Viêm Khớp Mắt Cá Chân

Viêm khớp mắt cá chân có thể gây đau đớn, sưng tấy, dẫn đến hạn chế cử động, mất chức năng khớp và biến dạng ở các khớp bị ảnh hưởng. Đây là một bệnh lý tương đối phổ biến và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, do đó người bệnh cần có kế hoạch quản lý các triệu chứng phù hợp.

Các loại viêm khớp mắt cá chân

Viêm khớp là thuật ngữ chỉ nhóm hơn 100 bệnh lý liên quan đến tình trạng đau đớn, sưng tấy, cứng khớp và viêm bên trong hoàn xung quanh khớp. Viêm khớp có thể là cấp tính hoặc mãn tính, nếu không được xử lý phù hợp có thể hạn chế cử động khớp và mất chức năng khớp.

Khớp mắt cá chân ít bị ảnh hưởng bởi viêm khớp so với các khớp khác. Tuy nhiên có một số loại viêm khớp tác động đến cổ chân, chẳng hạn như:

• Viêm xương khớp (OA) là tình trạng xảy ra khi các sụn đệm ở các khớp bị mòn dần, thường xảy ra khi cơ thể lão hóa. Mặc dù không phổ biến, tuy nhiên viêm xương khớp có thể ảnh hưởng đến mắt cá chân, dẫn đến đau đớn cổ chân, cứng khớp, mất tính linh hoạt và sưng tấy.
• Viêm khớp dạng thấp là một dạng viêm khớp nghiêm trọng có thể tấn công các khớp trong cơ thể, bao gồm khớp mắt cá chân. Tình trạng này thường xảy ra ở hai bên cơ thể.
• Bệnh gout xảy ra khi axit uric tích tụ trong cơ thể từ chế độ ăn uống. Tình trạng này thường xảy ra ở ngón chân cái, do vị trí này cách xa tim nhất. Tuy nhiên, đôi khi bệnh gout cũng ảnh hưởng đến cổ chân và gây viêm khớp mắt cá chân.
• Viêm khớp vẩy nến có thể xảy ra ở một hoặc nhiều khớp, bao gồm khớp mắt cá chân và các ngón chân.
• Viêm khớp sau chấn thương xảy ra sau khi chấn thương ở cổ chân, thậm chí là sau chấn thương rất nhiều năm, chẳng hạn như bong gân, gãy xương hoặc trật khớp mắt cá chân đều có thể làm hỏng sụn và gây viêm khớp.
• Viêm khớp phản ứng là một dạng viêm khớp mãn tính xảy ra khi nhiễm trùng hệ thống tiết niệu, sinh dục hoặc đường tiêu hóa. Khớp mắt cá chân, đầu gối và khớp bàn chân thường là những khớp đầu tiên bị ảnh hưởng bởi viêm khớp phản ứng.

Dấu hiệu nhận biết viêm khớp mắt cá chân

Đau đớn xung quanh khớp là dấu hiệu phổ biến nhất của tình trạng viêm khớp mắt cá chân. Các triệu chứng phổ biến khác có thể bao gồm:

• Cứng khớp mắt cá chân
• Sưng xung quanh khớp
• Có các gai xương dẫn đến tình trạng sần sùi xung quanh khớp
• Khớp bị biến dạng
• Khớp không ổn định hoặc phát ra những âm thanh nhỏ

Đôi khi viêm khớp mắt cá chân có thể gây kích thích các dây thần kinh xung quanh khớp, gây ngứa ran, tê ở bàn chân và các ngón chân, mặc dù tình trạng này thường không phổ biến.

Nguyên nhân gây viêm khớp mắt cá chân

Có nhiều nguyên nhân khác nhau có thể dẫn đến viêm khớp mắt cá chân, bao gồm nhiễm trùng, chấn thương hoặc di truyền. Cụ thể các nguyên nhân bao gồm:

• Chấn thương: Chấn thương cổ chân, chẳng hạn như gãy xương, là nguyên nhân phổ biến nhất của viêm khớp. Các chấn thương có thể dẫn đến hư hỏng thận và làm tăng nguy cơ viêm xương khớp.
• Hoại tử xương: Khi khớp mắt cá chân bị tổn thương có thể dẫn đến hoại tử xương và gây viêm khớp.
• Bệnh thấp khớp: Các bệnh thấp khớp gây tổn thương sụn và dẫn đến viêm khớp theo thời gian.
• Nhiễm trùng khớp: Nhiễm trùng sẽ gây tổn thương tế bào sụn, là một nguyên nhân gây viêm khớp mắt cá chân tương đối phổ biến. Vì các tế bào sụn không thể tái phát triển, do đó tổn thương do nhiễm trùng có thể tồn tại vĩnh viễn.
• Béo phì: Trọng lượng cơ thể quá mức có thể dẫn đến viêm khớp mắt cá chân. Những người thừa cân, béo phì thường chịu nhiều trọng lượng hơn ở hông, đầu gối và mắt cá chân, do đó có xu hướng viêm khớp mắt cá chân cao hơn những người khác.
• Di truyền: Mặc dù cơ chế di truyền liên quan đến viêm khớp là không rõ ràng, tuy nhiên xu hướng di truyền có thể làm khớp mòn nhanh hơn những người khác.

Viêm khớp mắt cá chân có nguy hiểm không?

Hầu hết các trường hợp viêm khớp mắt cá chân không nghiêm trọng và không gây đe dọa đến tính mạng của người bệnh. Tuy nhiên nếu không điều trị, bệnh có thể dẫn đến một số nguy cơ, chẳng hạn như:

• Suy giảm chức năng vận động: Tình trạng đau khớp mắt cá chân có thể ảnh hưởng đến khả năng vận động và di chuyển nói chung của người bệnh. Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể gây mất khả năng vận động hoàn toàn.
• Mệt mỏi mãn tính: Đau đớn có thể dẫn đến chán ăn, khó ngủ và tinh thần uể oải. Bên cạnh đó, lo lắng về tình trạng bệnh cũng có thể khiến người bệnh thường xuyên rơi vào tình trạng mệt mỏi, căng thẳng, stress và làm mất chất lượng cuộc sống.
• Gây biến dạng khớp: Nếu tình trạng viêm khớp mắt cá chân kéo dài và không được điều trị phù hợp, có thể dẫn đến biến dạng khớp. Trong giai đoạn này, việc di chuyển là rất khó khăn và làm tăng nguy cơ teo cơ, bại liệt.

Chẩn đoán viêm khớp mắt cá chân như thế nào?

Nếu nghi ngờ viêm khớp mắt cá chân, bác sĩ có thể kiểm tra bệnh sử để xác định chẩn đoán. Bác sĩ có thể hỏi về vị trí cũng như mức độ nghiêm trọng của cơn đau cũng như cơn đau ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống của người bệnh.

Sau đó bác sĩ có thể kiểm tra mắt cá chân để xác định các dấu hiệu viêm khớp, chẳng hạn như sưng và đau khớp. Các xét nghiệm khác có thể được thực hiện, chẳng hạn như:

• Xét nghiệm máu để đo tình trạng viêm trong cơ thể và các kháng thể để loại trừ tình trạng viêm khớp.
• Xét nghiệm dịch khớp để xác định tinh thể axit uric nếu nghi ngờ bệnh gout.
• Các xét nghiệm hình ảnh chẳng hạn như X – quang, CT hoặc MRI có thể được thực hiện để xác định mức độ tổn thương khớp.

Điều trị viêm khớp mắt cá chân như thế nào?

Hiện tại không có thuốc điều trị viêm khớp mắt cá chân. Tuy nhiên có nhiều biện pháp điều trị có thể giảm đau và hỗ trợ phục hồi chức năng. Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, các biện pháp điều trị có thể bao gồm:

1. Điều trị không dùng thuốc

Thay đổi lối sống là một phần quan trọng trong việc điều trị viêm khớp ở mắt cá chân. Người bệnh có thể tham khảo một số biện pháp chăm sóc và điều trị tại nhà như:

• Chườm nóng hoặc lạnh: Chườm lạnh có thể làm tê các khu vực bị ảnh hưởng, giúp giảm viêm và cải thiện cơn đau khớp hiệu quả. Trong khi đó, chườm nóng có thể giúp thư giãn, làm dịu mắt cá chân bị cứng và ngăn ngừa cơn đau trở nên nghiêm trọng hơn.
• Tập thể dục: Thực hiện các bài tập nhẹ nhàng không gây căng thẳng cho mắt cá chân, chẳng hạn như đi bộ hoặc đi xe đạp có thể cải thiện cơn đau cũng như tăng tính linh hoạt cho khớp. Người bệnh nên hạn chế các hoạt động mạnh, chẳng hạn như quần vợt, chạy bộ hoặc các môn tiếp xúc như bóng đá và kickboxing.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Điều quan trọng là kiểm soát cân nặng để tránh gây áp lực lên cổ chân và giúp phục hồi chức năng ở cổ chân. Giảm cân bằng cách thường xuyên tập các bài tập aerobic và thực hiện chế độ ăn uống phù hợp để tránh gây ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.
• Chọn giày phù hợp: Sử dụng đệm lót giày ở gót chân có thể giảm tác động lên mắt cá chân và giúp giảm đau.
• Vật lý trị liệu: Có một số bài tập vật lý trị liệu có thể tăng sự linh hoạt, phạm vi chuyển động, đồng thời củng cố các cơ ở mắt cá chân. Một nhà vật lý trị liệu có thể đề nghị một số bài tập, chẳng hạn như bài tập tăng cường chuyển động và cải thiện sức mạnh mắt cá chân, phù hợp với từng tình trạng cụ thể.
• Thực hiện chế độ ăn uống phù hợp: Những người bị viêm khớp nên tránh sử dụng thực phẩm chế biến sẵn và thực phẩm nhiều đường, đặc biệt là ở người bệnh gout. Thường xuyên bổ sung rau xanh và trái cây tươi có thể hỗ trợ giảm đau hiệu quả.
• Sử dụng thiết bị hỗ trợ: Trong một số trường hợp, người bệnh có thể sử dụng gậy hoặc khung tập đi để giảm căng thẳng cho khớp, cải thiện khả năng vận động và tăng sự ổn định khớp. Tuy nhiên việc sử dụng dụng cụ hỗ trợ cần thận trọng để tránh làm sai dáng đi, gây ra các vấn đề về khớp háng cũng như gây đau khớp gối. Do đó, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.

2. Điều trị dùng thuốc

Các loại thuốc điều trị đau nhức xương khớp là một phần quan trọng trong kế hoạch điều trị viêm khớp mắt cá chân. Sử dụng thuốc đúng cách có thể làm chậm quá trình mất xương, giảm viêm và giảm đau. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc như:

• Thuốc chống viêm không steroid: Các loại thuốc không kê đơn chẳng hạn như ibuprofen, naproxen và các loại NSAID theo toa có thể giúp giảm đau và sưng khớp. Nhiều loại NSAID có thể sử dụng mà không cần kê đơn, tuy nhiên người bệnh cần chú ý đến liều lượng sử dụng cũng như các tác dụng phụ để tránh các rủi ro không mong muốn.
• Corticosteroid đường uống: Những loại thuốc này có tác dụng ngăn ngừa tình trạng viêm và thường được sử dụng để kiểm soát các đợt bùng phát trong bệnh viêm khớp dạng thấp và bệnh gout. Tuy nhiên, tốt nhất nên sử dụng corticosteroid với liều lượng thấp nhất trong thời gian ngắn, vì các loại thuốc này có thể gây ra một loạt các tác dụng phụ nghiêm trọng, bao gồm loãng xương và lượng đường trong máu cao.
• Tiêm steroid: Trong một số trường hợp, tiêm steroid vào khớp mắt cá chân có thể giúp giảm viêm và giảm đau tạm thời. Tuy nhiên tiêm steroid thường xuyên có thể gây hỏng sụn và yếu xương. Thông thường, bác sĩ có thể đề nghị người bệnh tiêm 2 – 3 mũi steroid để cải thiện các triệu chứng.
• Thuốc giảm đau: Có nhiều loại thuốc giảm đau, chẳng hạn như acetaminophen có thể giúp giảm đau, đặc biệt là ở người bệnh không thể sử dụng NSAID do vấn đề dạ dày hoặc dị ứng.
• Kem bôi ngoài da: Các loại thuốc kháng viêm và giảm đau ngoài da, chẳng hạn như salonpas, có thể giảm đau tại chỗ cũng như giúp cải thiện khả năng vận động.
• Thuốc điều trị bệnh gout: Có một số loại thuốc điều trị bệnh gout có thể giúp ngăn ngừa các cơn đau và viêm khớp trong tương lai. Các loại thuốc giảm đau và NSAID cũng có thể được chỉ định để ngăn ngừa một cơn gout cấp tính.
• Thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm (DMARDs): Các loại thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm bao gồm các loại thuốc điều chỉnh hệ thống miễn dịch thông thường, chẳng hạn như methotrexate, thuốc sinh học, thuốc nhắm mục tiêu, hoạt động chậm để thay đổi quá trình viêm trong cơ thể. Các loại thuốc này được sử dụng để điều trị viêm khớp dạng thấp và viêm khớp vẩy nến.

3. Phẫu thuật

Phẫu thuật viêm khớp mắt cá chân không phổ biến, tuy nhiên bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật nếu các triệu chứng nghiêm trọng và gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Các loại phẫu thuật phổ biến bao gồm:

• Nội soi khớp mắt cá chân: Nội soi có thể làm sạch các mảnh xương nhỏ của khớp bị gãy theo thời gian, giảm đau và cải thiện phạm vi chuyển động. Phẫu thuật nội soi mang lại hiệu quả rất tốt trong giai đoạn đầu của bệnh. Tuy nhiên trong giai đoạn sau, khi một lượng sụn lớn đã bị hao mòn, thủ thuật này thường không mang lại hiệu quả cao.
• Phẫu thuật hợp nhất mắt cá chân: Phẫu thuật này được sử dụng trong trường hợp viêm khớp mắt cá chân giai đoạn cuối. Quy trình này làm giảm chuyển động của phần khớp, sụn bị mòn, do đó mang lại hiệu quả giảm đau. Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật này cho người bệnh mất nhiều sụn, dây chằng yếu và mật độ xương thấp.
• Thay toàn bộ mắt cá chân: Trong thủ thuật này, sụn và xương bị hư hỏng sẽ được thay thế bằng khớp kim loại hoặc nhựa để phục hồi chức năng của khớp. Tuy nhiên, phẫu thuật này đi kèm với một số rủi ro, bao gồm phẫu thuật thất bại, nhiễm trùng khớp hoặc khả năng nâng đỡ kém gây ảnh hưởng đến tính linh hoạt của cổ chân.

Phòng ngừa viêm khớp mắt cá chân

Mặc dù viêm khớp có thể xảy ra do quá trình lão hóa tự nhiên, tuy nhiên thay đổi lối sống và có cách chăm sóc xương khớp phù hợp có thể góp phần phòng ngừa tình trạng viêm khớp.

Một số biện pháp giúp tăng cường sức khỏe hệ xương và phòng ngừa viêm khớp bao gồm:

• Thay đổi giày phù hợp với kích cỡ bàn chân. Nếu đôi giày cảm thấy khó chịu hoặc đau đớn, người bệnh nên thay đổi giày ngay lập tức.
• Phòng ngừa bệnh gout bằng cách thay đổi chế độ ăn uống, tập luyện thể dục phù hợp và trao đổi với bác sĩ chuyên môn nếu các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn.
• Tránh tập thể dục trên nền bê tông cứng, điều này có thể làm tăng nguy cơ hao mòn sụn khớp và tổn thương các dây chằng. Hãy tập thể dục ở các bề mặt mềm hơn, chẳng hạn như sân cỏ, bãi đất trống hoặc các phòng tập có sàn cao su.
• Kéo căng cơ mỗi ngày giúp thư giãn gân kheo, bắp chân, vòm bàn chân, cổ chân và gót chân hiệu quả. Căng cơ cũng có thể ngăn ngừa các chấn thương và hạn chế tình trạng đau nhức xương khớp.
• Tập yoga có thể kéo giãn toàn thân, tăng cường sức mạnh cho các khớp và hỗ trợ điều trị viêm khớp.

Viêm khớp cổ chân có thể làm hỏng lớp sụn bảo vệ bề mặt khớp, tạo ma sát giữa các xương và gây đau đớn ở cổ chân. Viêm khớp cũng có thể dẫn đến sưng tấy, cứng khớp và đi lại khó khăn. Người bệnh cũng có thể gặp khó khăn đi đứng lên từ vị trí ngồi hoặc di chuyển vào buổi sáng.

Nếu không được điều trị phù hợp, viêm khớp mắt cá chân có thể dẫn đến nhiều rủi ro không mong muốn, bao gồm mất chức năng hoặc biến dạng khớp. Do đó, điều quan trọng là đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Tham khảo thêm:

• Trật Mắt Cá Chân Là Gì? Cách Xử Lý, Điều Trị Nhanh Khỏi
• Lật Sơ Mi Cổ Chân Là Gì? Bao Lâu Khỏi? Cách Điều Trị