Đau Khớp Ngón Tay Cái

Cần xác định rõ nguyên nhân gây đau khớp ngón tay cái. Bởi đây là yếu tố quan trọng giúp lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Ngoài giúp khắc phục triệu chứng thì còn loại bỏ căn nguyên của cơn đau.

Nguyên nhân gây đau khớp ngón tay cái

Ngón tay cái được cấu tạo từ 3 khớp chính cùng hệ thống sụn, gân, dây chằng, dây thần kinh, bao hoạt dịch để bảo vệ và nâng đỡ. Khớp ngón tay cái rất linh hoạt, giúp bảo đảm các hoạt động hằng ngày của mỗi người.

Tình trạng đau khớp ngón tay cái diễn ra rất phổ biến do nhiều nguyên nhân. Bảo gồm cả các tác động cơ học thông thường và yếu tố bệnh lý. Muốn xác định được nguyên nhân cụ thể cần căn cứ vào vị trí đau nhức. Thường bao gồm:

• Đau ở gốc ngón tay cái
• Đau khớp ngón tay cái
• Đau toàn bộ ngón tay cái
• Đau cổ tay và ngón tay cái

Ngoài ra, mức độ đau nhức và các triệu chứng đi kèm ở từng người bệnh có thể khác nhau. Có người chỉ bị đau âm ỉ kèm tê bì và khó chịu. Tuy nhiên nhiều người lại bị đau dữ dội, dai dẳng gây khó vận động.

Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp gây đau khớp ngón tay cái:

1. Lạm dụng ngón tay cái

Cũng tương tự như ở các khớp khác, ngón tay cái có thể bị lạm dụng hay vận động quá mức. Tình trạng này có thể dẫn tới đau nhức tại khớp. Ngoài ra nhiều người còn gặp phải các triệu chứng đi kèm khác. Điển hình như cảm thấy nóng, tê bì, ngứa ran và khó cử động ngón tay cái.

2. Bong gân ngón tay cái

Tình trạng bong gân ngón tay cái xảy ra khi các dây chằng hỗ trợ ngón tay cái bị căng quá mức hay bị rách. Có thể là do tác động từ ngoại lực mạnh khiến ngón tay cái bị bẻ cong ra phía sau hoặc ra khỏi lòng bàn tay.

Trên thực tế, bong gân ngón tay cái thường xảy ra khi bạn bị ngã với bàn tay dang rộng. Đa phần các trường hợp đều liên quan tới dây chằng phụ nằm ở mặt trong khớp ngón tay cái.

Các triệu chứng có thể gặp bao gồm:

• Ngón tay cái bị đau và sưng
• Bầm tím ở dọc bên trong ngón tay cái, cụ thể là gần đốt ngón tay thứ nhất
• Vận động ngón tay bị hạn chế

3. Ngón tay cái bị gãy

Trong một số trường hợp, xương ở ngón tay cái có thể bị gãy. Tình trạng này có thể xảy ra ở nhiều mức độ khác nhau. Đôi khi chỉ là vết gãy đơn lẻ dễ chữa nhưng có thể là một chấn thương phức tạp.

Các triệu chứng có thể bao gồm:

• Đau dữ dội
• Biến dạng ngón tay
• Thâm tím
• Tê buốt, ngứa ran trong ngón tay
• Sưng cả xung quanh ngón tay cái
• Ngón tay cái có thể chuyển sang màu màu xanh

4. Viêm khớp ngón tay cái

Viêm khớp ngón tay cái thường xảy ra do lão hóa hoặc ảnh hưởng của chấn thương. Tổn thương khớp có thể sẽ dẫn tới sự phát triển của xương mới dọc theo 2 bên của xương hiện tại. Từ đó tạo ra các cục u trên khớp ngón tay cái.

Triệu chứng có thể gặp bao gồm:

• Sưng, cứng và đau ở ngón tay cái
• Giảm sức mạnh khi véo hay cầm nắm đồ vật
• Giảm phạm vi chuyển động
• Xuất hiện gai xương ở khớp gốc ngón tay cái

Ngoài ra, viêm khớp ngón tay cái còn có thể là hệ quả của các bệnh viêm xương khớp khác. Điển hình như thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp, viêm khớp nhiễm khuẩn, bệnh gout.

5. Ngón tay lò xo

Ngón tay lò xo hay còn được gọi là ngón tay cò súng. Đề cập đến tình trạng viêm hay thoái hóa các bao gân gấp ngón tay. Điều này có thể gây chít hẹp bao gân và khiến cho các gân gấp khó lướt qua khi gấp và duỗi các ngón tay.

Tình trạng này thường xảy ra do chấn thương hay do sử dụng lặp đi lặp lại các ngón tay. Và ngón tay cái là vị trí dễ bị ảnh hưởng nhất.

Các triệu chứng có thể gặp phải bao gồm:

• Đau và cứng ở gốc ngón tay cái
• Xuất hiện nốt đau ở gần gốc ngón tay cái
• Khó duỗi thẳng ngón tay cái
• Cảm giác có tiếng kêu phát ra khi uốn cong hay duỗi thẳng khớp ngón tay cái

6. Viêm bao gân De Quervain

Viêm bao gân De Quervain đề cập tới tình trạng đau nhức ảnh hưởng đến các gân phía ngón tay cái của cổ tay. Các cơn đau thường xảy ra khi bạn xoay cổ tay hoặc thực hiện động tác nắm tay lại.

Hiện nay nguyên nhân chính xác gây viêm bao gân De Quervain vẫn chưa được biết đến. Tuy nhiên các cử động lặp đi lặp lại của bàn và cổ tay có thể khiến cho tình trạng bệnh tồi tệ hơn.

Các triệu chứng của viêm bao gân De Quervain có thể bao gồm:

• Đau gần gốc ngón tay cái
• Sưng gần gốc ngón tay cái
• Khó cử động cổ tay và ngón tay cái khi thực hiện hành động liên quan đến cầm, nắm và véo
• Cơn đau có thể lan rộng ra các vị trí xung quanh

7. Hội chứng ống cổ tay

Ống cổ tay bao gồm ống xương và dây chằng hẹp nằm ở bên trong cổ tay. Một dây thần kinh lớn được gọi là dây thần kinh trung gian sẽ chảy qua ống cổ tay, vào lòng bàn tay đến các ngón tay. Nó cung cấp cảm giác cho cả ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa và ngón đeo nhẫn.

Hội chứng ống cổ tay xảy ra khi cổ tay bị viêm gây chèn ép dây thần kinh giữa. Điều này có thể gây ra cảm giác ngứa ran hoặc nóng rát ở ngón tay cái và 3 ngón đầu tiên.

Các triệu chứng khác có thể bao gồm:

• Giảm sức mạnh
• Khó thực hiện một số chuyển động nhất định
• Tê dại
• Cơn đau lan tỏa ra trên cánh tay

8. U nang hoạt dịch

Một số khớp trong cơ thể có chứa chất lỏng hoạt dịch để giúp bôi trơn khớp. U nang hoạt dịch là một tập hợp của các chất lỏng hoạt dịch.

Những u nang hoạt dịch xuất hiện phổ biến ở gần các khớp bàn tay, cổ tay, bàn chân và đầu gối. Nhiều trường hợp, chúng có thể phát triển trên hay gần ngón tay cái. Khối u này có thể nhìn thấy dưới da.

Các triệu chứng có thể gặp bao gồm:

• Đau và sưng ở ngón tay cái
• Cứng khớp
• Không có khả năng uốn cong ngón tay cái
• Triệu chứng có thể tồi tệ hơn khi cử động khớp

Chẩn đoán nguyên nhân gây đau khớp ngón tay cái

Để chẩn đoán tình trạng của bạn, trước hết bác sĩ sẽ tiến hành hỏi một số câu hỏi có liên quan đến triệu chứng. Thường là:

• Bạn bị đau ở ngón tay cái được bao lâu rồi?
• Có triệu chứng nào khác kèm theo hay không?
• Khi nào thì các triệu chứng xảy ra?
• Các triệu chứng có trở nên tồi tệ thêm hoặc thuyên giảm khi thực hiện các hoạt động cụ thể không?

Ngoài ra, một số câu hỏi về tiền sử bệnh lý cũng như chế độ ăn uống, sinh hoạt và vận động thường ngày cũng có thể được hỏi. Bên cạnh đó, yếu tố nghề nghiệp của bạn cũng có thể được bác sĩ đề cập tới.

Để xác nhận chẩn đoán, chỉ dựa vào thăm khám lâm sàng là chưa đủ. Bác sĩ sẽ yêu cầu bạn thực hiện một số xét nghiệm cần thiết. Có thể bao gồm:

• Xét nghiệm máu
• Chụp X-quang thường quy
• Chụp cắt lớp vi tính
• Chụp cộng hưởng từ
• Siêu âm
• Kiểm tra phản xạ thần kinh

Dựa vào kết quả cận lâm sàng cùng các thông tin thu thập được khi thăm khám lâm sàng, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán xác định nguyên nhân gây đau. Tùy thuộc vào từng nguyên nhân cụ thể sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp với mỗi người bệnh.

Cách chữa trị đau khớp ngón tay cái

Lựa chọn chữa trị đau khớp ngón tay cái cần căn cứ vào biểu hiện của cơn đau và nguyên nhân gây đau. Lời khuyên là nên đi khám bác sĩ nếu cơn đau dai dẳng, nghiêm trọng hay gây cản trở đến cuộc sống thường ngày.

Dưới đây là một số cách giúp cải thiện tình trạng đau khớp ngón tay cái:

1. Các mẹo giảm đau tại nhà

Trước khi tìm đến sự chăm sóc y tế, bạn có thể thử áp dụng một số mẹo giảm đau tại nhà khi bị đau khớp ngón tay cái. Lựa chọn điều trị tại nhà bao gồm:

+ Nghỉ ngơi:

Nghỉ ngơi và hạn chế vận động khớp ngón tay cái có thể giúp cải thiện đau. Đây là mẹo nhỏ giúp cho ngón tay cái được thư giãn và làm giảm áp lực lên gân cơ cũng như dây thần kinh.

Tuy nhiên bạn cần tránh duy trì trạng thái bất động quá lâu bởi có thể dẫn tới cứng khớp. Tốt nhất khi nghỉ ngơi hãy massage và xoa bóp để nhận được sự thư giãn nhiều hơn.

+ Cố định khớp:

Bạn có thể sử dụng nẹp hay dùng băng thun để cố định khớp ngón tay cái đang bị tổn thương. Đây là cách tốt giúp hạn chế các tác động không cần thiết. Từ đó làm giảm đau và tạo điều kiện cho tổn thương được chữa lành.

+ Chườm lạnh:

Trường hợp bị đau khớp ngón tay cái kèm theo biểu hiện sưng viêm thì bạn nên chườm lạnh. Nhiệt độ thấp có tác dụng làm giảm sưng và làm tê tạm thời các dây thần kinh phát tín hiệu đau.

Chỉ cần chuẩn bị một vài viên đá lạnh. Bọc trong miếng vải sạch hoặc cho vào túi chườm. Sau đó chườm lên ngón tay cái và các khu vực xung quanh bị ảnh hưởng.

+ Massage:

Sử dụng bàn và ngón tay cái của bên không tổn thương để massage vào ngón tay cái bị đau. Thao tác nhẹ nhàng và chậm rãi theo chuyển động tròn. Tuyệt đối không ấn mạnh.

Massage trong vòng khoảng một vài phút cho ngón tay được thư giãn rồi thả lỏng. Sau đó nên kết hợp tập các bài vận động nhẹ để nhận được lợi ích một cách trọn vẹn.

+ Ngâm tay trong nước ấm:

Mẹo này nên áp dụng khi tình trạng đau nhức đi kèm với cứng khớp và hạn chế vận động. Ngâm tay trong nước ấm giúp thư giãn gân cơ và giải phóng sự chèn ép. Từ đó giúp giảm đau và tăng tuần hoàn máu để thúc đẩy chữa lành tổn thương.

2. Sử dụng thuốc

Sử dụng thuốc là phương pháp điều trị được áp dụng phổ biến cho hầu hết các trường hợp bị đau khớp ngón tay cái. Thuốc Tây thường cho tác dụng giảm đau nhanh. Từ đó làm giảm mức độ ảnh hưởng tới cuộc sống thường ngày.

Các thuốc được dùng có thể bao gồm:

• Ibuprofen
• Acetaminophen
• Thuốc chống viêm không steroid
• Tiêm Cortisone khi thật sự cần thiết

Ngoài ra, bác sĩ có thể cân nhắc chỉ định người bệnh dùng một số loại viên uống bổ sung để hỗ trợ thêm. Thường là viên uống chứa glucosamine hoặc chondroitin để giúp tái tạo sụn và tăng cường sức khỏe xương khớp.

Các thuốc này có thể gây ra một số tác dụng ngoại ý trong thời gian điều trị. Do đó cần tuân thủ chỉ dẫn từ bác sĩ, tuyệt đối không dùng thuốc tùy tiện hay quá lạm dụng. Để hạn chế những tác dụng phụ không mong muốn và điều trị đau nhức xương khớp hiệu quả, đa số người bệnh lựa chọn thuốc Y học cổ truyền có nguồn gốc thảo dược.

3. Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu chữa trị đau khớp ngón tay cái thường là thực hành các bài tập vận động trị liệu. Đây là giải pháp an toàn giúp giảm đau và cải thiện phạm vi chuyển động rất hiệu quả.

Bác sĩ chuyên khoa có thể yêu cầu bạn làm việc với một chuyên gia vật lý trị liệu. Đây là người sẽ hướng dẫn bạn thực hiện một số bài tập phù hợp khi ngón tay cái đang bị tổn thương.

Một số bài tập được áp dụng phổ biến bao gồm:

• Nắm tay lại
• Ấn bàn tay trên bề mặt phẳng
• Bóp nhẹ 1 quả bóng mềm
• Gập duỗi ngón tay cái
• Chạm đầu ngón tay cái vào đỉnh các ngón tay còn lại
• Nâng ngón tay cái
• Sử dụng dây chun
• Chạm ngón tay cái vào ngón tay út
• Bài tập co giãn các ngón tay

4. Phẫu thuật

Trong một số trường hợp, có thể cần đến phẫu thuật để điều trị khớp ngón tay cái. Nhất là trong trường hợp gân hoặc khớp bị hư hỏng. Phẫu thuật có thể bao gồm sửa chữa, hàn gắn hoặc thay khớp để giúp người bệnh lấy lại vận động. Đồng trời ngăn ngừa tình trạng dị tật ngón tay cái.

Tuy nhiên bất cứ phẫu thuật nào cũng luôn tiềm ẩn các yếu tố rủi ro cả trong và sau khi tiến hành. Do đó cần chú ý cân nhắc kỹ lưỡng trước khi thực hiện. Đồng thời chăm sóc hậu phẫu đúng cách theo chỉ dẫn từ bác sĩ chuyên khoa.

Đau khớp ngón tay cái là tình trạng xảy ra phổ biến nhưng không nên chủ quan. Trường hợp triệu chứng kéo dài hay trở nên nghiêm trọng thì bạn cần chủ động thăm khám bác sĩ. Can thiệp y tế là cần thiết để tránh các rủi ro ngoại ý phát sinh.

Đau ngón tay cái do nguyên nhân cơ học có thể cải thiện nhanh chóng sau vài ngày nếu nghỉ ngơi hợp lý. Tuy nhiên, trong trường hợp triệu chứng này gây ra bởi viêm khớp, người bệnh cần điều trị dứt điểm càng sớm càng tốt. Nếu để triệu chứng diễn tiến kéo dài, bệnh ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động, khiến người bệnh cử động khó khăn.

Tham khảo:

• 5 cách chữa đau khớp ngón tay bằng thuốc nam hiệu quả
• Giảng viên Đại học Sư phạm chia sẻ cách chữa khỏi viêm đau khớp ngón tay