Bẻ Khớp Cổ (Xoay Cổ Kêu) Có Hại Không? Điều Cần Biết
Bẻ khớp cổ (xoay cổ kêu) là một động tác thường được sử dụng để thư giãn mỗi khi cảm thấy mỏi. Động tác này giúp kéo giãn, giải tỏa áp lực ở vùng cổ vai gáy. Tuy nhiên thói quen xoay cổ kêu tiềm ẩn nhiều vấn đề nghiêm trọng, chẳng hạn như tăng nguy cơ đột quỵ và làm tổn thương cột sống cổ.
Lợi ích của bẻ khớp cổ
Bẻ khớp cổ (xoay cổ kêu) là một hoạt động xoay khớp ở cổ nhằm kéo giãn, giải tỏa áp lực ở vùng cổ vai gáy. Khi thực hiện có thể nghe thấy tiếng kêu răng rắc nhưng không đau, có cảm giác thả lỏng ở vùng cổ.
Các bong bóng khí hình thành trong dịch khớp khi các bao khớp bị kéo giãn, áp lực hạ xuống thấp. Những bong bóng khí này có thể bị vỡ và tạo ra tiếng kêu răng rắc khi bẻ khớp cổ.
Một số nghiên cứu cho thấy, việc nắn chỉnh cổ có chuyên môn, đúng cách có thể mang đến một số lợi ích sau:
- Giải phóng hormone endorphin (hormone hưng cảm) ở vùng khớp cổ giúp làm dịu cơn đau
- Hổ trợ cải thiện đau nửa đầu
- Giảm đau và mỏi cổ tạm thời
- Thư giãn cột sống
- Hỗ trợ cải thiện những bệnh lý về cột sống.
Trong một số trường hợp, người được bẻ khớp cổ cảm thấy dễ chịu ngay khi nghe thấy âm thanh răng rắc mặc dù các khớp không được điều chỉnh và không giải phóng áp lực. Điều này có thể là do sự tác động của hormone hưng cảm endorphin.
Bẻ khớp cổ nhiều có hại không?
Để đạt được lợi ích, bẻ khớp cổ cần được thực hiện bởi những người có chuyên môn. Đồng thời bẻ khớp khi cần thiết và sử dụng lực vừa phải. Những trường hợp thực hiện không đúng cách, dùng lực quá mạnh hoặc thường xuyên xoay cổ kêu có thể gặp một số vấn đề nghiêm trọng dưới đây:
- Tổn thương mô và cột sống ở vùng cổ
- Chèn ép dây thần kinh cổ dẫn đến đau đớn, giảm phạm vi chuyển động, người bệnh khó hoặc không thể thực hiện những hoạt động của cổ
- Căng cơ cổ
- Tăng áp lực lên các đốt sống
- Kéo giãn dây chằng trong khớp, khớp xương lỏng lẻo hay mất tính ổn định
- Tăng nguy cơ thoái hóa cột sống cổ
- Thủng mạch máu do bẻ cổ quá mạnh
- Vỡ động mạch đốt sống khiến những cục máu đông hình thành trong não. Điều này gây đột quỵ và tử vong.
Bẻ khớp cổ kêu răng rắc cảnh báo bệnh gì?
Bẻ khớp cổ kêu răng rắc có thể là một tình trạng bình thường, chủ yếu do quá trình giải phóng khí trong dịch khớp gây ra tiếng kêu. Tuy nhiên điều này cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo của nhiều bệnh lý cột sống, cần được khám và kiểm soát sớm. Bởi tiếng kêu răng rắc có thể được tạo ra từ những đốt sống va vào nhau kèm theo cảm giác đau đớn.
1. Giải phóng khí
Cột sống cổ gồm 7 đốt sống cổ. Xung quanh là hệ thống dây thần kinh và những bó cơ giúp giữ các đốt sống ở vị trí giải phẫu. Đồng thời cho phép cột sống cổ chuyển động linh hoạt, nâng đỡ đầu, hỗ trợ mạch đốt sống và bảo vệ tủy sống.
Tương tự như những khớp xương khác trong cơ thể, những bong bóng chứa đầy khí nitơ hoặc một loại khí khác có thể hình thành trong dịch khớp vùng cổ. Ngoài ra việc thực hiện bất kỳ hoạt động nào (lắc cổ, xoay cổ, bẻ cổ…) cũng có thể kéo căng bao khớp chứa chất lỏng. Điều này khiến chất lỏng tạo ra áp lực cho khớp, từ đó hình thành các bọt khí.
Khi thực hiện các chuyển động, các bong bóng khí vỡ ra và giải phóng khí trong chất lỏng. Điều này tạo ra tiếng ồn tương tự như tiếng răng rắc. Đây là một hiện tượng bình thường, không gây đau hay tổn thương cổ.
2. Thay đổi vị trí gân
Khi thực hiện những cử động của khớp (chẳng hạn như bẻ khớp cổ), vị trí của các gân có thể thay đổi, hơi lệch hơn so với vị trí ban đầu. Điều này khiến gân trượt trên các xương và tạo ra tiếng kêu. Đây là vấn đề không đáng lo ngại nếu gân trượt trên xương mà không kèm theo cảm giác đau.
3. Thoái hóa cột sống cổ
Thoái hóa cột sống cổ là bệnh lý nghiêm trọng, thuộc nhóm thoái hóa hệ thống xương cột sống. Bệnh lý này thể hiện cho sự hao mòn của xương, đĩa đệm và khớp cổ do quá trình lão hóa.
Theo tuổi tác, những đĩa đệm ở cột sống cổ hư hỏng và bị phá vỡ, giảm lượng chất lỏng bên trong khiến chúng trở nên cứng hơn. Chính vì thế, việc di chuyển có thể khiến các xương va vào nhau, phát ra âm thanh lớn kèm theo cảm giác đau đớn.
Ngoài ra gai xương hình thành trên thân đốt sống để bù đắp cho sự thoái hóa của sụn và đĩa đệm. Những gai xương này được gọi là khối phát triển bất thường, chúng làm hẹp không gian bên trong cột sống hoặc phát triển ở những khe hở nơi những dây thần kinh thoát ra. Sự chèn ép gây hẹp ống sống, bệnh nhân thường xuyên đau nhức, cứng cổ, có cảm giác mài hoặc phát ra tiếng ồn khi cổ xoay.
Những trường hợp nặng có cơn đau lan lên đầu và xuống cánh tay, bệnh nhân không có khả năng gập cổ hoặc quay đầu hoàn toàn, co thắt cơ bắp, tê bì/ ngứa ran, thiếu phối hợp. Tình trạng này làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và các hoạt động sinh hoạt.
4. Chấn thương cột sống
Bẻ khớp cổ kêu răng rắc hay lục cục kèm theo đau cổ có thể xảy ra sau chấn thương cột sống cổ. Điều này thường gặp ở những người bị tai nạn giao thông hoặc chấn thương trong khi chơi thể thao. Khi có áp lực lớn, các bó cơ hoặc dây chằng quanh cổ bị kéo căng dẫn đến xước hoặc rách. Từ đó tạo cảm giác đau đớn và khó cử động ở cổ.
Ngoài ra, áp lực lớn có thể đẩy các cơ và dây chằng khỏi vị trí ban đầu. Điều này tạo ra âm thanh ngay cả khi cử động hoặc lắc nhẹ. Ở những trường hợp nặng hơn, chấn thương gây gãy/ nứt đốt sống cổ và khởi phát những triệu chứng sau:
- Cứng cổ, không thể cử động
- Co thắt
- Bầm tím
- Sưng tấy
- Có cảm giác tê bì
- Đau lan rộng
Bẻ khớp cổ kêu răng rắc khi nào cần gặp bác sĩ?
Không cần đến bệnh viện nếu bẻ khớp cổ kêu răng rắc nhưng không gây đau hoặc kèm theo bất kỳ dấu hiệu bất thường nào. Ngược lại người bệnh cần đến bệnh viện ngay lập tức nếu xoay khớp cổ kêu kèm theo những triệu chứng sau:
- Sưng tấy ở cổ. Đây có thể là dấu hiệu của chấn thương, tình trạng tích tụ chất lỏng hoặc nhiễm trùng
- Có cảm giác tê bì
- Đau cổ. Đau khu trú hoặc lan rộng sang nhiều vị trí khác
- Co thắt
- Bầm tím
- Bệnh nhân kém linh hoạt
- Đau vai gáy
- Âm thanh lạ và đau xuất hiện ngay cả khi không bẻ khớp cổ.
Triệu chứng và dấu hiệu nhận biết đột quỵ:
- Đau đầu dữ dội
- Yếu các cơ
- Tê bì hoặc ngứa ran
- Mất ý thức
- Không thể đi lại do khó di chuyển chân
- Thay đổi hành vi đột ngột
- Gặp khó khăn về khả năng nói
- Co giật
- Cứng cổ
- Đau cổ
- Buồn nôn hoặc nôn
- Xuất hiện ảo giác
Trong quá trình thăm khám, người bệnh được đề nghị mô tả triệu chứng và cử động cổ kiểm tra phạm vi chuyển động. Ngoài ra bệnh nhân còn được yêu cầu điện cơ, chụp X-quang, chụp MRI hoặc chụp CT để xác định chẩn đoán và điều trị dựa trên nguyên nhân.
Những trường hợp tụ máu đông lên não và đột quỵ do xoay cổ kêu không đúng kỹ thuật sẽ được cấp cứu khẩn cấp.
Khắc phục bẻ khớp cổ kêu răng rắc
Những trường hợp bẻ khớp cổ kêu răng rắc kèm theo cứng khớp hoặc đau đớn cần được điều trị theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Ngoài ra bệnh nhân cần áp dụng thêm một số biện pháp chăm sóc tại nhà để đẩy nhanh quá trình phục hồi.
1. Biện pháp chăm sóc tại nhà
Những biện pháp chăm sóc dưới đây có thể giúp hỗ trợ ngăn ngừa và giảm nhẹ những triệu chứng bất thường ở vùng cổ.
- Nghỉ ngơi
Người bệnh được khuyên nghỉ ngơi, tránh tiếp tục bẻ khớp cổ hoặc thực hiện những động tác gây đau. Điều này giúp các đốt sống cổ, dây chằng và cơ được thả lỏng. Đồng thời giảm nhẹ tình trạng co thắt và làm dịu cảm giác đau đớn khó chịu.
- Vận động nhẹ nhàng
Thiếu vận động cũng có thể là nguyên nhân khiến bệnh nhân bẻ khớp cổ kêu răng rắc kèm theo cảm giác đau, thường gặp ở người làm việc văn phòng. Để ngăn ngừa và giảm nhẹ triệu chứng, hãy thực hiện các động tác kéo giãn và xoay cổ nhẹ nhàng mỗi 1 – 2 giờ. Ngoài ra nên đi lại nhẹ nhàng để tăng tuần hoàn máu và thư giãn các khớp xương.
- Dùng gối kê đầu phù hợp
Sử dụng gối kê đầu phù hợp có thể tăng chất lượng giấc ngủ, ngăn ngừa và giảm nhẹ cảm giác đau mỏi cổ. Vì thế người bệnh nên lựa chọn những chiếc gối có độ mềm và độ cao thích hợp, có khả năng nâng đỡ cổ và đầu. Không sử dụng gối kê đầu quá cứng, quá cao hoặc quá thấp.
- Xoa bóp cổ vai gáy
Thực hiện những động tác xoa bóp nhẹ nhàng ở cổ vai gáy có thể giúp tăng tuần hoàn máu, thư giãn các khớp xương và mô. Đồng thời giảm đau, giảm cứng cổ và tăng khả năng vận động linh hoạt. Có thể sử dụng dầu xoa bóp xương khớp hoặc tinh dầu thảo dược để tăng hiệu quả.
- Xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp
Người bệnh được khuyên tăng cường bổ sung vitamin A, B, C, D, E, axit béo omega-3, chất chống oxy hóa và các khoáng chất như canxi, magie… từ chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng. Những chất dinh dưỡng này có khả năng làm chậm quá trình lão hóa, ngăn thoái hóa cột sống cổ phát triển. Đồng thời giúp giảm đau và viêm, hạn chế bẻ khớp cổ kêu răng rắc.
2. Điều trị y tế
Điều trị y tế bẻ khớp cổ kêu răng rắc do bệnh lý thường bao gồm những phương pháp sau:
- Sử dụng thuốc theo chỉ định
Người bệnh được hướng dẫn sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAID) nếu bẻ khớp cổ kêu răng rắc kèm theo đau và viêm. Thuốc này có tác dụng giảm đau, ngăn ngừa và điều trị viêm. NSAID phù hợp với những bệnh nhân bị thoái hóa đốt sống cổ hoặc chấn thương có cơn đau nhẹ đến trung bình.
Nếu đau nhiều và dùng NSAID không hiệu quả, người bệnh sẽ được sử dụng thuốc giảm đau gây nghiện nhóm opioid (chẳng hạn Tramadol) kết hợp Paracetamol để sớm kiểm soát cơn đau.
- Thao tác trị liệu thần kinh cột sống
Để kiểm soát những cơn đau dữ dội hơn, bác sĩ có thể thực hiện thao tác trị liệu thần kinh cột sống ở vùng cổ. Đây là một phương pháp nắn chỉnh cột sống bằng tay giúp tăng sự kết dinh thích hợp của những cấu trúc cơ xương. Phương pháp này cho phép cơ thể (đặc biệt là cột sống) được chữa lành mà không cần dùng thuốc hay phẫu thuật.
Ngoài ra thao tác trị liệu thần kinh cột sống còn có tác dụng phục hồi khả năng vận động cho những khớp xương bị co cứng bởi tổn thương mô sau chấn thương. Cụ thể như căng thẳng lặp đi lặp lại, té ngã…
- Vật lý trị liệu
Trong quá trình vật lý trị liệu, người bệnh được hướng dẫn điều trị với những bài tập kéo giãn hoặc tập thể dục. Những bài tập này có tác dụng thư giãn khớp xương, giảm nhẹ triệu chứng co thắt và cứng cổ.
Ngoài ra luyện tập đúng cách còn giúp tăng lưu thông máu và tăng cường sức mạnh cho các cơ hỗ trợ. Từ đó giúp cột sống tổn thương chuyển động dễ dàng và linh hoạt hơn, hạn chế tình trạng bẻ khớp cổ kêu răng rắc kèm theo đau đớn.
Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân có thể được thử những hình thức vật lý trị liệu khác như sử dụng liệu pháp nhiệt và lạnh để giảm đau.
- Tiêm steroid ngoài màng cứng
Người bệnh có thể được tiêm thuốc gây tê cục bộ hoặc corticosteroid vào vùng xung quanh cột sống hoặc những khớp của cột sống. Phương pháp này giúp giảm viêm và đau hiệu quả.
- Phẫu thuật
Hiếm khi phẫu thuật được yêu cầu. Thông thường phương pháp này chỉ được thực hiện khi bệnh nhân có đĩa đệm hay đốt sống cổ bị hư hỏng nặng. Phẫu thuật giúp điều chỉnh cột sống hoặc hợp nhất các đốt sống, loại bỏ nguyên nhân làm tăng áp lực lên các dây thần kinh và tủy sống.
Hướng dẫn cách bẻ khớp cổ an toàn
Bẻ khớp cổ đúng cách có thể mang đến những lợi ích trong việc thư giãn và giải tỏa những áp lực ở vùng cổ. Tuy nhiên điều này cần được thực hiện đúng cách để đảm bảo an toàn, tránh phát sinh rủi ro.
Cách bẻ khớp cổ an toàn:
- Nới lỏng các cơ ở cổ bằng cách thư giãn trước khi bẻ khớp cổ. Để thư giãn, cúi đầu với cằm hướng về phía xương ức, giữ yên trong 20 giây. Di chuyển đầu về phía sau, mắt nhìn lên trần nhà và thư giãn trong 20 giây. Ngoài ra có thể xoay cổ theo chiều kim đồng hồ để thư giãn
- Nghiêng về một bên để kéo căng cơ cổ trong 20 giây. Thực hiện tương tự với bên còn lại
- Đặt tay trái dưới cằm với lòng bàn tay ôm trọn xương quai hàm
- Đặt tay phải ra sau đầu, cánh tay cong tạo cảm giác thoải mái
- Giữ chặt đầu và cằm, bắt đầu kéo căng sang bên trái. Lúc này có thể nghe thấy tiếng kêu răng rắc
- Thay đổi vị trí tay và kéo căng sang bên phải.
Lưu ý:
- Bẻ khớp cổ nên được thực hiện bởi những người có chuyên môn.
- Không dùng lực mạnh. Nên dùng lực nhẹ và thực hiện một cách từ từ.
- Không cố gắng vặn cổ tròn với lực mạnh để ngăn ngừa chấn thương.
- Không tiếp tục bẻ khớp cổ nếu có cảm giác khó chịu hoặc đau. Trường hợp này nên tìm gặp bác sĩ chuyên khoa để được kiểm tra và điều trị.
- Không thực hiện chuyển động một cách đột ngột.
Bẻ khớp cổ kêu răng rắc thường là một tình trạng bình thường, xảy ra do các bọt khí bị vỡ. Điều này cũng được xem là một liệu pháp giúp điều chỉnh đốt sống cổ và giải phóng áp lực. Tuy nhiên tiếng kêu răng rắc kèm theo cứng cổ hoặc đau đớn khi xoay có thể là một dấu hiệu cảnh báo bệnh lý tiềm ẩn. Chính vì thế người bệnh cần liên hệ ngay với bác sĩ nếu bẻ khớp cổ kêu răng rắc kèm theo những biểu hiện bất thường.
Tham khảo thêm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!