Tràn Dịch Khớp Háng

Tràn dịch khớp háng là tình trạng tăng dịch trong khớp háng. Điều này khiến khớp ảnh hưởng sưng tấy, đỏ, sờ thấy mềm, ấm nóng, đau nhức âm ỉ. Ngoài ra lượng nước tích tụ ở khớp háng có thể khiến bệnh nhân khó mở rộng hoàn toàn, khó đi lại hoặc thực hiện những hoạt động thường ngày.

Tràn dịch khớp háng là gì?

Tràn dịch khớp háng là thuật ngữ y tế chỉ tình trạng tăng bất thường lượng dịch trong khớp háng. Tình trạng này thường liên quan đến chấn thương lặp đi lại, viêm khớp, viêm bao hoạt dịch, gãy xương hoặc sự phát triển của một khối u.

Thông thường mỗi ổ khớp đều có một lượng dịch nhất định. Nó hoạt động như một chất bôi trôi trơn, giúp các khớp chuyển động linh hoạt hơn. Đồng thời hỗ trợ giảm ma sát giữa các xương khi cử động, cung cấp thành phần nuôi dưỡng sụn.

Tuy nhiên chấn thương, nhiễm trùng hay một số yếu tố tác động khác có thể khiến lượng dịch trong ổ khớp tăng lên bất thường. Điều này làm khởi phát nhiều triệu chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến các hoạt động sinh hoạt hàng ngày.

Ở khớp háng, dịch khớp tăng lên khiến khớp ảnh hưởng có dấu hiệu sưng tấy, sờ thấy ấm nóng và mềm, người bệnh đau đớn âm ỉ kéo dài. Ngoài ra tràn dịch khớp háng còn khiến bệnh nhân khó cử động hay mở rộng khớp háng hoàn toàn, không thể leo cầu thang

Nguyên nhân gây tràn dịch khớp háng

Tràn dịch khớp háng thường xảy ra do một số nguyên nhân dưới đây:

1. Chấn thương

Lạm dụng khớp có thể khiến chấn thương lặp đi lặp lại nhiều lần, thường gặp ở vận động viên. Điều này kích hoạt sự tăng tiết dịch khớp bất thường dẫn đến tình trạng sưng nóng.

Tràn dịch khớp háng thường phổ biến hơn ở những người có chấn thương nghiêm trọng. Chẳng hạn như gãy liên mấu chuyển xương đùi, trật khớp háng, rách sụn, giãn dây chẳng háng hoặc đứt dây chằng.

Mặc dù có thể phục hồi nhưng những chấn thương này thường gây biến chứng sau điều trị. Trong đó viêm khớp và tràn dịch khớp háng là các biến chứng thường gặp, thường xảy ra sau vài tháng hoặc vài năm.

2. Nhiễm trùng

Viêm khớp nhiễm khuẩn là một bệnh nhiễm trùng khớp. Bệnh xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào khớp từ vết thương hở (sau một chấn thương xuyên thấu) hoặc từ một bộ phận khác của cơ thể (vi khuẩn di chuyển đến khớp theo đường máu).

Nhiễm trùng ở khớp háng khiến người bệnh đau đớn dữ dội, khớp sưng tấy, đỏ, sờ thấy ấm nóng. Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân bị tràn dịch khớp háng, các bó cơ co thắt khiến khả năng vận động và phạm vi bị hạn chế.

Những trường hợp viêm khớp nhiễm khuẩn không do lậu cầu thường bị sốt, khô môi, rét run, lưỡi bẩn, cơ thể có mùi hôi. Những triệu chứng ở bộ phận sinh dục như đái ra máu, đái buốt, đái ra mủ, đái rắt… thường gặp ở người nhiễm khuẩn do lậu cầu.

3. Thừa cân, béo phì

Khớp háng và khớp gối chịu nhiều áp lực bởi những người thừa cân béo phì. Điều này làm tăng tốc độ thoái hóa xương khớp, sụn khớp sớm hao mòn, các xương va vào nhau dẫn đến đau đớn. Từ đó gây rối loạn khả năng tiết dịch, bệnh nhân có nguy cơ bị tràn dịch khớp gối và khớp háng.

4. Lão hóa

Quá trình lão hóa tự nhiên theo tuổi tác khiến hệ xương khớp suy yếu, sụn khớp hao mòn, dẫn đến thoái hóa khớp háng (hay viêm xương khớp) trong tương lai. Đây là một trong những nguyên nhân kích thích sự tăng tiết bất thường của dịch khớp, dẫn đến tràn dịch khớp háng.

5. Khối u hoặc u nang

Sự phát triển của một u nang hoặc khối u có thể chèn ép vào các mô trong khớp, kích thích phản ứng viêm và gây tràn dịch khớp háng. Điều này bao gồm cả u lành tính và ung thư.

6. Bệnh xương khớp

Tràn dịch khớp háng khởi phát từ viêm bao hoạt dịch khớp háng và một số bệnh viêm khớp ở hông, chẳng hạn như:

• Viêm khớp dạng thấp
• Viêm xương khớp (thoái hóa khớp)
• Bệnh gout (gút) hoặc bệnh giả gout
• Viêm khớp nhiễm khuẩn
• Viêm khớp vẩy nến

Những bệnh lý này gây viêm ở ổ khớp, tổn thương sụn và các mô lân cận. Từ đó kích thích quá trình tiết dịch quá mức.

Yếu tố nguy cơ

Những yếu tố làm tăng nguy cơ tràn dịch khớp háng:

• Tuổi tác: Những vấn đề ở khớp háng nói chung (bao gồm cả tràn dịch khớp) dễ xảy ra hơn khi bạn già đi.
• Thể thao: Những môn thể thao cần chuyển động lặp đi lặp lại ở khớp háng như bóng rổ, quần vợt, chạy điền kinh, bóng đá… có thể làm tăng áp lực lên khớp dẫn đến chấn thương và tràn dịch khớp.
• Yếu tố nghề nghiệp: Tràn dịch khớp háng dễ xảy ra hơn ở những người có công việc cần dành nhiều thời gian trên khớp háng. Chẳng hạn như nhân viên văn phòng, tài xế lái xe…
• Tình trạng sức khỏe: Những người có hệ thống miễn dịch suy yếu dễ bị nhiễm trùng dẫn đến viêm mô trong ổ khớp và tràn dịch khớp.

Triệu chứng và dấu hiệu tràn dịch khớp háng

Hầu hết tràn dịch khớp háng chỉ ảnh hưởng đến một khớp. Điều này khiến khớp háng tổn thương có biểu hiện căng cứng và nặng nề hơn so với khớp còn lại. Ngoài ra tình trạng dư thừa dịch khớp còn gây ra một số triệu chứng khó chịu khác, bao gồm:

• Sưng tấy
• Đỏ da xung quanh khớp háng tổn thương
• Khó mở rộng hoặc uốn cong hoàn toàn khớp háng
• Cứng khớp
• Đau nhức. Cơn đau thường âm ỉ kéo dài. Đôi khi đau sâu bên trong, nặng nề và kèm theo cảm giác co thắt
• Đau nhức tăng lên khi đặt trọng lượng lên khớp háng bị thương
• Sờ thấy ấm nóng ở khớp háng
• Cảm giác mềm khi ấn
• Người bệnh khó hoặc không thể leo cầu thang, khó đi lại, ảnh hưởng đến những hoạt động thường ngày.

Tràn dịch khớp háng có nguy hiểm không?

Những trường hợp phát hiện và điều trị sớm có thể khắc phục nhanh tình trạng. Những trường hợp trì hoãn hoặc không điều trị có thể gây viêm bên trong, khó chữa trị dứt điểm. Hơn thế người bệnh có thể gặp một số biến chứng nghiêm trọng sau:

• Hạn chế khả năng vận động khớp
• Xơ cứng
• Dính khớp
• Nhiễm trùng hoặc phá hủy ổ khớp do quá trình chọc hút dịch khớp nhiều lần
• Bại liệt.

Để ngăn ngừa biến chứng, người bệnh cần theo dõi các biểu hiện bất thường ở khớp háng và điều trị ngay khi các triệu chứng đầu tiên xuất hiện.

Chẩn đoán tràn dịch khớp háng như thế nào?

Trong lần thăm khám đầu tiên, người bệnh sẽ được hỏi về bệnh sử, chấn thương trước đây, bất kỳ hoạt động thể chất hay bộ môn nào mà bạn đang tham gia. Điều này có thể giúp xác định những nguyên nhân làm căng thẳng và tổn thương khớp háng.

Ngoài ra, bác sĩ có thể tiến hành kiểm tra thể chất kỹ lưỡng (đi lại, co một chân…) kết hợp đánh giá triệu chứng. Điều này giúp nhận dạng tình trạng viêm, kiểm tra sức mạnh, phạm vi và khả năng vận động của khớp háng.

Sau kiểm tra lâm sàng, bệnh nhân được chỉ định một số xét nghiệm để xác định chẩn đoán và nguyên nhân. Bao gồm:

• Chọc hút dịch khớp: Trong quá trình này, chất lỏng được rút từ khớp háng bằng một cây kim dài và mỏng. Sau đó bệnh phẩm được đưa đến phòng thí nghiệm để thực hiện một số kiểm tra sau:
  • Kiểm tra vi khuẩn gây nhiễm trùng
  • Tế bào máu giúp chẩn đoán chấn thương
  • Protein, tinh thể, glucose có thể giúp xác định các tình trạng viêm khớp như viêm khớp dạng thấp, bệnh gout…
• Chụp X-quang: Hình ảnh X-quang giúp bác sĩ kiểm tra các xương ở khớp háng. Điều này có thể giúp phát hiện tình trạng gãy xương, trật khớp… Từ đó chẩn đoán phân biệt và xác định nguyên nhân gây tràn dịch khớp háng.
• Siêu âm: Siêu âm có thể giúp xác định tình trạng tiết dịch quá mức trong ổ khớp. Đồng thời kiểm tra các mô, xác định nguyên nhân gây tràn dịch khớp.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Bệnh nhân được chụp cộng hưởng từ để kiểm tra sự phát triển bất thường ở u nang hay ung thư, đánh giá tổn thương mô quanh khớp háng. Từ đó xác định nguyên nhân gây tràn dịch khớp háng.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT): CT tạo ra hình ảnh chi tiết hơn so với X-quang đơn thuần. Kỹ thuật này giúp xác định những tổn thương tiềm ẩn ở xương và mô mềm.

Điều trị tràn dịch khớp háng

Cách chăm sóc và điều trị tràn dịch khớp háng dựa trên nguyên nhân gây bệnh. Thông thường bệnh nhân được yêu cầu dùng thuốc kết hợp các biện pháp chữa bệnh tại nhà.

Tuy nhiên không phải nguyên nhân nào cũng được chữa khỏi. Trong nhiều trường hợp, người bệnh được điều trị tràn dịch khớp bằng cách kiểm soát triệu chứng thay vì loại trừ nguyên nhân. Những trường hợp tái diễn nhiều lần cần can thiệp ngoại khoa, chẳng hạn như phẫu thuật sửa chữa.

1. Điều trị y tế

Điều trị y tế bao gồm dùng thuốc, chọc hút dịch khớp, vật lý trị liệu và phẫu thuật khi cần thiết

• Dùng thuốc theo chỉ định

Để điều trị tràn dịch khớp háng, những loại thuốc dưới đây có thể được chỉ định:

• • Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID): NSAID được dùng để giảm đau và viêm ở người bị tràn dịch khớp gối. Những trường hợp nhẹ có thể dùng thuốc không kê đơn như Ibuprofen, Naproxen natri và Aspirin. Những trường hợp nặng hơn cần dùng NSAID theo toa như Diclofenac, Naproxen, Nabumetone… để kiểm soát tình trạng
  • Thuốc kháng sinh: Những bệnh nhân bị tràn dịch khớp háng do nhiễm trùng (viêm khớp nhiễm trùng) được dùng thuốc kháng sinh để điều trị. Thuốc này có tác dụng loại bỏ vi khuẩn gây bệnh. Từ đó làm giảm triệu chứng và điều chỉnh tình trạng tiết dịch ở ổ khớp.
  • Colchicine: Đây là một loại thuốc được dùng cho những bệnh nhân bị gout dẫn đến tràn dịch khớp. Thuốc này có tác dụng ngăn ngừa viêm khớp do gout và những đợt gout cấp tính. Ngoài ra dùng Colchicine còn giúp giảm viêm, đau và tràn dịch khớp háng.
  • Corticoid: Thuốc này có thể dược dùng ở dạng uống hoặc tiêm Corticoid vào khớp. Thuốc có tác dụng giảm đau, kháng viêm mạnh, chống dị ứng và ức chế miễn dịch ở bệnh nhân bị viêm khớp dạng thấp. Việc sử dụng có thể giúp tràn dịch khớp và các triệu chứng viêm được kiểm soát.

• Chọc hút dịch khớp

Người bệnh được hút chất lỏng hoạt dịch từ khớp háng bị sưng. Điều này giúp làm giảm áp lực lên khớp háng của bạn và giảm sưng.

• Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu được áp dụng cho những trường hợp bị tràn dịch khớp háng làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động. Phương pháp này bao gồm các bài tập giúp xây dựng sức mạnh cho các cơ quanh khớp, ổn định khớp háng. Đồng thồi làm chậm quá trình thoái hóa và cải thiện tính linh hoạt cho bệnh nhân.

• Phẫu thuật

Bệnh nhân được phẫu thuật khi điều trị bảo tồn không hiệu quả, tràn dịch khớp háng do khớp hư hỏng nặng. Tùy thuộc vào tình trạng, người bệnh có các lựa chọn phẫu thuật dưới đây:

• • Phẫu thuật nội soi sửa chữa tổn thương ở khớp háng
  • Phẫu thuật thay khớp háng toàn phần và bán phần
  • Phẫu thuật cắt bỏ túi hoạt dịch.

Mọi cuộc phẫu thuật điều có rủi ro tiềm ẩn. Bệnh nhân có thể bị nhiễm trùng, chảy nhiều máu, hình thành cục máu đông, chênh lệch chiều dài của chi… Tuy nhiên phương pháp này mang đến hiệu quả điều trị cao, rủi ro được ngăn ngừa bằng nhiều biện pháp.

Để đảm bảo an toàn, người bệnh chỉ phẫu thuật khớp háng khi có chỉ định và thực sự cần thiết. Đồng thời trao đổi với bác sĩ về lợi ích và rủi ro có thể gặp.

2. Chăm sóc và điều trị tại nhà

Song song với quá trình điều trị y tế, người bệnh nên áp dụng thêm các biện pháp chăm sóc tại nhà. Điều này giúp kiểm soát tràn dịch khớp háng và giảm nhanh các triệu chứng.

• Nghỉ ngơi: Nghỉ ngơi trên giường khi khớp háng bị sưng và đau đớn. Tránh ngồi lâu hay thực hiện những hoạt động làm tăng áp lực và khiến đau khớp háng thêm tồi tệ. Nếu điều trị tràn dịch khớp lâu dài, người bệnh cần cân nhắc việc từ bỏ những hoạt động thể chất và môn thể thao có các hoạt động lặp đi lặp lại ở hông hoặc có cường độ cao.
• Nâng cao hông bị thương: Người bệnh có thể nằm nghiêng sang bên lành để nâng cao hông bị thương. Biện pháp này giúp giảm áp lực lên khớp, giảm sưng và đau.
• Chườm đá: Đặt túi chườm chứa đá lạnh hoặc rau củ đông lạnh lên khớp háng từ 15 – 20 phút, mỗi 2 – 4 giờ 1 lần. Biện pháp này giúp hạn chế lượng máu đi qua, giảm viêm, giảm sưng và làm dịu cơn đau. Trong khi chườm đá, nên nâng hông cao hơn tim để tăng hiệu quả điều trị.
• Kiểm soát cân nặng: Để giảm áp lực cho khớp háng, người bệnh cần duy trì trọng lương hợp lý. Áp dụng các biện pháp giảm cân an toàn khi có dấu hiệu thừa cân béo phì.
• Tập thể dục thường xuyên: Người bệnh nên thường xuyên thực hiện những bài tập thể dục có cường độ thích hợp, không gây căng thẳng cho khớp háng. Điều này mang đến những tác động tích cực cho khớp bị thương, giúp tăng cường sức cơ, cải thiện tính linh hoạt, tăng phạm vi chuyển động. Từ đó ổn định khớp và cải thiện khả năng vận động.
• Dùng thuốc kháng viêm không kê đơn: Nếu đau và viêm ở mức độ nhẹ, hãy thử dùng thuốc kháng viêm không kê đơn như Ibuprofen, Naproxen natri. Tuy nhiên thuốc nên được dùng theo hướng dẫn của bác sĩ để giảm tác dụng phụ.
• Sử dụng nhiệt: Tắm nước ấm hoặc chườm túi ấm lên khớp háng bị thương có thể giúp thư giãn, giảm đau khớp và cứng khớp. Đồng thời hỗ trợ điều trị tràn dịch khớp, tăng khả năng vận động. Lưu ý kiểm tra nhiệt độ trước khi chườm để tránh gây bỏng.

Tràn dịch khớp háng bao lâu thì khỏi?

Nguyên nhân gây bệnh là yếu tố quyết định tràn dịch khớp háng bao lâu thì khỏi. Bệnh nhân thường bị tràn dịch khớp từ vài tuần đến vài tháng nếu xương tạo khớp háng bị gãy, nhiễm trùng, giãn dây chằng và một số chấn thương khác.

Người bệnh có thể bị sưng khớp suốt đời nếu tràn dịch khớp háng do viêm khớp dạng thấp, viêm xương khớp. Những trường hợp này cần áp dụng các biện pháp chăm sóc và dùng thuốc để kiểm soát các triệu chứng của bệnh.

Biện pháp phòng ngừa tràn dịch khớp háng

Một số lưu ý dưới đây có thể giảm nguy cơ tràn dịch khớp háng:

• Loại bỏ nguy cơ chấn thương. Bao gồm: Thận trọng trong sinh hoạt và chơi thể thao, tránh những hoạt động gắng sức hoặc tăng áp lực lên khớp háng, tránh lặp đi lặp lại nhiều lần các chuyển động.
• Thường xuyên tập thể dục hoặc chơi những bộ môn có cường độ thích hợp như bơi lội, đạp xe, đi bộ, chạy bộ ngắn… Biện pháp này giúp kiểm soát cân nặng, tăng độ dẻo dai và xây dựng cơ quanh khớp háng.
• Khởi động, kéo giãn giúp tăng độ linh hoạt cho khớp háng trước khi chơi thể thao.
• Duy trì cân nặng trong mức an toàn.
• Xây dựng lối sống khoa học. Ngừng hút thuốc lá, hạn chế uống rượu bia, ngủ sớm và ngủ đủ giấc để làm chậm quá trình lão hóa.
• Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, giàu dinh dưỡng và cân bằng. Nên ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi, cá giàu omega-3, thịt, trứng, sữa, cà chua, ớt chuông, bông cải xanh, các hạt và đậu. Không quên bổ sung đầy đủ canxi, magie, vitamin D và chất chống oxy hóa từ chế độ ăn uống mỗi ngày. Điều này giúp làm chậm lão hóa và duy trì hệ xương khớp chắc khỏe. Hạn chế tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều đường, muối và dầu mỡ.
• Kiểm tra sức khỏe xương khớp định kỳ. Đồng thời điều trị tích cực những bệnh lý có khả năng làm tăng tiết dịch khớp bất thường.

Tràn dịch khớp háng khởi phát do viêm khớp, chấn thương, nhiễm trùng và một số vấn đề làm tăng áp lực lên khớp. Bệnh lý này có thể được chữa khỏi hoàn toàn nếu tiến hành thăm khám và điều trị sớm. Ngược lại, sưng khớp có thể dai dẳng, khớp hỏng nặng, tăng nguy cơ bại liệt. Vi thế, bệnh nhân cần khám chữa trị ngay khi các triệu chứng đầu tiên xuất hiện:

Tham khảo thêm:

• Bị Đau Khớp Háng Có Nên Đi Bộ Không? Điều Cần Lưu Ý
• Bài Thuốc Chữa Viêm Khớp Háng Bằng Đông Y Hiệu Quả, An Toàn