Tràn Dịch Khớp Cổ Chân

Tràn dịch khớp cổ chân có thể gây đau đớn, sưng, cứng khớp và hạn chế khả năng hoạt động của người bệnh. Tình trạng này có thể liên quan đến chấn thương cổ chân, bệnh viêm khớp, nhiễm trùng khớp hoặc các bệnh lý khác cần điều trị để tránh các rủi ro liên quan.

Tràn dịch khớp cổ chân là gì?

Tràn dịch khớp cổ chân là tình trạng tích tụ chất lỏng ở xung quanh hoặc bên trong khớp cổ chân. Điều này dẫn đến sưng, đau và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Bên cạnh đau đớn, tràn dịch khớp cũng có thể dẫn đến cứng khớp và ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của cổ chân.

Đầu gối là vị trí dễ bị tràn dịch nhất, tuy nhiên tình trạng này cũng ảnh hưởng đến cổ chân, khuỷu tay, hông và vai. Tràn dịch khớp thường chỉ ảnh hưởng đế một bên khớp gối và xảy ra sau các chấn thương, viêm khớp hoặc nhiễm trùng khớp.

Khi chẩn đoán tràn dịch khớp, cần tránh nhầm lẫn với tình trạng phù nề. Đây là tình trạng gây sưng tấy các mô do viêm, dị ứng, suy tim và các tình trạng khác. Trong khi tràn dịch khớp là tình trạng sưng khớp.

Tràn dịch khớp cổ chân có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị phù hợp. Do đó, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.

Triệu chứng tràn dịch khớp cổ chân

Tương tự như tình trạng tràn dịch khớp gối, tràn dịch khớp cổ chân có thể dẫn đến một số triệu chứng, chẳng hạn như:

• Sưng cổ chân: Tràn dịch khớp có thể dẫn đến sưng nhẹ hoặc viêm nghiêm trọng;
• Đau khớp: Cơn đau có thể từ âm ỉ đến đau nhói và có thể gây bất động khớp;
• Cứng khớp: Tràn dịch khớp có thể dẫn đến cứng khớp, hạn chế khả năng hoạt động của cổ chân hoặc bất động toàn khớp;
• Đỏ và nóng khớp: Tràn dịch khớp có thể dẫn đến viêm khú trú tại cổ chân, gây nhiễm trùng, đỏ và nóng khớp.

Bên cạnh các triệu chứng phổ biến, tràn dịch khớp cổ chân có thể dẫn đến một số triệu chứng liên quan đến nguyên nhân gây bệnh, chẳng hạn như:

• Tràn dịch khớp do chấn thương có thể dẫn đến bầm tím cổ chân và chảy máu bên trong khoang khớp;
• Tràn dịch khớp do viêm khớp có thể dẫn đến mất cơ bắp tiến triển, yếu cơ và mất sức mạnh;
• Nhiễm trùng gây tràn dịch khớp cổ chân có thể dẫn đến các triệu chứng tổng thể, chẳng hạn như sốt, ớn lạnh, khó chịu hoặc suy nhược cơ thể.

Trong các trường hợp nghiêm trọng, tràn dịch khớp có thể dẫn đến hình thành một khối u năng chứa đầy chất lỏng, được gọi là u nang Baker, trong khoang khớp. Tình trạng này được gây khi lượng dịch khớp được sản xuất quá nhiều khiến cơ thể không thể tự tái hấp thu. Các khối u nang này khi phát triển đến kích thước lớn có thể sờ thấy bằng tay và đau đớn khi cử động.

Nguyên nhân gây tràn dịch khớp cổ chân

Tràn dịch khớp xảy ra khi có sự gia tăng chất lỏng trong các mô bao quanh khớp. Sưng khớp thường gặp với các loại viêm khớp , nhiễm trùng và chấn thương. Khớp sưng là một triệu chứng của các tình trạng sức khỏe sau:

1. Viêm khớp

Tràn dịch khớp cổ chân là đặc điểm chung của một số bệnh viêm khớp gây viêm khớp cấp tính hoặc mãn tính. Tình trạng viêm trong cơ thể khiến hệ thống miễn dịch tác động đến các mạch máu, khiến các mạch máu giãn nở. Tình trạng viêm kéo dài hoặc nghiêm trọng có thể dẫn đến tích tụ dịch trong các khớp, bao gồm cả khớp cổ chân.

Có nhiều loại viêm khớp có thể dẫn đến tình trạng tràn dịch khớp, tuy nhiên các loại phổ biến có thể bao gồm:

• Viêm xương khớp (OA): Viêm xương khớp là tình trạng viêm khớp do hao mòn do lão hóa hoặc sau chấn thương. Tình trạng này xảy ra khi sụn khớp bị hao mòn, khiến các đầu xương ma sát với nhau, dẫn đến đau đớn, sưng tấy và hạn chế di chuyển.
• Viêm khớp tự miễn: Các bệnh viêm khớp tự miễn chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp, viêm khớp vô căn ở trẻ vị thành niên và viêm khớp vẩy nến có thể khiến hệ thống miễn dịch tấn công vào các khớp và mô khớp. Điều này dẫn đến đau đớn, sưng tấy, tích tụ chất lỏng ở các khớp và gây hạn chế hoạt động của khớp.
• Bệnh gout: Gout là loại viêm khớp thường gây đau đớn nghiêm trọng, dữ dội và bất ngờ. Bên cạnh đó người bệnh cũng có thể bị sưng khớp, nóng rát và nổi mẩn đỏ. Hầu hết các trường hợp bệnh gout gây ảnh hưởng đến ngón chân cái (khoảng 50% các trường hợp), tuy nhiên bệnh cũng có thể ảnh hưởng đến các khớp khác, bao gồm cổ chân, bàn chân, đầu gối và các chi trên. Bệnh gout thường gây ảnh hưởng đến một hoặc nhiều khớp cũng một lúc.

Đối với các bệnh viêm xương khớp, tình trạng tràn dịch khớp thường ảnh hưởng đến đầu gối và các chi dưới, bao gồm khớp cổ chân. Các bệnh viêm khớp tự miễn, tràn dịch khớp có thể kết hợp với các đợt viêm cấp tính bùng phát. Các đợt viêm cấp tính tương đối phổ biến đối với bệnh gout, một dạng rối loạn tự miễn dịch, đặc trưng bởi sự tích tụ các của các tinh thể acid uric ở cổ chân và một số khớp khác. Cơn đau đớn do bệnh gout cấp thường nghiêm trọng, đau đớn dữ dội và dẫn đến tràn dịch khớp cổ chân như một hệ quả liên quan.

2. Viêm khớp nhiễm trùng

Viêm khớp nhiễm trùng, còn được gọi là viêm khớp truyền nhiễm, là tình trạng viêm khớp phổ biến do vi khuẩn gây ra. Khi bị nhiễm trùng, các triệu chứng thường khởi phát nhanh chóng và dữ dội. Do đó, viêm khớp nhiễm trùng là một trong những nguyên nhân phổ biến và dữ dội nhất có thể dẫn đến tràn dịch khớp nói chung và tràn dịch khớp cổ chân nói riêng, đặc biệt là khi người bệnh cử động.

Viêm khớp nhiễm trùng có thể do nhiễm trùng toàn thân di chuyển theo đường máu đến các khớp. Ngoài ra, vi khuẩn có thể xâm nhập vào khớp thông qua các vết thương xuyên thấu vào xương hoặc các thủ thuật y tế, chẳng hạn như chọc hút dịch khớp cổ chân.

Ngoài ra, một số yếu tố nguy cơ có thể dẫn đến nhiễm trùng khớp bao gồm:

• Tuổi tác lớn;
• Bệnh tiểu đường;
• Nhiễm trùng HIV;
• Sử dụng thuốc tiêm qua đường tĩnh mạch;
• Phẫu thuật thay thế khớp;
• Có các bệnh viêm khớp khác.

Nguyên nhân gây tràn dịch khớp cổ chân do nấm, virus, nhiễm ký sinh trùng thường liên quan đến tình trạng tổn thương hệ thống miễn dịch, chẳng hạn như ở người bị nhiễm HIV giai đoạn cuối, người ghép tăng hoặc những người đang điều trị ung thư.

3. Tổn thương khớp

Các chấn thương khớp, chẳng hạn như tai nạn hoặc va chạm thể thao có thể dẫn đến tràn dịch khớp cổ chân. Chấn thương có thể liên quan đến các xương, mô liên kết (chẳng hạn như dây chằng và gân) hoặc sụn khớp. Các chấn thương này có thể dẫn đến đau, sưng, cứng khớp, khó mở rộng khớp và khiến người bệnh không thể xoay khớp cổ chân.

Ngoài các tổn thương do chấn thương trực tiếp, tràn dịch khớp cổ chân có thể liên quan đến các chấn thương do căng thẳng hoặc do các hành động lặp lại thường xuyên. Trong trường hợp này, tràn dịch khớp gối thường đi kèm với tình trạng viêm bao hoạt dịch và viêm bao gân.

Các yếu tố rủi ro gây tràn dịch khớp cổ chân

Tràn dịch khớp cổ chân có thể ảnh hưởng đến mọi độ tuổi và đối tượng. Tuy nhiên có một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh, chẳng hạn như:

• Tuổi cao: Các điều kiện sức khỏe, bao gồm tràn dịch khớp cổ chân, thường tăng lên khi cơ thể lão hóa.
• Chơi thể thao: Một số môn thể thao nhất định, chẳng hạn như bóng rổ, đấu vật hoặc bóng đá, có thể làm tăng nguy cơ tràn dịch khớp.
• Béo phì: Trọng lượng dư thừa các thể gây căng thẳng lên khớp cổ chân, dẫn đến thoái hóa và tràn dịch khớp,
• Tính chất công việc: Những người có tính chất công việc tác động đến cổ chân thường xuyên, chẳng hạn như người làm vườn, thường có nguy cơ tràn dịch khớp cao hơn những người khác.

Tràn dịch khớp cổ chân có nguy hiểm không?

Trong hầu hết các trường hợp, tràn dịch khớp cổ chân không nguy hiểm và đáp ứng các biện pháp chăm sóc tại nhà. Tuy nhiên, nếu như không được điều trị phù hợp, tình trạng này có thể dẫn đến một số biến chứng, chẳng hạn như:

• Hạn chế khả năng vận động ở cổ chân;
• Mất cơ do viêm nhiễm và bất động khớp, điều này khiến các cơ xung quanh khớp yếu dần và dẫn đến teo cơ;
• Hình thành túi chứa đầy dịch ở cổ chân do sự tích tụ các chất lỏng ở cổ chân. Điều này có thể gây đau đớn, sưng tấy nghiêm trọng và người bệnh có thể cần chọc hút dịch khớp để cải thiện các triệu chứng.

Nếu không được điều trị phù hợp, tình trạng tràn dịch khớp có thể tăng nguy cơ nhiễm trùng, thậm chí là gây mất chức năng cổ chân. Do đó, nếu nhận thấy các dấu hiệu hoặc nghi ngờ tràn dịch khớp cổ chân, người bệnh nên đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Chẩn đoán tràn dịch khớp cổ chân

Việc chẩn đoán tràn dịch khớp cổ chân bao gồm kiểm tra sức khỏe tổng thể, xét nghiệm hình ảnh và đánh giá dịch khớp trong phòng thí nghiệm. Bên cạnh đó, bác sĩ cũng có thể đề nghị kiểm tra tiền sử bệnh lý, tình trạng sức khỏe tổng thể và các triệu chứng kèm theo.

Cụ thể để chẩn đoán tình trạng tràn dịch khớp, bác sĩ có thể đề nghị các kiểm tra như:

1. Kiểm tra thể chất

Bác sĩ có thể tiến hành kiểm tra sức khỏe, chẳng hạn như sờ, nắn và tác động đến cổ chân để xác định các vấn đề liên quan, chẳng hạn như:

• Nếu người bệnh bị viêm khớp, các mô bôi trơn giữa các khớp, được gọi là bao hoạt dịch, sẽ trở nên sưng to và mềm hơn. Ngoài ra, trừ bệnh gout, tình trạng tràn dịch khớp do viêm khớp thường phát triển dần dần chứ không xuất hiện đột ngột.
• Sưng cổ chân cấp tính kèm theo không có khả năng chịu trọng lượng của cơ thể có thể do do rách dây chằng hoặc gãy xương cổ chân.
• Nhiễm trùng khớp có thể dẫn đến sưng tấy nhanh chóng, đau đớn và sưng đỏ khớp.

2. Kiểm tra hình ảnh

Sau khi kiểm tra hình ảnh, bác sĩ có thể đề nghị các kiểm tra hình ảnh để xác định các nguyên nhân chính xác dẫn đến tràn dịch khớp gối. Các xét nghiệm cụ thể bao gồm:

• Siêu âm: Xét nghiệm này sử dụng sóng âm thành để tạo ra hình ảnh xương và mô liên kết xung quanh khớp cổ chân. Xét nghiệm này thường được sử dụng để chẩn đoán bệnh viêm khớp hoặc các tình trạng viêm gân hoặc dây chằng. Siêu âm là xét nghiệm không xâm lấn nhưng không thể xác định được tổn thương ở các mô mềm.
• Chụp X – quang hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT): Cả hai xét nghiệm hình ảnh này đều được sử dụng để chẩn đoán và xác định tình trạng viêm khớp hoặc gãy xương.
• Hình ảnh cộng hưởng từ (MRI): Xét nghiệm này sử dụng từ trường để tạo ra hình ảnh cấu trúc mô mềm, sụn và khớp mà các xét nghiệm khác không thể xác định.

3. Kiểm tra dịch khớp

Bác sĩ có thể đề nghị chọc hút dịch khớp cổ chân để giảm bớt áp lực đến khớp và giảm đau. Ngoài ra, dịch khớp có thể được kiểm tra trong phòng thí nghiệm để xác định các nguyên nhân gây bệnh.

Thông thường dịch khớp sẽ có độ nhớt và trong. Do đó, khi dịch khớp thay đổi về màu sắc, hình dạng, kết cấu và thành phần tế bào, đều có thể liên quan đến các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.

Một số thay đổi về dịch khớp và các vấn đề xương khớp liên quan bao gồm:

• Dịch khớp đục có thể là dấu hiệu viêm khớp dạng thấp do tăng viêm các tế bào bạch cầu.
• Dịch khớp màu vàng xanh có thể là dấu hiệu nhiễm trùng, đặc biệt là khi số lượng bạch cầu lớn hơn 20.000 trên mỗi milimet khối dịch khớp.
• Dịch khớp màu màu có thể là dấu hiệu của bệnh gout. Bác sĩ có thể đề nghị kiểm tra bằng kính hiển vi để xác định các tinh thể acid uric.
• Dịch trong thường phổ biến ở bệnh viêm xương khớp (thoái hóa khớp) do tình trạng này thường ít khi viêm.
• Dịch màu hồng hoặc chứa máu có thể là dấu hiệu của chấn thương khớp hoặc gãy xương.

Nếu nghi ngờ nhiễm trùng, bác sĩ có thể tiến hành nuôi cấy dịch khớp trong phòng thí nghiệm để xác định vi khuẩn và nấm.

Điều trị tràn dịch khớp cổ chân như thế nào?

Các biện pháp điều trị tình trạng tràn dịch khớp cổ chân tiêu chuẩn bao gồm nghỉ ngơi, chườm lạnh, bất động khớp, sử dụng thuốc chống viêm, chọc hút dịch khớp và phẫu thuật.

1. Tự chăm sóc tại nhà

Các trường hợp tràn dịch khớp nhẹ, do chấn thương xương hoặc chấn thương mô mềm cấp tính, có thể được điều trị bằng các biện pháp tại nhà. Cụ thể các biện pháp bao gồm:

• Dành thời gian nghỉ ngơi: Nghỉ ngơi là điều cần thiết để phục hồi các mô bị tổn thương, giảm sưng và cải thiện các cơn đau. Nếu người bệnh không nghỉ ngơi, tiếp tục di chuyển hoặc tác động đến cổ chân, điều này có thể khiến các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn. Do đó, các chuyên gia khuyến cáo, trong vòng 48 giờ sau khi chấn thương, người bệnh nên tránh tác động lên cổ chân hoặc bất động cổ chân hoàn toàn để ngăn ngừa các chấn thương thêm.
• Chườm lạnh: Chườm đá có thể giảm viêm và đau cho chấn thương cấp tính. Phương pháp này mang lại hiệu quả tốt nhất trong vài ngày đầu sau khi chấn thương xảy ra. Người bệnh có thể chườm đá trong 20 phút mỗi lần và nhiều lần trong ngày để cải thiện các triệu chứng tràn dịch khớp cổ chân. Không chườm trực tiếp đá lạnh lên cổ chân để tránh gây bỏng lạnh.
• Băng cổ chân: Băng ép cổ chân bị tổn thương có thể giảm sưng. Người bệnh nên sử dụng băng thun, có độ đàn hồi khi băng cổ chân. Bên cạnh đó, không băng quá chật, điều này có thể gây căn trở lưu thông máu. Nếu cảm thấy đau nhói sau khi băng ép cổ chân, người bệnh nên thả lỏng băng một chút để tránh gây tổn thương cổ chân.
• Nâng cao chân: Nâng cao cổ chân bị tổn thương cao hơn tim có thể hạn chế lưu lượng máu đến cổ chân, giảm sưng và đau. Người bệnh nên nâng cao chân khoảng 8 – 12 cm để khi nằm hoặc kê chân lên ghế khi ngồi để hạn chế lượng máu đến cổ chân.

Thông thường các chấn thương cấp tính đáp ứng tốt với các biện pháp tự chăm sóc tại nhà và không dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.

2. Sử dụng thuốc kê đơn

Một số loại thuốc không kê đơn có thể được sử dụng để hỗ trợ làm giảm sưng cổ chân và hạn chế các cơn đau liên quan. Các loại thuốc phổ biến thường được sử dụng bao gồm:

• Acetaminophen, có thể cải thiện các cơn đau cấp tính nhanh chóng và hiệu quả. Tuy nhiên, thuốc không mang lại hiệu quả giảm sưng và viêm.
• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID), bao gồm ibuprofen và naproxen, có thể hỗ trợ giảm đau và sưng.
• Thuốc salicylat bôi tại chỗ có thể sử dụng để bôi trực tiếp lên da cổ chân để giảm sưng và đau.

Thông thường thuốc và các biện pháp chăm sóc tại nhà có thể cải thiện các triệu chứng tràn dịch khớp gối hiệu quả. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bác sĩ có thể đề nghị các biện pháp điều trị khác, chẳng hạn như chọc hút dịch khớp hoặc phẫu thuật.

3. Chọc hút dịch khớp

Trong trường hợp tràn dịch khớp cổ chân nghiêm trọng hoặc gây sưng to, bác sĩ có thể đề nghị chọc hút dịch khớp để giảm áp lực lên khớp và chẩn đoán các vấn đề liên quan. Trong thủ thuật này, bác sĩ sẽ loại bỏ các chất lỏng từ bao khớp bằng ống tiêm và kim tiêm.

Sau khi hút dịch khớp, bác sĩ sẽ kiểm tra dịch khớp ở phòng thí nghiệm. Xác định thành phần của dịch khớp có thể hỗ trợ chẩn đoán các nguyên nhân gây tràn dịch khớp, chẳng hạn như bệnh gout hoặc nhiễm trùng khớp cổ chân.

Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể tiêm corticosteroid vào khớp cổ chân để điều trị viêm khớp.

4. Phẫu thuật

Rất hiếm các trường hợp tràn dịch khớp cổ chân cần phẫu thuật để điều trị. Tuy nhiên, trong trường hợp chấn thương khớp nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật nội soi để điều chỉnh khớp hoặc phẫu thuật thay khớp cổ chân.

Trong phẫu thuật nội soi, bác sĩ tiến hành thực hiện một vết rạch nhỏ ở khớp cổ chân, sau đó loại bỏ các mô bị tổn thương và điều chỉnh các chấn thương ở khớp cổ chân.

Phẫu thuật thay khớp được cho là phương pháp điều trị cuối cùng được áp dụng để điều trị tình trạng tràn dịch khớp. Phẫu thuật thường được chỉ định để điều trị viêm khớp và phục hồi chức năng của các khớp bị ảnh hưởng.

Phẫu thuật thay khớp cổ chân là một thủ thuật lớn cần nhận được sự chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ. Do đó, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.

Phòng ngừa tràn dịch khớp cổ chân

Mặc dù không thể phòng ngừa tất cả nguy cơ dẫn đến tràn dịch khớp, tuy nhiên người bệnh có thể hạn chế nguy cơ mắc bệnh với một số lưu ý, chẳng hạn như:

• Giảm cân có thể hạn chế căng thẳng lên khớp hông, khớp gối và chi dưới;
• Tập thể dục tác động thấp để tăng cường sức khỏe hông, đầu gối và cổ chân. Tuy nhiên người bệnh nên tránh cử tả hoặc ngồi xổm sâu;
• Tập luyện để tăng cường sức đề kháng và sức khỏe cơ bắp xung quanh cổ chân;
• Không vượt qua các giới hạn thể chất, đặc biệt là khi cơ thể lão hóa. Điều này bao gồm thay đổi các loại hình hoạt động thể thao, chẳng hạn như thường xuyên đi bộ hoặc chạy bộ ngắn thay vì các môn thể thao tác động mạnh, như đá bóng.

Tràn dịch khớp cổ chân có thể liên quan đến nhiễm trùng hoặc chấn thương ở khớp. Các biện pháp điều trị có thể bao gồm tự chăm sóc tại nhà, sử dụng thuốc chống viêm, chọc hút dịch khớp và phẫu thuật.

Quá trình phục hồi sau tràn dịch khớp có thể mất vài tuần hoặc vài tháng, tùy theo mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và phương pháp điều trị. Điều quan trọng là người bệnh nên đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Thông tin thêm: Viêm khớp cổ chân: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị