xét nghiệm này, bác sĩ sử dụng kim đặc biệt để gửi tín hiệu điện đến các vùng khác nhau ở cổ và vai. Điều này giúp bác sĩ kiểm tra chức năng thần kinh trong cơ thể và xác định vị trí chính xác của dây thần kinh chèn ép.

2. Chẩn đoán phân biệt

Bị chèn dây thần kinh bả vai có thể được sử dụng để mô tả tình trạng đau cơ, đau cổ hoặc đau cánh tay trên. Do đó, tình trạng này thường dễ bị chẩn đoán nhầm và có hướng điều trị không đúng cách.

Một số tình trạng cần được chẩn đoán phân biệt với chèn dây thần kinh bả vai bao gồm:

• Co thắt cơ;
• Bệnh lý thần kinh ngoại biên;
• Chấn thương thần kinh hoặc cơ;
• Bệnh đa xơ cứng.

Khám sức khỏe và thực hiện xét nghiệm có thể giúp bác sĩ xác định các nguyên nhân cụ thể để có kế hoạch điều trị phù hợp.

Xử lý tình trạng bị chèn dây thần kinh bả vai

Dấu hiệu bị chèn dây thần kinh bả vai thường có thể đến và đi một cách nhanh chóng mà không cần điều trị. Khi người bệnh trải qua các cơn đau dữ dội hoặc nghiêm trọng, người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp xử lý nhanh, chẳng hạn như:

• Chườm đá lên khu vực bả vai bị tổn thương trong 48 giờ sau khi cơn đau xuất hiện. Sau 48 giờ, người bệnh có thể tiến hành chườm ấm, đặc biệt là nhiệt ẩm để giảm viêm khớp và hạn chế cơn đau.
• Sử dụng gối ngủ hỗ trợ cổ để cải thiện cơn đau bả vai, đau vai gáy và hạn chế tình trạng hạn chế hoạt động ở cánh tay.
• Sử dụng thuốc chống viêm, giảm đau không kê đơn.

Khi các triệu chứng được cải thiện, người bệnh có thể tiến hành các biện pháp điều trị chuyên sâu hơn, bao gồm:

• Thực hiện tư thế ngủ thích hợp và tư thế đúng khi ngồi làm việc. Người bệnh có thể điều chỉnh độ cao của ghế, màn hình và bàn phím để giảm căng thẳng cho cột sống. Ngoài ra, hạn chế cúi đầu khi sử dụng điện thoại hoặc thiết bị điện tử để tránh gây áp lực lên cột sống cổ.
• Thường xuyên tập thể dục để giảm độ cứng khớp, duy trì cân nặng hợp lý và tránh gây áp lực lên cột sống.
• Xoa bóp, massage cổ, vai gáy để tăng cường lưu thông máu đến các khu vực bị viêm, điều này có thể hỗ trợ cải thiện tình trạng chèn dây thần kinh bả vai. Ngoài ra xoa bóp cũng có thể giảm căng cơ.

Đôi khi người bệnh có thể cần trao đổi với bác sĩ hoặc nhà vật lý trị liệu để được hướng dẫn cụ thể. Nhà vật lý trị liệu có thể đưa ra lời khuyên về các tư thế và các hoạt động phù hợp để ngăn ngừa tình trạng chèn dây thần kinh bả vai.

Điều trị tình trạng chèn ép dây thần kinh bả vai

Hầu hết các trường hợp bị chèn ép dây thần kinh bả vai có thể được cải thiện theo thời gian mà không cần điều trị. Tuy nhiên, bác sĩ có thể đề nghị các biện pháp điều trị nếu nghi ngờ các nguyên nhân nghiêm trọng hoặc không chèn dây thần kinh gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, người bệnh có thể áp dụng các biện pháp điều trị, bao gồm:

1. Điều trị không phẫu thuật

Các triệu chứng bị chèn ép dây thần kinh bả vai thường không nghiêm trọng và có thể được cải thiện bằng các biện pháp tự chăm sóc tại nhà. Cụ thể, người bệnh có thể tham khảo một số biện pháp tự chăm sóc, chẳng hạn như:

• Điều chỉnh tư thế: Đôi khi chỉ cần thay đổi tư thế ngồi hoặc đứng cũng có thể giảm đau và ngăn ngừa tình trạng chèn ép các dây thần kinh. Người bệnh cần chú ý giữ thẳng cột sống khi ngồi và đứng, ngoài ra tìm các vị trí cảm thấy thoái mái nhất và dành thời gian ở vị trí đó.
• Dành thời gian nghỉ ngơi: Nghỉ ngơi là cách tốt nhất để điều trị và cải thiện tình trạng bị chèn dây thần kinh. Ngoài ra, người bệnh cần tránh các hoạt động gây đau đớn, chẳng hạn như quần vợt, chơi gôn hoặc nhắn tin điện thoại. Sau khi cơn đau được cải thiện, người bệnh nên quay trở lại hoạt động để tránh cứng khớp và teo cơ.
• Chườm nóng: Chườm nóng có thể làm tăng lưu lượng máu để khu vực bị tổn thương và hỗ trợ quá trình điều trị tình trạng chèn ép dây thần kinh. Người bệnh có thể chườm nóng trong 10 – 15 phút mỗi lần để tránh gây tổn thương các mô.
• Sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn: Các loại thuốc, chẳng hạn như ibuprofen hoặc aspirin, có thể được sử dụng để cải thiện tình trạng chèn ép dây thần kinh. Tuy nhiên, người bệnh nên đọc kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng để tránh các tác dụng phụ không mong muốn.
• Vật lý trị liệu: Các bài tập vật lý trị liệu chẳng hạn như hướng dẫn người bệnh cách hoạt động an toàn và tư thế tối ưu để tránh chèn ép dây thần kinh, có thể được sử dụng như một phương pháp điều trị tình trạng chèn ép dây thần kinh bả vai. Người bệnh có thể thực hiện kéo căng vai theo hướng dẫn của bác sĩ điều trị để hạn chế tình trạng chèn dây thần kinh.
• Thuốc corticosteroid: Bác sĩ có thể đề nghị các loại thuốc corticosteroid để giảm đau do chèn dây thần kinh nghiêm trọng. Thuốc có thể được sử dụng thông qua đường tiêm hoặc đường uống trực tiếp vào cơ thể.

Đôi khi các triệu chứng chèn ép dây thần kinh bả vai có thể được cải thiện bằng cách biện pháp điều trị không phẫu thuật. Tuy nhiên, các cơn đau nghiêm trọng hoặc liên quan đến thoái hóa khớp, có thể trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian. Trong trường hợp này, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật để cải thiện các triệu chứng.

2. Phẫu thuật điều trị

Nếu các biện pháp điều trị bảo tồn không mang lại hiệu quả cải thiện tình trạng chèn dây dây thần kinh bả vai, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật. Trong hầu hết các trường hợp, phẫu thuật có thể bao gồm:

• Cắt bỏ và hợp nhất đốt sống cổ: Trong thủ thuật này, bác sĩ phẫu thuật tiến hành tiếp cận các xương ở cổ từ phía trước cổ. Sau đó bác sĩ tiến hành loại bỏ các đĩa đệm bị tổn thương và kết hợp các đốt sống gần kề lại với nhau.
• Thay thế đĩa đệm nhân tạo: Trong thủ thuật này, bác sĩ sẽ thay thế đĩa đệm bị hư hỏng bằng đĩa đệm nhân tạo làm từ sợi kim loại hoặc nhựa. Phẫu thuật này cũng được thực hiện từ phía trước cổ.
• Cắt đốt sống cổ sau: Trong thủ thuật này, bác sĩ rách 1 – 2 inch ở phía sau cổ và loại bỏ các phần ở cột sống chèn ép lên các dây thần kinh ở bả vai.
• Giải nén dây thần kinh: Bác sĩ phẫu thuật có thể giải phóng dây thần kinh ở khu vực cột sống cổ nếu thần kinh này bị chèn ép. Điều này có thể cải thiện các triệu chứng bị chèn ép dây thần kinh bả vai.

Sau khi phẫu thuật, người bệnh có thể mất vài tháng để phục hồi hoàn toàn chức năng thần kinh. Hầu hết mọi người có thể trở lại làm việc tại bàn làm việc trong vài tuần. Tuy nhiên các công việc cần hoạt động thể chất có thể cần ba đến bốn tháng để phục hồi. Bác sĩ phẫu thuật có thể hướng dẫn người bệnh các biện pháp chăm sóc và hỗ trợ phục hồi hiệu quả. Do đó, trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.

Phòng ngừa chèn dây thần kinh bả vai

Không phải tất cả các nguyên nhân gây chèn ép dây thần kinh bả vai đều có thể được phòng ngừa. Tuy nhiên người bệnh có thể hạn chế các nguy cơ mắc bệnh nếu:

• Duy trì cân nặng hợp lý và tư thế tốt;
• Thực hiện các bài tập kéo căng cơ bắp để giữ cho cơ bắp luôn khỏe mạnh và linh hoạt;
• Không ngồi, nằm hoặc giữa một tư thế quá lâu trong thời gian dài, điều này có thể dẫn đến chèn ép các dây thần kinh;
• Dành thời gian nghỉ ngơi và giải lao khỏi các hoạt động lặp lại thường xuyên, chẳng hạn như đánh máy vi tính. Ngoài ra, nếu có thể, người bệnh nên sử dụng các dụng cụ hỗ trợ cổ tay nếu làm việc với bàn phím và máy vi tính.

Nhiều người bệnh bị chèn dây thần kinh bả vai có thể hồi phục hoàn toàn sau các biện pháp điều trị tại nhà. Tuy nhiên các triệu chứng nghiêm trọng có thể cần được phẫu thuật để tránh các rủi ro liên quan. Do đó, nếu các cơn đau nghiêm trọng hoặc không được cải thiện sau vài ngày, người bệnh nên đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Thông tin thêm:

• Đau Dây Thần Kinh Vai Gáy Là Gì? Cách Điều Trị
• Hướng dẫn chữa đau vai gáy bằng lá lốt hiệu quả
• 10 bài tập chữa đau vai gáy hiệu quả – Nên tập mỗi ngày
• 10 cách chữa đau vai gáy bằng thuốc nam hiệu quả nhất