Ung Thư Dạ Dày Di Căn Xương

Ung thư dạ dày di căn xương làm khởi phát đồng thời những biểu hiện nghiêm trọng ở dạ dày, toàn thân và xương ảnh hưởng. Trong đó đau xương dữ dội, xương yếu và dễ gãy là những đặc trưng của di căn xương. Mặc dù không thể chữa khỏi nhưng các phương pháp có thể kéo dài thời gian sống.

Ung thư dạ dày di căn xương là gì?

Ung thư dạ dày di căn xương là một loại di căn ung thư, trong đó tế bào ung thư phát triển ở dạ dày, hình thành khối u nguyên phát và di chuyển đến tổ chức xương. Điều này làm mất nguồn máu nuôi dưỡng xương chắc khỏe, cấu trúc xương bị tổn hại, xương yếu và đau đớn.

Ung thư dạ dày xảy ra khi những tế bào trong dạ dày phát triển bất thường dẫn đến sự hình thành của khối u ác tính. Trong giai đoạn phát triển, tế bào ung thư xâm lấn mô lân cận và di căn đến nhiều cơ quan khác. Khi di căn xương, bệnh nhân đã bị ung thư dạ dày giai đoạn cuối.

Xương là vị trí di căn phổ biến của ung thư nội tạng, trong đó có ung thư dạ dày. Hầu hết trường hợp đều có triệu chứng tiêu hóa trước đó. Tuy nhiên một số bệnh nhân không có các rối loạn tiêu hóa cho đến khi phát hiện khối u trong xương. Những trường hợp này được báo cáo đau xương dai dẳng trong nhiều tháng.

Triệu chứng của ung thư dạ dày di căn xương

Khi tế bào ung thư di căn đến xương, người bệnh sẽ có những triệu chứng sau:

Triệu chứng ở xương

• Đau xương
  • Đau dữ dội và kéo dài, khó kiểm soát bằng thuốc
  • Đau ngay cả khi nghỉ ngơi
  • Cơn đau tăng dần mức độ theo thời gian
  • Ảnh hưởng đến khả năng vận động
• Xương yếu và dễ gãy
• Gãy xương ngay cả khi có va chạm rất nhẹ
• Nếu khối u chèn ép cột sống:
  • Tê bì hoặc có cảm giác châm chích
  • Yếu chi
  • Mất khả năng kiểm soát ruột và bàng quang
• Tăng nồng độ canxi huyết. Biểu hiện gồm mệt mỏi, buồn nôn, nôn, mất cảm giác thèm ăn, thường xuyên khát, táo bón…

Triệu chứng ở hệ tiêu hóa

• Sút cân
• Thiếu máu
• Đau bụng thường xuyên, đau dữ dội và kéo dài
• Trướng bụng
• Cơ thể mệt mỏi và suy nhược
• Chán ăn
• Ậm ạch khó tiêu
• Buồn nôn và nôn
• Đi ngoài phân đen
• Sờ thấy u ở bụng

Cơ chế bệnh sinh

Ung thư dạ dày di căn xương xảy ra khi bệnh ung thư dạ dày đã phát triển đến giai đoạn cuối của bệnh. Trong giai đoạn 4, khối u nguyên phát phát triển và xâm lấn, những tế bào ung thư di căn xa đến các cơ quan, thường bao gồm xương, gan, phổi, đại tràng…

Khi di chuyển đến xương, những tế bào ung thư khu trú và được nuôi dưỡng. Sau một thời gian, quá trình hủy xương lan rộng, khối u thứ phát hình thành trên xương bị ảnh hưởng. Trong giai đoạn này, những mạch máu mới cũng hình thành. Chúng cung cấp chất dinh dưỡng giúp khối u thứ phát gia tăng kích thước.

Những biến chứng của ung thư dạ dày di căn xương

Ung thư dạ dày di căn xương thường gây ra những biến chứng sau:

• Gãy xương bệnh lý
• Ung thư di căn đa ổ
• Tử vong sớm

Trên thực tế, không thể điều trị khỏi ung thư dạ dày di căn. Tuy nhiên những phương pháp có thể giúp giảm nhẹ triệu chứng ở các vùng bị ảnh hưởng, ngăn biến chứng. Từ đó cải thiện đời sống và thời gian sống cho bệnh nhân.

Chính vì thế mà người bệnh cần sớm thăm khám và tuân thủ phác đồ điều trị ung thư di căn xương của bác sĩ.

Ung thư dạ dày di căn xương sống được bao lâu?

Những trường hợp ung thư dạ dày khu trú (chưa di căn) có tiên lượng tốt nếu phát hiện sớm và điều trị tích cực. Tỷ lệ sống trên 5 năm giảm dần ở những trường hợp phát hiện muộn và đã di căn đến cơ quan khác.

Tỷ lệ sống trên 5 năm theo từng giai đoạn:

• Giai đoạn 1: 57 – 71%
• Giai đoạn 2: 33 – 46%
• Giai đoạn 3: 14 – 20%
• Giai đoạn 4: 4%

Kết quả thống kê cho thấy, 11 tháng là khoảng thời gian trung bình từ khi chẩn đoán ung thư dạ dày đến ung thư di căn xương. Thời gian sống trung bình sau di căn xương là 5 tháng.

Thời gian sống của bệnh nhân còn phụ thuộc vào những yếu tố sau:

• Tuổi tác
• Tình trạng hiện tại của bệnh nhân
• Sức khỏe tổng thể
• Số lượng xương bị ảnh hưởng
• Mức độ tổn thương xương
• Tốc độ và khả năng di căn của khối u nguyên phát
• Khả năng đáp ứng với phác đồ điều trị.

Chẩn đoán ung thư dạ dày di căn xương như thế nào?

Thông thường, ung thư dạ dày di căn xương có thể được phát hiện bằng cách kiểm tra bệnh sử, thời gian bị ung thư, phương pháp điều trị trước đó và những triệu chứng hiện tại.

Tuy nhiên nếu di căn xương không rõ nguồn gốc, bác sĩ tiến hành:

• Kiểm tra sức khỏe chi tiết và bệnh sử
• Chụp X-quang
• Xét nghiệm huyết học
• Kiểm tra mô bệnh học để xác định bất thường.

Để để xác định chẩn đoán, các xét nghiệm hình ảnh sẽ được chỉ định. Điều này cũng mang đến lợi ích trong việc đánh giá mức độ nghiêm trọng.

Một số xét nghiệm hình ảnh thường được chỉ định gồm:

• Chụp X-quang: Kiểm tra tổn thương xương, khối u và khả năng gãy xương.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT): Xác định những tổn thương tiềm ẩn hoặc không rõ ràng sau khi X-quang đơn thuần.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Quan sát, xác định vị trí và kích kích thước của khối u. Đồng thời xác định toàn bộ xương và mô mềm đang bị ảnh hưởng, giai đoạn ung thư nguyên phát và khả năng lây lan của ung thư.
• Xạ hình xương: Sử dụng hình ảnh hạt nhân xác định vị trí của các xương bị ảnh hưởng. Đồng thời đánh giá mức độ tổn thương và xác định hướng điều trị thích hợp.
• Sinh thiết: Dùng kim mảnh và dài lấy một mẫu bệnh phẩm từ xương bị ảnh hưởng (dưới hướng dẫn của CT). Sau đó mẫu bệnh phẩm được phân tích trong phòng thí nghiệm để xác định tế bào có phải ác tính hay không.

Dựa trên kết quả chẩn đoán, phác đồ điều trị ung thư dạ dày di căn xương sẽ được thiết lập. Người bệnh cần điều trị sớm và tuân thủ để mang đến lợi ích cao nhất.

Điều trị ung thư dạ dày di căn xương

Không thể chữa khỏi ung thư dạ dày di căn xương. Vì thế bệnh nhân điều trị giảm nhẹ để giảm triệu chứng và biến chứng do ung thư. Một số phương pháp còn giúp kéo dài thời gian sống với chất lượng đời sống cao nhất.

Những phương pháp điều trị được chỉ định dựa vào:

• Khả năng đáp ứng của bệnh nhân
• Tình trạng sức khỏe và độ tuổi
• Mức độ nghiêm trọng (số lượng xương ảnh hưởng, kích thước khối u, vị trí của khối u nguyên phát…)

Những chỉ định cho bệnh nhân bị ung thư dạ dày di căn xương:

1. Phẫu thuật

Phẫu thuật trong giai đoạn muộn nhằm vào mục đích:

• Ổn định và tăng độ vững chắc cho xương ảnh hưởng
• Giảm nguy cơ gãy xương trong tương lai hoặc điều trị gãy xương
• Hạn chế tình trạng tắc nghẽn ở dạ dày và ruột, giảm bớt các triệu chứng và hạn chế tình trạng xuất huyết do khối u.

Các lựa chọn phẫu thuật:

• Bơm xi măng xương
• Cố định xương gãy bằng thiết bị kim loại như vít, đinh, dây, tấm kim loại…
• Thay khớp
• Thông tắc nghẽn cho dạ dày và ruột

Trong nhiều trường hợp, những mô bị di căn được phẫu thuật cắt bỏ để giảm sự lây lan. Sau phẫu thuật, người bệnh sẽ được áp dụng các phương pháp điều trị khác (như hóa trị liệu hoặc xạ trị) để tiêu diệt tế bào ung thư.

2. Hóa trị liệu

Hóa trị liệu được dùng trong điều trị ung thư dạ dày di căn nhiều xương hoặc nhiều cơ quan. Đây là một nhóm các thuốc có khả năng tiêu diệt tế bào ung thư. Thông thường, thuốc được dùng ở dạng tiêm truyền tĩnh mạch nhưng cũng có thể ở dạng viên uống.

Khi hóa trị liệu, thuốc di chuyển khắp cơ thể và tiêu diệt tế bào ung thư. Điều này giúp ngăn ngừa/ làm chậm quá trình phát triển của ung thư di căn. Hóa trị liệu thường gây buồn nôn, nôn, rụng tóc… Vì thế những loại thuốc chống buồn nôn sẽ được sử dụng đồng thời.

3. Xạ trị

Bệnh nhân bị ung thư dạ dày di căn xương được xạ trị để giảm nhẹ triệu chứng và ngăn bệnh tiến triển. Phương pháp này sử dụng thuốc phóng xạ hoặc tia bức xạ tiêu diệt tế bào ung thư và giảm đau. Từ đó cải thiện sức khỏe chung và kéo dài thời gian sống cho người bệnh.

• Xạ trị trong: Thuốc phóng xạ (thuốc có nguyên tố phóng xạ) được tiêm vào cơ thể với liều lượng thích hợp. Thuốc này di chuyển đến xương tổn thương và giải phóng bức xạ tiêu diệt tế bào ung thư. Từ đó ngăn di căn xương phát triển, giảm đau và kéo dài thời gian sống cho người bệnh. Xạ trị trong đặc biệt phù hợp với di căn nhiều xương.
• Xạ trị bên ngoài: Xạ trị ngoài dùng tia năng lượng cao (tia X hoặc proton) tác động vào một số khu vực cụ thể trên cơ thể. Tia năng lượng cao giúp tiêu diệt tế bào ung thư, làm chậm quá trình phát triển ung thư di căn. Đồng thời giảm đau và tăng thời gian sống của người bệnh. Khi xạ trị, một cổ máy sẽ di chuyển xung quanh cơ thể, đồng thời hướng những chùm tia bức xạ đến xương tổn thương.

4. Dùng thuốc giảm đau

Ung thư dạ dày di căn xương gây đau nhức nghiêm trọng. Chính vì thế các thuốc giảm đau cần được sử dụng để giảm nhẹ tình trạng.

Dựa trên mức độ nghiêm trọng, những loại thuốc dưới đây có thể được dùng kết hợp hoặc riêng lẻ:

• Paracetamol: Paracetamol được sử dụng phổ biến cho những đợt đau xương do ung thư. Thuốc mang đến hiệu quả cao cho trường hợp đau nhẹ và vừa.
• Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID): Những trường hợp đau vừa có thể được dùng một loại NSAID, chẳng hạn như Ibuprofen, Diclofenac. Nhóm thuốc này có khả năng giảm đau và kháng viêm.
• Thuốc chống trầm cảm ba vòng: Nếu đau và căng thẳng quá mức, Amitriptyline hoặc một loại thuốc chống trầm cảm khác sẽ được chỉ định. Thuốc có tác dụng điều trị các triệu chứng của trầm cảm, giảm lo lắng và làm dịu cơn đau.
• Paracetamol + Tramadol: Kết hợp Paracetamol và Tramadol cho những trường hợp đau vừa đến nặng. Paracetamol giúp tăng hiệu quả điều trị của Tramadol và giảm lượng opioid đưa vào cơ thể.
• Thuốc giảm đau nhóm opioid: Opioid là nhóm thuốc giảm đau gây nghiện, có tác dụng trị đau cho trường hợp nặng, đau sâu và đau do ung thư. Dựa trên tình trạng, Morphin hoặc Codein có thể được sử dụng. Opioid được dùng ở liều thấp nhất có tác dụng để hạn chế tác dụng phụ.

5. Dùng thuốc Bisphosphonates

Để ngăn ngừa gãy xương bệnh lý, Bisphosphonates có thể được sử dụng. Thuốc có tác dụng ức chế hoặc làm chậm quá trình hủy xương, ngăn gãy và tổn thương xương thêm.

Zoledronic acid 4mg là một trong các Bisphosphonates được sử dụng phổ biến. Thuốc này thường được dùng ở liều 4mg/ lần/ tháng, pha truyền tĩnh mạch.

6. Phương pháp điều trị khác

Trong phác đồ điều trị ung thư dạ dày di căn xương, những phương pháp dưới đây cũng có thể được sử dụng:

• Làm nóng/ đông lạnh tế bào ung thư

Phương pháp này phù hợp với bệnh nhân có một hoặc hai ổ nguyên phát.

• • Làm nóng tế bào ung thư: Bác sĩ dùng kim chứa đầu dò điện chọc qua da để tiếp cận khối u. Một dòng điện đi qua đầu dò làm nóng và tiêu diệt tế bào ung thư. Điều này được lặp lại nhiều lần để tăng hiệu quả.
  • Đông lạnh tế bào ung thư: Làm lạnh tế bào ung thư bằng nhiệt độ thấp. Lặp lại nhiều lần để tăng hiệu quả.
• Tiêm cồn vào khối u

Di căn xương có thể được kiểm soát bằng cách tiêm cồn vào khối u. Một số nghiên cứu cho thấy, cồn nguyên chất có thể làm chết khối u.

• Siêu âm tập trung có hướng dẫn MRI

Bức xạ có thể không mang đến hiệu quả cho một số trường hợp ung thư dạ dày di căn xương. Vì thế siêu âm tập trung có hướng dẫn MRI được xem xét sử dụng. Phương pháp này phá hủy các đầu dây thần kinh bằng năng lượng siêu âm, dưới hướng dẫn của MRI. Từ đó ngăn truyền cảm giác đau.

Sống chung với ung thư dạ dày di căn xương

Ung thư dạ dày di căn xương không được điều trị khỏi. Vì thế các biện pháp chăm sóc và thay đổi lối sống cần được áp dụng. Điều này giúp hỗ trợ điều trị ung thư di căn, giảm nhẹ triệu chứng. Đồng thời tăng chất lượng đời sống.

• Nghỉ ngơi đầy đủ: Ung thư dạ dày di căn xương và quá trình điều trị khiến người bệnh mệt mỏi và suy nhược. Vì thế cần dành nhiều thời gian nghỉ ngơi để cơ thể hồi phục, những tổn thương bên trong lành lại.
• Dùng nạng khi di chuyển: Bác sĩ có thể yêu cầu dùng nạng, khung tập đi hoặc dùng gậy khi di chuyển. Điều này giúp giảm trọng lượng đặt lên chân bị thương. Từ đó hạn chế đau và gãy xương ở người có xương quá yếu.
• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học: Bệnh nhân bị ung thư dạ dày di căn xương nên ăn nhiều ngũ cốc, trái cây tươi, rau xanh, củ quả, các loại hạt, đậu… Bởi đây đều là những loại thực phẩm chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa. Việc bổ sung đầy đủ có thể giúp cải thiện sức đề kháng, sức khỏe tổng thể và khả năng chống ung thư.
• Vật lý trị liệu: Di căn xương khiến xương yếu và dễ gãy. Tuy nhiên người bệnh có thể vật lý trị liệu với những bài tập nhẹ nhàng và phù hợp. Điều này giúp tăng cường sức khỏe, cải thiện khả năng vận động và sự dẻo dai cho bệnh nhân
• Điều chỉnh tâm trạng: Trong quá trình điều trị ung thư, người bệnh được khuyên giữ tâm trạng thoải mái, vui vẻ và lạc quan, tránh lo lắng hoặc căng thẳng quá mức. Điều này góp phần đẩy lùi bệnh, hạn chế đau và cải thiện tình trạng tổng thể. Nghỉ ngơi đầy đủ, thường xuyên trò chuyện, vận động nhẹ nhàng, thực hiện các hoạt động ưa thích… là những cách giúp duy trì tâm trạng tốt nhất. Trao đổi với bác sĩ nếu không thể kiểm soát căng thẳng.
• Vận động nhẹ nhàng: Người bệnh nên vận động nhẹ nhàng (như đi bộ) để thư giãn, duy trì khả năng vận động và cải thiện sức khỏe tổng thể.
• Chia sẻ cảm xúc: Nên thường xuyên trò chuyện, trao đổi với người thân về cảm xúc hiện tại để được hỗ trợ. Áp dụng tốt những biện pháp giảm nhẹ nếu bị đau quá mức.

Phòng ngừa ung thư dạ dày di căn xương

Phát hiện và điều trị sớm ung thư dạ dày giai đoạn đầu có thể ngăn ngừa di căn xương và tăng khả năng điều trị khỏi bệnh. Chính vì thế người bệnh nên kiểm tra định kỳ và điều trị tích cực theo chỉ định của bác sĩ.

Ngoài ra nên lưu ý thêm những điều dưới đây:

• Nghỉ ngơi hợp lý và ăn uống đầy đủ dinh dưỡng để nâng cao sức đề kháng và sức khỏe tổng thể, tăng khả năng phục hồi hoàn toàn.
• Tránh sử dụng rượu bia, thuốc lá và những chất kích thích khác.
• Giữ tinh thần lạc quan và vui vẻ, áp dụng các biện pháp hạn chế căng thẳng.
• Tập thể dục đều đặn để nâng cao thể trạng, hệ miễn dịch và khả năng chống ung thư.
• Sau điều trị ung thư dạ dày, cần tái khám và điều trị tiếp tục (nếu cần thiết). Bệnh nhân tái khám sớm hơn nếu có dấu hiệu bất thường. Việc kịp thời xử lý có thể ngăn di căn xương.

Thời gian sống ở bệnh ung thư dạ dày di căn xương rất ngắn, dao động từ vài tháng đến 1 năm. Để kéo dài thời gian sống, những phương pháp điều trị cần được áp dụng sớm và tích cực theo chỉ định của bác sĩ. Thông báo với bác sĩ nếu không đáp ứng tốt với điều trị.

Tham khảo thêm:

• Ung Thư Gan Di Căn Xương Và Những Thông Tin Nên Biết
• Ung Thư Đại Tràng Di Căn Xương: Triệu Chứng Và Chữa Trị
• Phác Đồ Điều Trị Ung Thư Di Căn Xương Chuẩn Của Bộ Y Tế